28 Альдешова Э.Б. антиплагиат (1). Магистрант Альдешева Эльмира Балгабаевна
 Скачать 387 Kb.
|
|
3. 3.1 Жобалық мәселелерді шешу арқылы әмбебап оқу әрекеттерін қалыптастыру процесінде бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту Шығармашылық-бұл нәтиже де, процесс те. Білім берудің стратегиялық мақсаты-білім алушының жеке басын өмірдің белсенді субъектісі ретінде тәрбиелеу, мұнда білім беру қызметі дамудың әмбебап құралы болып табылады. 38 оны игере отырып, студент өзін сол жерде, содан кейін, қайда және қашан қажет екенін үйрете алады. Осыған байланысты білім беру процесін ұйымдастырудың жаңа тәсілдері қажет, және, ең алдымен, білім алушылардың жобалық қызметін болжайтын жүйелі-әрекеттік тәсіл туралы сөз болып отыр. Бастауыш білім беру сатысында Жобалық іс-әрекеттің басталуы жобалық тапсырмалар, әмбебап оқу әрекеттері мен өзіндік шығармашылық белсенділікті қалыптастыруға бағытталған шығармашылық тапсырмалар болып табылады. Отандық ғалымдар жобалық мәселелерді шешу әдістемесін ұсынады. Олардың пікірінше, жобалық тапсырма-бұл нәтиже (өнім) алуға және сонымен бірге балалар тобының өзін-өзі сапалы өзгертуге бағытталған оқушылардың іс-қимыл жүйесін ынталандыратын тапсырмалар жиынтығы. Басқаша айтқанда, жобалық тапсырма жүйе немесе оның реперлік нүктелері болып табылатын шығармашылық тапсырмалар жиынтығы арқылы оны шешудің мүмкін стратегияларды орнататындай етіп жасалған. Жобалық тапсырмадағы тапсырмалар саны-бұл оқушылардың шешілуі үшін жасалуы керек әрекеттер саны. Жобалық тапсырманың өзіндік ерекшелігі (құрылымы) бар. Сюжет міндеттері білуге қызықтыру, білім алушылардың мотивациясын құру проблемасын шешу үшін. Дизайн мәселесінің басты айырмашылығы-балалар дайын іс-қимыл алгоритмін алмайды, ал әр жоба тапсырмасының нәтижесі түпкілікті өнімді болып табылады. Жобалық міндеттер пәндік және пәнаралық (әр түрлі оқу пәндерінің материалында құрылған), әр түрлі жастағы (әр түрлі сыныптағы балалар бір топта жұмыс істейді) және бір жастағы болуы мүмкін. Жобалық мәселелерді шешу жұмыстың топтық сипатына ие. Топтарды мұғалім 2-4 адамнан құрады. Топтың жұмыс істеуі үшін сізге 3-5 сабақ қажет, сондықтан балаларды жиі трансплантациялаудың қажеті жоқ. Бірақ ұзақ уақыт бойы бірдей құрамды бекіту ұсынылмайды: студенттер әртүрлі серіктестермен ынтымақтастық тәжірибесін алуы керек. Ынтымақтастық ұйымдастыру, сыныптағы қоғамдастық-бұл балалардың мектепте болған алғашқы күндерінен бастап менің басты міндеттерімнің бірі. Оқытудың бастапқы кезеңіндегі жобалық міндеттердің ерекшелігі-олардың оқыту сипаты. Бұл тапсырмаларда мақсат, тапсырмалар тізбегі нақты тұжырымдалады және жұмыс мұғалімнің басшылығымен жүзеге асырылады. Болашақта мұғалімнен оқушылардың белгілі іс-әрекет әдістерін олар үшін жаңа квази-нақты, модельдік жағдайға көшіру қабілетін дамыту қажет. Жобалық міндеттер оқу жылының үш кезеңінде шешіледі. Іске қосу кезеңі (қыркүйек). Жобалық мәселені шешуді бастау кезеңінде Мен бірінші сынып оқушыларының бастапқы мүмкіндіктерін, олардың бірлесіп жұмыс істеуге дайындық дәрежесін анықтадым. Оқу міндеттерін қою және шешу