Лекция_1. азастан Республикасындаы жер нарыын жетілдіру мселелері. Шетелдерде жер орын басару тжірибелері

• Название: азастан Республикасындаы жер нарыын жетілдіру мселелері. Шетелдерде жер орын басару тжірибелері
• Дата: 19.03.2022
• Размер: 2.61 Mb.
• Имя файла: Лекция_1.pptx
• Тип: Документы; #404410

Қазақстан Республикасындағы жер нарығын жетілдіру мәселелері. Шетелдерде жер қорын басқару тәжірибелері.

Сабақ жоспары

• Қазақстанның жер қоры
• Қазақстандағы Жер нарығының қалыптасуы
• Шетелдердегі жер нарығы және жер ресурсын басқару
• Жер нарығын жетілдіру мәселелері

Сурет 1 – 2013 жылдың 1 қарашасына сәйкес жер санаттары бойынша жер қоры құрылымының серпіні, мың га.

Қазақстан Республикасының жер санаттарына сәйкес жер қорының динамикасы, мың га

Сурет 2 – Ауылшаруашық мақсаттағы жер ауданының серпіні, млн га

Сурет 3. Босалқы жерлер серпіні

Сурет 4 – Егістік жер мен тыңайған жер серпіні, млн.га

Сурет 5 – Егістік жер мен тыңайған жер аудендарының серпіні, млн.га

Сурет 6 – 2013 жылдың 1 қарашасындағы аграрлық сектордағы шаруашылық түрлері бойынша жерлерді бөлу (% алаңдарды бекіту)

2. Қазақстандағы Жер нарығының қалыптасуы

Қазақстанда жер нарығының қалыптасуына әсер еткен негізгі заңнамалық құжаттар

Қазақстан республикасы президентінің заң күшіндегі 22- желтоқсан 1995 ж.

ҚР 24.01.01 ж. № 153-II Заңына сәйкес заңымен күшін жойды

5- бап. Жерге меншік

Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес жер мемлекеттік меншікте, сонымен бірге жер жеке меншікте де бола алады.

33 -бап. Жеке меншік құқығы объектілері

1. Өзiндiк (қосалқы) үй шаруашылығын жүргiзу, бағбандық және саяжай құрылысы үшiн берiлген жер телімдері

3. Жеке меншікке берілмейтін жер телімдері:

1) ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер

2) қорғаныс;

3) ерекше қорғалатын аймақ жерлері;

4) орман және су қорының жерлері;

5) елді мекен жерлеріндегі жалпы пайдаланылатын жерлер.

Қазақстан Республикасының Заңы 2001 жылғы 24 қаңтар N 152-ІІ. Жер туралы ЗАҢЫ

Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2003.07.08. N 479 Заңымен.

18-бап. Жеке меншiк құқығының объектiлерi

      1. Өзiндiк (қосалқы) үй шаруашылығын жүргiзу, бағбандық және саяжай құрылысы үшiн берiлген (берiлетiн) жер учаскелерi Қазақстан Республикасы азаматтарының жеке меншiгiнде болуы мүмкiн.            2. Үйлердi (құрылыстарды, ғимараттарды) олардың мақсатына сәйкес күтiп ұстауға арналған жердi қоса алғанда өндiрiстiк және өндiрiстiк емес, оның iшiнде тұрғын үйлер (құрылыстар, ғимараттар) мен олардың кешендерiн салуға берiлген (берiлетiн) немесе олар салынған жер учаскелерi азаматтардың және мемлекеттiк емес заңды тұлғалардың жеке меншiгiнде болуы мүмкiн.       3. Мыналар:       1) ауыл шаруашылық мақсатындағы;       2) қорғаныс қажеттерi үшiн пайдаланылатын;       3) ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, сауықтыру мақсатындағы, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы;       4) орман және су қорларының;       5) елдi мекендер жерiндегi жалпы пайдаланылатын;       6) босалқы жер учаскелерi жеке меншiкте бола алмайды.      

4. Осы баптың 1-тармағында көзделген мақсаттарға берiлген (берiлетiн) жер учаскелерi шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың жеке меншiгiнде бола алмайды.

Қазақстан Республикасының Жер кодексі Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы № 442-ІІ Кодексі (2014.07.11. берілген өзгерістер мен толықтырулармен) ЖЕР КОДЕКСІ

      20-бап. Жерге меншiк құқығының түрлерi

      1. Қазақстан Республикасында жерге мемлекеттiк меншiк пен жеке меншiк танылады және бiрдей қорғалады.

