практика тест. 2 деңгей қазақ тілі. Іі дегей Буын жне оны трлері
 Скачать 21.05 Kb.
|
|
ІІ деңгей Буын және оның түрлері Буын- сөзді айтқан кездегі дауыс толқыны. Буын сөздегі дауысты дыбысқа негізделеді. Яғни сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады. Дауысты дыбыстардың жуан,жіңішкелігімен байланысты буындар жуан және жіңішке болып та бөлінеді. Сөйтіп, айтылғанда үзіліп-үзіліп шығатын, құрамындадауысты дыбыстың қатысымен бөлініп айтылатын сөздің бөлшегі буын деп аталады. ба-ла-лар, ә-ке, а-та, ат-ты.Қазақ тілінде дауысты дауыстар мен дауыссыз дыбыстардың алмасып отыруына байланысты буын үш түрге бөлінеді:Ашық буын дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталады немесе дауыстыдан басталып дауыстыға дыбысқа бітеді. Мысалы: а-на, ә-же, қа-ла, да-ла, ба-ла т.б..Тұйық буын дауысты дыбыстан басталып,дауыссыз дыбысқа аяқталады.Мысалы: ас-та-на, ек-пін, ек-ше, ар-шы т.б. Бітеу буын дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталады. Мысалы: бал-шық, бат-пақ, бөл-шек, таң-дау, сақ-тау, көк-тем, жар-ғақ,бал-дыр-ған, бал-мұз-дақ,бір-лес-тік т.б. Жалғау. Септік, жіктік жалғауларына сипаттама бер Жіктік жалғау - баяндауышқа ғана тән жалғау. Жіктік жалғау тек қана синтаксистік қызмет атқарады.Жіктеу категориясы - қазіргі қазақ тілінде тек етістікке ғана тән қасиет емес, баяндауыш болып қызмет атқара алатын өзге де сөз таптарына, соның ішінде есімдерге де тән қасиет. Септік жалғаулары (орыс. Падежные окончания) арқылы есімдер сөйлемдегі етістіктермен де, шылау сөздермен де, есімдер өзді-өздері де жалғасып әр алуан қарым-қатынасқа түседі. Төл және төлеу сөзге анықтама бер Мәтіннің тақырыбы, шығармадағы негізгі ой. Дауысты дыбыстардың жасалу жолдары Дауыссыз дыбыстардың жасалу жолдары Дыбыс үндестігі және оның түрлері Сөздердің ауыспалы мағынасы мен омонимнің ерекшелігі Етіс. Етіс түрлері Сын есім. Есім сөздерден сын есім тудыратын жұрнақтар Сан есімнің сөйлемдегі қызметі Есімдік. Есімдіктердің сөйлемдегі қызметі Есімшенің жасалуы мен түрлері Есімше. Есімшенің жіктелуі Көсемше. Көсемшенің сөйлемдегі қызметі Тұйық етістік. Тұйық етістіктің септелу үлгісі Етістіктің шақтары. Болжалды келер шақ Шартты рай. Шартты райдың жасалу жолдары Етістіктің сөйлемдегі қызметі Үстеудің мағыналық түрлері. Мезгіл үстеу Күрделі үстеулердің жасалуы мен емлесі Сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлері Сұраулы, лепті, бұйрықты сөйлемдердің жасалу жолдары Баяндауыш және оның жасалу жолдары Пысықтауыштың түрлері мен жасалуы Құрмалас сөйлем және оның түрлері Сөйлем. Сөйлемнің түрлері Оқшау сөздердің мәні және түрлері Жай сөйлемнің ерекшелігі неде? Сөйлемнің бірыңғай мүшелері ІІІ деңгей А, о, ұ, ы, и, у дыбыстарының классификациясы Тек үннен ғана тұратын дыбыстарды көрсет Қатысымдық дағдылар: тілдік норма; этика; коммуникативті норма. Сөздерді қандай жағдайда тасымалдауға болмайды Екпін түспейтін қосымшаларды жаз Қатаң дауссыздар Буын үндестігінің заңдары Қазақстан сөзіне фонетикалық талдау жаса Ықпалдың түрлеріне мысал жаз. Омоним сөздер мен сөздің ауыспалы мағынасына мысалдар келтір Сөйлеу әрекеттері арасындағы тілдік дағдылар Неологизмдердің жасалу жолын жаз «Мұзға отырғызып кетті» тұрақты тіркесін түсіндір Мақал мен мәтелдердің айырмашылығы Тәуелдік жалғауы қалай жасалады Жіктік жалғауы қалай жасалады Көптік жалғауы қалай жасалады Қос сөздерге мысал келтір Сөйлемде қысқарған сөздер қалай жасалады Зат есімнің жасалу жолы «Отбасы» сөзін оңаша және ортақ түрде тәуелде Сөздің грамматикалық мағынасы. Есім сөздерден сын есім жұрнақтар Ол, кім, есімдіктерін тәуелде Сен, осы, нелер, өзім, есімдіктерін септе Есімшенің жұрнақтары. Мысал келтір. Ортақ етістің –с жұрнағы мен есімшенің –с жұрнағының жасалу жолы Есімшенің септелу үлгісін көрсет Көсемшенің жіктелуін көрсет Ол ауылға жиі баратын. Морфологиялық талдау жаса |