химия cәттілік жуз алдык(1) (копия). Химия фармацевтикалы пндер кафедрасы
 Скачать 1.78 Mb.
|
|
*ХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯНЫҢ ЖЫЛУ ЭФФЕКТІСІ*1*22*2* #89 *! «Жабық ыдыстағы 0,9%-ды NaCl ерітіндісі» жататын жүйе * дөрекі дисперсті * гетерогенді * оқшау *+ жабық * ашық #90 *! Қасиеттері бойынша ажырылатын, бөлу беті бар, екі немесе одан да көп фазадан тұратын термодинамикалық жүйе * ашық * жабық * оқшау * гомогенді *+ гетерогенді #91 *! Қасиеттері бірдей, бөлу беті жоқ, бірі фазадан тұратын термодинамикалық жүйе * ашық * жабық * оқшау *+ гомогенді * гетерогенді #92 *!Қоршаған ортамен энергиясымен де, массасымен де алмасатын термодинамикалық жүйе *+ ашық * жабық * оқшау * гомогенді * гетерогенді #93 *!Қоршаған ортамен энергиясымен алмасатын, массасымен алмаспайатын термодинамикалық жүйе * ашық *+ жабық * оқшау * гомогенді * гетерогенді #94 *!Изобаралық-изотермиялық жағдайдағы жүйенің энергия қорын сипаттайтын күй функциясы * температура * қысым *+ энтальпия * энтропия * Гиббс энергиясы #95 *!Изобаралық-изотермиялық жағдайда химиялық реакция нәтижесінде бөлінетін немесе сіңірілетін жылу мөлшері * температуралық коэффициент *+ реакцияның жылу эффектісі * стандартты ыдырау жылуы * стандартты түзілу жылуы * стандартты бейтараптану жылуы #96 *!«Кез келген химиялық қосылыстың ыдырау жылуы оның түзілу жылуына абсолюттік шамасы бойынша тең, бірақ таңбалары қарама-қарсы» - бұл анықтама * термодинамиканың бірінші бастамасы * термодинамиканың екінші бастамасы *+ Лавуазье-Лаплас заңы * Гесс заңы * Гесс заңының салдары #97 *!Лавуазье-Лаплас заңының математикалық өрнегі *Q = DU + A *+ DHт = -DHы *QV = DU * Qp = DH *DHт = DHы #98 *!Әр нүктедегі қасиеттері бірдей, бөліну беті болмайтын термодинамикалық жүйе *+ гомогенді * гетерогенді * оқшау * ашық * жабық #99 *!«Т=298,15 К температурада және р=101,325 кПа қысымда жай заттардан 1 моль күрделі зат түзілгендегі реакцияның жылу эффектісі» - бұл * түзілу жылуы *+ стандартты түзілу жылуы * жану жылуы *бейтараптану жылуы * ыдырау жылуы #100 *!Қоршаған ортамен энергиясымен де, массасымен де алмасатын термодинамикалық жүйе *+ ашық * жабық * оқшау * гомогенді * гетерогенді #101 *!Қоршаған ортамен энергиясымен алмасатын, массасымен алмаспайатын термодинамикалық жүйе * ашық *+ жабық * оқшау * гомогенді * гетерогенді #102 *!Жабық термодинамикалық жүйеге жатады * адам * өсімдік *+ суыған тас * термос * тірі клетка #103 *!Термодинамиканың бірінші заңының математикалық өрнегі *DG = DН - ТDS *+ Q = DU + pDV * PV = m/N · RT *DS = Qқай-ды / T * V = k CaA CbB #104 *!Термодинамикалық жүйеде өтетін процестегі энтропиясы артатын реакция * 2N2O + 4O2® 2N2O5 * 3Н2 + N2® 2NН3 * 4НСl + O2 ® 2Сl2 + 2Н2O * N2 + О2® 2NO *+ 2Н2O2® 2H2O + O2 #105 *!Гесс заңының бірінші салдарының формуласы *Qр = DН *DG = DH - TDS *DS = Qқайт-ды/T *+DHpo = åDHoтүз.