Лаб жумыс. Орын ауыстыру тсілі

• Название: Орын ауыстыру тсілі
• Дата: 13.02.2019
• Размер: 0.67 Mb.
• Имя файла: Лаб жумыс.docx
• Тип: Документы; #67507
• страница: 4 из 5

2-қадам: Шифрлау принципі

Polybius алаңын пайдаланатын бірнеше шифрлау әдісі бар. Төменде үшеуі бар.

1-әдіс

«SOMETEXT» сөзін шифрлау:

Квадратқа шифрлау үшін мәтіннің хатын тапты және шифрлауға сол бағанда одан төменгі кодты енгізді. Егер хат төменгі жолда болса, онда олар сол бағанның үстін алды.

Кестені координациялау

Мәтін әріпі:	S	O	M	E	T	E	X	T
Шифр мәтінің әріпі :	X	T	R	K	Y	K	C	Y

Осылайша, шифрланғаннан кейін біз:

Нәтиже

До шифрования:	SOMETEXT
После шифрования:	XTRKYKCY

2-әдіс

Хабарлама Polybius square арқылы координаттарға түрлендіріледі, координаттар тігінен жазылады:

Кестені координациялау

Әріп:	S	O	M	E	T	E	X	T
Вертикалды координата:	3	4	2	5	4	5	3	4
Горизонталды координата:	4	3	3	1	4	1	5	4

Содан кейін координаттар жолдарда оқылады:

34 25 45 34 43 31 41 54 (*)

Содан кейін координаттар бірдей шаршы көмегімен әріптерге айналады:

Вертикалды координата:	3	2	4	3	4	3	4	5
Горизонталды координата:	4	5	5	4	3	1	1	4
Әріп:	S	W	Y	S	O	C	D	U

Осылайша, шифрланғаннан кейін біз:

Нәтиже

Шифрлауға дейін:	SOMETEXT
Шифрлаудан кейін:	SWYSOCDU

3-әдіс

Төменде келтірілген күрделі нұсқа: алынған бастапқы шифрленген мәтін (*) қайтадан шифрланған. Сонымен қатар, жұптаусыз жазылған:

3425453443314154

Нәтижелердің бірізділігі сол жаққа қарай циклдік түрде жылжиды (қадамдардың бірдей саны):

4254534433141543

Бұл жүйе тағы екі топқа бөлінеді:

42 54 53 44 33 14 15 43

және кесте соңғы шифрленген мәтінмен ауыстырылады:

Вертикалды координата:	4	5	5	4	3	1	1	4
Горизонталды координата:	2	4	3	4	3	4	5	3
Әріп:	I	U	P	T	N	Q	V	O

Осылайша, шифрланғаннан кейін біз:

Нәтиже

Шифрлауға дейін:	SOMETEXT
Шифрлаудан кейін:	IUPTNQVO

І-деңгейлік тапсырма

а	ә	б	в	г	ғ	д
е	ё	ж	з	и	й	к
қ	л	м	н	ң	о	ө
п	р	с	т	у	ұ	ү
ф	х	Һ	ц	ч	ш	щ
ъ	ы	і	ь	э	ю	я

Берілген сөздер	Шифрланған сөздер
Кітап	Өбцеф
Алтын	Ерцәт
Қазына	Пенәте

ІІ-деңгейлік тапсырма

Берілген сөздер	Шифрланған сөздер
Кітап алтын қазына	Өбцеф ерцәт пенәте
Жақсыда өкпе болмас	МепҺәке үөфқ жұрсеҺ
Туған жердің тасы да таныс	Цчйет мқхкбу цеҺә ке цетәҺ

ІІІ-деңгейлік тапсырма

Берілген сөздер	Шифрланған сөздер
Адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады.	Екес жереҺә екес жереҺәтет епәр, йәрәс, ех, сбтқн кқиқт тёхҺқрқхсқт ұнекә
Біздің заманымыз – өткен заманның баласы, келер заманның атасы!	Жбнкбу несетәсән – үцөқт несеттәу жереҺә, өқрқх несеттәу ецеҺә
Көзім әдемі болсын десеңіз — адамдардың жақсы жақтарын көре біліңіз.	Өүнбс ёрқсб жұрҺәт кқҺқубң – екескехкәу мепҺә мепцехәт өухқ жбрбубң

10. 
    Гаммалау шифры
    

Көпалфавитті орналастыру тағы бір жеке жағдай-гаммалау. Бұл тәсілде шифрлау әліпбидегі әріптердің санына тең модуль бойынша бастапқы мәтін мен кілтті қосу арқылы орындалады. Егер бастапқы алфавитте, мысалы, 33 символ болса, қосу 33 модуль бойынша жүргізіледі. Бұл бастапқы мәтін мен кілтті қосу процесі криптографияда гамма салу деп аталады.

Бастапқы алфавит символдарына 0 (А) бастап 32 (Я) дейінгі сандар сәйкес болсын. Егер бастапқы таңбаға сәйкес келетін санды x, ал кілт таңбасына – k белгілесе, онда гаммалау ережесін келесі түрде жазуға болады:

z = x + k (mod N),

мұнда z-кодталған символ, N-алфавиттегі символдар саны, ал N модуль бойынша қосу-әдеттегі қосылымға ұқсас операция, егер әдеттегі қосылым N-ге үлкен немесе тең нәтиже берсе, онда соманың мәні оны N-ге бөлуден қалған болып саналады.

3 + 31 (mod 33) = 1,

яғни, нәтижесінде 1 санына сәйкес Б символын аламыз.

1888 жылы N. модуль бойынша қосу француз маркиз де Виари өзінің криптографияға арналған ғылыми мақалаларының бірінде бастапқы хабардың әріптерін және кілтті формуланың әділ санына ауыстырғанда дәлелдеген.

C_i = (P_i + K_i) mod N,   

P_i = (C_i + N - K_i) mod N

Pi, Ci-ашық және шифрланған хабарламаның I символы;

N-әліпбидегі символдар саны;

Кі-гамма (кілт) I символы. Егер гамма ұзындығы хабар ұзындығынан аз болса, ол қайта қолданылады.



Мысалы, шифрлау үшін орыс алфавиті (N = 33), ашық хабарлама – "АБРАМОВ", гамма – "ЖУРИХИН"қолданылады. Таңбаларды ауыстыру кезінде А әрпі 0, Б-1,..., Я-32 ретінде ұсынылады. Шифрлау нәтижесі келесі кестеде көрсетілген.

N = 33 модуль бойынша аддитивті шифрлау мысалы



I денгейлік тапсырма:

Берілген тапсырманы Гамма шифырына тапсырамны салыңыз:

Берілген сөз	Кілт сөз	Шифрланған сөз
Цезарь	шифр	сңьрке
Атбаш	тышқан	тңъқш
Бэкон	батыр	гэікэ

II денгейлік тапсырма:

Берілген сөз	Кілт сөз	Шифрланған сөз
Орын ауыстыру әдістері	Кесте	Чхняе еьәгдәъц тһбыб
Аппараттық ауыстыру блогы	Вижинер	Вчһиэегүғс иаәвүғца жірлв
Криптографиялық шабуылдар	Мемлекет	Ххүыцчигмъүқреп лмжяжроег