Адам санасының белгілі бір затқа бағыттала тұрақталуын көрсететін құбылыс зейін Зейіннің физиологиялық негіздерін доминанта теориясы бойынша түсіндірген А.А.Ухтомский Зейін неше түрге бөлінеді: 3 Адамға табиғи сіңісіп кеткен,арнайы күш жұмсамай-ақ орындалатын зейін үйреншікті
Адамның зейіні бір объектіге немесе бір жұмысқа ұзағырақ тұрақтай алуы зейіннің тұрақтылығы Зейіннің бөлінушілігі адам санасының бір мезгілде бірнеше әрекетті атқара білу мүмкіншілігі
Зейіннің көлемі бір уақыттың ішінде зейіннің қамтитын объектілерінің саны Алаң болушылық белгілі бір объектіге саналы түрде зейінді ұйымдастыра алмаушылық
Зейіннің аударылуы бір объектіден екінші объектіге назар аудару
Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының жеке қасиеттерінің сезім мүшелеріне тікелей әсер етуінен пайда болған мидағы бейнелері түйсік
Анализаторлар бөлігі 3
Анализаторлардың бірінші бөлігі сезім мүшесі (рецептор)
Анализаторлардың бірінің қызметін екіншісі атқаруға қабілетті болу функциясы компенсаторлық
Адамның түйсіне алу қабілеті сезгіштік
Сезгіштік бөлінуі: 2 Сезім мүшелерінің өте әлсіз тітіркендіргіштері түйсіне алуы абсолюттік сезгіштік Сезгіштіктің тек артуын ғана көрсететін құбылыс сенсибилизация
Түйсіктің түрлерін көрсет барлық жауап дұрыс Заттар мен құбылыстардың мида тұтастай бейнелену:і қабылдау
Толып жатқан объектілердің ішінен біреуін іріктеу қабылдаудың таңдамалылығы Түрлі себептерге байланысты шындықтағы обьектілерді қате қабылдау иллюзия Қабылдаудың адамның жалпы психикалық тұрмысы мен өткен тәжірибесінің мазмұнына байланыстылығы апперцепция Апперцепция түрлерін көрсет тұрақты,уақытша
Белгілі мақсат пен обьектіні әдейілеп қабылдау байқау
Екі көздің көрілетін затқа бір көздей болып әрекет етуі конвергенция
Көздің түрлі қашықтықтағы заттарды көруге бейімделу қабілеттілігі не деп аталады? аккомадация “Синестезия” қазақша қандай мағына білдіреді? қосарласқан түйсік
Сыртқы анализаторлардың рецепторлары қалай аталады? экстерорецептор Бақылауға ерекше мән беріп отырып, лабораторияның маңдайшасына «Бақылау» деген сөзді 3 рет жазып қойған кім? А.А.Ухтомский Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адам миында сақталып, қайтадан жаңғыртылып, танылып, ұмытылуын бейнелейтін процесс қалай аталады? ес
Естің физиологиялық негіздерін жүйке жүйесінің пластикалық қасиеті туралы ілім арқылы түсіндірген кім? И.П.Павлов Жүйке жүйесінің пластикалығы дегеніміз не? түрлі қозулардан қалған әсерлердің қайтадан уақытша байланысқа түсе алу қасиеті
Ес процесінің негізі болып табылатын байланыстар қалай аталады? ассоциация
«Ассоциация» қай тілден енген сөз? латын «Ассоциация» термині қандай мағына береді? байланыс
Ассоциациялық принципті алғаш рет ойлап тапқан кім? Аристотель Ғылымда тұңғыш рет ассоциация ілімін шартты рефлекс теориясымен дәлелдеген, осы негізде көптеген психикалық процестердің табиғатын түсінуге болатындығын көрсеткен кім? И. П. Павлов
Ойда қалдырылатын не қайта жаңғыртылатын нәрсенің сипатына қарай ес нешеге бөлінеді? 4
Ойын еңбек әрекетіне байланысты туып отыратын қимыл – қозғалыстарды еске қалдыру мен қайта жаңғыртып отыру естің қай түріне жатады? қозғалыс есі
Қозғалыс есінің басқаша атауы моторлық
“Операция”сөзі қай тілден енген және оның мағынасы? латын тілінен “амал” Ес процестеріне не жатады? барлық жауап дұрыс Тіл арқылы ойды басқа біреуге жеткізу не деп аталады? сөйлеу Сөйлеудің жалпы неше түрі бар? 2
Ауызша сөйлесу түрлерін көрсет: диалог, монолог
Екінші біреуге жеткізілетін ойдың айқындылығы: сөздің мазмұндылығы Ойлау формаларын толық атап көрсет: ұғым, пікір, ой қорытынды Ой операцияларын көрсет: барлық жауап дұрыс Ұғым дегеніміз: заттар мен құбылыстар туралы ой
Ой қорытындыларының неше түрі бар?
