қолданбалы курс. қаз. энергетикасы дайыны. Электр энергиясыны энергияны баса трлерінен артышылытары
 Скачать 270 Kb.
|
|
Сабақтың тақырыбы: Конференция «Электр станцияларының әр түрінің артықшылықтары мен кемшіліктері». Сабақ типі:жаңа мәліметтер беру сабағы Сабақ түрі: аралас сабақ Құрал – жабдықтар: мультимедиалық проекция аппараты Сабақ мақсаты: Білімділік: Оқушыларға электрлік желілер және ғимараттарды электр энергиясымен қамтамасыз ету жүйесін тарату құрылғысы жайлы мәліметтер бере отырып, электротехника пәніне деген қызығушылығын арттыру; Дамытушылық: Оқушылардың ғимараттардың құрылысы жайлы білімдерін қолдана отырып ғимараттардың ішіне электр энергиясын тасымалдау жұмыстары кезіндегі қауіпсіздік ережелерінің сақталуы дағдыларын, практикалық шеберліктерін дамыту, қызығушылығын арттыруға, өз ойын жеткізе білуге жағдай жасау; Тәрбиелік: Оқушыларды шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, іскерлікке, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу. Пән аралық байланыс: «Физика және астрономия» Сабақ жоспары: І. Ұйымдастыру кезеңі ІІ. Өткен тақырып бойынша қайталау ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру ІV.Жаңа тақырып бойынша білімдерін жинақтау, бекіту V. Үй тапсырмасы VІ. Сабақты қорытындылау Сабақ барысы І. Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды түгендеу Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру Мен сендерге өткен сабақтағы алған білімдеріңді қолдана отырып, ойлану, толғану жолымен келесі тапсырмаларды орындап, сұрақтарға жауап беруді ұсынамын. ІІ. Өткен тақырып бойынша қайталау жүргізу. 1) Еске түсіру Топ оқушылары қатарларға топтастырылып, слайдтағы деңгейлік сұрақтарға жауап беру арқылы өтілген тақырыптарды еске түсіреді. 1- қатар 2-қатар 3-қатар 20 20 20 30 30 30 40 40 40 1қатар – 10 – Кернеудің амплитудалық мәнінің кезіндегі өлшем бірлігі – Вольт 2қатар – 10 – Реактивті қуаттың өлшем бірлігі – ВАр 3қатар – 10 – Индуктивтік кедергінің өлшем бірлігі – Ом 1қатар – 20 – Адам ағзасы үшін қауіпті ток шамасы? – 0,5мА-ден бастап. Жиілігі 50Гц айнымалы ток өте қауіпті. 2қатар – 20 – Қозғалтқыш немесе генераторлардың айналмалы және айналмайтын бөліктерін ата – Статор мен ротор, 3қатар – 20 – Жертөледегі ток кернеуінің шамасы? – 8-12В 1қатар – 30 – Мемлекеттік бірыңғай талап стандарты (ГОСТ) бойынша электр өлшеуіш құралдарға қандай талаптар қойылады? 2қатар – 30 – Жартылай өткізгіш құралдардың артықшылықтары мен кемшіліктері 3қатар – 30 – Газдыразрядтық шамдардың электро-вакуумдық шамдардан артықшылығы 2) Құралдарды ата Әр қатарға 2 электрлік құрал беріледі, оқушылар сол құралдардың атын атап, қолдануын, ерекшеліктерін айтып беруі керек. Берілетін құралдар: Жазық конденсатор, реостат, үшфазалық трансформатор, амперметр, вольтметр, кілт. 3) Сөзжұмбақ шешу. Әр қатарға өтілген тақырып бойынша құрастырылған бірдей сөзжұмбақтар беріледі. Топ студенттері сөзжұмбақты шешулері керек 1 К и н е с к о п 2 т Е т р о д 3 а м п е Р м е т р 4 т р а Н з и с т о р 5 р Е л е 6 к а т У ш к а 1. Экранның құрамына кіретін электровакуумдық түтікше, 2. 