ГОС Экзамен. C. Шикізат рамында сапониндерді бар екендігін крсетеді
 Скачать 40.44 Kb.
|
|
Вопрос 1 Шикізаттың сулы сығындысын қарқынды сілку барысында түзілген көбік: a. Шикізат құрамында полисахаридтер бар екендігін көрсетеді b. Шикізат құрамында майлылығы жоғары майлардың бар екендігін көрсетеді c. Шикізат құрамында сапониндердің бар екендігін көрсетеді d. Шикізат құрамында фитоэкдизондардың бар екендігін көрсетеді e. Шикізат құрамында лигнандардың бар екендігін көрсетеді Вопрос 2 Эфир майларының физикалық қасиеттері: a. Су буымен айдауға болатын, өткір жағымсыз иісті, құрамында азоты бар сұйық заттар b. Ыстық және суық суда жеңіл еритін және органикалық еріткіштерде ерімейтін, аморфты заттар c. Сілтілер қатысында қарқынды боялған ерітінділер беретін, суда жақсы еритін, кристалды заттар d. Су буымен айдауға болатын, органикалық еріткіштерде жақсы еритін, суда мүлдем ерімейтін, ұшқыш, иісті сұйықтықтар e. Органикалық еріткіштерде жақсы еритін және суда ерімейтін кристалдық заттар Вопрос 3 «Шалфей жапырағы» дәрілік өсімдік шикізаты зерттеу зертханасына стандарттау жүргізу мақсатында ұсынылды. Қандай әсер етуші заттың мөлшерін анықтау қажет және қандай әдіспен сығындылау қажет: a. флавоноидтарды анықтау үшін газсұйықты хроматография пайдаланылады b. гликозидтерді анықтау үшін 80% этанолмен сірінділеу c. иілікті заттарды анықтау үшін сулы сығынды дайындалуы қажет d. алкалоидтарды анықтау үшін спектрофотометрияны пайдалану e. эфир майды анықтау үшін су буымен айдау жүргізіледі Вопрос 4 Флавоноидтардың биологиялық ролі қандай: a. өсімдіктерді жәндіктерден қорғайды b. өсімдіктерді зеңді аурулардан қорғайды c. өсімдіктердің өсу факторы болып табылады d. тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады e. өсімдіктердің қор заттары ролін атқарады Вопрос 5 Флавоноидтар деп аталады: a. Бензо-альфа-пирон туындыларының биологиялық белсенді заттары b. Көмірсутек туындыларының биологиялық белсенді заттары c. Бензо-гамма-пирон туындыларының биологиялық белсенді заттары d. Циклопентанопергидрофенантрен туындыларының биологиялық белсенді заттары e. Терпен туындыларының биологиялық белсенді заттары Вопрос 6 Флавоноидтарды алу үшін қолданылатын әдіс: a. Қышқылдық гидролиз b. Су буымен айдау c. Этанолмен экстракциялау әдістері d. Хроматографиялық әдістер e. Ацетонмен экстракциялау әдісі Правильный ответ: Этанолмен экстракциялау әдістері Вопрос 7 Жапырақтардың микропрепараттарын дайындағанда қандай ерітінді енгізу сұйықтығы ретінде қолданады: a. Глицерин b. Натрий гидроксиді c. Тұз қышқылы d. Хлороформ e. Этил спирті Правильный ответ: Глицерин Вопрос 8 Жүрек гликозидтеріне реакция жасалды. Реакцияның механизмі неге негізделген: a. циклогексанпергидрофенантренға b. спиростанға c. циклопентанпергидрофенантренге d. циклопентанпергидрофуранға e. фуростанға Правильный ответ: циклопентанпергидрофенантренге Вопрос 9 Дәріхана қоймасына «Түймешетен гүлдері» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың бар екендігін анықтау керек. Берілген дәрілік шикізатта флавоноидтардың бар екендігін қандай реактив көмегімен анықтауға болады: a. Фосформолибден қышқылы b. Алюминий хлориді c. Кремний вольфрам қышқылы d. Мыс сульфаты e. Темір аммоний ашудасы Правильный ответ: Алюминий хлориді Вопрос 10 Эфир майлары деп аталады: a. Құрамында азоты бар, негіздік қасиетті күрделі, ұшқыш табиғи қосылыстар b. Беткейлік және гемолитикалық белсенділікке ие, азотсыз жоғарымолекулалы табиғи қосылыстар c. Илегіш қасиетке ие, нәруыздармен ерімейтін қосылыстар түзетін, күрделі табиғи қосылыстар d. Қою коллоидты ерітінділер түзетін, жоғарымолекулалы табиғи қосылыстар e. Сумен айдауға болатын және терпеноидтарға жататын, иісті және ұшқыш табиғи қосылыстар қоспасы Правильный ответ: Сумен айдауға болатын және терпеноидтарға жататын, иісті және ұшқыш табиғи қосылыстар қоспасы Вопрос 11 Дигитоксин, бұл: a. Бақ бақ гликозиді b. Шаңышқы гликозиді c. Меруертгүл гликозиді d. Оймақгүл гликозиді e. Строфант гликозиді Правильный ответ: Оймақгүл гликозиді Вопрос 12 Сатып алушы дәріханада ротокан препаратын сатып алды. Алынған препараттың құрамына не кіреді: a. итошаған, тырнақгүл, және аңдыздың сұйық сығындылары b. түймедақ, итошаған және жалаң мияның сұйық сығындылары c. аңдыз, мыңжапырақ, және итшомырттың сұйық сығындылары d. түймедеқ, календула және мыңжапырақтың сұйық сығындылары e. түймедеқ, тырнақгүл және аңдықдың сұйық сығындылары Правильный ответ: түймедеқ, календула және мыңжапырақтың сұйық сығындылары Вопрос 13 Дәріханалық ассортиментінде өсімдік тектес келесі