календар. планы 5 язык. Программа. 5 ча классера Г1алг1ай метта грамматика
 Скачать 38.55 Kb.
|
|
5-ча классе г1алг1ай метта грамматиках йола балха программа. 5- ча классера «Г1алг1ай метта грамматика» арахийцар ва Оздоев И.А., Оздоев Р.И. Из могадаьд Г1алг1ай Республика дешара Министерствос.Ер программа лаьрха я шера 68 сахьата,к1ира 2 сахьат а долаш. Наьна мотт 1омабар, грамматика хар боккха лоарх1ам болаш да дешархой кхетам дег1абоалабара, х1ана аьлча мотт 1омабарца кхетаю метта хозал, из б1аьхий хилар, кхыча къамий мотт а дикаг1а кхетабу бераша, цар культура йовза а новкъостал ду. Наьна метта урокаш т1а дешархоша г1алг1ай метта грамматика лардаш 1омаю, къамаьл шаьрдара балхаш а ду. 5-9 классашка г1алг1ай мотт хьехар д1адолалу юххьанцарча классашка 1омадаьр кердадаккхарца, д1ахо 1омадер хьалха 1омадаьчунца дувзаш д1ахьо. Къамаьла доакъош 1омадеш дешархошта ха деза предложенешта юкъера уж шеко йоацаш белгалдаха. Х1ара къамаьла дакъа семантическии (къаьсттача дешай, цхьанкхийттача дешай, формай лорх1ам гойтар), морфологическии (дешай грамматически категореш-класс, таьрахь, легар, ..), синтаксическии (предложенена юкъера дешай г1улакх) тахка 1омабу дешархой. 5-ча классе г1алг1ай мотт хьехар д1адоладу юххьанцарчаклассашка 1омадаьр кердадаккхарца, д1ахо 1омадер хьалха 1омадаьчунца дувзаш д1ахьо. 5-ча классе юххьанцара школе 1омадаьр кердадаьккхачул т1ехьаг1а синтаксисахи, пунктуацехи, фонетикахи, орфографехи, лексикахи юкъара кхетам лу, д1ахо морфологии, ц1ердоши, белгалдоши 1омаду. 5-ча классе керттера уйла т1айохийт фонетика 1омаяра, х1ана аьлча из ховш ца хуле, д1ахо деша хала хургда. Фонетика хьехара декхар да г1алг1ай мета оазий башхалонаш шаьра йовзийтар, литературни г1алг1ай мотт 1омабара а шаьрбара а новкъостал а деш. Г1алг1ай мета й1аьхеи лоацеи мукъа оазаш, дифтонгаш предложене чулоацамга, ма1анга хьежжа маара гуча а ялац, еша а лац. Лексикеи фразеологии 1омаю 5-6 классашка. Цу хьакъехьа из тема 1омаеш х1ара дешархочоа ха деза къамаьла юкъе доаг1ача дешай ма1ан, цар лакхъе еза шоай дешай ганз. Х1ара къаман мотт кхыча меттаех пайда а эцаш, б1аьхий хилар кхетаде деза бераша, цул совг1а, дешай ганзах эца ха деза. 5-ча классе доладу грамматически дакъа- морфологи 1омае. Синтаксиси пунктуации Дешай цхьанкхетари предложении (оаг1онаш 15-33). Цхьанкхийттача дешаехи предложенехи бола кхетам дика беннаб, совленна цхьатарра упражненеш я укхаза (упражнени 37). Упражнени 42- предложенеш оттае схемашка хьахьекхача бесса. Укхаза йоалаяь схемаш берашта кхеталургьяц. Упражнени 45. Укх предложене луш цхьаккха хьехам бац. «Предложенешкеи цхьанкхийттача дешашкеи дешай арг1а» 1омаеча йоаг1а упражненеш 64-65.