Дріс Улар. Улы заттарды жіктелінуі жне улануды трлері. Улы заттарды азаа тсу жолдары жне таралуы
 Скачать 105.45 Kb.
|
Дәріс 4. Улар . Улы заттардың жіктелінуі және уланудың түрлері. Улы заттардың ағзаға түсу жолдары және таралуы
Улы заттар түсінігі
Улы заттар тізімі және жіктелінуі
жалғасы
Улы заттар жіктелінуі
Уланудың жіктелуі1. Кездейсоқ 2. Қасақана- медициналық - криминальды
Уланулардың жіктелуіПайда болу себептеріне байланысты Орны бойынша Жасына байланысты Кездейсоқ: бақытсыз жағдай, алкогольді немесе наркотикалық интоксикация, өзін-өзі емдеу, дәрілерді шектен тыс дозада пайдалану Қасақана: криминальды, өз-өзіне қол жұмсау (нағыз, демонстративті); өзін жасанды кемтарлыққа келтіру Тұрмыстық Дәрігерлік Өндірістік Жіті Жітілеу Созылмалы Удың табиғатына байланысты Дәрілік заттар Пестицидтер Косметикалық заттар Өсімдік және жануар тектес улар Еріткіштер және т.б. Аурудың соңғы нәтижесіне байланысты Өлімге әкелетін Өлімге әкелмейтін Улануды диагностикалау түрлеріКлиникалық диагностика Зертханалық токсикологиялық диагностика Патоморфологиялық диагностика Анамнез материалдарына, улану орнын карауға, аурудың клиникалық көрінісін оқып-үйренуге және интоксикацияның спецификалық симптомдарын анықтауға(дәрігер жүргізетін) негізделген Биологиялық сұйықтарда уды анықтауға бағытталған (дәрігер-зерттеушімен жүргізіледі) Уланудың қайтыс болғаннан соң спецификалық белгілерін анықтауға бағытталған (сот-медицина эксперті жүргізеді) Әртүрлі токсикологиялық заттар топтарымен улану синдромдарыЕстің бұзылу синдромдары Тыныстың бұзылу синдромы Жүрек-қантамыр қызметі бұзылу синдромы Ұйықтатқыш заттар, опий препараттары, спирт, хлор органикалық қосылыстар, фосфор органикалық қосылыстармен уланғанда Фосген, хлорпикрин және т.б.әсер еткенде Гликозидтер, хинин, спирттер және т.б.әсер еткенде Терморегуляция бұзылу синдромы Психикалық бұзылыстар синдромы Бауыр және бүйрек зақымдалу синдромы Тырысу синдромы Аалкоголь, ұйықтатқыш заттар, цианид, иіс газы, қышқылдар, сілтілер, фосфор органикалық қосылыстармен уланғанда Алкоголь, атропин, наркотикалық препараттар, ұйықтатқыш заттармен уланғанда Дихлорэтан, спирттер, сірке қышқылы, мышьяк, ауыр метал қосылыстары, хлор органикалық қосылыстар, фосфор органикалық қосылыстар және т.б. Улардың ОЖЖ-не әсер етуі (этиленгликоль, хлорорганикалық қосылыстар, фосфорорганикаклық қосылыстар, стрихнин, көмірқышқыл газы) Улардың жіктелуінің негізгі принциптеріУлардың жіктелуі Жіктелуінің негізгі принциптері Жіктелуінің арнайы принциптері Химиялық – химиялық қасиеттеріне қарай(органикалық, бейорганикалық,элементоорганикалық) Тәжірибелік- қолдану мақсатына қарай (өндірістік, улы химикаттар, дәрілік заттар, тұрмыстық химия заттары, соғыстық уландырғыш заттар) Гигиеналық – уыттылық дәрежесіне қарай (шектен тыс уытты, жоғары уытты, әлсіз уытты, аз уытты) Токсикологиялық – уыттылық әсер етуіне қарай (жүйке-паралитикалық, психикалық, көз жасының ағуына, жалпы уытты және т.б.) Таңдамалы уыттылығы бойынша (жүректік, жүйкелік, бүйректік, қан және т.б.) Патохимиялық – ферменттік жүйемен әсерлесу механизмдері бойынша Улану үрдісінде дамитын гипоксия типі бойынша Уланудың биологиялық соңы және оның айқындық дәрежесіне қарай Таңдамалы уыттылығына қарай улардың жіктелуіЖүректік улар Жүйкелік улар Бауырлық улар Бүйректік улар Жүрек гликозидтері, үшциклды антидепрессанттар, кейбір аалкалоидтар (хинин, аконитин, вератрин және т.б.), барий және калий тұздары Есірткі заттар, транквилизаторлар, ұйықтатқыш заттар, фосфор органикалық қосылыстар, иіс газы, изониазид туындылары, алкогольды заттар Хлорлкөмірсутектер, фенолдар, альдегидтер Ауыр металл қосылыстары, этиленгликоль, қымыздық қышқылы Қанға әсер ететін улар Анилин және оның туындылары, нитриттер, мышьяк Асқазан-ішек улары Күшті қышқылдар мен сілтілер, ауыр метал қосылыстары және мышьяк Биологиялық материалдан оқшаулау әдісіне байланысты улардың жіктелуіСу буымен дистилляциялау әдісі құрғақ ауалы айдау Полярлы ерітінділермен экстракциялау әдісі Органикалық ерітінділермен экстракциялау әдісі Синиль қышқылы, сірке қышқылы, хлороформ, хлоралгидрат, дихлорэтан, біратомды спирттер, формальдегид, фенол және крезол, нитробензол, анилин Салицил қышқылы, барбитур қышқылы, пиразолон, 1,4-бензодиазепин, фенотиазин, n-аминбензой қышқылы туындылары, алколоидтар Пестицидтер ( фосфор органикалық қосылыстар, хлор органикалық қосылыстар және т.б.) Минерализациялау әдісі Сумен экстракциялап алынған сорындыны диализдеу әдісі Арнайы әдістер Барий, қорғасын, марганец, хром, күміс, висмут, мыс, кадмий, сынап, мырыш, мышьяк, сурьма, таллий қосылстары Минеральды қышқылдар, өткір сілтілер, аммиак, тұздар Фтор, бром, йод,иіс газы (оқшаулауды қажет етпейді. Тікелей анықтау) Улардың ағзаға түсу жолдары
Улы заттардың ағзада таралуы
жалғасы
|