дәрілік заттар бар: мукалтин, аллохол, холосас, ротокан, валидол, фламин, пертуссин. Өт айдағыш дәрілік заттарды таңдаңыз: a. Мукалтин, валидол, пертуссин b. Валидол, фламин, пертуссин c. Холосас, валидол, мукалтин d. Мукалтин, аллохол, валидол e. Аллохол, холосас, фламин Правильный ответ: Аллохол, холосас, фламин Вопрос 14 Кардиотоникалық заттар деп аталады: a. Жүрек бұлшықеті тонусын арттыратын заттар b. Сезімтал жүйке ұштарын тітіркендіретін заттар c. Қан құрамындағы липидтер мөлшерін азайтатын заттар d. Ішкі ағзалардың жазық бұлшықеті спазмын басатын заттар e. Орталық жүйке жүйесіндегі тежелу процесін белсендіріп, қозу процестерін баяулататын заттар Правильный ответ: Жүрек бұлшықеті тонусын арттыратын заттар Вопрос 15 Ниппон диоскореясы шикізатын пайдаланады: a. Ойық жара кезінде жараны жазушы зат ретінде b. Бас миының және жүректің атеросклерозы кезінде гипохолестеренемиялық зат ретінде c. Ой және физикалық шаршау кезінде тонизирлеуші зат ретінде d. Бронхит кезінде қақырық түсіретін зат ретінде e. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі кезінде кардиотоникалық зат ретінде Правильный ответ: Бас миының және жүректің атеросклерозы кезінде гипохолестеренемиялық зат ретінде Вопрос 16 Дәрілік өсімдік шикізатын анықтаңдар: тамырлары әртүрлі формалы, кесілген, тозаңнан тазартылған, тамырлардың сыртқы беті қатпарланған жұмсақ, талшықтардан тұрады. Тамырлардың сыртқы және сынған жерлеріндегі түсі ақшылдау, дәмі тәтті-кілегейлі, сындырған жер шаңданады: a. мия тамыры b. стальник тамыры c. бақбақ тамыры d. жалбыз тікен тамыры e. аралия тамыры Правильный ответ: жалбыз тікен тамыры Вопрос 17 Медицина іс-тәжірибесінде итмұрын препараттары қандай дәрілік зар ретінде қолданылады: a. өт ауруларында b. поливитамин ретінде c. қуық ауруларында d. жараның жазылуында e. қан тоқтатуда Правильный ответ: поливитамин ретінде Вопрос 18 Дәріхана қоймасына «Қалақай жапырақтары» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың мөлшерін анықтау керек. МФ ХІ басылымы бойынша берілген дәрілік шикізатта К дәруменінің мөлшерін қандай әдіспен анықтайды: a. Спектрофотометрия b. Газсұйықтық хроматография c. Жұқа қабатты хроматография d. Денситометрия e. Люминисцентті микроскопия Правильный ответ: Жұқа қабатты хроматография Вопрос 19 Майлар: a. Жай эфирлер b. Жоғарымолекулалы біратомды спирттердің күрделі эфирі c. Глицерин және төмен молекулалалық май қышқылдарының жай эфирлері d. Глицерин және жоғары молекулалы май қышқылдарының күрделі эфирлері e. Жоғары молекулалы май қышқылдары Правильный ответ: Глицерин және жоғары молекулалы май қышқылдарының күрделі эфирлері Вопрос 20 Өсімдікті шикізат құрамындағы флавоноидтарды сапалық анықтау реакциясы: a. Цианидті сынама b. Бор-лимондық реакция c. Диазореакция d. Темір аммонийлі ашудасымен реакция e. Ароматтық сақинаға арналған реакция Правильный ответ: Цианидті сынама Вопрос 21 Төменде келтірілген сипаттама құрамында витамині бар қай шикізатқа сәйкес келеді: жұмсақ жібек жіпшелер, қай уақытта өзара матасқан немесе түйнектенген, түсі қоңыр, ақшыл-сары, исі әлсіз, өзіне тән; дәмі кілегей тәріздес: a. дәрілік тырнақгүл гүлдері b. хош иісті қоянжырық гүлдері c. ақшайыр шөбі d. жүгері шашақтары e. биік аңдыз тамыры Правильный ответ: жүгері шашақтары Вопрос 22 Дәрілік өсімдік шикізат қабылдау орынына жеке жинаушы дәрілік бақбақ өсімдігінің шөбін тапсыруға әкеліпті.Бұл өсімдіктің официналды дәрілік шикізаты болып қандай бөлігі саналады: a. Тамыр сабақтары b. Жемістері c. Қабығы d. Тамырлары e. Жапырақтары Правильный ответ: Тамырлары Вопрос 23 Жүрек гликозидтеріне реакция жасалды. Реакцияның механизмі неге негізделген: a. циклогексанпергидрофенантренға b. циклопентанпергидрофуранға c. циклопентанпергидрофенантренге d. спиростанға e. фуростанға Правильный ответ: циклопентанпергидрофенантренге Вопрос 24 Дәрілік шикізаттың шынайылығын анықтаңыз. Шынайылық деп келесіні ұғады: a. сақтау мерзімін b. сандық көрсеткіштерін c. шикізаттың өз атауы d. негізгі әсерін e. дайындау мерзімін Правильный ответ: шикізаттың өз атауы Вопрос 25 «Холосас» препараты қандай ДӨШ түрінен алынады: a. қоңыр итмұрын b. облепиха жемісі c. итмұрын d. қара шетен жемісі e. иісті қоянжырық шөбінен Правильный ответ: итмұрын Шырышты ерітінді дайындау үшін, құрамында полисахаридті қосылыстары бар дәрілік шикізат таңдау қажет. Құрамында шырышы бар қандай шикізат түрін пайдалануға болады: a. қара жидек жемістері b. аңдыз тамыры c. мүктер d. арали тамыры e. зығыр тұқымы Правильный ответ: зығыр тұқымы Вопрос 2 Не Дәріхананы тексеру