өнім – åDHoтүз. бастапқы *DU = U2 – U1 #106 *!Изобаралық процестегі жылу эффектісін Qp есептейтін өрнек * Qp = ∆G -T∆S *Qp = ∆U *+Qp = ∆H * Qp = p∆V * Qp = U + p∆V #107 *!Термодинамикалық жүйеде өтетін процестегі энтропиясы өзгермейтін реакция * HCl + NH3® NH4Cl * C2H5OH + 3O2® 2CO2 + 3H2O * NI3NH3® N2 + ЗНI *+ H2 + Сl2® 2НСl * 2CO + O2® 2CO2 #108 *!Эндотермиялық реакцияларда *температура жоғарылағанда реакция жылдамдығы төмендейді *+ реакцияның энтальпиясыартады ( Н >O) *реакцияның жылу эффектісі оң (Q>O) *тепе-теңдік орнау үшін катализатор қажет *тепе-теңдік орнау үшін ингибитор қажет #109 *!Эндотермиялық реакцияларда *+ Q < 0, DН > 0 * Q < 0, DН < 0. * Q > 0, DH > 0 * Q = 0, DH < 0 * Q > 0, DН = 0 #110 *!Экзотермиялық реакцияларда *Q<0, DН<0 *+Q>0, DH<0 *Q>0, DH>0 *Q<0, DН>0 *Q=0, DH>0 *ЭЛЕКТРОЛИТИКАЛЫҚ ДИССОЦИАЦИЯ *1*39*2* #111 *!Еріген заттардың өздігінен катион мен аниондарға ыдырауы ... деп аталады * электролиз * иондық өткізу қабілеті * гомогенді катализ *+ электролиттік диссоциация * ассоциация #112 *!Иондар - бұл… *бір ядро зарядымен сипатталатын атомдар *+электрлік заряды бар біратомдық немесе көпатомдық бөлшектер * барлық байланыстар молекулалық –ковалентті жағдайындағы молекуладағы атомдардың шартты зарядтары *электрлік сымдарды жасауда қолданылатын заттар * барлық байланыстар молекулалық –металдық жағдайындағы молекуладағы атомдардың шартты зарядтары #113 *!Электролиттер – бұл ... заттар. *электрлік ток өткізбейтін *суда еритін *органикалық еріткіштерде ерімейтін *+ерітіндіде немесе балқымада иондарға диссоциацияланатын *ерітіндіде молекулярлық түрде болатын #114 *!Электролиттік диссоциация үрдісі… *тепе- тең емес *экзотермиялық *эндотермиялық *+қайтымды *қайтымсыз #115 *!Электролиттің электролиттік диссоциациясының шамасын … деп атайды *+диссоциация дәрежесі *ерітіндінің молярлық концентрациясы *ерітіндінің рН *гидролиз константасы *тепе-теңдік константасы #116 *!Диссоциациялану дәрежесі - бұл… *еріген зат мөлшерінің ерітіндідегі жалпы заттардың мөлшеріне қатынасы *ерітіндідегі катиондардың концентрациясының кері логарифмі *+иондарға ыдыраған молекулалар санының еріген заттың жалпы молекуласына қатынасы *электролиттің гидротталған молекулалар саны *электролиттің ассоциацияланған молекулалар саны #117 *!Берілген температурадағы ерітіндідегі электролиттердің диссоциациялану дәрежесінің сандық мәні … тәуелді * атмосфералық қысымға *катализатордың қатысына *+ерітіндінің концентрациясына *электролиттің агрегаттық күйіне *ерітуді жүргізуіне #118 *!Әлсіз электролиттерге жатады… *темір (III) нитраты * калий сульфаты *+күкіртсутек қышқылы *күкірт қышқылы * натрий нитраты #119 *!Судың иондық көбейтіндісі температураға ғана тәуелді, бұл өлшемнің 250С температурадағы сандық мәні… * К  *К  * К  *+К  * К  #120 *!