3
Ұқсастық бойынша ой қорытындыларын жасау аналогия
Сыртқы дүние заттарымен құбылыстарының субъективтік бейнелерін қайтадан жаңғыртып, өңдеп,бейнелеуде көрінетін, тек адамға ғана тән психикалық процесс қалай аталады? қиял
Қиял нешеге бөлінеді? 2 Пассив қиял түрін көрсет:
түс көру
Шығармашылық қиял дегеніміз не?
өзіндік жаңа бейнелер жасау арқылы әрекетте жаңа өнім беру де көрінетін қиял
Қиялдағы елестерді топтастырудың қарапайым түрі
агглютинация
Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адамның қажеттеріне сәйкес келу-келмеуінің нәтижесінде пайда болып отыратын психикалық процесс
сезім
Көңіл,аффект,құмарлық қандай эмоцияларға жатады?
күрделі
2-ден 40 адамға дейінгі топ атауы
шағын топ
4-5 жастағы балалардың мазмұнды, рольді ойындарынан мінез бітістерін көрсететін сапалар
ұжымдық, жолдастық
6 жастағы балалардың мектепке дайындығының білінуі:
жалпы және арнайы
Ағылшын психологі Дж.Кеттелл ойлап тапқан психодиагностиканың негізі әдісі
интеллектуалдық тест
Адам белгілі бір әрекетке бет бұруы, қабілеттің алғашқы белгісі
арнаулы қабілет
Адам белсенділігінің бір түрі дегеніміз
іс-әрекет
Адам дүниені ең алдымен не арқылы түсінеді:
сезім мүшелері
Адам миын хайуанаттар миынан ажырататын аса маңызды белгілері
икемділік, үйреншікті
Адам зейінін неше объектіге бөле алады
2-3 нәрсеге
Адам іс-әрекеттің психо-физиологиялық процестердің күрделі құрылымының қарапайым элементі
қозғалыс
Адам психикасын жоғары деңгейде дамыту құралы
тіл
Адам психикасының жас ерекшелігі динамикасы, даму үстіндегі адамның психикалық процестері мен психологиялық қасиеттерінің онтогенезі
жас ерекшелік психологиясы
Адам санасының белгілі бір затқа бағыттала тұрақталуы
зейін
Адам санасының бір мезгілде бірнеше әрекетті атқара білу мүмкіншілігі
зейіннің бөлінушілігі
Адамға тән психо-физиологиялық процестердің тез қалыптасатын кезеңі
сәбилік шақ
Адамдар арасындағы қарым-қатынасты зерттейтін психологияның саласы
әлеуметтік психология
Адамдардың бір деңгейдегі өз қажеттеліктерінен екінші бір дәрежелеріне көшу себебі
тұтастай қоғамға араласуы
Адамдардың пікір алысу, қатынас жасау құралы
тіл
Адамды әрекетке бағыттайтын түрткі
мотив
Адамның ақыл-ойы, сана-сезімі жетілетін процесс
психикасының даму процесінде
Адамның бір деңгейдегі өз қажеттіліктерінен екінші бір дәрежелеріне көшу себебі
тұтастай қоғамға араласуы
Адамның бұрын қабылдаған бейнелерінің көңіл-күйлерінің ойда сақталып, қажет кезінде қайта жаңғыруы дегеніміз
ес
Адамның көптеген психикалық қаситтерін зерттеуде ғалымдардың ерекше өзіне аударып отырған
бастауыш сынып
Адамның ми қабығының бөліктері
маңдай, самай, нейрон
Адамның негізгі беталысын және оның өзіндік әрекетінің айырмашылығын сипаттайтын сапалық өзгешелік