барысында бір шкафтың бір полкасында сақталған жусан, бақажапырақ, мия шикізаттары анықталады. Осы түрінде сақтауға коммисия рұқсат бере ме: a. Жоқ, себебі олар әртүрлі дәрілік өсімдік шикізаты. b. Иә, бұл шикізаттарды бірге сактауға болады c. Жоқ, себебі бір өсімдік – шырын құрамды d. Жоқ, себебі бір өсімдік – эфирлі майы e. Жоқ, атаулары әртүрлі болғандықтан бөлек сақтану керек. Правильный ответ: Жоқ, себебі бір өсімдік – эфирлі майы Вопрос 3 Не Дәрілік өсімдік шикізатына өзі екендігін қандай мақсатпен жүргізеді: a. шикізаттың өзінің атауы мен сапалық реакциясын асай келуі b. шикізатта регламенттелген мөлшерде жіберілетін және жіберілмейтін қоспалардың болмауы c. ғылыми-техникалық құжаттардың барлық талаптары шикізатқа сай келуі d. шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі e. шикізаттың өзінің атына сай келуі және шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі Правильный ответ: шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі Вопрос 4 Құрамында эфир майы бар дәрілік өсімдік шикізаттарын кептіру және дайындау ерекшеліктері көрсетіңіз: a. шикізаттарды күннің екінші жартысында құрғақ ауа райында жинайды, кептіргіште 70-80 град. С температурада кептіреді b. шикізаттарды күннің алғашқы жартысында құрғақ ауа райында жинайды, кептіргіште 50 - 60 град. С температурада жылдам кептіреді c. құрғақ ауа райында жинайжы, көлеңкеде қалдырады, сосын кептіргіште 50 - 60 град. С температурада кептіреді d. күннің бірінші жартысында құрғақ ауа райында жинайды, 30 - 40 град. С температурада баяу кептіреді e. кез- келген ауа райында жинайды, жұқа қабат етіп жинайды да, күн көзінде кептіреді Правильный ответ: күннің бірінші жартысында құрғақ ауа райында жинайды, 30 - 40 град. С температурада баяу кептіреді Вопрос 5 Не Пектинді алу үшін қандай дәрілік өсімдік шикізатын пайдаланады. Қандай өсімдік пектинге анағұрлым бай: a. итмұрын b. дәрілік бақ-бақ c. зығыр жемістері d. үлкен жолжелкен e. қантты ламинария Правильный ответ: қантты ламинария Вопрос 6 Дәрумендер деп аталатын органикалық қосылыстар: a. Құрамында азоты бар қосылыстар b. Агликоны циклопентанпергидрофенантрен туындыларына жататын c. Негізі дифенил пропанды қаңқасынан тұратын фенолды қосылыстар d. Әртүрлі органикалық қосылыстар класына, соның ішінде терпеноидтарға жататын, иісті заттар қоспасы e. Тірі ағзада маңызды биохимиялық қызмет атқаратын, химиялық құрылымы әртүрлі, өмірлік маңызды заттар Правильный ответ: Тірі ағзада маңызды биохимиялық қызмет атқаратын, химиялық құрылымы әртүрлі, өмірлік маңызды заттар Вопрос 7 Фармацевтикалық тәжірибеде жапырақтар деп келесі дәрілік өсімдік шикізатты айтады: a. сағақпен немесе сағақсыз жиналған, күрделі жапырақтың кепкен жеке жапырақшалары, b. кепкен немесе жаңа жиналған жапырақтар немесе күрделі жапырақтардың жеке жапырақшалары, сағақпен немесе сағақсыз жиналған c. Гүлдеу уақытында жиналған кепкен жапырақтар d. Сағақпен немесе сағақсыз өркеннің бүйірлі құрылымдық бөлігі e. өсімдіктің кептірілген жапырақтары, гүлдеу уақытында сағақпен немесе сағақсыз жиналған Правильный ответ: кепкен немесе жаңа жиналған жапырақтар немесе күрделі жапырақтардың жеке жапырақшалары, сағақпен немесе сағақсыз жиналған Вопрос 8 Не Жүрек гликозидтеріне реакция жасалды. Реакцияның механизмі неге негізделген: a. спиростанға b. циклопентанпергидрофенантренге c. фуростанға d. циклогексанпергидрофенантренға e. циклопентанпергидрофуранға Правильный ответ: циклопентанпергидрофенантренге Вопрос 9 Не Флавоноидтардың биологиялық ролі қандай: a. тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады b. өсімдіктердің қор заттары ролін атқарады c. өсімдіктерді зеңді аурулардан қорғайды d. өсімдіктердің өсу факторы болып табылады e. өсімдіктерді жәндіктерден қорғайды Правильный ответ: тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады Вопрос 10 Дәріханада жалбыз тікен тамыр шикізаты бар. Шикізаттың қандай фармакологиялық әсері бар: a. қақырық түсіретін және қабынуға қарсы зат b. бекіткіш, бырыстырғыш зат ретінде c. седативті, тыныштандыратын зат ретінде d. өт айдайтын, гепетопротекторлы зат ретінде e. жалпы тонусты көтеретін, адаптогенды зат ретінде Правильный ответ: қақырық түсіретін және қабынуға қарсы зат Вопрос 11 Не Ментол жатады: a. Бициклді монотерпендерге b. ешқайсысына c. Моноциклді монотерпендерге d. Алифатты монотерпендерге e. Бициклді сексвитерпендерге Правильный ответ: Моноциклді монотерпендерге Вопрос 12 Капсаицин алкалоиды жатады: a. Хинолизидинді алкалоидтарға b. Индол алкалоидтарына c. Ациклді алкалоидтарға d. Бүйірлік