сессия дайындык. "Банк ісі" пнінен емтихан сратары 1дегей
 Скачать 83.95 Kb.
|
|
2-деңгей Коммерциялық банктің қызметтерін атаңыз: депозиттік, несиелік, төлемдер мен есеп айырысуларды жүргізу, несиедегі делдалдық. Банктердің меншік нысаны, қызмет сферасының масштабы, филиалдардың саны, қызмет көрсету саласы бойынша типтерін көрсетіңіз. Меншік нысаны бойынша банктер: мемл., акцион., жеке, кооп., муниципалдық және коммуналдық, мемлекет қатысатын аралас, мемлекетаралық болып бөлінеді. Нарықтық экономикасы дамыған елдердің тәжірибесі көрсетіп отырғанындай, бейбанктік кредит-қаржы мекемелеріне: жинақ кассалары, пошта-жинақ жүйелері, сондай-ақ жинақ және несие-жинақ мекемелерінің басқа да түрлері, сақтандыру компаниялары мен зейнетақы қорлары, инвестициялық, холдингтік және қаржы компаниялары, экономиканың әр түрлі салаларындағы мамандандырылған бейбанктік кредит мекемелері, бағалы қағаздармен, вексельдермен операциялар жасайтын делдалдар, қор биржалары жатады. Бейбанктік кредит мекемелеріне, сондай-ақ, ұсақ несиеге қажеттілікті қанағаттандыру үшін бірлескен ақша қорын жасау мақсатында ұсақ тауар өндірушілерді, жұмысшылар мен қызметшілерді біріктіретін кредит кооперациясы да жатады. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасы банк жүйесінің құрылымын беріңіз. Меншікті капиталды қалыптастыратын негізгі элементтерді ашып көрсетіңіз. Коммерциялық банктерді нарықтық экономикадағы қаржылық делдалдардың ерекше түрі ретінде сипаттаңыз Қаржылық делдал – бұл коммерциялық банк, инвестициялық банк, пай қоры немесе зейнетақы қоры сияқты қаржылық операцияда екі тараптың делдалы ретінде әрекет ететін ұйым. Қаржы делдалдары қарапайым тұтынушыға бірқатар артықшылықтар ұсынады, соның ішінде қауіпсіздік, өтімділік және банктік қызмет пен активтерді басқарумен байланысты ауқымдылық. Инвестициялар сияқты белгілі бір салалардағы технологиялар саласындағы жетістіктер қаржылық делдалды жоюға қауіп төндіргенімен, диссертация қаржы және қаржы салаларының басқа салаларында қауіптіліктен әлдеқайда аз. Негізгі өнімдер -Қаржы делдалдары, әдетте, банктер немесе қорлар арасындағы қаржы операциялары кезінде делдалдар ретінде қызмет етеді. -Бұл делдалдар тиімді нарықтар құруға және бизнес жүргізу құнын төмендетуге көмектеседі. -Делдалдар лизингтік немесе факторингтік қызметтерді ұсына алады, бірақ тұрғындардан депозиттер қабылдамайды. -Қаржы делдалдары басқалармен қатар тәуекелді біріктіру, құнын төмендету және ауқымды үнемдеуді қамтамасыз етеді. Қаржылық делдалдар-бұл қаржылық капиталды жеткізушілер мен тұтынушылар арасындағы делдалдық функцияны орындайтын институттар. Коммерциялық банктер қаржылық делдалдар деп аталатын іскери кәсіпорындардың ерекше санатына жатады. Олар капиталды, халықтың жинақтарын және экономикалық қызмет процесінде босатылған басқа қолма-қол ақшаны тартады және оларды қосымша капиталды қажет ететін басқа экономикалық агенттерге уақытша пайдалануға береді. Банктер ақша нарығында тауарға айналатын жаңа талаптар мен міндеттемелер жасайды. Сонымен, клиенттердің салымдарын қабылдай отырып, коммерциялық банк жаңа