Диссоциацияны сипаттайтын және ерітінді концентрациясына тәуелді емес бірлік… * гидролизконстантасы *суды иондарға бөлінуі *+диссоциация константасы *еріген электролиттердің ерітіндінің жалпы массасына қатынасы *ерітуді жүргізу #121 *!Кдконстантасы мен мен электролиттердің α диссоциациялану дәрежесі қатынасы белгілі. Бір катион мен бір анионға диссоциацияланатын электролиттер үшін бұл қатынас Оствальд заңы деп аталады және келесі формуламен сипатталады: *  *+Кд = α2 С + * Кд = (1+ α)С2 *Кд = (1- α)С *Кд = (1-α)/ С Мұндағы С – ерітіндідегі электролиттің молярлық концентрациясы. #122 *!К  бірлігін ... деп атайды:*сутектік көрсеткіш *судың ерігіштік көбейткіші *+судың иондық көбейткіші *дистилляция көбейткіші *ерітіндінің қышқылдану көрсеткіші #123 *!Күшті электролиттерге жатады… * хлорэтан *күкіртті қышқыл *+калий сульфаті *сірке қышқылы * аммоний гидроксиді #124 *!Ерітінділердің қышқылдығы (негіздігі) сутектік көрсеткіш (рН) бойынша сипатталып, келесі формула бойынша есептелінеді: * рН = lg [H+] * рН = - lg [OH-] *+рН = - lg [H+] * рН = - ln [OH-] * рН = - log [H+] #125 *!250С –тағы таза судың рН тең * 1 *+7 * 0 * 10 * 5 #126 *!Барий карбонатының тұз қышқылымен әрекеттесуін сипаттайтын қысқартылған иондық теңдеу: * Ba2+ + 2CI- = BaCI! * Ba2+ + CO32- + 2H+ + CI- = Ba2+ + CO32 + 2HCI↑. *+ BaCO3 + 2H+ = Ba2+ + CO2↑ +H2О * 2H++ CO32 = H2CO3 * Ba2+ + CO32 = BaCO3↓ #127 *!Барий хлориді қандай затпен алмасу реакциясына түседі * HNO3 *+CuSO4 *CuCI2 * LiOH * HNO2 #128 *!Көптеген тұздардың сулы ерітіндісі сілтілік немесе қышқылдық орта болуы мүмкін. Оның себебі … *тұздардың электролизі *тұздардың диспропорциялануы *+тұздардың гидролизі *тұздардың гидратталуы *тұздардың ассоциациясы #129 *!Қай зат суда толық гидролизденеді *+Al2S3 *мұндай заттар болмайды *KCI * H2SO4 * NaNO3 #130 *! Таза судың 250С температурадағы иондық көбейтіндісінің мәні: *+ 10-14 * 10-7 * 10+7 * 1014 * 14 #131 *! Таза судағы 250С температурадағы [H+] мәні (моль/л): * 10-14 *+ 10-7 * 10+7 * 101 * 7 #132 *! Таза судағы 250С температурадағы [ОH-] мәні (моль/л): * 10-14 *+ 10-7 * 7 * 101 * 107 #133 *!Бір негізді күшті қышқыл ерітінділеріндегі сутек иондарының концентрациясын есептейтін теңдік: *+ [H+] = Ca * [H+] = Cа – [OH-] *[H+] =  Ка*Са* [H+] = 14 – [OH-] * [H+] = [OH-] #134 *!Бейтарап ерітінді де: *+ [H+] = [OH-] * [H+] = 14 – [OH-] * [H+] < [OH-] * [H+] [OH-] =14 * [H+] > [OH-] #135 *![H+] > [OH-] ерітінді түзетін қосылыс: * NaOH *KOH *+HCI * KCI * NH4OH #136 *!Сн+ = 10-4 болғанда, Сон- тең: * 14 * 10-14 * 10-7 *+ 10-10 * 10-4 #137 *!Сутектік көрсеткіштің сандық мәнін есептейтін теңдік: * – ln Cн+ *+ - lgCн+ *lgCн+ * lnCн+ * – logC #138 *!Сұйылтылған сулы ерітіндіде рН пен рОН-тың қосындысы: * 10-14 * 10-7 * 1 * 7 *+ 14 #139 *!Гидроксильді көрсеткіштің сандық мәнін есептейтін теңдік: * – ln Cн+ *- lg Cон-+ *lg Cн+ * -ln Cон- * lgCон- #140 *!