байланыстында азоты бар алкалоидтарға e. Пуриндік алкалоидтарға Правильный ответ: Бүйірлік байланыстында азоты бар алкалоидтарға Вопрос 13 Атропин алкалоиды жатады: a. Пурин туындысына b. Индол туындысына c. Хинолин туындысына d. Изохинолин туындысына e. Тропан туындысына Правильный ответ: Тропан туындысына Вопрос 14 Құрамында дәрумендері бар, микропрепарат жапырағында домалақ және реторта тәрізді ащы мұртшалары және цистолиттері бар дәрілік өсімдік. Осы өсімдік шикізаты қай препарат құрамына кіреді: a. ротокан b. аллохол c. бефунгин d. дигоксин e. сенадексин Правильный ответ: аллохол Вопрос 15 Не Қабылдауға алдын ала жасалған талдау нәтижесінде құстар мен кеміргіштердің қиы табылған дәрілік өсімдік шикізаттың партиясы түсті. Шикізаттың берілген партиясымен не істеуге болады: a. Сұрыбы бұзылып, будан кейін қайта қабылдауға жіберіледі b. Қабылданады, бұдан соң шикізатты химико-фармацевтикалық зауыттарға жеке препараттар алу үшін жібереді c. Партия мүлдем қабылданбайды d. Қабылданады, бұдан соң фармацевтикалық фабрикаларға галендік препараттар дайындауға жіберіледі e. Қайта талдаудан кейін де партия қабылданбайды Правильный ответ: Партия мүлдем қабылданбайды Вопрос 16 К дәруменінің химиялық атауы: a. Эргостерол b. Токоферол c. Тиамин d. Филохинон e. Ретинол Правильный ответ: Филохинон Вопрос 17 Не «Итмұрын жемістері» шикізатын жинау және дайындау кезендерін ұйымдастыру жүргізіледі. С витаминін максималды мөлшерде қамтамасыз ететін итмұрын жемістерін кептіру режимін көрсетіңіз: a. -25 – 30о С – та, баяу, ауалы-көлеңкелі жерде b. жылдам, жылулық кептіргіште 70 – 80о С – та кептіреді c. баяу, ферментативті үрдісті күшейту үшін тұрақты ылғалды жерде d. күн көзінде 35 – 45о С температурада e. кептіргіште 40о С температурада кептіреді Правильный ответ: жылдам, жылулық кептіргіште 70 – 80о С – та кептіреді Вопрос 18 Не Дәрілік өсімдіктерде қандай әсер етуші зат іш жүргізетін зат ретінде қолданылады: a. антрацентуындылар b. лигнандар c. терпеноидтар d. фенологликозидтер e. жүрек гликозидтер Правильный ответ: антрацентуындылар Вопрос 19 Гликозид молекулалары: a. Синильді қышқылдан және глицериннен тұрады b. Қантты бөлігінен және азот атомынан тұрады c. Май қышқылдары және глицерин молекуласынан тұрады d. Әртүрлі қант молекулаларынан тұрады e. Қантты және қанттсыз бөліктерінен тұрады Правильный ответ: Қантты және қанттсыз бөліктерінен тұрады Вопрос 20 Не Дәріханаға шайқурай шөбі, жұмыршақ шөбі, мыңжапырақ шөбі, итбүлдірген жапырақтары, қалақай жапырақтары, түймеметен гүлдері, түймедақ гүлдері, мия тамырлары шикі заттары түсті. «Қан тоқтатқыш әсері бар дәрілік өсімдіктер» деген витринаны құрастыру үшін қажет шикізаттарды таңдаңыз: a. итбүлдірген жапырақтары, түймеметен гүлдері, түймедақ гүлдері b. жұмыршақ шөбі, мыңжапырақ шөбі, қалақай жапырақтары c. шайқурай шөбі, жұмыршақ шөбі, мия тамырлары d. шайқурай шөбі, түймеметен гүлдері, мия тамырлары e. итбүлдірген жапырақтары, қалақай жапырақтары, түймеметен гүлдері Правильный ответ: жұмыршақ шөбі, мыңжапырақ шөбі, қалақай жапырақтары Вопрос 21 Кызыл оймақгүл- бұл: a. Наперстянка крупноцветковая b. Горицвет весенний c. Ландыш майский d. Наперстянка шерстистая e. Наперстянка пурпурная Правильный ответ: Наперстянка пурпурная Вопрос 22 Не Гликозид молекулаларының бөліктері аталады: a. Генин және агликон b. Гликон және гликозид c. Гликон және генин d. Алкалоид және генин e. Триглицирид және агликон Правильный ответ: Гликон және генин Вопрос 23 Алкалоидтар деп аталады: a. Құрамында бір немесе бірнеше гидроксильді топтары бар, табиғаты ароматты қосылыстар. b. Әртүрлі биологиялық және биохимиялық қызмет атқаратын, органикалық заттардың ерекше тобы; c. Ароматты органикалық қосылыстардың ұшқыш сұйық қоспалары; d. Өсімдікті ағзаларда түзілетін, негіздік қасиеттегі құрамында азоты бар табиғи қосылыстар; e. Гемолитикалық және беткейлік белсенділікке ие заттар; Правильный ответ: Өсімдікті ағзаларда түзілетін, негіздік қасиеттегі құрамында азоты бар табиғи қосылыстар; Вопрос 24 Шикізат құрамындағы сапониндерді анықтауға болатын реакция: a. Танин ерітіндісімен реакциясы арқылы b. Көбік түзу c. Натрий гидроксиді ерітіндісімен реакциясы d. Судан III e. Калий йодидіндегі йод ерітіндісі көмегімен Правильный ответ: Көбік түзу Вопрос 25 Не Стероидты сапониндер: a. Циклопентанпергидрофенантрен туындылары b. Галл қышқылының туындылары c. Олеанол қышқылы туындылары d. Антрацен туындылары e. Флавон туындылары Правильный ответ: Циклопентанпергидрофенантрен туындылары Гераниол, цитранеллол, линалоол