алдын кажык. Алдын кажык (1). Чопшээрешкен ЧааХол кожууннун культура килдизинин тур хулээлгезин кууседип турар эргелекчи
 Скачать 29.26 Kb.
|
 «Чопшээрешкен» Чаа-Хол кожууннун культура килдизинин тур хулээлгезин кууседип турар эргелекчи ____________ ШаравииЧ.В. «____» _____________2018ч. «Бадыткаан» Чаа-Хол кожууннун культура одаанын удуртукчузу ____________ Дирти А.Ю. «____» _____________2018ч. 2018 чылдын Шагаа байырлалынга тураскааткан б=л\ктер аразынга кожуун чергелиг «Алдын кажык» деп м==рейниё саавыры Ниити кезээ: Тыва кижиниё амыдыралынга малдыё с==г\ - кажык тускай черни ээлеп чораанындан кижиниё хамаарылгазы аёаа бир онзагай кылдыр илереттинип чораан. Кажык с==г\ ч\гле оюн-тоглаа-биле холбаалыг эвес, ол кижиниё амыдыралын каастап, янзы-б\р\ х\н б\р\де кылдыныглары-биле холбаалыг болбушаан, чоннуё чараш чаёчылдары, езулалдары болуп чоруур. Кажык дээрге алды чүзүн мал. Амыдырал-чуртталганың кежик-чолу. Кажыктың тургузуунда шаандан тура өгбелеривистен дамчып келген онзагай хевирлер илереттинген: аът, инек, хой, өшкү, теве, сарлык. Мөөрейниң сорулгазы Чаа-Хол культура килдизи, Чаа-Хол культура одаа, кожууннун топчуткен ном саны чонувустуң бурун шагдан бээр сагып чораан езу-чаңчылдарын, аас чогаалын, тыва оюннарын кадагалаар, сайзырадыр, нептередир сорулга-биле ук мөөрейни эрттирип турар. Мөөрейниң киржикчилеринге негелделер: 1. Чаа-Хол кожууннун болук ойнакчылар аразынга болуп эртер; 2. Суму бүрүзүнден ойнакчы бөлүктерни четчелээр (бир бөлүкке-ле 5 ойнакчы турар, дадывыры- 500 акша); 3. Бөлүк бүрүзү тыва хептиг болуру чугула, база бөлүктүң адын, сүлде демдээн тургузуп белеткээр; 4. Киржикчи бүрүзү айтырыглыг, ийиги болгаш үшкү кезээнге киржири албан; Бирги кезээ: таныштыралга (шүлүктеп, кожамыктап тургаш, бөлүүн бир тускай онзагай таныштырар); Киржикчи б=л\к ширээлиг, «ширтектиг» чадыглыг болуру к\зенчиг; Ийиги кезээ: тыва аас чогаалдың хевирлеринден (бодалгалыг тывызык, тывызык, дүрген чугаа, узун тыныш, үлегер домак, тоол, чечен-мергеннежири, йөрээл, хөөмей-сыгыт, тыва хөгжүм херексели) нарын айтырыгларга шын харыылап, херек кырында онзагайлап, көргүзер (бөлүктүң бир киржикчизи долу харыыны бээр); Үшкү кезээ: тыва езу-чаңчылдың хевирлеринден (саң, дойлар, дагылгалар, тыва хеп, тыва дериг-херексел, тыва ак чемнер) нарын айтырыгларга шын харыылап, херек кырында онзагайлап көргүзер (бөлүктүң бир киржикчизи долу харыыны бээр); Дөрткү кезээ: тыва оюннарга мөөрейлер: кажыкка бодалажыр, аът чарыштырар, тевек тевер (бөлүк бүрүзүнден бир кижи киржир). М==рейниё шииткекчилеринге негелделер: - Мөөрейниң шииткекчилери салыр айтырыгларын белеткээш, чүгле мөөрей үезинде уштуп салыр; - Харыылап эгелээр бөлүктерни илередирде, дөрт кажыкты чурум аайы-биле октадып тургаш, кайы бөлүк мурнай аът дүжүрер, ол бөлүк эгелээр, өскелерин база аразындан аът дүжүрүп тургаш, тодарадыр; - Ийиги айтырыгга ийи дугаар бөлүк харыылап эгелээр, үшкү айтырыгны ооң соонда бөлүк дээш, чурум уламчылап чоруп каар; - Айтырыг бүрүзүнге киржикчи бөлүктер белеткенип алыры-биле бир минутаны бээр. Харыылап турар бөлүк чугаазын саададып болбас, үзүк чок харыыны бээр. Харыы үстүр болза-ла, дараазында бөлүкче шииткекчи микрофонун дамчыдар эргези бар. Бир эвес мөөрейниң ийиги болгаш үшкү кезээниң айтырыгларынга харыы долу эвес болза, өске бөлүктер немеп болур. Ол дээрге-ле бөлүүнге немелде кажыктар ажылдап алыры; - 1, 2, 3-кү мөөрейлерге шииткекчилер долу харыы берген бөлүкке 4 кажыкты бээр, оон дараазында бөлүктерге 3, 2, 1 кажыктарны тыпсыр. Немелде харыы берген бөлүктерге 1 кажыкты бээр; - 4-кү мөөрейге тиилээн бөлүкке бода малдың кажыын тыпсыр. Бода малдың кажыы 5 хой кажыынга онаажып турар; - мөөрейниң тиилекчи бөлүүн тодарадырда, бөлүк бүрүзүнүң оюннуң 4 кезээнге ажылдап алган кажыының санын санаар. Кайы бөлүктүң кажыының саны хөй, ол бөлүк тиилекчи болур. Болур чери болгаш үези: Чаа-Х=л кожууннуё уран-ч\\л болгаш культура =ргээзи, 2018 чылдың Шагаа б\д\\з\нде февральдыё 9- х\н\. Мөөрейниң түңнелинге дараазында шаңналдарны тыпсыр: - Дээди шаңнал – Гран-При; - I, II, III чергениң лауреаттары; - Номинациялар. Харылзажыр телефоннар: Тел.: _________________ Адрес: Чаа-Хол кожуун Чаа-Хол суур, кожууннун уран-чуул болгаш культура одаа, Салчак Тока кудумчузу, бажын 36. |