Аллергиялық дерматит. Реферат таырыбы Аллергиялы дерматиттер, саыраула аурулары, пиодермия, псориаз, ызыл жалпа теміреткі
 Скачать 24.63 Kb.
|
|
“Өскемен жоғары медициналық колледжі” ШЖҚ КМК РЕФЕРАТ Тақырыбы: Аллергиялық дерматиттер, саңырауқұлақ аурулары, пиодермия, псориаз, қызыл жалпақ теміреткі. Орындаған: Серікбаева А.Б. Тексерген: Ибраева Сауле Тайтулеуовна 2021 – 2022 ж.ж Аллергиялық дерматит Аллергиялық дерматит (dermatitis allergica) химиялық агенттермен - аллергендермен (скипидар және оның құрамдас бөліктері, динитрохлорбензол - DNCB, синтетикалық желім, лактар, бояулар, хром тұздары, кобальт, никель, эпоксифенол-формальдегидтер, аллергендермен) қайталап жанасу нәтижесінде пайда болады. және т.б. ), косметика (урсол, парафенилендиамин), дәрілік заттар (хлорпромазин, сынап қосылыстары, жартылай синтетикалық антибиотиктер), инсектицидтер, кір жуғыш ұнтақтар мен өсімдіктер (примула, қияқ, ангелика, парснип және т.б.). Аллергиялық дерматит сенсибилизацияланған науқастарда ғана пайда болады, әдетте жасырын кезеңнен кейін. Аллергендер әсеріне жауаптың нақты ерекшелігі анықталады. Клиникалық көріністер агенттің әсер ету аймағынан шығады. Кәсіби аллергиялық дерматитті диагностикалауда белгілі бір қиындықтар туындайды. Кәсіби аллергиялық дерматитпен организмнің реактивтілігі айтарлықтай өзгеретіні және аллергенді затқа кешіктірілген жоғары сезімталдық дамитыны белгілі. Көбінесе бұл жағдайда моновалентті сенсибилизация дамиды. Жоғары сезімталдық жағдайын өнеркәсіптік аллергенмен немесе лейкоциттердің миграциясын тежеу реакциясымен (LTML) аллергологиялық тері сынақтары арқылы анықтауға болады. Қайталанатын өршу кезінде және бірнеше аллергендермен байланыста поливалентті сенсибилизация дамуы мүмкін. Жұмыста бір аллергенмен байланыста кәсіптік аллергиялық дерматит барлық адамдарда дами бермейді, тек жеке адамдарда дамитыны белгілі, бұл организмнің жүре пайда болған немесе генетикалық (конституциялық) анықталатын реактивтілігінің айырмашылығымен түсіндіріледі. СЕБЕПТЕРІ: Дерматиттің барлық себептерін екі үлкен топқа бөлуге болады: - экзогендік (ағзаға сырттан әсер ету); - эндогенді (іштен). Әр топ туралы аздап. Экзогендік факторлар: - механикалық: қысым мен үйкеліс, нәтижесінде эрозия, жарықтар, мозолей, ісіну - физикалық: жоғары және төмен температуралар (күйік, үсік, қалтырау); ультракүлгін сәулелер (күн дерматиті); рентгендік және радиоактивті сәулелену (радиациялық дерматит);- химиялық: қышқылдар мен сілтілер, сілтілі металдар мен минералды қышқылдардың тұздары, тері әсерінің химиялық соғыс агенттері және т.б.; - биологиялық: өсімдіктер (солтүстік немесе ақ күл, хогвид, примула, кейбір сарыгүлдер), бактериялар, ультравирустар, саңырауқұлақтар. Эндогендік факторлар:- зат алмасу бұзылыстары;- гипо- және авитаминоз (мысалы, пеллагра);- эндокриндік бұзылулар (склеродермия, Аддисон ауруы);- дәрілік заттар (антибиотиктер, сульфаниламидтер, новокаин және т.б.);- кейбір тағамдар (шаян, құлпынай және т.б.). );- аутоинтоксикация (қышыну); Жіктеулуі: 3 кезең бар: 1. Жедел (микровезикулярлы немесе макровезикулярлы) – тітіркендіргішпен байланыста болғаннан кейін бірден пайда болады және байланыс тоқтатылғаннан кейін жоғалады. 