жатады: a. Бициклді терпендерге b. Сесквитерпендерге c. Ациклді терпендерге d. Моноциклді терпендерге e. Ароматтық қосылыстарға Правильный ответ: Ациклді терпендерге Вопрос 2 Пинен жатады: a. Ациклді терпендерге b. Сесквитерпендерге c. Моноциклді терпендерге d. Ароматты қосылыстарға e. Бициклді терпендерге Правильный ответ: Бициклді терпендерге Вопрос 3 Дәріханада шүйгіншөптің дәрілік шикізаты бар. Шикізаттың қандай фармакологиялық әсері бар: a. ауырғанды басатын, седативтік әсері бар b. қақырық шығарғыш әсері бар c. ОЖЖ қозғыштығын азайтады, ұйықтатқыштардың әсерін күшейтеді, спазмолитикалық әсері бар d. қантоқтатқыш әсері бар e. антисептикалық, қабынуға қарсы әсері бар Правильный ответ: ОЖЖ қозғыштығын азайтады, ұйықтатқыштардың әсерін күшейтеді, спазмолитикалық әсері бар Вопрос 4 Не Қандай кезеңде Шәңкіш (Калина) қабығы дайындалады: a. тыныштық кезеңінде b. сөл беру кезеңінде c. гүлдеу фазасында d. жеміс беру фазасында e. жылдықбарлық мерзімінде Правильный ответ: сөл беру кезеңінде Вопрос 5 Науқас дәріханада кастор майын сатып алады. Қандай дәрілік зат ретінде ол қолданады: a. іш өткізетін b. бырыстырғыш c. ауыруды басатын d. қақырық шығарушы e. құсық шақыратын Правильный ответ: іш өткізетін Вопрос 6 Не Сапониндер химиялық құрылымы бойынша: a. 27-орында азот атомы бар, стероидты сапогенин гликозидтері b. Антрацен туындыларының гликозидтері c. Лактонды циклі бар, сесквитерпеноидты қосылыс гликозидтері d. Стероидты немесе тритерпенді агликон гликозидтері e. 17-орында қанықпаған лактон сақинасы бар, стероидты қосылыс гликозидтері Правильный ответ: Стероидты немесе тритерпенді агликон гликозидтері Вопрос 7 Флавоноидтарға реакция жасалды. Берілген реакцияның механизмі неге негізделген: a. пентациклді терпеноидты құрылым b. антраценды құрылым c. кумарин скелеті d. дифенилпропанды скелеті e. циклопентанпергидрофенантрен ядросы Правильный ответ: кумарин скелеті Вопрос 8 Не Төменде келтірілген сипаттама құрамында витамині бар қай шикізатқа сәйкес келеді: жұмсақ жібек жіпшелер, қай уақытта өзара матасқан немесе түйнектенген, түсі қоңыр, ақшыл-сары, исі әлсіз, өзіне тән; дәмі кілегей тәріздес: a. биік аңдыз тамыры b. жүгері шашақтары c. ақшайыр шөбі d. дәрілік тырнақгүл гүлдері e. хош иісті қоянжырық гүлдері Правильный ответ: жүгері шашақтары Вопрос 9 Не Қабылдауға алдын ала жасалған талдау нәтижесінде құстар мен кеміргіштердің қиы табылған дәрілік өсімдік шикізаттың партиясы түсті. Шикізаттың берілген партиясымен не істеуге болады: a. Қабылданады, бұдан соң шикізатты химико-фармацевтикалық зауыттарға жеке препараттар алу үшін жібереді b. Қайта талдаудан кейін де партия қабылданбайды c. Сұрыбы бұзылып, будан кейін қайта қабылдауға жіберіледі d. Қабылданады, бұдан соң фармацевтикалық фабрикаларға галендік препараттар дайындауға жіберіледі e. Партия мүлдем қабылданбайды Правильный ответ: Партия мүлдем қабылданбайды Вопрос 10 Нет ответа Пектинді алу үшін қандай дәрілік өсімдік шикізатын пайдаланады. Қандай өсімдік пектинге анағұрлым бай: a. дәрілік бақ-бақ b. зығыр жемістері c. қантты ламинария d. итмұрын e. үлкен жолжелкен Правильный ответ: қантты ламинария Вопрос 11 Не Дәрумендер деп аталатын органикалық қосылыстар: a. Тірі ағзада маңызды биохимиялық қызмет атқаратын, химиялық құрылымы әртүрлі, өмірлік маңызды заттар b. Негізі дифенил пропанды қаңқасынан тұратын фенолды қосылыстар c. Агликоны циклопентанпергидрофенантрен туындыларына жататын d. Құрамында азоты бар қосылыстар e. Әртүрлі органикалық қосылыстар класына, соның ішінде терпеноидтарға жататын, иісті заттар қоспасы Правильный ответ: Тірі ағзада маңызды биохимиялық қызмет атқаратын, химиялық құрылымы әртүрлі, өмірлік маңызды заттар Вопрос 12 Нет ответа Дәрілік өсімдік шикізатын анықтаңдар: тамырлары әртүрлі формалы, кесілген, тозаңнан тазартылған, тамырлардың сыртқы беті қатпарланған жұмсақ, талшықтардан тұрады. Тамырлардың сыртқы және сынған жерлеріндегі түсі ақшылдау, дәмі тәтті-кілегейлі, сындырған жер шаңданады: a. жалбыз тікен тамыры b. стальник тамыры c. аралия тамыры d. бақбақ тамыры e. мия тамыры Правильный ответ: жалбыз тікен тамыры Вопрос 13 Нет ответа Атропин алкалоиды жатады: a. Индол туындысына b. Тропан туындысына c. Пурин туындысына d. Хинолин туындысына e. Изохинолин туындысына Правильный ответ: Тропан туындысына Вопрос 14 Гликозид молекулаларының бөліктері аталады: a. Генин және агликон b. Триглицирид және агликон c. Алкалоид және генин d. Гликон және гликозид e. Гликон және генин Правильный ответ: Гликон және генин Вопрос 15 Шикізат құрамындағы