міндеттеме - депозит жасайды, ал несие беру - қарыз алушыға жаңа талап. Жаңа міндеттемелерді құрудың бұл процесі қаржылық делдалдықтың мәнін құрайды. Қазақстан Республикасында пруденциялық реттеудің қажеттілігін, мәнін, негізгі қағидаттарын ашып көрсетіңіз. Пруденциалдық реттеу кредиттік ұйымдардың қаржылық орнықтылығын арттыру және өтімсіздік пен төлем қабілетсіздігі тәуекелдерін барынша азайту мақсатында олардың жұмыс істеуіне қойылатын экономикалық негізделген талаптарды бекітудің құқықтық нысаны болып табылады. Банк жүйесінің қаржылық тұрақтылығына әсер ететін пруденциалдық реттеудің жалпы бағыты банктер қызметінде құқықтық шектеулер белгілеуге әкеледі, оларды келесідей жіктеуге болады: * банк қызметін лицензиялау; * орталық банктің ақша-кредит саясатын жүзеге асыруына байланысты шектеулер; * валюта нарығын басқару қажеттілігінен туындаған шектеулер; * Банктік тәуекелдер мөлшеріне шектеулер; * монополияға қарсы бағыттағы шектеулер; * сыртқы басқару (банкроттық); *депозиттерді.сақтандыру.жүйесі. Банктік қызметті пруденциалды реттеудің үш негізгі функциясы бар: * банктердің тәуекелдік қызметін барынша азайтуға арналған алдын алу (preventive function); * белгілі бір банк құлаған жағдайда салымшылардың мүдделеріне кепілдік беруге арналған қорғаныс (protective function); * қамтамасыз ету (supportive function), дағдарыс жағдайында белгілі бір велосипедке қаржылық қолдау көрсетуге арналған, оны Орталық банк соңғы сатыдағы несие беруші ретінде көрсетеді. Банк қызметін пруденциалдық реттеу негізінен банктік тәуекелдерді есепке алуға және азайтуға, кредиттік ұйымдардың қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған. Пруденциалдық реттеу-банк қызметін реттеудің бір түрі. Пруденциалдық реттеудің міндеті-банктердің тұрақтылығы мен сенімділігін қамтамасыз ету, сондай-ақ олардың салымшыларының мүдделерін қорғау. Осыған байланысты пруденциалды реттеудің екі мақсатын ажыратуға болады: - салымшыларды банк қызметтерін тұтынушылар ретінде әрбір нақты банктің ықтимал күйреу қаупінен қорғау; - банк жүйесін тұтастай алғанда бірқатар банктердің күйреуі түріндегі "тізбекті реакция" қаупінен қорғау, сондықтан макроэкономикалық сипатта болады. Коммерциялық банктің меншікті капиталының қызметтерін тізімдеңіз: оперативтік, қорғаныс-кепілдік, реттеу, айналым, резервтік. Базелдік келісім мен банк қызметін пруденциялық реттеуді ұйымдастырудың қағидаттарын түсіндіріңіз. Пруденциялық нормативтер немесе орындауға міндетті басқа да нормалар мен лимиттердің нормативтік белгілері мен есептеу әдістемесін, белгіленген күнге банктің капиталының көлемін, ашық валюта позициясының лимиттерін және оларды есептеу тәртібін, резервтік талаптар нормасын және оларды есептеу әдісін, есеп берудің сәйкес формалары мен оны тапсыру мерзімін Ұлттық банк белгілейді. Коммерциялық банктер шығаратын бағалы қағаздардың түрлері мен негізгі сипаттамаларын тізімдеңіз. Коммерциялық банктер қызметтерінің мәнін ашып көрсетіңіз: лизинг, траст, факторинг және форфейтингтік қызметтер. Банктің қаржылық қызметтеріне лизинг, факторинг және форфейтинг жатады. Лизинг -бұл лизинг берушінің (жалға берушінің) өзіне тиесілі құрал-жабдықтарды, машиналарды, ЭВМ, ұйымдастыру техникаларды, өндіріске, сауда-саттыққа және қоймаға арналған құрылғыларды лизинг алушыға (жалгерге) лизингтік төлем төлеу шартымен, белгіленген мерзімге пайдалануға беруін қарастыратын жалға беру шарты. Банктердің лизингтік операциялары несиелік операциялармен ұқсас болып келеді. Алайда, лизингтің несиеден бір айырмашылығын келісім-шартта көрсетілген төлемдер төленіп, мерзімі аяқталғаннан кейін де лизинг объектісінің лизинг берушінің меншігінде қала беруінен көруге болады. Ал, несиеде банктің меншік объектісі ретінде қарыз алушының берген кепілдігі қалады.Факторинг -бұл тауарларды немесе қызметтерді жабдықтаушыдан төлем құжаттарын сатып алуды білдіреді. Факторингтің мақсаты - кез келген несиелік операциялардың ажырамас бөлігі болып табылатын тәуекелді қалпына келтіру. Нарық экономикасы дамыған елдерде төлемдердің сақталу мерзімдеріне басты көңіл аударылады. Ендеше факторинг компаниялар мен банктердің фактор бөлімдерінің қызметі жабдықтаушылар мен сатып алушылар арасындағы қатынастардағы тәуекелдер мен төлемдер мерзімдеріне байланысты мәселелерді шешуге бағытталады.Фактор сөзі ағылшын тілінен "factor", аударғанда "маклер, делдал" деген мағынаны білдіреді. Экономикалық жағынан алғанда - бұл делдалдық операция.Факторинг -жабдықтаушы-клиенттің жабдықтаған тауары мен көрсеткен қызметтері үшін төленбеген төлем талабын (шот-фактурасын) банкке сатумен байланысты комиссиондық-делдалдық операция.Банк төленбеген төлем талабының иесі ретінде, борышқордың несиелік қабілетін тексергенімен де олардың төленбей қалуына байланысты тәуекелге барады.Келісім-шартқа сәйкес банк жабдықтаушының контрагенттері өздерінің қарызын өтегеніне қарамастан төлем талабындағы соманы төлеуге міндеттеме алады. Дәл осы жерде факторинг пен банктік кепілдеменің арасындағы айырмашылық байқалады. ßғни, банктік кепілдеме бойынша банк өзінің есебінен, оған тиісті соманы клиент төлемеген жағдайда төлеуге міндетті болып табылады. Факторингтік қызметтің мақсаты төлеушінің төлем қабілетіне байланыссыз факторингтік келісім-шартта көрсетілген мерзімде тез арада қаражатты алу болып табылады. Форфейтинг -бұл форфейтордың, яғни коммерциялық банктің немесе арнайы компанияның экспортерға импортердің төлеуге тиісті төлем талабын сатып алуы. Форфейтинг мәмілесі бойынша, алдымен экспортер өзінің тауарын несиеге алушыны - импортерды іздейді. Ал импортер болса, оған жай немесе аударма векселін, яғни қарыздық міндеттемесін жазып беруге тиіс. Егер вексель берушінің беделі немесе қаржылық жағдайы жақсы болса, онда вексельге кепіл беру талап етілмеуі мүмкін, дегенмен де импортер аудармалы векселі бойынша авальшыны (төлеуге кепіл беруші тұлғаны) табады. Осы жерде басты мән берілетіні мыналар: банк несиесінің сомасы мен мерзімі, сатып алушының төлем қабілеттілігі, аваль берушінің қаржылық жағдайы. Форфейтинг мәмілесінде үш қатысушы болады: 1. Экспортер, яғни тауарды орта мерзімді несиеге беруші; 2. Импортер, яғни тауарды несиеге алушы; 3. Форфейтор, яғни мәмілені