      23-бап. Азаматтар мен заңды тұлғалардың жер                учаскелерiне меншiгi

      2. Қазақстан Республикасы азаматтарының жеке меншiгiнде шаруа немесе фермер қожалығын, өзiндiк қосалқы шаруашылық жүргiзу, орман өсiру, бағбандық, жеке тұрғын үй және саяжай құрылысы үшiн, сондай-ақ үйлердi (құрылыстарды, ғимapaттарды) oлардың мақсатына сәйкес қызмет көрсетуге арналған жердi қоса алғанда, өндiрiстiк және өндiрiстiк емес, оның iшiнде тұрғын үйлердi (құрылыстарды, ғимараттарды) мен олардың кешендерiн салуға берiлген (берiлетiн) немесе олар салынған жер учаскелерi болуы мүмкiн.       Шаруа немесе фермер қожалығын, өзiндiк қосалқы шаруашылық жүргiзу, орман өсiру, бағбандық, жеке тұрғын үй және саяжай құрылысы үшiн берiлген жер учаскесiнiң меншiк иесi болып табылатын азамат Қазақстан Республикасының азаматтығынан шыққан кезде меншiк құқығы иелiктен алынуға немесе осы Кодекстiң 66-бабының нормаларына сәйкес қайта ресiмделуге тиiс.       3. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк емес заңды тұлғаларының жеке меншiгiнде тауарлы ауыл шаруашылығы өндiрiсiн жүргiзу, орман өсiру үшiн, үйлердi (құрылыстарды, ғимараттарды) олардың мақсатына сәйкес қызмет көрсетуге арналған жердi қоса алғанда, өндiрiстiк және өндiрiстiк емес, оның iшiнде тұрғын үйлер (құрылыстар, ғимараттар) мен олардың кешендерiн салу үшiн берiлген (берiлетiн) немесе олар салынған жер учаскелерi болуы мүмкiн.

2 қыркүйек 2003 жыл №890 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы Жер телімдерінің базалық ставкасын белгілеу туралы

№ п/п	Населенные пункты	Базовая ставка платы в тенге за 1 кв.м
1	г. Астана	3400
2	г. Алматы	4800
3	г. Актау	1436
4	г. Актобе	800
5	г. Атырау	1060
6	г. Караганда	1660
7	г. Кокшетау	1290
8	г. Костанай	1357
9	г. Кызылорда	1230
10	г. Павлодар	1365
11	г. Петропавловск	1270
12	г. Талдыкорган	1150
13	г. Тараз	1040
14	г. Уральск	1140
15	г. Усть-Каменогорск	1304
16	г. Шымкент	1230

Базовые ставки платы за земельные участки при их предоставлении в частную собственность под застройку или застроенные зданиями (строениями, сооружениями) и их комплексами, включая земли, предназначенные для их обслуживания

Города областного значения	85
Города районного значения	75
Поселки и сельские населенные   пункты, расположенные в зонах:	Поселки	Сельские населенные пункты
лесостепной, степной и сухостепной	25	15
полупустынной и пустынной	18	10
предгорно-пустынно-степной, субтропической пустынной и предгорно-пустынной	30	18

Оның дифференциалдық және абсолюттік түрлері бар.

	Жалпы жер көлемі, км²	Халық саны млн. адам	Егістік ауданы, мың га	Егістік құны млн. доллар	Жан басына шаққанда келетін егістік көлемі, га	Жан басына шаққанда келетін егістік құны, $	1 га егістік құны, $
Ресей Федерациясы	17075400	146,2	121781	214272	0,846	1488	1759
Австралия	7686850	24,24		33901	2,434	1670	686
Канада	9984670	43,2	45660	61531,5	1,414	1905	1348
Финляндия	338145	5,5	2234	10410,4	0,43	2002	4660
Аргентина	2760990	42,6	28500	149846,4	0,736	3872	5258
АҚШ	9372610	318,6	174448	1285978	0,596	4392	7372
Бразилия	8547000	203,2	59000	1095208	0,316	5863	18563
Түркия	780580	76,7	23830	433620	0,326	5940	18196
Ұлыбритания	244101	64,3	5729	368363,8	0,095	6119	64298
Германия	357022	80,7	11903	681613,4	0,144	8242	57264
Үндістан	3287590	1262,3	159650	9581142	0,141	8446	60013
Испания	504782	46,5	13700	367771,6	0,316	8474	26845
Франция	547030	63,9	18507	537715	0,303	8815	29055
Қытай	9596960	1368,9	143296	16130205	0,109	12285	112566
Италия	301230	60,7	7744	1065875	0,132	18189	137639
Жапония	377835	127	4360	2606602	0,034	20380	597844
Қазақстан	2717300	17,3	23249,3	8544	1,49	548	367
Әлем	148 940 000 (Антарктида мен Гренландияны қосқанда)	7 137, 6	1474000	61138989	0,226	9386	41478