сапониндерді анықтауға болатын реакция: a. Судан III b. Танин ерітіндісімен реакциясы арқылы c. Калий йодидіндегі йод ерітіндісі көмегімен d. Көбік түзу e. Натрий гидроксиді ерітіндісімен реакциясы Правильный ответ: Көбік түзу Вопрос 16 Флавоноидтардың биологиялық ролі қандай: a. өсімдіктерді зеңді аурулардан қорғайды b. өсімдіктерді жәндіктерден қорғайды c. өсімдіктердің қор заттары ролін атқарады d. өсімдіктердің өсу факторы болып табылады e. тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады Правильный ответ: тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады Вопрос 17 Жүрек гликозидтеріне реакция жасалды. Реакцияның механизмі неге негізделген: a. спиростанға b. фуростанға c. циклопентанпергидрофуранға d. циклопентанпергидрофенантренге e. циклогексанпергидрофенантренға Правильный ответ: циклопентанпергидрофенантренге Вопрос 18 Не Дәріхана қоймасына «Қалақай жапырақтары» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың мөлшерін анықтау керек. МФ ХІ басылымы бойынша берілген дәрілік шикізатта К дәруменінің мөлшерін қандай әдіспен анықтайды: a. Газсұйықтық хроматография b. Люминисцентті микроскопия c. Жұқа қабатты хроматография d. Денситометрия e. Спектрофотометрия Правильный ответ: Жұқа қабатты хроматография Вопрос 19 Құрамында дәрумендері бар, микропрепарат жапырағында домалақ және реторта тәрізді ащы мұртшалары және цистолиттері бар дәрілік өсімдік. Осы өсімдік шикізаты қай препарат құрамына кіреді: a. ротокан b. дигоксин c. сенадексин d. бефунгин e. аллохол Правильный ответ: аллохол Вопрос 20 «Холосас» препараты қандай ДӨШ түрінен алынады: a. иісті қоянжырық шөбінен b. қоңыр итмұрын c. қара шетен жемісі d. итмұрын e. облепиха жемісі Правильный ответ: итмұрын Вопрос 21 Сатып алушы дәріханада ротокан препаратын сатып алды. Алынған препараттың құрамына не кіреді: a. түймедеқ, тырнақгүл және аңдықдың сұйық сығындылары b. итошаған, тырнақгүл, және аңдыздың сұйық сығындылары c. түймедеқ, календула және мыңжапырақтың сұйық сығындылары d. түймедақ, итошаған және жалаң мияның сұйық сығындылары e. аңдыз, мыңжапырақ, және итшомырттың сұйық сығындылары Правильный ответ: түймедеқ, календула және мыңжапырақтың сұйық сығындылары Вопрос 22 Эфир майлары деп аталады: a. Қою коллоидты ерітінділер түзетін, жоғарымолекулалы табиғи қосылыстар b. Құрамында азоты бар, негіздік қасиетті күрделі, ұшқыш табиғи қосылыстар c. Беткейлік және гемолитикалық белсенділікке ие, азотсыз жоғарымолекулалы табиғи қосылыстар d. Илегіш қасиетке ие, нәруыздармен ерімейтін қосылыстар түзетін, күрделі табиғи қосылыстар e. Сумен айдауға болатын және терпеноидтарға жататын, иісті және ұшқыш табиғи қосылыстар қоспасы Правильный ответ: Сумен айдауға болатын және терпеноидтарға жататын, иісті және ұшқыш табиғи қосылыстар қоспасы Вопрос 23 Флавоноидтар деп аталады: a. Көмірсутек туындыларының биологиялық белсенді заттары b. Бензо-гамма-пирон туындыларының биологиялық белсенді заттары c. Терпен туындыларының биологиялық белсенді заттары d. Циклопентанопергидрофенантрен туындыларының биологиялық белсенді заттары e. Бензо-альфа-пирон туындыларының биологиялық белсенді заттары Правильный ответ: Бензо-гамма-пирон туындыларының биологиялық белсенді заттары Вопрос 24 Флавоноидтардың биологиялық ролі қандай: a. өсімдіктердің қор заттары ролін атқарады b. тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады c. өсімдіктерді зеңді аурулардан қорғайды d. өсімдіктердің өсу факторы болып табылады e. өсімдіктерді жәндіктерден қорғайды Правильный ответ: тотығу-тотықсыздану үрдісіне қатынасады Вопрос 25 Гликозид молекулалары: a. Қантты бөлігінен және азот атомынан тұрады b. Әртүрлі қант молекулаларынан тұрады c. Синильді қышқылдан және глицериннен тұрады d. Қантты және қанттсыз бөліктерінен тұрады e. Май қышқылдары және глицерин молекуласынан тұрады Правильный ответ: Қантты және қанттсыз бөліктерінен тұрады Шикізаттың сулы сығындысын қарқынды сілку барысында түзілген көбік: a. Шикізат құрамында фитоэкдизондардың бар екендігін көрсетеді b. Шикізат құрамында майлылығы жоғары майлардың бар екендігін көрсетеді c. Шикізат құрамында полисахаридтер бар екендігін көрсетеді d. Шикізат құрамында лигнандардың бар екендігін көрсетеді e. Шикізат құрамында сапониндердің бар екендігін көрсетеді Правильный ответ: Шикізат құрамында сапониндердің бар екендігін көрсетеді Вопрос 2 Дәріхананы тексеру барысында бір шкафтың бір полкасында сақталған жусан, бақажапырақ, мия шикізаттары анықталады. Осы түрінде сақтауға коммисия рұқсат бере ме: a. Жоқ, себебі олар әртүрлі дәрілік