химия экология. дайбергенызы Г. Социалов Д. скемен аласы, 2022 жыл Мазмны
 Скачать 95.68 Kb.
|
|
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Жоба Тақырыбы: «Химия мен экологияның байланысы» Орындағандар: Алтынбекова Е.А. Кәкімбеков А.М. Құдайбергенқызы Г. Социалов Д. Өскемен қаласы, 2022 жыл Мазмұны
Кіріспе Мүлдем барлық қоғамда табиғат қорғау құлдырауы артылуда. Қазақстан планетасындағы табиғат қорғау апатының қаупімен өзара байланыста экология мәселесі орта оқу орындарын, академиялық органдарды, билікті, бүкіл республика халқына маңызды мәселе болып отыр. Сондықтан, бүгінгі таңда қоғамдық тұрақты экологиялық құру мәселесі муниципалды деңгейде де белгіленіп отыр. Сондай-ақ, табиғатты қорғаудың қалыптасуын және дамуын дәлелдейтін заңдар бекітілді. Бүгінгі таңда сабақтың, техникалық өндірістің жаңа салаларының қалыптасуының жоғары қарқыны, сондай-ақ айналадағы салаға адамдардың жұмыс күшінің әсерін арттыру экологиялық құлдырауды тудырады.Осы себепті, адамның табиғатқа теріс әсерін болдырмау үшін ғылыми-өндірістік, қоғамдық-қоғамдық-саяси және басқа да мәселелерді, осы мөлшерде оқытушылық, жалпы білім беруді талап етеді. Елімізде экологиялық білім мен тәрбие берудің мемлекеттік және қоғамдық жүйесі қалыптасып, даму үстінде. Экологиялық білім мен тәрбие беруді негіздейтін құжаттар мен заңдар қабылданды. Экологиялық білім беру дегеніміз – адамзат қауымының, қоғамның, табиғаттың және қоршаған ортаның үйлестілігін ең тиімді жолдарын ұрпаққа түсіндіру. Оның ішінде қоршаған орта мен оның табиғи ресурстарын тиімді пайдалану барысында табиғатты қорғай біле алатын, аялай білетін, адамгершілігі мол, ізгілікті экологиялық білім мен мәдениеті жоғары жаңа ұрпақты тәрбиелеудің маңызы зор. Жобаның өзектілігі.Экологиялық дағдарыстың ұлғаюын мейлінше тежеу, табиғат пен қоршаған ортаны қорғау жолдарын жастарға ұғындыру экологиялық жаппай және үздіксіз білім беру нәтижесінде ғана іске асырылады. Бүгінгі қоғам алдында тұрған негізгі мәселелердің бірі – экологиялық мәселелердің бірі, табиғатты қорғау және табиғи байлықтарды үнемді пайдалану болғандықтан республикада қоршаған ортаны қорғау үкіметіміздің саяси, экономикалық және әлеуметтік міндеттерінің негізі болып саналады. Экология-бұл сабақтың жаңа саласы, ол болашақта жалпы адамзат отбасының өміріне тікелей ықпал етеді. Бұл маңызды Ұлттық, сондай-ақ қауіпті жағдайлары бар саланың айналасында, белгілі бір көлденең оқиғаларды қолдауға, табиғат арасында тепе-теңдікті қалпына келтіруге бағытталған қоғамдық оқиға. Біздің уақытымызда сезінген табиғат қорғау нәтижелері барлық қоғамды алаңдатады. Қазақстан еліндегі Арал, Балқаштың қиыншылықтар, Семей алаңы да басқаның барлығын дерлік адамның қолымен келтірілген зиян ретінде ұғынуға болады. Сәйкес пайымымен көптеген сарапшылар, мүлдем уместны нұсқама экология туралы болса, онда ол болдырмау мақсатында қиын үзіліс кезінде заттай кіріскен жөн-бабына қалыптастыру, сондай-ақ даму табиғатты қорғау мәдениет, психология тұлға. Табиғатты қорғау мәдениетін қалыптастыру ерте жастан басталады. Бірақ баланың мақсаты-айналасындағы салаға өз сенімдерін үнемі арттыру ниеті. Табиғат қорғау білімі қабілетті ұнамды болу үшін, бұл қажеттілік. Осы себепті мектепте оны құрудың негізгі кезеңінде оны жабдыққа салу керек. Қоғамдық мәдениеттің табиғи деңгейі кез-келген адамның негізгі ерте жастан дамыған экологиялық мәдениетінен тұрады. Бұл қарым-қатынаста біздің мемлекетімізде қазіргі уақытта компанияның өсіп келе жатқан ұрпақты тұрақты экологиялық құру мақсаты болуы өте