4-электродты электровакуумдық шам, 3. Ток шамасын анықтаушы құрал, 4. 3-электродты жартылай өткізгіш құрал, 5. Электр энергиясын басқарушы аппараттардың түрі, 6. Қосымша ток шамасын алу, арттыру үшін қолданылатын құрал Тігінен: Электр тогының сипаттамасы ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру Сабақ тақырыбы: «Ғимараттарды электр энергиясымен қамтамасыз ету жүйесін тарату құрылғысы» Балалар жаңа тақырыпты түсіндіруге көшпес бұрын қысқаша мына сұрақтарға жауап берейік. Электр энергиясын қалай аламыз? Қалай таратамыз? Электр энергиясын басқару және сақтандыру аппараттарына нелер жатады? Ендігі жаңа тақырыбымызды бастайық. Тақырыбымыз өте ауқымды. Сондықтан да негізгі 4-бағытта қарастыратын боламыз: 1. Электр желiсі. 2. Желiнiң негiзгi компоненттерi 3. Электр энергиясымен жабдықтаушы жүйенiң құрамы 4. Ғимараттарды электр энергиясымен қамтамасыз ету жүйесін тарату құрылғылары 1. Электр желiсі – тұтынушыға электр станциясынан берiлу және электр энергиясының үлестiрiлуi үшiн қолайлы электр қондырғыларының жиынтығы. МБСТ электр желiсіне келесi анықтама бередi: Электр желiсі – подстанциялардың жиынтығы, таратқыш құрылғы және берiлу және электр энергиясының үлестiрiлуi үшiн қолайлы жалғастыратын олардың электр берiлiсi желiлерi. Электр желілерiнiң классификациясы Электр желілерiн (қолдану облысы) тағайындау бойынша, масштаб, масштаб белгiлерiне, және тоқтың тегi бойынша классификациялау қабылданған. Тағайындау, қолдану облысы Жалпы тағайындаудың желiлерi: тұрмыстық, өнеркәсiптiк, ауылшаруашылық және көлiк тұтынушыларының жабдықтауы. Автономды жабдықтаудың желiлерi: (көлiк құралы, сот, ұшақтар, робот, автономды станциялар, ғарыштық аппараттар) жылжымалы және автономды объектілердiң жабдықтауы Технологиялық нысанды желiлер: инженерлiк тораптар, өндiрiстiк объекттердiң жабдықтауы, тағы басқалар. Түйiсу торабы: бойлай қозғалатын (локомотив, трамвай, троллейбус, метро) көлiк құралдарына электр энергиясының берiлуi үшiн қызметкер арнайы желi. Масштаб белгiлерi, өлшем Магистралдық желiлер: дәнекерлiк жеке өлкелер, ел және олардың ең iрi көздерi және тұтынудың орталары. Жоғары кернеулер және (гигаваттар) қуаттың үлкен мәніне тән аса жоғары және биiк деңгеймен таралады. Аймақтық желiлер: өлкенiң масштабының желiлерi. Магистралдық желiлер және меншiктi аймақтық көз қоректенуiнен қоректенулердi алады, (қала, аудан, кәсiпорын, көлiк) iрi тұтынушылар қызмет көрсетедi. Жоғары кернеулер және (жүздік мегаватттар, гигаватттар) қуаттың үлкен мәніне тән жоғары деңгеймен таралады. Аудан желiлер, тарату желісі: Аймақтық желiлерден қоректенулердi алады. Әдетте меншiктi көз қоректенуi болмайды, қызмет көрсетуі (квартал аралық және ауыл желiлерi, көлiк, ептеген елді мекендер, кәсiпорын) орташа және майда тұтынушылары. Кернеулер және (мегаватттар) қуаттың аз мәніне тән аса жоғары және орташа, аздаған деңгеймен таралады. Iшкi желiлер: зауыт, ауыл, қаланың ауданы шеңберiнде – азғантай кеңiстiктегi электр энергияларын үлестiредi. Кернеулер және (киловатттың жүздiгi, мегаватт) қуаттың ептеген ағындарымен аласа деңгеймен тән таралу жүзеге асады. Электр өткiзгiштiк: ішкі төменгi деңгейлік желiлер – жеке ғимарат, бөлме, цех ішінде. Көбiнесе ішкi желiлермен бiрлесiп талқылауларда қаралады. Кернеулер және (киловатттың ондық және жүздiгi) қуаттың кiшкентай ағындарымен тән аласа және тұрмыстық деңгеймен таралу жүзеге асады. Тоқтың тегi Айнымалы үш фазалық тоқ: кернеулердiң жоғарғы, орташа және аласа класстарының желiлерiнiң көпшiлiгi, магистралдық, аймақтық және тарату желiлері. Айнымалы бiр фаза тоқ: тұрмыстық электр өткiзгiштiктiң желiлерiнiң көпшiлiгi, шеткi тұтынушылардың шеткi желiлерi. Тұрақты тоқ: түйiсу тораптарының көпшiлiгi, кейбiр автономды жабдықтаудың кейбiр желiлерi, сонымен бiрге шектелген тарату болғанша болатын аса жоғары және өте биiк кернеулердiң арнайы желiлерiнiң қатары. Жұмыс принциптері Электр желілерi электр энергиясының берiлулерiн жүзеге асырады. Желiнiң құрылымы Электр желiсі өте күрделi құрылымды, тұтынушылардың мерзiмдi аймақтық орналастырылуы, электр торабы, тағы басқа талаптарға ие алады. Желiлерде подстанцияларды жалғастыратын электр берiлiсiнің желiсi ерекшеленедi. 2. Желiнiң негiзгi компоненттерi Электр энергиясын жеткiзу электрлік сызбаның арқасында iске асады, ол үшін өткiзгiш (өткiзгiш – оқшауланбаған өткiзгiш, немесе кабел – шеттетiлген өткiзгiш) – «жабдықтаушы жүйе» қолданылады. Жабдықтаушы жүйе – электр көзі және электр торабының өрнектелуінiң жүйелерiнiң жиынтығы, электр энергиясының берiлуі және электр энергиясының үлестiрiлуi. Жабдықтаушы жүйелерге келесi негiзгi талаптар қойылады: Жүйенiң сенiмдiлiгi және тұтынушылардың электр энергиясымен жабдықталуындағы үздiксiздiк. Тұтынушыға ұсынылатын электр энергиясының сапасы. ЖЖ элементтерінiң қызмет көрсетуiнің қауiпсiздiгі. Үнемдiлiк, мұндай энергиялық тиiмдiлiк және қуат жинау ұғымдары айтылады. Экологиялық әсері. ЖЖ кескiні – электр энергиясының ЖЖ кiретiн орналастырылулардың сызбасы, таратқыш құрылғы, трансформаторлық ішкістанциялар, электр берiлiсiнің желi, электр станциясының электр энергиясы және тағы басқалар. ЖЖ-дің классификациясы Электр энергияларының тарату көзі түрі бойынша – электрохимиялық, дизель-электр, атом және тағы басқалар. Кескiндер бойынша – құрамалы, децентрализациялаңған, орталықтандырылған. Тоқтың тегі және жиiлiгi бойынша – тұрақты тоқ, айнымалы тоқ, 50 гц, 400 гцтiң айнымалы тоғы тағы басқалар. Фазалардың саны бойынша – бiр, – екi, – үш, көп фазалы. Бейтараптық режимі бойынша – бейтарап, жерге отырғызылған бейтарап, ажыратылған нейтральмен және тағы басқалар. Тағайындау бойынша – автономды, резервтегi, авария, кезектi жабдықтаудың жүйелерi. Мобилдiлiктiң дәрежелерi бойынша – тұрақты, жылжымалы, тасылатын, алып жүрiлетiн. Негiзгi тұтынушыға қажеттілік бойынша – танк, тiк ұшақ, жасанды серiк, автокөлiктi ЭЭЖЖ және тағы басқалар. 3. Жабдықтаушы жүйенiң құрамы мыналардан тұрды: электр энергиясының көздерi мысалы: СЭС, жел генераторы, күн батареялары, ЖЭС, т.