өсімдік шикізаты. b. Жоқ, себебі бір өсімдік – шырын құрамды c. Жоқ, себебі бір өсімдік – эфирлі майы d. Иә, бұл шикізаттарды бірге сактауға болады e. Жоқ, атаулары әртүрлі болғандықтан бөлек сақтану керек. Правильный ответ: Жоқ, себебі бір өсімдік – эфирлі майы Вопрос 3 К дәруменінің химиялық атауы: a. Эргостерол b. Филохинон c. Ретинол d. Тиамин e. Токоферол Правильный ответ: Филохинон Вопрос 4 Дәріханалық ассортиментінде өсімдік тектес келесі дәрілік заттар бар: мукалтин, аллохол, холосас, ротокан, валидол, фламин, пертуссин. Өт айдағыш дәрілік заттарды таңдаңыз: a. Аллохол, холосас, фламин b. Мукалтин, аллохол, валидол c. Валидол, фламин, пертуссин d. Холосас, валидол, мукалтин e. Мукалтин, валидол, пертуссин Правильный ответ: Аллохол, холосас, фламин Вопрос 5 Пинен жатады: a. Ациклді терпендерге b. Сесквитерпендерге c. Бициклді терпендерге d. Моноциклді терпендерге e. Ароматты қосылыстарға Правильный ответ: Бициклді терпендерге Вопрос 6 Эфир майларының физикалық қасиеттері: a. Су буымен айдауға болатын, органикалық еріткіштерде жақсы еритін, суда мүлдем ерімейтін, ұшқыш, иісті сұйықтықтар b. Органикалық еріткіштерде жақсы еритін және суда ерімейтін кристалдық заттар c. Ыстық және суық суда жеңіл еритін және органикалық еріткіштерде ерімейтін, аморфты заттар d. Су буымен айдауға болатын, өткір жағымсыз иісті, құрамында азоты бар сұйық заттар e. Сілтілер қатысында қарқынды боялған ерітінділер беретін, суда жақсы еритін, кристалды заттар Правильный ответ: Су буымен айдауға болатын, органикалық еріткіштерде жақсы еритін, суда мүлдем ерімейтін, ұшқыш, иісті сұйықтықтар Вопрос 7 Дәріханада шүйгіншөптің дәрілік шикізаты бар. Шикізаттың қандай фармакологиялық әсері бар: a. қантоқтатқыш әсері бар b. қақырық шығарғыш әсері бар c. ауырғанды басатын, седативтік әсері бар d. ОЖЖ қозғыштығын азайтады, ұйықтатқыштардың әсерін күшейтеді, спазмолитикалық әсері бар e. антисептикалық, қабынуға қарсы әсері бар Правильный ответ: ОЖЖ қозғыштығын азайтады, ұйықтатқыштардың әсерін күшейтеді, спазмолитикалық әсері бар Вопрос 8 Нет ответа Дәрілік өсімдіктерде қандай әсер етуші зат іш жүргізетін зат ретінде қолданылады: a. жүрек гликозидтер b. антрацентуындылар c. терпеноидтар d. фенологликозидтер e. лигнандар Правильный ответ: антрацентуындылар Вопрос 9 Дәріхана қоймасына «Түймешетен гүлдері» дәрілік өсімдік шикізаты түсті. Осы шикізатта негізгі әсер ететін заттардың бар екендігін анықтау керек. Берілген дәрілік шикізатта флавоноидтардың бар екендігін қандай реактив көмегімен анықтауға болады: a. Темір аммоний ашудасы b. Фосформолибден қышқылы c. Мыс сульфаты d. Алюминий хлориді e. Кремний вольфрам қышқылы Правильный ответ: Алюминий хлориді Вопрос 10 Дәріханада жалбыз тікен тамыр шикізаты бар. Шикізаттың қандай фармакологиялық әсері бар: a. бекіткіш, бырыстырғыш зат ретінде b. қақырық түсіретін және қабынуға қарсы зат c. седативті, тыныштандыратын зат ретінде d. жалпы тонусты көтеретін, адаптогенды зат ретінде e. өт айдайтын, гепетопротекторлы зат ретінде Правильный ответ: қақырық түсіретін және қабынуға қарсы зат Вопрос 11 Майлар: a. Глицерин және жоғары молекулалы май қышқылдарының күрделі эфирлері b. Жоғары молекулалы май қышқылдары c. Глицерин және төмен молекулалалық май қышқылдарының жай эфирлері d. Жоғарымолекулалы біратомды спирттердің күрделі эфирі e. Жай эфирлер Правильный ответ: Глицерин және жоғары молекулалы май қышқылдарының күрделі эфирлері Вопрос 12 «Итмұрын жемістері» шикізатын жинау және дайындау кезендерін ұйымдастыру жүргізіледі. С витаминін максималды мөлшерде қамтамасыз ететін итмұрын жемістерін кептіру режимін көрсетіңіз: a. жылдам, жылулық кептіргіште 70 – 80о С – та кептіреді b. -25 – 30о С – та, баяу, ауалы-көлеңкелі жерде c. баяу, ферментативті үрдісті күшейту үшін тұрақты ылғалды жерде d. кептіргіште 40о С температурада кептіреді e. күн көзінде 35 – 45о С температурада Правильный ответ: жылдам, жылулық кептіргіште 70 – 80о С – та кептіреді Вопрос 13 Қандай кезеңде Шәңкіш (Калина) қабығы дайындалады: a. гүлдеу фазасында b. тыныштық кезеңінде c. сөл беру кезеңінде d. жылдықбарлық мерзімінде e. жеміс беру фазасында Правильный ответ: сөл беру кезеңінде Вопрос 14 Ниппон диоскореясы шикізатын пайдаланады: a. Ой және физикалық шаршау кезінде тонизирлеуші зат ретінде b. Ойық жара кезінде жараны жазушы зат ретінде c. Бронхит кезінде қақырық түсіретін зат ретінде d. Бас миының және жүректің атеросклерозы кезінде гипохолестеренемиялық зат ретінде e. Созылмалы жүрек жеткіліксіздігі кезінде кардиотоникалық зат ретінде