Реакция ортасының қышқылдық жаққа ығысуы: *+ ацидоз *алкалоз *гидролиз * бейтараптану * алмасу #141 *!Реакция ортасының сілтілік жаққа ығысуы: * ацидоз * +алкалоз *гидролиз * бейтараптану * алмасу #142 *!Адам қанының рН-ы: * 5,5 * 3,6 * 0,9 – 2,0 * 14 *+ 7,36 – 7,40 #143 *!Ерітіндінің иондық күшін есептейтін теңдік: * I = ∑Ci * Zi *I = 1/2∑Ci *Zi *I = 1/2∑Ci2*Z * I = ∑Ci *Zi2 *+ I = 1/2∑Ci* Zi2 #144 *!Протолиттік реакцияның мәні: *реагент молекуласындағы байланыс санының өзгеруі *+протонның бір бөлшектен екінші бөлшекке ауысуы *электрон жұбының ауысуынан комплексті қосылыстың бұзылуы * электронның бір бөлшектен екнші бөлшекке ауысуы * теріс зарядталған бөлшектің бір реагенттен екіншісіне ауысуы #145 *!Молярлық концентрациясы 0,1 моль/л NaOH ерітіндісінде: * рН = 1 *+ рН = 13 * рОН = 5 * рОН = 13 * рН= рОН = 7 #146 *!Молярлық концентрациясы 0,1 моль/л HCI ерітіндісінде: * [H+] = [OH-] * [H+]< [OH-] *+pH = 1 * pOH = 1 * [H+] = 10-13 #147 *!Бір қышқылды әлсіз негіз ерітінділеріндегі гидроксид ионының концентрациясын есептейтін теңдік: * [OH+ ] = ca *[OH- ] = ca* α *[OH- ] =  *+ [OH-] = √  *[OH-] = 14 - [H+] = 10-7 #148 *! СNaOH = 0,001моль/л ерітіндісінің рН-ы: * 10-2 * 2 * 9 *+ 11 *10-12 #149 *!рН=8 тең ерітіндіде С(Н+) пен С(ОН-) концентрациясы тең *+10-8 , 10-6 *10-2, 10-10 *10-4, 10-10 *10-3, 10-7 *10-5,10-9 *ХИМИЯЛЫҚ КИНЕТИКА *1*33*2* #150 *! Химиялық кинетика зерттейді: *+ химиялық реакцияның жылдамдығы мен механизмін * химиялық энергияның жылу энергиясына өзгеру заңдылықтарын * химиялық энергияның кинетикалық энергияға өзгеру заңдылықтарын * химиялық реакциялардың жылу эффектісін * химиялық реакция кезінде ортаның рН-ының өзгеруін #151 *! Химиялық реакцияның жылдамдығы – бұл: *+ уақыт бірлігінде әрекеттесуші заттардың концентрациясының өзгеруі * химиялық реакцияның элементарлық актысына қатынасатын молекулалар саны * ферменттің бір молекуласының әсерінен өзгеретін субстрат молекуласының саны * реакцияның кинетикалық теңдеуіндегі дәреже көрсеткіштерінің қосындысы *уақыт бірлігінде катализатор концентрациясының өзгеруі #152 *! Гомогенді реакцияның жылдамдығы: * химиялық реакцияның элементарлық актісіне қатысатын молекулалар саны *+ бірлік көлемде уақыт бірлігінде әрекеттесетін молекулалар саны * уақыт бірлігінде бірлік бет ауданындағы әрекеттесетін молекулалар саны * реакцияның кинетикалық теңдеуіндегі дәреже көрсеткіштерінің қосындысы *бірлік уақыттағы катализатор концентрациясының өзгеруі #153 *!Химиялық реакцияның жылдамдық константасның температураға тәулділігін сандық түрде сипаттайды: *+ Вант-Гофф ережесі * әрекеттесуші массалар заңы * Гиббс теңдеуі * Михаэлис-Ментен теңдеуі * Гендерсон-Гассельбах теңдеуі #154 *!aA + bB ↔ dD+eE түріндегі жалпы кері реакцияға тепе-теңдік константасы К жазылады: *+  *  *  *  *  Тік жақшалар тепе-теңдік концентрациясын білдіреді; a,b,d,e – стехиометриялық коэффициенттер. #155 *!2NO + O2 ↔2NO2 реакция жылдамдығының кинетикалық теңдеуі: * w = [NO]2 + [O2] * w = 2[NO][O2] * w = 2[NO2]2 * w = k[NO][O2] *+ w = k[NO]2[O2] #156 *!