б. электр энергиясының берiлулерi жүйесi мысалы: электрлік жеткiзудiң әуе жолы, электрлік жеткiзудiң кабель желiсі, электр өткiзгiштiк электр энергиясының түрлендіруінің жүйесi мысалы: трансформатор, автотрансформатор, конвертор, түзеткiш, жиiлiк түрлендiргiш электр энергиясының таратылу жүйелерi мысалы: ашық таратқыш құрылғы, жабулы таратқыш құрылғы, релелiк қорғау және автоматика жүйесi мысалы: асқын кернеуден қорғаныс, найзағайдан қорғау, қысқа тұйықталудан қорғау, доғалы қорғау басқару жүйесі және сигнализациялар мысалы: диспетчер байланысының жүйесi, энергияны бақылау және басқарудың автоматтандырылған жүйесі, энергияны коммерциялық есепке алудың автоматтандырылған жүйесі жекелеме қажеттіліктер жүйесi мысалы: үйлер және ғимараттардағы жылыту, жарық, желдету жүйелерi элементтерінің орналастырылуы 4. Ғимараттарды электр энергиясымен қамтамасыз ету жүйесін тарату құрылғылары Электр қалқаны (электрический щит) – электр энергиясын қабылдау және үлестiрiлу үшiн 50Гц жиiлiктi 380/220В және 660/380В үш фазалық айнымалы тоқтағы кернеуге, жиi қосылу және топтық сызбалық ажыратуы, сонымен бiрге олардың шамадан тыс жүктеулер және қысқа тұйықталуларда қорғалуы үшiн арналған қалқанша құрылым. Тұрғындық, өндiрiстiк, қоғамдық, әкiмшiлiк ғимараттарда жарық берушi және күш беретiн жүйелерде қолданылады. 51321-шi МБСТ, 51778-2001-шi МБСТ талаптарына сәйкестелуi керек. Әдетте металлдық немесе пластиктен жасалған корпустарға орнатылады. IV. Жаңа тақырып бойынша білімдерін жинақтау, бекіту Жаңа тақырып бойынша білімдерін жинақтау, бекіту мақсатында оқушыларға өтілген тақырып бойынша сұрақтар қойылады. Сұрақтар - Электр энергиясын тасымалдаушы жүйелерге не жатады? - Электр энергиясын тасымалдау құралдарына нелер жатады? - Ғимараттарды электр энергиясымен қамтамасыз ету қалай жүзеге асырылады? «Есімде…» Слайдтар арқылы тақырып бойынша сұрақтар қойылады. Сұрақтарда тарату құрылғыларының, электр станцияларының, электр энергиясының тарату жолдарының суреттері қолданылады. «Егерде….» Болашақ құрылысшылар ретінде ғимараттарды электр энергиясымен қамтамасыз етуді білуі үшін әр қатар студенттеріне келесі ситуациялық жағдайлар беріледі. Топ оқушылары кеңесе отырып, осы жағдайда шешім қабылдаулары керек. 1-қатар: Құрылыс алаңын электр энергиясымен қамтамасыз ету үшін не істеуге болады? 2-қатар: Ғимараттар ішіне электр энергиясын тарату кезінде ғимараттық типіне байланысты тарату құралдарының түрі ескерілу керек пе? Әлде барлық типтегі ғимараттарға бірдей тарату құралдарын қолдануға болады ма? 3-қатар: Ғимараттың ішіне электр энергиясын қамтамасыз ету құрылғысын орнату кезінде нені ескеру керек? V. Үй тапсырмасы. 1. Лебедев Н. Н., Леви С. С. Электротехника и электрооборудование. Глава 16. 270 – 299-беттер – оқуға 2. Егоров Г.П. Устройство, монтаж, эксплуатация и ремонт промышленных электроустановок. XII тарау §76-79 – оқуға 3. Оқушылар келесі сабаққа тақырыптық тест жұмысын орындауға дайындалып келу керек VI. Сабақты қорытындылау - Балалар, бүгінгі сабағымызда бірталай білім берілді. Сіздер топ-топ болып жұмыс жасадыңыздар. Сабағымызды қорытындылайық. Сабақтың тақырыбы: Қазақстандағы ядролық ғылыми зерттеулер /ядролық физика институты, ядролық технопарк/. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларға ядролық қарудың анықтамасы және пайда болуын, оның құрылымын түсіндіру және теориялық білімдерін іс жүзінде қолдануға үйрету және қалыптастыру; Дамытушылық: Оқушылардың ой- өрістерін, дүниетанымын өз ойларын еркін жеткізе білуге, өз бетінше салыстыру, қорытынды жасауға ой тұжырымдауға дағдыландыру, таным белсенділігін, қоршаған орта туралы білімдерін арттыру; Тәрбиелік: Болашақ мамандардың кәсіптік тәрбиесіне көңіл аудару, пәнге құштарлықтарын, сүйіспеншіліктерін арттыру, үнемділік пен ұқыптылыққа тәрбиелеу; Сабақтың түрі: аралас, сұрақ- жауап, ішінара іздену Оқыту әдістері: түсіндірмелі- иллюстративті, ой қозғау Сабақтың оқу- әдістемелік құралдары мен көрнекілігі: 1. Сызба- нұсқаулар 2. Үлестірмелі қағаздар 3. Жалпы әскерлік қорғаныш толымы Пәнаралық байланыс: Химия, физика, экология, тарих. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру бөлімі Үй тапсырмасын тексеру ІІ. Негізгі бөлім. 1. Кіріспе 2. Сабақтың тақырыбы мен мақсаттарын хабарлау 3. Жаңа сабақты түсіндіру: 1. Ядролық қарудың анықтамасы 2. Ядролық қарудың жою факторлары 3. Ядролық жарылыстардың түрлері ІІІ. Қорытынды бөлім 1. Сабақты бекіту. Ядролық қаруды жеткізу құралдары (тасушылар) Ядролық жарылыстың жою факторлары. 2. Оқушылардың білімін тексеру, бағалау . 3. Жіберілген кемшіліктерге ескертпе жасау. 4. Үй тапсырмасы: Сабақтың тақырыбы: Дәстүрлі емес энергия көздері. Жел энергиясы негізінен Күн энергиясының Жер бетін бірқалыпты қыздырмауынан туындайды. Сағат сайын Жер Күннен 1014 кВт сағ энергия алады. Күн энергиясының 1-2 % -і жел энергиясына түрленеді. Бұл көрсеткіш жер бетіндегі барлық өсімдіктердің биоқалдыққа айналғанда бөлініп шығатын энергиясынан 50-100 есе асып түседі. Бірнеше мыңдаған жылдар бойы адамдар желді – энергия көзі ретінде пайдаланған. Жел энергиясын пайдаланып желкен көмегімен жүзген. Жер суландыру кезінде, жел диірмені ретінде дәнді-дақыл өнімдерін ұнтақтау үшін қолданған. Жел энергиясының қоры бүкіл планета өзендерінің гидроэнергиясынан 100 есе асып түседі. Ылғи да және барлық жерде жел соғып тұрады. Жаздың қоңыр салқын самал желін, апат, зардап шығын әкелетін керемет дауылдарды атап өтуге болады. Қалпына келтіретін дәстүрлі емес жел энергиясының келешегі зор, экологиялық таза, қоры ешуақытта сарқылмайды, әрі арзан, тиімді. Бұларды пайдалану табиғат баланстарын бұзбайды. Жел энергиясын қолдану таулы аймақтардың жоғары бөктерінде толқынды теңіз жағалауларында ыңғайлы екені бәрімізге танымал. Жел энергетикасын дамытуға қолайлы аймақтар өте көптеп табылады. Жел күші жер бетінің ойлы-қырлы болуына тікелей байланысты. Мысалы, таулы аймақтың екі бөлігін қарастырайық, Күн көзінің екі бөлікке түскен энергиясы бірдей болғанымен, жердің кедір-бұдыры әр қилы болғандықтан, жел күшінің ықпалы, бағыты да әр түрлі болады. Жел күшінің ықпалы жыл мезгілінің ауысуына, ауа райының өзгеруіне