қаржыландырушы банк немесе арнайы ұйым. Форфейтинг мәмілесі бірнеше кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңде мәміле дайындалады. Бұл кезеңде экспортер, экспортер банкі немесе импортер мәмілені бастаушылар болады. Экспортер үшін кепілдемеге қатысты форфейтордың талабын білу маңызды. Сонымен бірге, осы кезеңде форфейтор экспортердің өтінішін қарайды. Екінші кезеңде, болатын мәміле туралы ақпараттар жинастырады. Содан кейін барып, форфейтор-банк несиелік талдау жүргізеді. Келесі кезеңде эспортер вексельді алады және оған авальдың берілуін, яғни үшінші бір тұлғаның кепіл беруін талап етеді. Траст операциясы - клиенттің сенімді тұлғасы ретінде оның мүлкін басқаруға және тапсырмасы бойынша басқа да қызмет көрсетуге байланысты банктің операциялары Траст операциясына қатысушыларға мыналар жатады: • Траст құрылтайшысы • Бенефициар • Трастыны иемденуші Траст иемденуші траст келісімшартындағы көрсетілген жағдайға сәйкес, мүлікті басқару құқығын өзіне қабылдайтын тұлға Қарызгердің несиеқабілеттілігі түсінігі мен оны талдаудың қажеттілігін қарастырыңыз Несиенің қайтымдылығын қамтамасыз ету нысаны ретінде цессияны ұйымдастыру мен игерудің құқтық негізін көрсетіңіз. Коммерциялық банктердің активтік операцияларының құрылымын ашып көрсетіңіз. Екінші деңгейлі банктердің капитал жеткіліктілігіне қойылатын заманауи талаптарды тұжырымдаңыз. Депозиттік емес ресурстарды тарту қажеттілігі мен олардың банк өтімділігіне әсерін ашып көрсетіңіз. Банктің депозиттік емес ресурстары банктің қысқа мерзімді өтімділігін қолдау мақсатында тартылады. Оларға: банкаралық несиелер, Ұлттық банктің несиелері, Банктердің меншікті бағалы қағаздарын эмиссиялау нәтижесінде тартақан ресурстары, сондай-ақ отандық және шетелдік басқа да қаржы нарығынан сатып алынған ресурстары жатады. Банкаралық несие — Бұл коммерциялық банктердің бір-біріне беретін несиелері. Банкаралық несие бұл басқа ресурстармен салыстырғанда өте қымбат ресурс болып табылады. Банкаралық несиенің негізін банкаралық депозиттер құрайды. Банкаралық депозиттер — бұл банктердің бір-бірінде ашқан корршотындағы қаражат қалдықтары. Депозиттік емес қаржаттардың бір түріне Ұлттық банктің коммерциялық банктерге қысқа мерзімді өтімділігін қолдап отыру мақсатында беріліп отырған мынадай несиелерін жатқызуға болады: овернайт (бір түндік) және овердрафт. Овернайт — банктердің Ұлттық банктегі корреспонденттік шотында дебеттік қалдықтың пайда болуына байланысты бір түнге берілетін несие. Мысалы, оны бүгін кешке алған жағдайда ертеңіне кешке қайтаруға тура келеді. Кей жағдайда, бұл несиені алу жұмыс аптасының соңғы күні немесе жұма күнге түссе, онда несие келесі аптаның бірінші күні қайтарылуы тиіс. Овердрафт — банктік жұмыс күні ішінде банктердің Ұлттық Банкте ашқан корреспонденттік шотында уақытша қаражат жоқтығына немесе жетіспеуіне байланысты ақшалай аударымда мен төлемдер жасау мақсатында берілетін несие. Жеке тұлғалардың несиеқабілеттілігін бағалау әдістерін топтаңыз. Қарыз алушының несиелік қабілеті бұл коммерциялық банк балансының өтімділігін қолдау әдісі болып табылады.