маңызды. Оның жанында өзіндік жеке алғышарттар бар. Олар: Сондай-ақ, ұзақ уақыт қолайсыз пайдалану нәтижесінде өз мемлекетінің табиғи ресурстарын ластаудың төмендеуі, кездейсоқ сарқылу негізі; - Республиканың көптеген ареалдарында экологиялық авантюристік аумақтардың санын арттыру; - ғарыш айлағында индустриялық ансамбльдер жасаудың зиянды қалдықтарын қолдау, полигондардың нәтижелері, аумақтардың ыдырауы, адамның көңіл-күйінің қиындауы; Мәселелерді шешу мақсатында табиғат қорғау құрылымдарын сатып алу қажет. Орта оқу орындары, гимназиялар, колледждер, сондай-ақ басқа да оқу орындары тұрақты табиғат қорғау құрылуының шоғырландырушы саласының негізі болуға міндетті. Жобаның мақсаты. Химия және экологиялық білімдердің өзара байланысы негізінде жоғары сыныптарда қоршаған ортаны меңгертуге байланысты әдістемелік аспектілерін анықтау. Жобаның міндеті. Химиялық экологиялық білімдердің базалық мазмұнына байланысты теориялық, педагогикалық, ғылыми-әдістемелік әдебиеттерге шолу жасау ; Жоғары сыныптарда химия пәні бағдарламасы бойынша экологиялық білім мазмұнына байланысты тақырыптарды іріктеу; Химия курсына экологиялық білім негіздерін кіріктіре оқытудағы әдіс тәсілдерді құрастыру; Ұсынылған әдістеменің тиімділігін эксперимент жүзінде анықтау; Зерттеу нысaны: Opтa мeктeптepдe xимия пәнiн oқыту. Зерттеу жұмысының пәні: қaзіргі уaқыттa химияны экологияландырып оқыту. ҚОРШАҒАН ОРТА ТУРАЛЫ ХИМИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМНІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕЛЕРІ. Үздіксіз экологиялық білім берудің ғылыми-теориялық аспектілері Бүгінгі таңда дүниежүзілік қоғам алдында маңызды мәселелердің бірі-адамдардың өмір сүру саласының асқынуы. Бұл мәселе мемлекеттің барлығын алаңдатады. Бұл туралы көптеген сарапшылар өз еңбектерінде экологиялық тұрғыдан ақылды адамның дамуы осы шешімнің бір бағыты деп санайды. Табиғатты қорғауды қалыптастыру, жүйелеуге сәйкес, ұйым сыртқы (мектеп құрылымы), бейресми (орта оқу орындарының қабырғаларынан тыс үйдегі өзара іс-қимыл және т.б.) бөлімдерден тұратын оқыту тұжырымдамасында жүзеге асырылатын сияқты талдауға болады. Мұндай жаратылыстың негізгі ережесі-үздіксіз. Бүгінгі күні жаһандық тұрақты экологиялық қалыптастыру, сондай-ақ Даму мәселе муниципалды деңгейде белгіленеді. Табиғатты қорғауды қалыптастыру және дамыту берілуді дәлелдейтін заңдар да қабылданады. Табиғатты қорғауды қалыптастыру бұл адам жиынтығы, қоғам, табиғат, сондай-ақ айналасында орналасқан сала ұрпақтарға үйлестірудің тиімді әдістерін түсіндіру. Бұл сан айналасында орналасқан саланы, сондай-ақ оның табиғи ресурстарын оңтайлы пайдалану барысында,үнемді, үнемді, ақылға қонымды, экологиялық маңызды рөлді жас ұрпақтың дамуы да мәдениеттің айтарлықтай деңгейімен алады. Табиғат қорғау құлдырауының өсуінің ең үлкен жолын кесу, жас ұрпақ үшін саланың айналасындағы табиғатты қорғау әдістерін білу тек әлеуметтік және тұрақты экологиялық құрылымның нәтижесінде ғана орындалады. Табиғатты қорғауды құрудың міндеті-адамға жақын даму индивид-социум-мәні жасай отырып, адами қарым-қатынас олардың арасындағы абсолютті келісім атмосферасындағы даму. Табиғатты қорғауды қалыптастыру табиғат қорғау мәдениетін дамытудан қоғамдық тұрақты табиғатты қорғауды қалыптастыруды ескереді. Табиғатты қорғауды қалыптастыру-өте оңай рәсім емес. Табиғи сфераның айналасындағы қоғамдастық үшін маңызы өзінің қауіпсіздігін сезіне отырып, уақыт өте келе оқушының қоғамға жағымды көзқарасын біледі-градациялық дамуды білдіреді. «Дэйв» тұрақты қалыптастыру – бұл