кезеңі (қазан – сәуір). Бұл кезеңнің мақсаты – 1-сыныпта топішілік әдістерді, ал 2-сыныптан бастап топтар арасындағы өзара әрекеттесу тәсілдерін игеру, игерілген іс-қимыл әдістерін практикалық жағдайларға ауыстыруды үйрену. Рефлексивті кезең (мамыр), оның мақсаты-топ ішінде және сыныпта өзара әрекеттесу қабілетін бағалау, оқушылардың білімін және олар игерген іс-қимыл әдістерін жалпылау. Оқу процесінде бір жастағы пәндік жобалық тапсырмаларды қолдану тәжірибемнің иллюстрациясы-осындай тапсырмалардың үзінділері. Онға ауыса отырып, бір таңбалы сандарды қосу және азайту дағдыларын дамыту тапсырмаларын шеше отырып, бірінші сынып оқушылары мәселенің өзінде ұсынылған мәселені оқшаулауға және шешуге үйренеді. Осылайша, жобалық мәселелерді шешудің мақсаты бастауыш сынып оқушыларының әмбебап оқу әрекеттерін қалыптастыру болып табылады: олар жеке, реттеуші, танымдық және коммуникативті оқу әрекеттерін дамытады. Жобалық міндеттер жүйесін шешу процесінде бастауыш сынып оқушыларында келесі біліктер қалыптасады: − рефлексия (мәселені көру; жасалған нәрсені талдау – неге шықты, нәтиже бермеді; қиындықтарды, қателерді көру); − мақсат қою (мақсат қою және сақтау); - жоспарлау (өз қызметінің жоспарын құру); - модельдеу (барлық маңызды және маңызды нәрсені бөліп көрсете отырып, схема түрінде әрекет ету әдісін ұсыну); − мәселені шешудің жолын (тәсілдерін) іздеуде бастама көтеру; − байланысқа түсу (мәселені шешу кезінде өзара әрекеттесу, өз ұстанымын қорғау, басқалардың көзқарасын қабылдау немесе дәлелді түрде қабылдамау). Жобалық тапсырмалар шығармашылық компонентке ие. Оларды шеше отырып, білім алушылар әдеттегі оқу тапсырмасының шеңберімен шектелмейді. Мұндай міндеттер Балалардың даралығын, қиялын қолдайды. Балалардың жобалық мәселені шешу процесі-бұл шығармашылық процесс, бірақ мұғалімнің жобалық тапсырманы дайындауы – бұл шығармашылық, қызықты және сонымен бірге күрделі процесс, ол мұғалімнен белсенділік технологиясын меңгеруді талап етеді. Жобалық тапсырмаларды әзірлеу кезінде Мен өзім үшін кейбір ережелерді анықтадым. Мен үшін бұл өте маңызды: оқушы үшін өз бетінше жасай алатын нәрсені жасамаңыз. Жобалық мәселені шешкен кезде мұғалім сабақтан керек, ол іс жүзінде екінші жоспарға кетеді, біраз уақыт ішінде ол тек сыныптың қалай ұйымдастырылғанын, топтардың қалай жұмыс істейтінін бақылайды. Жобалық міндеттер студенттерге бақылау-бағалау қызметіне қосылуға және олармен бір оқу жылынан екіншісіне болатын өзгерістерді көруге мүмкіндік береді. Анық, бұл шешім осындай міндеттерді емес укладывается в жалпыға бірдей қабылданған бағалау жүйесі. Талаптарға сәйкес оқушыларды оқыту нәтижелерін кіріктірмелі бақылау және сараптамалы бағалау әдісімен өлшеуге болады. Ең алдымен, бағалау объектілері өзгереді. Ең алдымен, мен балалардың шағын топ ішінде өзара әрекеттесу, мәселені бірлесіп шешу, жоспар құру және оны шешу жолын таңдау, белгілі іс-әрекеттер мен құралдарды жаңа жағдайға көшіру, топ жұмысының нәтижесін көпшілік алдында көрсете білу қабілеттерін бағалаймын (кесте. 3). 3-кесте топтардың жұмысын бағалауға арналған сараптамалық парақ
|