Несиелеу процесі белгіленген мерзімде сауданың қайтарылмай қалуға себепкер болатын көптеген тәуекел факторлардың іс әрекетімен байланысты болып келеді. Сондықтан да, банк несиесінің берілуі алдын-ала ықпал ететін факторларды оқып-үйрену арқылы несиелік қабілетті оқып үйренуге жағдай жасайды. Қарыз алушының несиелік қабілеті - бұл қарыз алушының өзінің қарыздық міндеттемелері бойынша толық және уақытында есеп айырысу қабілеті. Әлемдік және отандық банктік тәжірибе қарыз алушының несиелік қабілетінің мынадай критерийлерін бөліп қарайды: қарыз алушының мінездемесі, қаражатты қарызға алу қабілеті; ағымдағы қызметі барысында қарызды өтеу үшін қажетті қаражатты табу қабілеті (қаржылық мүмкіндігі), капиталы, несиенің қамтамасыз етілуі, несиелік мәміле жасалатын жағдай, бақылау (қарыз алушының қызметінің заңдылық негізі, банк стандарты мен қадағалау ұйымдарына несиенің сипатының дәл келуі). Қарыз алушының мінездемесі деп оның заңды тұлға ретіндегі беделі және менеджерлерінің беделі, қарызды қайтарудағы жауапкершілігі және несиенің мақсатының банктің несиелік саясатына сай келуі түсіндіріледі. Банк клиентінің несиелік қабілетін бағалау критерийлері несиелік қабілетті бағалау тәсілдерінің мазмұнын анықтайды. Ондай тәсілдер қатарына жататындар: *іскерлік тәуекелді бағалау; *менеджментті бағалау; *қарыз алушының қаржылық тұрақтылығын бағалау; *қаржылық коэффициенттерді бағалау; *ақша тасқынын талдау; *қарыз алушы туралы ақпарат жинақтау; *орналасқан жеріне бару арқылы, қарыз алушының жұмысын қадағалап отыру. Отандық банктік тәжірибеде қарыз алушының несиелік қабілетін бағалаудағы басты факторға оның қаржылық жағдайы жатады. Ол қарыз алушының қызметін көрсететін көрсеткіш ретінде қызмет ете отырып, меншікті және заемдық қаражаттарды орналастыру және пайдалану құрылымдарымен, сондай-ақ пайданы алу, бөлу, және тиімді пайдаланумен сипатталады. Несиелік келісімшарттың мазмұнына қойылатын талаптар мен оны рәсімдеудің тәртібін ашып көрстеіңіз. Қазіргі несиелеудің басты ерекшелігі бойынша банк қарыз алушының несиелік қабілетін тексеріп болғаннан кейін, несиелік шарт жасасу үшін несиелеу субъектісімен қатынасқа түседі. Несиелеуге байланысты барлық сұрақтарда банк пен қарыз алушы келісімшарт негізінде шешеді. Несиелік келісімшартекі жақтың өзара міндеттемелерін және жауапкершіліктерін анықтайды. Онда мыналар көрсетіледі: - несиелеу мақсаты және объектісі; - несиенің мөлшері; - несиені беру мерзімі және қайтару шарттары; - несиені қамтамасыз ету формасы; - несие үшін төленетін сыйақы мөлшерлемесі; - несиенің қозғалысын және клиенттің қаржылық жағдайын бақылау үшін қарыз алушының беретін құжаттарының тізімі; - несиелеу процесіндегі банктің бақылау қызметі Несиелік келісімшарттың мазмұнын келісуші жақтардың өздері анықтайды. Несиелік қатынастарды ұйымдастыру тәжірибесінде кепіл туралы келісім-шарттың орыны ерекше. Кепіл туралы шарт кепіл затына байланысты ажыратылады. Кепіл затына: заттар, бағалы қағаздар, басқа да мүліктер және мүліктік құқықтар жатады. Материалдық-заттық мазмұнына қарай кепіл заттары мынадай топтарға бөлінеді: 1. Клиенттің мүліктерінің кепілі: · тауарлы-материалдық құндылықтар кепілі: а) шикізаттар, материалдар, жартылай өнімдер кепілі; ә) тауарлар және дайын өнімдер кепілі; б) валюталық құндылықтар (нақты валюталар), алтыннан жасалған бұйымдар кепілі; в) басқа да тауарлы-материалдық құндылықтар кепілі; · бағалы қағаздар (вексельдер) кепілі; · сол банктегі депозиттер кепілі; · жылжымайтын мүлік кепілі (ипотека). 