проблема, оны адам да, қоғам да өмір бойы жүзеге асырады"деп тұжырымдады. Сонымен бірге, оның пайымдауына сәйкес, тұрақты жаратылыстың тік өлшемінде дәйектілік болуы керек, сонымен қатар нақтылық, әдеттегіден қиынға дейін дайындық, бірақ көлденең-адамның өмір сүруінің кез-келген кезеңінде "тереңдететін" бірлестік. Мәні, құрылымы, сонымен қатар тұрақты құру технологиясы, оқыту кезеңі әртүрлі серпімді болуы керек. Табиғатты қорғауды қалыптастыру-бұл салада орналасқан адамзат қоғамдастығының , қоғамдастықтың , қазіргі табиғаттың келісімінің тиімді жолдарын ұрпаққа түсіндіру . Табиғатты қорғау базасы мектепте қабылданады, сонымен қатар университеттің 1-2 курсында жалғасады. Бірақ жоғары курстарда студенттер жоғары деңгейлі мамандыққа сәйкес оқиды. Табиғатты қорғауды құрудың міндеті-адамның экологиялық ақыл-ойын, іс-әрекетін , мәдениетін ең маңызды деңгейде дамыту. Адамдар үшін бұл қасиеттер жеке-жеке құрылмайды, бірақ оқыту барысында жолдастар да, егіздер де бір уақытта жолдастарына өтеді. Экологиялық қалыптасу сабақтастық мәмілесіне, сондай-ақ жүйелілікке, сондай-ақ үздіксіздікке негізделген. Тұрақты экологиялық құру тұжырымдамасында Мектепке дейінгі даму оның бастапқы кезеңі болып саналады. Барлық осы кезеңінде балалар міндетті артатын болады, сезінесіз объектілері, қандай шекті близят олардың әңгімеге сәйкес естеством. Балалар үлкендерді көшіргендіктен, отбасының аяқ-қолын тұрғын үйге мамандандырылған мұғалімдер де көрсетуі керек. Осы себептен қазақ халқының жанында даналық ережесі қалыптасқан:"сенің мейірімділігіңді ұяда байқайсың, сенің мейірімділігіңді ұшқанда көтересің". Біздің заманымызда табиғатты қорғау кезеңі қалыптасты.Олар келесі суретте көрсетілген.(1-сурет)        Экологиялық тәрбие және білім беру сатылары Алғашқы саты : мектепке дейінгі және бастауыш мектеп Екінші саты: Орта мектеп, колледж Жоғарғы саты : Жоғарғы оқу орындары Сурет -1 экологиялық тәрбие және білім беру сатылары Бастапқы сыныптарда табиғатты қорғау мәдениеті базасы құрыла бастаса, оқушы туған болып жасалады. Оның санасында Табиғат бірлігі, табиғи салаға Академиялық қарым-қатынас идеясы қалыптаса бастайды. Некто зерделеп, жалпы танылған өлшемдерін әрекеттің табиғи саласындағы, сондай-ақ компонент іс-әрекеттер қатар табиғат қорғау білімі бар. Бастапқы сыныптарда балалар табиғат қорғау қиындықтарымен кездеседі. 5-6 сыныптарда білім алушылардың ғылыми нысандар арқылы алған негізгі білімдері сабақтың кез-келген саласын Мұқият игеруге мүмкіндік береді. 7-9 ойын табиғатта орындалатын, күнделікті өмірде кездесетін химиялық әрекеттермен танысты. Он-он бір сыныпта білім алушылардың танымын күшейту жүргізіледі. Олардың көзқарасы арнайы химияның адамның өмірінде кең қолданылатынына сенімді. Осы жерден химиялық элементтерді дұрыс қолдану қажеттілігі туындайды. Үзіліссіздігін міндетті іске асырылуға химия - табиғат қорғауды қалыптастыру, осылайша, сол сияқты дайындау, сондай-ақ қалыптастыру тұлғалар болып табылады тұрақты ішінде тұтас бір өмір сүру. Атақты Бүкілресейлік ғылым қайраткері-методолог Глаголь. М. Чернобельская тұрақты білім беруде күн сайын сіңірілетін мәліметтердің мөлшері күндізгі уақытта кез-келген адаммен тиімді болуы керек деп жазды. Мен жүзеге асырамыз қорытынды, онда ол нысанаға тұрақты химия-табиғат құру болып саналады зерттеу залал келтіру ағзаларға белсенді элементтері, появившимися барлық тергеу хим іс-қимыл, совершающихся кезінде заттай, барлық өмір сүру. Бұдан бөлек, біздің уақыт кезеңі таныстырылды басты тенденциясы тұрақты химия-табиғат құру.