Рассказ про историю любви. йоратымаш нерген каласыме чыла... Левагина А.Н.. Изи годым маскаиге модышыжым йратымыже, тудлан книгам лудмыжо, шотлаш туныктымыжо туныктышо лияш шмаден
 Скачать 51.5 Kb.
|
|
Шуко ма, шагал ма жап эртен, но туге гынат тудо шӱм-чонышто палынак кышам коден. Тиде шонымаш кеч-кӧнат шӱм-чонжым тарвата. Серышым возаш кидыш налме маска модыш таратыш. А тудо тукым гыч тукымышко, йоча деч йоча деке, ава деч ӱдыржылан, уныкалан да вара адак ӱдырын кидышыже логалын. Йоча жапым веселан, лӱдде эртараш полшен. Мариналан тиде модышым ачаже изиж годым йот эл гыч конден. Тунам Йошкар-Оласе кевытлаште тыгай пушкыдо модышым ужаш лийын огыл. Садлан ялыште кушшо ӱдырын тиде эн кугу куанже лийын. Шепка гычак тӱҥалын, школым, да вара рабфакым тунем лекмешкыже эре пеленже лийын. Ий-влак эртат. Теве йошкар тувырым чияш йоратыше ӱдыр кушкынат шогалын. Шошо пагытыште садер лоҥгаштыже ошкылмыже годым, каче-влак рыҥ шогал кодыныт. Нунын коклаште иктыж дене Марина илыш корным кылден. Миша ден Марина мужыр кӧгӧрченла келшен иленыт. Нунын деч пиаланже нигӧат уке манаш лийын. Теве ушнымеке, идалык гыч Надюша ӱдырышт ош тӱням ужын. Ачам-авам, коча-ковам куандарыше икшыве лийын. Изи ӱдыр кажне кечын моторешт кушкын. Моткоч ушан лийын. Тидланже ача ден ава куаненыт. А кован шӱм-чонжо коржын. 4 ияш икшывын лудын, шотлен моштымыжо сайышке огеш шукто шоненыт. Туге гынат кован шомак шеҥгелан кодын манын шоненыт. Теве ӱдыр школышко кайымыж годым ош сандальым чиен да кидышкыже пеледыш арашаш олмеш йӧратыме маска модышыжым кучен. Тудо «Маскаиге мӧҥгыштӧ шкетын йокрокланаш тӱналеш» манын шонен. Парт коклаште икшыве вашке кушкеш маныт. Тиде тыгак, теве Надюшат школым тунем лекте, вара институт. Тиде пагытлан еш олаште илен. Ынде тудо Надюша огыл, а Надежда Михайловна. Туныктышо! Изи годым маскаиге модышыжым йӧратымыже, тудлан книгам лудмыжо, шотлаш туныктымыжо туныктышо лияш шӱмаҥден. Мотор кеҥеж кечын кидышкыже йошкар дипломым кучымылан куанышт. Но ӱдырлан ача-ава пелен лияш пӱрен огыл ойлат калыкыште. Уке, уке, Надя марлан каяш тарванен огыл. А ача-ава тудым коден мӱндыр велыш каен. Ачаже сарзе пашам шуктен. Садлан нуным поездышке шынден, ужатен колта. Пачерышке пӧртылмек, ӱдырлан йокрокын чучо. Чонжым тымык ишыш. Шонен огыл, весела пагыт трукышто тыге кроп чучын пыта манын. А вет илыш деч шеҥгелан кодашлан нимогай амалат лийын огыл. Йӧратыме паша, ӱстембалне кинде, ача-ава деч толшо серыш - чыла лийын. Но … Надя шкетын илаш тунемын огыл. Чонышто весела шӱлышым йомдараш огыл манын, йолташ ӱдыржӧ дене пырля паркышке кошто. Тудо жапыште марий паркыште ӱдыр-рвезе-влак мурен-куштен веселан жапым эртареныт. Надят тиде модмашке куштылгын ушныш. Йолташ-влак шукемыч. Йӱдым кече алмашта, кеҥежым шыже – пўртўсын вийже. А календарь 1 сентябрь кечым – у тунемме пагыт тӱҥалмым ончыкта. Надежда Михайловна чаткан чиен, иган комбо семын йоча-влакым йыр поген, школ ончылно шогыш. Шарнаш кодшо фотосӱретым ыштышт. Вет Надялан пашам ышташ тӱҥалме ийынак икымше классым пуышт. Могай куан! Икымше сентябрь - паша кече кӱчык. Но куан шӱм-чонышто ташлен лектеш. Лывыла чоҥештылме семын, Надя школ гыч лекте. Тыгай весела чурийвылыш шукертак лийын огыл ыле. Паша деч вара, почтышко пураш сӧрен. Ачаж ден аважлан куанжым ойлаш шонен. Но теве шеҥгелне «Поро кас! Шинчымаш кече дене!» ласкан пелештыме пӧръеҥ йӱк шоктыш. Йӱк палыме. Тиде Андрей?! Кидыште пеледыш аршаш. Андрей пален, Надя лилий пеледышым йӧрата. «Тудо таза еҥын вуйжым аҥыртара, а эмганышылан илыш вийым пуа», - манын ойлен. Андрей Надя дене марий паркыште 2 ий ончыч палыме лийыныт. Тунам Андрей институтым тунем пытарен, а Надя студентка лийын. Вара