байланысты өзгеріп отырады. Мысалы, Дания елінің климаттық жағдайын ескерер болсақ, фотоэлектрлік жүйемен қамтамасыз етілген энергия қыста - 18% , ал жазда - 100% берсе , ал жел станциясынан алынатын энергия қыста – 100%, жазда – 55% береді екен. Осындай үйлесімділікпен қарастырылған желқондырғысы мен фотоэлектрлік жүйеден тұратын желқондырғысын біріктіріп пайдаланған, әрине тиімдірек болады, жеке пайдаланғаннан гөрі. Жел күшінен өндірілетін энергия мөлшері желдің тығыздығына, жел турбинасының қалақшаларының ауданына, жел жылдамдығының кубына тәуелді болады. Ендеше, осыларға жеке-жеке тоқталайық. 1.2. Ауа тығыздығы. Желқондырғылардың қалақшалары ауа массасының қозғалысының әрекетінен айналады. Ауа қабатының массасы үлкен болса, соғұрлым жел двигателінің қалақшалары жылдам қозғалып, электр энергиясын көп өндіреді. Физика курсынан мынаны білеміз, қозғалатын дененің кинетикалық энергиясы оның массасына тура пропорционал, ендеше жел энергиясы ауа қабатының тығыздығына тура пропорционал. Тығыздық бірлік көлемге келетін молекулалар санына тәуелді. Қалыпты атмосфералық қысымды температура 150С болған кезде, ауаның тығыздығы 1,225кг/м3. Ылғалдылық өскен сайын ауаның тығыздығы азаяды. Қыс мезгілінде тығыздық жоғары болғандықтан, желдің бірдей жылдамдығына қарамастан, жазбен салыстырғанда жел генераторы көп эенргия береді. Сабақтың тақырыбы: Жел және Күн энергиясын игеру. Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты: Электр қуатын үнемдей отырып, экологияға әсерін айтып, оның түрлі жолдарымен үнемдеуге болатыны туралы оқушылармен бірге талқылау. Дамытушылық мақсаты: Экология мәселелеріне, табиғат келешегіне көз жүгіртіп,қоршаған ортаның тағдырына немқұрайлы қарамауға баулып, табиғатқа деген сүйіспеншілігін одан әрі дамыту. Тәрбиелік мақсаты: қоршаған орта мен оның табиғи ресурстарын тиімді пайдалану барысында табиғатты қорғай алатын, аялай білетін адамгершілігі мол, ізгілікті, мәдениеті жоғары ұрпақ тәрбиелеу. Көрнекіліктер: слайд, суреттер. Пәнаралық байланыс: экономика, экология, география, физика. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Кіріспе сөз. Бүкіл жер бетіндегі адамзатты қатты ойландыратын және кезек күттірмейтін мәселелердің бірі – табиғи ортаны қорғау, табиғатты тиімді пайдалану керек. Соңғы кезде қоршаған ортаның ластануы барынша көкейкесті мәселелерге айналып отыр, өйткені техникалық прогрестің және адамның ойланбай жасаған әрекетінің салдарынан өмір сүруге қажетті нәрселердің бәрі ластануда. Ауаны ең көп ластайтын – өнеркәсіп орындары мен завод, фабрикалар, әртүрлі көлік түрлері. Ластау көздері – ауаға түтінмен бірге күкіртті және көмірқышқыл газын шығаратын жылу электр станциялары; ауаға азот оксидін,күкіртті сутек, хлор, фтор, аммиак, фосфорлы қосылыстар, сыныптың бөлшектері мен қоспаларын және мышьяк шығаратын металлургия, оның ішінде түсті металлургия кәсіпорындары;химия өнеркәсібі және цемент зауыттары. Адам табиғаттың туындысы, онсыз өмір сүре алмайды. Табиғат – адамзаттың тіршілік ететін ортасы. Республикамыздың аумағында кездесетін мол табиғат ресурстары тиімді және тиімсіз жолдармен игеріліп келеді. Әсіресе қазба байлықтарды өндіру мен өңдеу, оларды тасымалдау барысында ашық кен өндірістерінде кен қазғанда табиғат орасан зор зардап шегеді. Ауаға шығатын улы заттардың концентрация (ауыр металдар, шаң-тозаң, күкірт тотығы, көмірқышқыл газы жәнет.