Олар келесі суретте көрсетілген.(2-сурет)            Үзіліссіз химиялық-экологиялық білім берудің негізгі бағыттары: Химиялық эксперимент нәтижесінде түзілген заттардың зиянды жақтарын нақтылау Химиялық-экологиялық ұғымдарды қалыптастыру кезінде жергілікті өлкелік материалдарды пайдалану Химиялық-экологиялық ұғымдарды басқа жаратылыстану ғылымдарының жүйесімен ұштастыру Химия ғылымының экологиялық аспектілері арқылы химиялық-экологиялық ұғым мен көзқарасты қалыптастыру Химияның негізіне сүйеніп, өлі табиғатта, тірі табиғатта және олардың арасында болатын құбылыстардың салдарынан туындайтын зиянды ашып көрсету Сурет - 2 үзіліссіз химиялық-экологиялық білім берудің негізгі бағыттары Қазіргі таңда химиялық және экологиялық білімдердің кіріктірілуінің оқу-танымдылық маңызы Дүниежүзілік қоғам алдындағы маңызды мәселелердің бірі-адамдардың өмір сүру саласының асқынуы. Бұл мәселе мемлекеттің барлығын алаңдатады. Бұл туралы шешім табудың бір әдісі –табиғатты қорғауды қалыптастыруға мүмкіндік беру, көптеген сарапшылар өз еңбектерінде айтқан. Пәндерді экологияландыру республиканың жаңа буын оқулықтарында көрсетілген. "Химия" кітабында біртұтас жаратылыстың он бір класын (жасаушылар: бірақ. Темірболатов, Таран.Нұрахметов, Әңгіме Жүргізу. Жұмаділова, Бабына Сәйкес. Әлімжанова) құрастырушылар қазіргі кезеңде маңызды қиындықтарды табиғатты қорғау элементіне базалық химия бағытын енгізуге тырысты. Бірақ студенттердің экологиялық білімін тереңдету үшін оларды қалыптастыру үшін міндеттер құрылымына қызығушылық таныту керек. Атап айтқанда, қазіргі жаһандану кезеңінде, егер бүкіл әлемде табиғатты қорғау қиындықтары қайта қаралған болса (қышқыл нөсер, озон саңылауы, оқшауланған нәтиже, сондай-ақ автомобиль көлігінің қалдықтары полиадельфит. хат.), Жасөспірімдер арасында өздерінің табиғат қорғау танымдарын арттыру мүмкіндігі пайда болды. Сонымен бірге, сұрақтарға сәйкес, био-ның бүкіл желісі де ластағыштардың табиғатына да әсер етпейтіні байқалады. Газ-тозаңды Өндірістік қалдықтарды тазалауға сәйкес конструкциялардың әдістемесі ескерілмеген. Химиялық элементтердің канцерогендік және мутагендік қауіптерімен, улы элементтер әсерінің болуы, аз қалдықты, қалдықсыз өндірістердің, энергия және ресурстарды үнемдейтін технологиялардың қалыптасуы туралы өзара байланыста ақпарат берілмейді. Қауіп-қатерлерді, химиялық апаттарды зерттеу, олардан аулақ болу жолдарын таңдау химияны қорғаудың қиындықтары болып табылады, сонымен қатар табиғатты қорғау тұжырымдамасында, геосферада табиғи және антропогенді химиялық элементтердің таралуы туралы қанағаттанарлықсыз ақпарат. Сурет 14 - Мектепте химиядан экологиялық білім мазмұны жүйесін құрудағы пәндердің байланысы  Отандық сарапшылардың жұмыстарында қайта қаралды. Бұл еңбектерде авторлар одағы құрған типтік мектепте химия бағытын экологияландыру жобасы, химиямен байланысты табиғатты қорғау қиындықтары, табиғатты қорғау жолдары,Оқыту ақшасын қолдану технологиялары және осы химиялық тәжірибе қарастырылған. Бұл еңбектерден нысандардың бірігуі, полиадельфит анық көрінеді. хат. дүниетанымдық көзқарастарды кез-келген пәнге, қоғамның ғылыми түріне біріктіру тек пәнаралық қатынастар арқылы қол жеткізіледі. Мектептегі химияға сәйкес экологиялық жаратылыстың қалыптасуындағы объектілердің байланысын төмендегі суретте байқауға болады. (злак. Он төрт) Осы себепті экологиялық білім базаларын химия бағытына біріктіру химиялық экологияның абстрактілі міндеттерімен тікелей байланысты. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||