1 га егістік жер құны мен елдер бойынша жан басына шаққанда келетін егістік көлемін бағалау

• Жапония – территориясының көлемі бойынша Дүние жүзінде 61 орында.
• Жер аумағы – 377,873 км².
• ЖІӨ-ін жан басына шаққанда 36654 $ (2013 ж.).
• Жалпы азық-түліктің 55 %-ы импортталады.
• Жалпы жер қорының 14,3%-ы ауыл шаруашылық мақсатында қолдануға жарамды.
• Орташа алғанда 1 фермерге 1,8 га жер үлесінен тиеді.
• Ресей Федерациясы – территориясының көлемі бойынша Дүние жүзінде 1 орында.
• Жер аумағы – 17 125 187 км².
• ЖІӨ-ін жан басына шаққанда 24298 $ (2013 ж.).
• Жалпы азық-түліктің 60 %-ы импортталады.
• Жалпы жер қорының 13%-ы ауыл шаруашылық мақсатында қолдануға жарамды.
• Орташа алғанда 1 фермерге 11,8 га жер үлесінен тиеді.

• Америка Құрама Штаттары- территориясының көлемі бойынша Дүние жүзінде 4 орында.
• Жер аумағы – 9,5 млн км².
• ЖІӨ-ін жан басына шаққанда 53143 $ (2013ж.).
• Жалпы азық-түліктің 60 %-ы импортталады.
• Жалпы жер қорының 45,6 %-ы ауыл шаруашылық мақсатында қолдануға жарамды.
• Орташа алғанда 1 фермерге 1,97 га жер үлесінен тиеді.
• Германия – территориясының көлемі бойынша Дүние жүзінде 61 орында.
• Жер аумағы – 357 021 км².
• ЖІӨ-ін жан басына шаққанда 43475 $ (2013ж.).
• Жалпы жер қорының 48,2 %-ы ауыл шаруашылық мақсатында қолдануға жарамды.
• Орташа алғанда 1 фермерге 1,67 га жер үлесінен тиеді.

Жан басына шаққанда келетін егістік көлемі, га

Қазақстан

Австралия

Канада

Ресей

Аргентина

АҚШ

Финляндия

Түркия

Бразилия

Испания

Германия

Франция

Үндістан

Италия

Қытай

Ұлыбритания

Жапония

1 га егістік құны, $

Егістік жерлер құнының оның көлеміне

тәуелділігі

4. Жер нарығын жетілдіру мәселелері

Қазақстанда жер нарығы екі бағыт бойынша жүргізіледі:

- Мемлекеттің мемлекет қорынан жер телімдерін жеке меншікке нормативті баға бойынша сату (жердің бірінші нарығы);

- Жеке және заңды тұлғалардың меншігіндегі жер телімдері н сату бойынша әртүрлі келісім жүргізу (екінші нарық).

2011 жылдың 1 қарашасында республикада 912,4 мың га ауыл шаруашылық жерлері 15,9 млрд. тенгеге сатылды

Жер телімдерін жеке меншікке сатып алу 2007-2008 жылдары жүрді (212,4 және 273,5 мың га). Соңғы жылдары жер телімдерін сату көлемі азайып отыр. Жылына 50 мың га жер сатылады

Қазақстанда ауыл шаруашылығы жерлерінің нарығы өте баяу қарқынмен жүруде. Соңғы 10 жыл ішінде тек жеке меншікке берілетін жер телімдерінің 1% ғана сатылды, оның 6,1 % Алматы облысында, 0,07% -Солтүстік Қазақстан облысында.

В

Қазақстанда жер нарығын жетілдірудің негізгі мәселелері

1.Ауыл шаруашылық

жерлерін тиімді

пайдалануды жетілдіру

2. Жер телімдерін

Жеке меншік тұрғын үй құрылысына бөліп беру

3. Жердің кадастрлық

құнынына бақылау

жүргізу

4. Жер ресурсын басқаруды автоматтандыру

5. Құқықтық базаны жетілдіру

Ауыл шаруашылығы жерлерін тиімді пайдалануды жетілдіру бойынша жүрігізіліп жатқан іс-шаралар жүйесі

Пaйдаланылмай жатқан жерлерге бірыңғай жер салығын 10-15 % көбейту

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салық мөлшерін 5 есе көбейту

Отандық ауыл шаруашылық өнімдерін жеке шаруашылығында дайындап және өңдеумен айналыастын шаруаларды жер салығынан босату

Назарларыңызға рахмет !

Назарларыңызға рахмет !