Правильный ответ: Бас миының және жүректің атеросклерозы кезінде гипохолестеренемиялық зат ретінде Вопрос 15 Не Медицина іс-тәжірибесінде итмұрын препараттары қандай дәрілік зар ретінде қолданылады: a. қуық ауруларында b. поливитамин ретінде c. жараның жазылуында d. қан тоқтатуда e. өт ауруларында Правильный ответ: поливитамин ретінде Вопрос 16 Дәріханаға шайқурай шөбі, жұмыршақ шөбі, мыңжапырақ шөбі, итбүлдірген жапырақтары, қалақай жапырақтары, түймеметен гүлдері, түймедақ гүлдері, мия тамырлары шикі заттары түсті. «Қан тоқтатқыш әсері бар дәрілік өсімдіктер» деген витринаны құрастыру үшін қажет шикізаттарды таңдаңыз: a. жұмыршақ шөбі, мыңжапырақ шөбі, қалақай жапырақтары b. итбүлдірген жапырақтары, түймеметен гүлдері, түймедақ гүлдері c. шайқурай шөбі, жұмыршақ шөбі, мия тамырлары d. итбүлдірген жапырақтары, қалақай жапырақтары, түймеметен гүлдері e. шайқурай шөбі, түймеметен гүлдері, мия тамырлары Правильный ответ: жұмыршақ шөбі, мыңжапырақ шөбі, қалақай жапырақтары Вопрос 17 Не Құрамында эфир майы бар дәрілік өсімдік шикізаттарын кептіру және дайындау ерекшеліктері көрсетіңіз: a. шикізаттарды күннің екінші жартысында құрғақ ауа райында жинайды, кептіргіште 70-80 град. С температурада кептіреді b. күннің бірінші жартысында құрғақ ауа райында жинайды, 30 - 40 град. С температурада баяу кептіреді c. құрғақ ауа райында жинайжы, көлеңкеде қалдырады, сосын кептіргіште 50 - 60 град. С температурада кептіреді d. шикізаттарды күннің алғашқы жартысында құрғақ ауа райында жинайды, кептіргіште 50 - 60 град. С температурада жылдам кептіреді e. кез- келген ауа райында жинайды, жұқа қабат етіп жинайды да, күн көзінде кептіреді Правильный ответ: күннің бірінші жартысында құрғақ ауа райында жинайды, 30 - 40 град. С температурада баяу кептіреді Вопрос 18 Стероидты сапониндер: a. Олеанол қышқылы туындылары b. Галл қышқылының туындылары c. Циклопентанпергидрофенантрен туындылары d. Антрацен туындылары e. Флавон туындылары Правильный ответ: Циклопентанпергидрофенантрен туындылары Вопрос 19 Сапониндер химиялық құрылымы бойынша: a. 27-орында азот атомы бар, стероидты сапогенин гликозидтері b. Стероидты немесе тритерпенді агликон гликозидтері c. 17-орында қанықпаған лактон сақинасы бар, стероидты қосылыс гликозидтері d. Лактонды циклі бар, сесквитерпеноидты қосылыс гликозидтері e. Антрацен туындыларының гликозидтері Правильный ответ: Стероидты немесе тритерпенді агликон гликозидтері Вопрос 20 «Шалфей жапырағы» дәрілік өсімдік шикізаты зерттеу зертханасына стандарттау жүргізу мақсатында ұсынылды. Қандай әсер етуші заттың мөлшерін анықтау қажет және қандай әдіспен сығындылау қажет: a. гликозидтерді анықтау үшін 80% этанолмен сірінділеу b. флавоноидтарды анықтау үшін газсұйықты хроматография пайдаланылады c. эфир майды анықтау үшін су буымен айдау жүргізіледі d. алкалоидтарды анықтау үшін спектрофотометрияны пайдалану e. иілікті заттарды анықтау үшін сулы сығынды дайындалуы қажет Правильный ответ: эфир майды анықтау үшін су буымен айдау жүргізіледі Вопрос 21 Жүрек гликозидтеріне реакция жасалды. Реакцияның механизмі неге негізделген: a. циклопентанпергидрофенантренге b. циклогексанпергидрофенантренға c. спиростанға d. циклопентанпергидрофуранға e. фуростанға Правильный ответ: циклопентанпергидрофенантренге Вопрос 22 Капсаицин алкалоиды жатады: a. Бүйірлік байланыстында азоты бар алкалоидтарға b. Пуриндік алкалоидтарға c. Индол алкалоидтарына d. Хинолизидинді алкалоидтарға e. Ациклді алкалоидтарға Правильный ответ: Бүйірлік байланыстында азоты бар алкалоидтарға Вопрос 23 Дәрілік өсімдік шикізатына өзі екендігін қандай мақсатпен жүргізеді: a. шикізаттың өзінің атына сай келуі және шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі b. шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі c. шикізатта регламенттелген мөлшерде жіберілетін және жіберілмейтін қоспалардың болмауы d. ғылыми-техникалық құжаттардың барлық талаптары шикізатқа сай келуі e. шикізаттың өзінің атауы мен сапалық реакциясын асай келуі Правильный ответ: шикізаттың өзінің өндіретін өсімдігіне сай келуі Вопрос 24 Нет ответа Жапырақтардың микропрепараттарын дайындағанда қандай ерітінді енгізу сұйықтығы ретінде қолданады: a. Глицерин b. Натрий гидроксиді c. Тұз қышқылы d. Этил спирті e. Хлороформ Правильный ответ: Глицерин Вопрос 25 Нет ответа Флавоноидтарды алу үшін қолданылатын әдіс: a. Ацетонмен экстракциялау әдісі b. Су буымен айдау c. Этанолмен экстракциялау әдістері d. Хроматографиялық әдістер e. Қышқылдық гидролиз Правильный ответ: Этанолмен экстракциялау әдістері |