Анрей шочмо ялышкыже пӧртыльӧ, пашаке пурыш. Но 2 ий тудлан – яра ате, йӱштӧ мардежын пуалмыже семын лийын. Тудын ушыштыжо да чоныштыжо Надя лийын. Кас корно почто деке огыл, а Какшан воктеке, вашлиялтме верышке наҥгайыш. Ты умыр касым ни Андрей, ни Надя монден кертын огыл. Молан манаш гын, шуко мутланен коштмек, шӱм-чоным почмек, ныжыл касыште «Мый тыйым йӧратем» шомак шоктыш. Надялан вучыдымо лие. Вет тудо поро шӱм-чон шокшым шижаш шонен огыл. Лач весела йӱк дене йоча-влак шыргыжмашым луктыныт. Кастене мӧҥгӧ пӧртылмек, тымык адак шӱм-чонжым ишыш. Куан таче ташлен лекше улеш. Но кӧ дене пайлаш? Йӧратыме ача ден аваже мӱндырнӧ улыт. Адак молгунамсе семынак маскаигыжым чот гына ӧндалын шинче. Кечывалым школышто, а кастене жапым Надя йӧратыме еҥ дене эртарен. Теве ик кечын Надя Андрей дек молгунамсе семынак 7 шагат кастене тольо. Да кидыштыже Надян йӧратыме пеледыш аршашыже, лилий лийын. Пеледыш шке вержым чатка вазыште муо. Андрей ӱстел коклашке, чай йӱаш шинче. Да тиде годым кӱсен гыч изи вӱдылкам лукто. Чай йӱмашым монден, трукышто Надян ончылно сукалтен шинче да шукертсек шонен коштмо шомакым ойлыш: - Надя, ӱмыреш кок корным ушаш, мыйын пелаш лияш, да икшывым ончен кушташ йодам таче тыйым. Лий мыйын пелашем. Мый тыйым йӧратем! Надя нимом пелешташ ӧрӧ. Ончылныжо йӧратыме еҥже сукалтен шинчын, парняшкыже шӧртньӧ шергашым чиктен. 5 минут наре тыгак шоген, шинчашке тура ончышт. Ты годым Андрей тореш мутымат колам манын шонен шуктен. - Келшем, - весела йук дене пелештыш Надя. Тиде годым куанымыже дене Андрей кынелынат шогале да Надям кидышке кучен, лывыла пачер мучко пӧрдын нале. Тылзе гыч тунемме ий мучашлалте. Тиде годымак Надя ден Андрей сӱаныштым ыштышт. Пагален толшо-влак ятырынак лийыч. Мӱндыр вел гыч Марина ден Миша, Надян ача-аваже тольыч, Андрей велымат уна моткоч шуко лие. Пайрем пеш веселан эртыш. Идалык гыч изи ньогашт, шӱм падрашышт - Егрока шочо. Изи полмезе моткоч оҥай йоча лийын. Аван мундыраже, ачан ӱшанже кушыкын. Егорка йоча садышке кошто, вара аважын туныктымо верышкак. Школышко кайыш. Школ пашам иктешлымек, кумытын мӧҥго пӧртылыныт. Но ик кечын, кылме тылзын Андрей пашаште ятырлан кучалтын. Тергыше-влак толмо вашеш вуйлатыше ешарен пашам пуэн. Тиде кечын Надя эргыж дене пырля мӧҥгӧ велышке ошкыльыч. Школ вотктенсе корным вончаш тӱҥалме годым, ала-кушеч шижде машина кудал тольо. Моткоч писын кудалмылан кӧра, вигак шогалын ыш керт. А Надя машинам ужын, эргыжым ончыко шӱкале, а шкеже яклеште. Машина тӱкыш. Ни эргыжын шортымжым, ни ача-аван товатлыме мутыштым, ни пелашын воктене шинчымыжым Надя колын, шижын огыл. А вет эмлызе-влак ойленыт, комышто улшо-влак мутланымым чыла шижыт, колыт. Но уке, тиде тыге огыл. Тиде лач лишыл еҥ-влакым лыпландараш кучылтмо шомак гына. Егорка коча-кова дене илаш тӱҥале. А Андрей кечын манме гаяк илышлан куан шонымашым йомдараш тӱҥалын. Икана кечывалым аваж деке Егорка уналыкеш толын: - Авай, ынде кынел, тыйын кӱэштме киндетым кочмем шуэш. Кастене тыйын йомакым лудмет дене мален колтымем шуэш. Авай, тыланет тыште йокрок чай, айда мый тыланет мемнан йолташнам кодем, – тыге ойлен Егорка маскаигым коден, коча-кова дене пырля эмлымвер гыч лектын кайыш. Тиде кечынак икмыняр жап гыч эмлымверыш Андрей тольо. Таче тудым йӧршынат палаш огеш лий. Чурийвылыш пуалше, пондашым ынде шукертак нӱжен огыл. А кидыштыже сылне лилий пеледыш аршаш. Койко воктене пеледыш аршашым вераҥдыш. Икмыняр жап шокшын кидшым кормыжтен, мутланен шинчымек, палата гыч каяш тарваныш. Омсам лекме тураш миен шумо годым «Андре-ей» пыкшемалтше йӱк шоктыш. Пылышлан ыш ӱшане, но садак эркын савырнен ончале. Вет тиде йӱкым ынде тылзе колаш шонен коштын. |