2. Мүліктік құқықтар кепілі: · жалгерлік құқық кепілі; · авторлық құқық кепілі; · жерге құқық кепілі. Кепіл туралы келісім-шартта мынадай мәселелер қарастырылады: · Келісім-шарт жасасушы тараптар туралы мәліметтер; · Келісім-шарт заты; · Кепіл берушінің құқықтары мен міндеттері; · Кепіл ұстаушының құқықтары мен міндеттері; · Талап ету құқықтары; · Кепілге қойған мүлікті қайта рәсімдеу, басқа мүлік есебінен; · Кепілге қойған мүліктің бузылуына байланысты тәуекел жағдайлары мен кепіл затын ауыстыру; · Тараптардың жауапкершіліктері; · Ерекше шарттар; · Дауларды шешу; · Басқа шарттар. Жай және күрделі пайыздық мөлшерлемелерді есептеу әдістерін бейнелеңіз. Жай пайыздарды есептеудің техникасы. Жай пайыз — бұл ссудалық бөлшектің (депозиттің) сомасына есептелген пайыз. Жай пайызды есептеу үшін мына формула пайдаланылады: І = іРn/360 100% 1. мұнда: і — пайыздың жылдық мөлшерлемесі; Р — берешектің (депозиттің) қалдығы; I — ссуданың (салым ақшаның) барлық мерзімі үшін есептелген пайыздардың сомасы; n — пайыздар есептелетін кезеңдегі күндер саны. Күрделі пайыздарды есептеу техникасы. Күрделі пайыз — бұл тек ссудалық берешек (депозит) табысының сомасына ғана емес, сонымен қатар есептелген пайыздар табысының сомасына есептелетін пайыз. Кредит пен депозит бойынша пайыздық төлемдер сомасының есебі үшін мына формула пайдаланылады: І = Р[(1 +і/1200)n— 1], 2. мұнда: і — пайыздық жылдық мөлшерлемесі; Р — ссуданың (салы ақшаның) бастапқы сомасы; I — ссуданың (салым ақшаның) барлық мерзімі үшін есептелген пайыз сомасы; n — бір айдағы (бір айдың үлесі) ссуданың (салым ақшаның) ұзақтылығы. Несиелік қоржын сапасын сипаттайтын коэффициенттерді бейнелеңіз. Несиелік қоржын сапасын сипаттайтын коэффициенттерді бейнелеңіз. Несиелік қоржын сапасы деп оның құрылымының несиелік тәуекелдің және баланс өтімділігінің қолайлы деңгейімен максималды табыстылық деңгейін қамтамасыз ету мүмкіндігі бар қасиеті түсініледі. Экономикалық әдебиеттерде және тәжірибеде несиелік портфельдің сапасын сипаттайтын маңызды критерийлер: тәуекелділік, табыстылық, өтімділік. Заңды тұлғалардың несиеқабілеттілігін бағалау әдістемесін ашып көрсетіңіз. Банктің қаржылық нәтижелерін талдаудың мәні, түрлері және әдістерін анықтаңыз. Капитал өсімінің ішкі көздерін сипаттаңыз: жинақталған пайда, дивидендтік саясат және негізгі құралдарды қайта бағалау. Капитал өсімінің сыртқы көздеріне сипаттама беріңіз: акцияларды эмиссиялау және сату, субординацияланған міндеттемелерді шығару, активтерді сату және қозғалмайтын мүлікті жалға беру, бонустық эмиссия, акцияларды борыщтық бағалы қағаздарға айырбастау. 1.