Қай реакцияда қысым тепе-теңдікке әсер етпейді: *CO2(г) + С(қ)↔ 2СО(г) *N2O4(г)↔ 2NO2(г) *+Н2(г) + S(к) ↔H2S(г) *2SO2(г) + O2(г)↔2SO3(г) *N2+ 3H2 ↔2NH3 #157 *!Химиялық реакция жылдамдығының әрекеттесуші заттардың концентрациясына тәуелділігін сандық түрде сипаттайды: * Вант-Гофф ережесі *+ әрекеттесуші массалар заңы * Гиббс теңдеуі * Михаэлис-Ментен теңдеуі. * Гендерсон-Гассельбах теңдеуі. #158 *!Химиялық реакцияның тепе-тендiк тұрақтысының сандық мәнiн анықтайды … *реакция жылдамдығы *активтендіру энергиясы *+реакция өнімі *реакцияның молекулярлығы *реакция реті. #159 *!w = k·c2 кинетикалық теңдеуге сәйкес келетін реакция реті: * нөлдік * біріншілік * үшіншілік *+ екіншілік * бөлшектік #160 *!A + B + B ® AB2 реакциясына сәйкес кинетикалық теңдеу: * w = k[B][B] * w = k[A][B] *+ w = k[A][B]2 * w = k[AB2] * w = k[A][B2] #161 *!2NO + O2 ↔ 2NO2 кері реакция жылдамдығының кинетикалық теңдеуі: * w = [NO2]2 * w = 2[NO2] *+ w = k[NO2]2 * w = k[NO][O2] * w = k[NO]2[O2] #162 *!Ферменттердің каталитикалық әсерінің ерекшелігі: * өте төмен каталитикалық активтілік көрсетеді * каталитиклық әсердің температураға тәуелсіздігі * каталитиклық әсердің рН-қа тәуелсіздігі *+ жоғары таңдамалылық әсері * әсердің температуралық оптимумының болмауы #163 *!Гетерогенді реакциялардың жылдамдығы: * бірлік көлемде уақыт бірлігінде әрекеттесетін молекулалар саны *+ уақыт бірлігінде бірлік бет ауданындағы әрекеттесетін молекулалар саны * химиялық реакцияның элементарлық актісіне қатысатын молекулалар саны * ферменттің бір молекуласының әсерінен өзгеретін субстрат молекуласының * реакцияның кинетикалық теңдеуіндегі дәреже көрсеткіштерінің қосындысы саны #164 *!Біріншілік ретті реакцияның кинетикалық теңдеуі : * w =k * w = dc/ dt *+w =k. C * w =k. c2 * w =k. ca.cb #165 *!Гомогенді реакцияның өлшем бірлігі: *+моль / (л·.с) * моль/ (м2.с) * л/ (моль.с) *м2/ (моль.с) * моль / м2 #166 *!Тірі ағзадағы ферменттердің функциясы : * оксигендерді тасымалдайды *+ биохимиялық реакцияларды тездетеді * иммунитетті қалыптастырады * ағзаны энергиямен қамтамасыз етеді * тіндер мен мүшелерге оттекті тасымалдайды #167 *!Ағзадағы биологиялық катализаторларды ... деп атайды: * аминоқышқылдар * полисахаридтер * липидтер *+ ферменттер * көмірсулар #168 *!Реакцияның нағыз жылдамдығын өрнектейтін қатынас : *v = – (с2 – с1) / (τ2 – τ1) *v = Dс / Dτ *v =(с2 – с1) / (τ2 – τ1) *v = – Dс / Dτ *+ v =± dс / dτ #169 *! Реакция жылдамдығына катализатордың әсері: * тура реакцияның жылдамдығын төмендетеді * кері реакцияның жылдамдығын төмендетеді *+ реакцияны активтендіру энергиясы төмен реакцияның бағытына бағыттайды * актвтендіру энергиясы жоғары реакцияның бағытына бағыттайды * тепе-теңдікті ығыстырады #170 *! Кинетикалық теңдеуге W = kC(O2) сәйкес реакция: *+2C(т) + O2(г) ® 2CO(г) *CO(г) + O2(г) ® 2CO2(г) *2SO2(г) + O2(г) ® 2SO3(г) *N2(г) + O2(г) ® 2NO(г) *O2(г) + 2H2(г) ® 2H2O(г) #171 *!