б) белгіленген мөлшерден он есе артық. Адамдардың табиғатсыз күні жоқ, мұны айтуға табиғаттың тілі жоқ. демекші қоршаған ортаның ластануына көптеген факторлар әсер етеді екен. Энергияны үнемдеу – табиғатты қорғау. Сабағымыздың мақсаты энергияны үнемдей отырып, табиғатты қорғау. «Біз неге электр қуатын үнемдеуіміз керек?» деген сұрақ тағы да туады деп ойлайсыңдар? (оқушылардың ауызша жауаптары). Өйткені электр қуаты біздің елімізде қымбат, энергия көздері аз, шет мемлекеттерден сатып аламыз. Картадан Қазақстандағы ГЭС-ді көрсету, сарқырама арқылы өндірілетінін және географиялық орналасуын айтып түсіндіру. Қазіргі таңда Қазақстан электр энергиясына тапшы кезеңде елімізде қуат көзінің 2 түрі ғана, гидро-электрстансалары (ГЭС)және жылу-электрстансалары (ЖЭС) бар. Біздің еліміз үшін бұл өте аз болып тұр. Бұл мәселенің шешімін іздеу барысында, елімізде балама энергия көздерін пайдалансақ мәселе шешімін табар ма еді? Балама энергия дегеніміз-желден, күн сәулесінен, қуаты 35 мВт дейінгі қондырғыларға арналған гидродинамикалық су энергиясы.Балама энергия көздерін ұтымды пайдалану,экономикалық проблемамызбен қатар экологиялық проблемаларымыз қоса шешілетін еді. Электр қуатын үнемдейтін шамдар негізгі 3 компоненттен тұрады: цоколь Люминесцентті шам электронды блоктан. Қыздыру шамының құрылысы 1 – вольфрам қылы; 2 – шыны колба; 3 – жүктеме; 4 – цоколь. 10. Автономды жылу жүйелері. Қорытынды. Елбасымыздың сөзі: «Қазақстан 2030 жылы таза ауалы, мөлдір сулы, жасыл өлкеге айналуы тиіс». Бір тал ағаш өсірсең – еңбегіңнің жанғаны, Абзал адам өсірсең – басыңа бақ қонғаны. деп осы сабақты түйіндей келіп, нағыз қоршаған ортаға зиянын тигізбейтін өндірістерді салу, осы проблемаларды ғылым арқылы шешімін табатын сендерсіңдер. Сабақтың тақырыбы: Биоэнергетика. Сабақтың мақсаты : 1. Білімділік : Электролиттердегі электр тогының физикалық табиғатын түсіндіру: Электрондық теория тұрғысында Фарадейдің 1-ші және 2-ші заңын қорытып шығару. Фарадей заңын қолданып есептер шығара білу. 2. Дамытушылығы: Оқушыларды өз бетімен ізденуге, білімін шығармашылық тұрғыдан дамытуға, пікір таластырып, ой өрісін кеңейтуге, өз бетімен қорытынды жасауға үйрету. 3. Тәрбиелілігі: Оқушының ғылымға қызығушылығын арттыру, ұжымдылыққа, жауапкершілікке, ізденімпаздыққа тәрбиелеу. 4. Сабақтың түрі : Кіріктірілген сабақ Сабақтың әдісі : Деңгейлік тапсырмалар, топтастыру стратегиясы, есеп шығару. Көрнекілігі : плакаттар, слайдтар, дидактикалық материалдар, мультимедиалық көрсетілім, интерактивті тақта. Пәнаралық байланыс: Химия, математика. І. Ұйымдастыру ІІ. Үй тапсырмасын тексеру ІІІ. Сабақты бекіту . Материалды топтау. Оқушылардың білім- білік дағдысының қалыптасуын бағалау. V. Үйге тапсырма. |