Акцияларды эмиссиялау және сату: Компания акцияларды эмиттеу арқылы жеке және құрылымдық капиталды ұсынады. Акциялар сатылымы арқылы компания ақша ұтып, жаңа инвесторларды компанияға қатысуға мүмкіндік береді. 2.Субординацияланған міндеттемелерді шығару: Компания қарыз беру құнын қайтарушылықты субординацияланған міндеттемелерді эмиттеу арқылы төлемесіз төлем жасайды. Бұл міндеттемелер компанияның акционерлерінің ұсынылатын қарыздарынан бастап алынған қарызды қайтаратын ақшаға айырбастауына мүмкіндік береді. 3.Активтерді сату және қозғалмайтын мүлікті жалға беру: бұл компанияның көптеген жеке мүліктерін сату және келесі мезгілдер үшін қажетті емес мүліктерді жалға беру процесі. 4.Бонустық эмиссия: бұл бірнеше түрде қолдау үшін жасалады, міндеттерді орындауға немесе компанияның артық кешені жинауға көмектесу мақсатында компанияның жаңа акцияларын эмиссиялау. 5.Акцияларды борыщтық бағалы қағаздарға айырбастау: бұл компанияның жеке акцияларын бөлуі және оларды бағалау арқылы қағаздарға айырбастау процесінің бір түрі болып табылады. Салымдарды қорғау жүйесін ұйымдастырудың мәні мен қажеттілігін негіздеңіз: отандық және шетелдік тәжірибесін сипаттаңыз. Коммерциялық банктердегі пассивтерді басқару тиімділігін бағалаңыз. Коммерциялық банктардың пассивтері өзара қарым-қатынасындағы келісімдермен және клиенттердің төлемдерімен туындаушыларын жүзеге асырады. Пассивтерді басқару банктің басты тізімінің бір жағынан, қаржылық іс-әрекеттер жүргізуге мүмкіндік беретін ақпаратты ұсынуы үшін маңызды. Банктің басқаруының басты міндеттерінің бірі пассивтерді әріптестіктер және мемлекеттік органдарға табысқа жеткізуге дайындау. Пассивтердің басқаруына қосымша міндеттердің бірі өзара қарым-қатынастарды бақылау, банктің активтеріне қарсы алуға қарсы қоңырау болу. Бұл жағдайда, банктің мүліктік-қаржылық қауіптерін жоюға тырысады. Пассивтерді басқару әдісі, банктің банк кезектерін және банктың күтулган сомаларын басқаруға мүмкіндік береді. Бұл ақпараттар банктің мүліктік-қаржылық мәліметтер базасына қосылған және маңызды ақпараттық жағдайларда басқару бүкіл штаттық қызметкерлердің қосымша міндеттеріне дейін жүзеге асырылады. Қарызгердің несиеқабілеттілігін бағалау негізіндегі факторларды ашып көрсетіңіз: қарызгердің сипаты, репутациясы, несиені жабу бойынша қаржылық мүмкіндіктері, капитал мен ссудаларды қамтамасыз етуін көрсетіңіз. Коммерциялық банктар қарыз қабылдауға және қарыз беру үшін кредиттік қауіпсіздікті мониторинг ету міндетімен, қарызгердің несиеқабілеттілігін бағалау үшін көптеген факторларды қарастырылуы мүмкін. Олардың бірі қарызгердің сипаты. Банк, қарызға мүліктеріне, біліктігіне, жалпы қарыз жабысына, тұлғалықтың деңгейіне, ақпараттық қабілеттеріне және қарызды төлеуге болатын пайдаланушының мәртебесіне қарай сипаттайды. Банктардың қарыз қабылдауға және қарыз беру үшін кредиттік қауіпсіздікті мониторинг ету міндетімен, қарызгердің репутациясы да маңызды фактор. Қарызгердің алғашқы келесігі, өтінімнің қарастырылуы, қарызға мүліктерінің мүмкіндіктері мен төлемдері, тарихындағы қарызды және төлемдерді таңдау кезінде өтініштің мүліктік мүмкіндіктеріне тәсілі және қарыз төлемінің тиімділігін