Тура реакция aA + bB « cC + dD үшін массалар әрекеттесуші заңының өрнегі: * w = k CA. CB * w = k (CAa + CB *+ w = k CAa . CBb * w = k CCc . CDd * w = k (CCc + СD #172 *!Бимолекулалық реакцияны көрсетіңіз * + H2 + J2® 2HJ * J2® 2J * H2® 2H * NH4Cl ® NH3 + HCl * NH4CNS ® (NH2)2CS #173 *!2NO(г) + Cl2(г) ® 2NOCl(г) реакциясы үшін тепе-теңдік константасының өрнегі: *+ K = С2(NOCl) / С2(NO).С(Cl2) *K = С2(NO).С(Cl2) *K = С2(NO).С(Cl2) / С2(NOCl) *K = С2(NOCl) / С2(NO) + С(Cl2) *K = C2(NO) + C(Cl2) / C2(NOCl) #174 *!Жүйенің қысымын 5 есе арттырғанда СаСО3(т) = СаО(т) + CO2(г)тура реакцияның жылдамдығы: * 5 есе өседі * 25 есе кемиді * 5 есе кемиді * 25 есе артады *+ өзгермейді #175 *!Реакцияның кинетикалық w = k CAa . CBb теңдеуіндегі дәреже көрсеткіштерінің қосындысы: * реакцияның молекулалығы * реакцияның элементарлық актысыне қатысатын молекулалар саны *+ реакция реті * реакцияның жылдамдығы * реакцияның жылдамдық константасы #176 *!Молекулалығы үшке тең реакция: * H2 + J2 = 2HJ * J2 = 2J *+ 2NO + O2 = 2NO2 * CO + Cl2 = COCl2 * Ca(HCO3)2« H2O + CO2 + CaO #177 *!Реакция жылдамдығының температураға тәуелділігін сандық түрде сипаттайды : * Лавуазье-Лаплас заңы * әрекеттесуші массалар заңы *+ Аррениус теңдеуі * Михаэлис-Ментен теңдеуі * Гендерсон-Гассельбах теңдеуі #178 *!Вант-Гофф ережесі бойынша реакциялық қоспаның температурасын 30 0С-тан 40 0С-қа көтергенде, реакция жылдамдығы: * 22,4 есе артады *10 есе кемиді *+ 2-4 есе артады * ең үлкен мәніне жетеді * 8 есе артады #179 *! Катализ құбылысы сипатталады: * химиялық реакцияның жүру процесіне катализатор жұмсалады *+ катализатор химиялық реакцияның тепе-теңдігіне әсер етпейді * реакция аяақталғанда катализатор мөлшері 2 есе кемиді * катализатор тек тура реакцияның жылдамдығын арттырады * катализатор тек кері реакцияның жылдамдығын төмендетеді #180 *! γ = (Kt + 10) / Кt теңдеуіндегі γ шамасы: * изотондық коэффициент * координациялық сан *+ реакция жылдамдылығының температуралық коэффициенті * эквиваленттік фактор * иондану дәрежесі #181 *!Химиялық реакцияның элементарлық актысына қатысатын молекулалар саны: *+ реакцияның молекулалығы * реакция реті * реакция жылдамдығы * реакцияның жылдамдық константасы * реакцияның температуралық коэффициенті #182 *!Температура жоғарылағанда: * экзотермиялық реакцияның жылдамдығы артады, ал эндотермиялықтікі – кемиді. *+ Экзотермиялық реакцияның жылдамдығы кемиді, ал ал эндотермиялықтікі – артады * экзотермиялық та, эндотермиялық та реакцияның жылдамдықтары өзгермейді * экзотермиялық та, эндотермиялық та реакцияның жылдамдықтары артады * экзотермиялық та, эндотермиялық та реакцияның жылдамдықтары кемиді |