ерік
Адаптация
сезім мүшелерінің әсер етуші сигналдарға біртіндеп бейімделуі
Акселерация сөзінің шығу тегі, ол
латынның жеделдету деген сөзі
Ақыл-ой жасы қосылып, психика дамуын білдіретін деңгей дегеніміз
психологиялық жас
Ата-анадан ұрпаққа берілетін биологиялық ұқсастық
тұқымқуалаушылық
Бақылау кезіндегі зейін аударудың негізгі тәсілі
бақыланатын объект туралы сұрақтар, оған қайтарылатын жауап
Бала дамуын зерттеудің нәтижесі
психологиялық мінездеме
Балада дұрыс психика қалыптасуының алғашқы шарты
тілді сапалы меңгеру
Белгілі бір материал төңірегінде баланың белсенді ақыл-ой қызметі мен байланысты есте сақтау
ықтиярлы есте сақтау
Бір объектіге саналы түрде зейінді аудара алмаушылық
алаң болушылық
«Доминанта» теориясын ашқан ғалым
А.А.Ухтомский
Дыбыс пен қозғалысты бірінен соң бірін қабылдау анализаторлары
есту
Ең бірінші темпераменттің төрт типін анықтаған ғалым
Гиппократ
Ережелерге бағынатын дерексізденген ойлауды логика ғылымы зерттейтін ойлау түрі
логикалық
Ерік бұл
адамның мақсат қойып жасайтын іс-әрекеті
Еріксіз әрекетке мысал
түшкіру
Ерікті зейін мен ерікті естің дамуына әсер ететін
ойын іс-әрекет
Еріктің сапалары
өзін билеу, табандылық, төзімді, сабырлы
Ес процесіне жатпайтыны
қайталау
Ескі заттың өшіп, жаңа заттың орнын басып отыруының көрсеткіші
уақытты қабылдау
Әр адамның белгілі бір іс-әрекет түріне икемділігі
дарындылық
Әрекет-
түрлі қажеттерді өтеуге байланысты белгілі мақсатқа жетуге бағытталған процесс
Жануарлар мінез-құлқының туа пайда болатын түрі
инстинкт
Жаңа образды құруға бағытталған шығармашылық әрекет дегеніміз
қиял
Жас ерекшелік психолгиясы зертейді
адамның әр түрлі жас кезіндегі психикасының даму еркшелігін
Жеке адамдар мен топтардың күнделікті өмірде басқа да топтармен, адамдармен істес болуы
қарым-қатынас
Шартты топқа жататын топ
мектеп жасына дейінгі балалар
Ұжымдық қарым-қатынас жасаудың негізгі объектісі
адамдардың ұйымшылдығы мен бірлігі
Ұстамсыз, жүйке жүйесі күшті, қозуы басым темперамент түрі
холерик
Шартсыз рефлекстер түріндегі ырықты қозғалыстар болатын жас
жаңа туған
Түйсіктің түрін басқаларынан ажырататын дара негізгі қасиеті
сапасы
Қабылдау негізін құрайтын бас миындағы негізгі процес
уақытша жүйке байланыстары
Өнер мәдениет әлеміндегі шығармашылықтың түпкі негізі
қиял
Адамның кемелденген жетістік деңгейі тәуелді
өмірлік обьектив мақсатқа
Түйсікке байланысты «сезім мүшелерінің ерекше энергиясы» деген теорияны нықтылаушы идиалист психологтар
Мюллер. Гельмольц
Уақытты да қамту көлемі де шексіз ес түрі
ұзақ мерзімді ес
Ұмытылған материал біраз уақыт өтуімен қайта еске оралу құбылысы
реминисценция
Темперамент түрлерін анықтауда Повлов негізге алған фактор
жүйке процестері
|