Уж предложенеш задани цхьатарра долаш я. Цхьалхане предложени (оаг1онаш 34-41) Укхаза предложенехи кертерча маьженехи бола кхетам беннаб. Оаг1о 36, упражнени 80. Хьалхаг1а дувцара хьисапе, т1аккха хаттара хьисапе, юххера а айдара хьисапе предложенеш хьаязъе, аьнна задани да.Заданега хьежжа яц укхаза йоалаяь кхо предложени. Уж к1езига я, хувца еза. Упражнени 85.Сел йоккха я. Т1ера хьаязде. К1ал така хьакха айдара дешашта, сецара хьаракаш увттаде, аьнна задани латт. Заданена йоаг1аш яц ер упражнени. Шин оттамеи кхаь оттамеи предложеней кертера маьженаш (оаг1онаш 42-55) Укхаза дика, бераш кхетаргдолаш белгалъяьккхай подлежаще морфологически форма. Упражнени 94. Т1ера хьаязде.Ца хувцалуча къамаьла даькъах малаг1а предложене маьженаш хул белгалде, аьнна задани латт. Из кхетаде берашта хала да. Оаг1онаш 46-47. Укх оаг1онаш та йоалаяь предложенеш боарам боккха болаш я. Предложене кертерза маьженаш (оаг1онаш 56-70) Бераш дика кхет укхаза беннача кхетамех. Х1ара кертерзача маьженех фу оал дика белгалдаьккхад. Укхаза йоалаяь предложенеш а боарам боккха болаш я. Упражнени 134. Укх предложене текст хала я. Цхьан оттама предложени (оаг1онаш 76-89) Берашта кхетае хала я укхаза йоалаяь правилаш. Керда тема ца кхетайича, упражненешца болх бе хала хургда. 86-87 оаг1онаш т1а йоалаяь предложенеш йоккхача текстах латташ я. Цар боарам з1амаг1а хилча бакъахьа бар. Предложене цхьантайпара маьженаш (оаг1онаш 89-102) Упражнени 177, оаг1о 91. Укх предложене т1а йоалаяь схема чоалхане, кхетае хала йолаш я. Х1аьта цхьантайпарча маьженех бола кхетам дика беннаб. 104-105 оаг1онаш т1а йоалаяь предложенеш дикка тема кхетаергйолаш я. Предложене къаьста кертерза маьженаш (оаг1онаш 106-112) Укхаза дика белгалъяьхай къаьста кертерза маьженаш. Темаш йоккхий я, царех цхьа сахьат мара луц. Укх темашка геттара теркам т1абахийта беза. Тайп-тайпара заданеш долаш предложенеш а йоалаяьй. Ер темаш хьеха ха дукхаг1а хилча, бараша дикаг1а кхетаергьяр къаьста кертерза маьженаш. Грамматика бокъонах предложене маьженех ца дувзалуш дола дешаш. (оаг1онаш 114-128) Геттара чоалхане йоалаяьй ер тема, кхетае хала йолаш (оаг1онаш 114-115). Грамматика бокъонах предложене маьженех ца дувзалуши предложене маьженех сецара хьаракашца хьакъестадеши долча дешай разрядаш белгалъяьхай: 1. Т1адерзар; 2.юкъедоаладаь дешаш; 3.айдардешаш; 4. Х1аа, а яха дешаш-предложенеш; 5.юкъейоалаяь предложенеш. Х1аьта тайп-тайпара предложенеш а йоалаяьй. Ма дарреи эргеи къамаьл (оаг1онаш 129-138) Ма дарреи эргеи къамаьл 1омадеча бенна кхетам бераш кхетаргдолаш ба. Дале а, схемаш йоалаяь яларе бакъахьа яр.Дуккха предложенеш а йоалаяьй ма дарреи эргеи къамаьл довзийташ. 138-141 оаг1онашта 1омадаьр кердадоаккхаш предложенеш йоалаяьй. Царех боккха пайда эц дешархоша 5-г1а класс Г1алг1ай мотт
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||