тексеру кезінде репутациясына қарай бағаланады. Кез келген қарызгер банкқа байланыстың алғашқы талаптары арасында қарызға кабілеттілікті сенімділік жасау маңызды рөл атқарады. Қарызгердің сипаты, репутациясы және тәжірибесі қарыз алушының несиеқабілеттілігін өте көптеген мерзімдер бойынша өзінің қарызын жабу мүмкіндігіне әсер етеді. Қарыз алушының репутациясы банк алдындағы кредиттік ақпараттың топталуында да маңызды рөл атқарады. Әрекеттің шығындарындағы банк алдындағы тәжірибесі, жауапкершілігі және көрсеткіштері қарыз алушының репутациясын өте молайтіп бағалауға мүмкіндік береді. Қарыз алушының несиеқабілеттілігін қамтамасыз ететін факторлар арасында қарыз алушының жеке сыйындары, ақша жинау тәсілдері мен оның кредиттік тарихы болуы мүмкін. Бұл факторлар қарыз алушының қаржылық мүмкіндіктерін қамтамасыз етуін алаңындастырады. Бөлшек несиелеуді ұйымдастыру үрдісін ашып көрсетіңіз. Бөлшек несие желісі – бөлшек саудагерлер мен жылжымайтын мүлік компаниялары пайдаланатын қаржыландыру әдісі, негізінен несие түрі немесе несие желісі. Бөлшек несие желілері компания аралық болуы мүмкін, мысалы, компания банктен қаржыландыру алған кезде. Бөлшек несие желілері сондай-ақ бизнес-тұтынушы негізінде ұсынылуы мүмкін, мұнда бөлшек сатушы клиенттерге сатып алу үшін несие береді, әдетте жоғары құнды заттар. Корпоративтік несиелеу үрдісін ұйымдастыруды түсіндіріңіз. Корпоративтік несиенің екі анықтамасы бар. Біріншісі – ірі ұйымдарды несиелеу, оның ішінде факторинг. Екіншісі – осы мәселеде банкпен тығыз ынтымақтаса жұмыс істейтін ірі компаниялардың қызметкерлеріне кәсіпорынның өзінің кепілдігімен жеңілдетілген тұтыну несиесін беру. Корпоративтік несиелеудің артықшылықтары Жылдам даму. Кәсіпкерліктің көптеген салаларына несиелерді пайдаланбай капиталдың жинақталуы оның даму жылдамдығына тікелей әсер ететін ұзақ мерзімді процесс болып табылады. Несие беру арқылы алудың ең оңай және жылдам жолы болып табылатын қаражаты болса, бизнес өседі. Ең бастысы - процеске жауапкершілікпен қарау және алынған қаржыны сауатты басқару. Бұл жағдайда инвестиция пайызына қарамастан өтеледі. Олқылықтарды жабу. Кредиттік желі немесе овердрафт ақша қаражатын төлеу мен алу арасындағы қолма-қол ақшаның алшақтығы жағдайында қолданылады, бұл бюджетті қайта бөлмеуге, бухгалтерлік есеп жүргізудегі кідірістерді және қиындықтарды болдырмауға мүмкіндік береді. Мұндай жағдайларда қысқа мерзімді несиелеу қолданылады, сондықтан артық төлем салыстырмалы түрде аз, кейде ол мүлдем болмайды, өйткені несиелік қаражатсыз қаржылық шығындар жоғарырақ болар еді. Қаржылық пайда. Кейбір жағдайларда несие алу онсыз күресуден гөрі тиімдірек болуы мүмкін. Бұл кез келген көлемдегі компанияларға қатысты, өйткені ақша уақыт өте келе арзандайды, ал идеялар ескіреді немесе бәсекелестер жүзеге асырады. Мұндай жағдайларда уақтылы несие беру оның жоқтығынан гөрі көбірек пайда алуға көмектеседі. Пайда несие бойынша пайыздан жоғары. Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды жүргізу тәртібін ашып көрсетіңіз. Несиелік тәуекелді минимизациялау тәсілдерін тізбектеңіз. |