2. Субакуталық (кортикальды немесе қабыршақты) 3. Созылмалы (Аконтотикалық) – тітіркендіргішпен ұзақ уақыт мезгіл-мезгіл жанасу кезінде пайда болады. Аллергиялық дерматиттің белгілері - терінің қызаруы және құрғауы, дақтар, бөртпелер, жаралар, қышу, ісіну және пиллинг. Әдетте терінің қызаруы мен пиллингі аллергенге ұшырағаннан кейін біраз уақыттан кейін пайда болады және теріде нақты анықталған шекаралар болмайды. Емі: Дәрігер антигистаминдерді және кейбір жағдайларда стероидтерді тағайындауы мүмкін. Азық-түлік аллергиясы бар науқастар арнайы диетаны қажет етуі мүмкін. Аллергенмен байланыста болуды толығымен болдырмау мүмкін болмаса, дәрігер науқасқа аллергиялық реакцияларға қарсы арнайы вакцинаны енгізуі мүмкін. Саңырауқұлақтық аурулар Саңырауқұлақтық аурулар – патогенді саңырауқұлақтар әсерінен пайда болатын терінің жұқпалы аурулары. Классификациясы Кератомикоздар: түрлі-түсті немесе кебекті теміреткі. Дерматомикозы: эпидермафития, рубромикоз, микроспория, трихофития және фавус. Кандидоздар. Терең (жүйелік) микоздар:актиномикоз, хромомикоз, бластомикоз, споротрихоз,т.б.). Түрлі-түсті немесе кебекті теміреткі Негізінде денеде , көбінесе кеуде мен арқада, кейде мойында, иықтың үстінде, бастың шашты бөлігінде орналасатын терінің жұқпалы ауруы. Клиникалық көрінісі Теріде қызғылт-қоңыр түсті, беті қабыршақтанған ұсақ дақтарпайда болады. Үлкейе келе бір-бірімен қосылып, шеттері иректелген ірі көлемді дақтар түзеді. Бұлардың үстінде ұсақ құрғақ қабыршақтар пайда болады. Ауру бірнеше айға, жылға созылады. Дигностикасы Диагнозын анықтау қиынға түспейді. Терідегі дақтарға йод ерітіндісін не анилин бояуын жаққанда зақымданған теріге бояу көбірек сіңеді. Дақтардың бетін шыны затпен тырнағанда қабыршақтар жаңқаланып түседі. Кебекті теміреткі бастың шашты бөлігінде орналасқанда оның диагнозын анықтау үшін Вуд шамы қолданылады: қараңғы бөлмеде Вуд шамының сәулесін түсіргенде дақтар қызғылт-сары немесе күрең түске боялады. Емі: Зақымданған жерге 2%-тік йодтің спиртті еретіндісі және т.б. фунгицидті ерітінділер қолданылады. Сонымен қатар азольды қосындылар (клотримазол, кетоконазол, тербизил,т.б.) шампунь, крем немесе ерітінді түрінде қолданылады. Пиодерма Пиодерма (Pyoderma) – патогенді бактериялар тудыратын жұқпалы тері ауруы. Пустулдардың бөртпелерімен және бос көпіршіктермен (пустулдар мен қақтығыстар) көрінеді. Ауру көбінесе жедел, кейде созылмалы қайталанатын және сирек созылмалы түрде өтеді. Пиодерманың себептері Терінің іріңді инфекцияларын пиококктар (басқа грек тілінен πύον, pio – ірің), көбінесе стафилококктар мен стрептококктар тудырады. Сіз пиококкты жұқтырған адамдармен, жануарлармен және ластанған заттармен байланыс арқылы жұқтыруыңыз мүмкін. Пиодерманың дамуының негізгі қауіп факторлары микротравма, күйіктер, сумен ұзақ уақыт байланыста болған кезде терінің жұмсаруы, жалпы және жергілікті қызып кету немесе гипотермия, ұзақ үйкеліс және құралдармен және киіммен теріге қысым жасау, сондай-ақ іріңді артрит және остеомиелит болып табылады. Пиодерманың белгілері Пиодермамен ауыратын бөртпелер пайда болады - пустулалар мен фликтена. Пустула - бұл қызарудың тар жолағымен қоршалған абсцесс. Ол шаш фолликулаларының, тер және май бездерінің аузында пайда болады. Кептіру кезінде пустулдар бал-сары қыртысты құрайды. Егер пустулдар шаш фолликуласының аузында орналасса, онда шаш олар арқылы өтеді. Фликтена - қызару ореолімен қоршалған жұқа қабырғалы, бос көпіршік. Көпіршіктің мөлдір мазмұны кеуіп, жалпақ сұр қыртысты құрайды, оның жиектерінде пиллинг шекарасы көрінеді. Қыртысты жою кезінде ылғалды абразия (эрозия) ашылады. Емдеуден кейін конфликт орнында жеңіл пигментация қалады. Пиодерманың жалпы белгілеріне жоғары температура, қалтырау және бас ауруы жатады. Пиодермия диагностикасы: Анамнез жинау және тексеру Зертханалық тексеру Зақымдалған терінің гистологиялық талдауы патогенді анықтауға және пиодерманың болжамды диагнозын растауға мүмкіндік береді. Зерттеу қажет, өйткені ол дәрігерге дұрыс антибиотикті таңдауға мүмкіндік береді. Дифференциалды диагностика Пиодерманы белгілері бойынша ұқсас аурулардан ажырату керек: мерез, тері микоздары, желшешек, скарлатина, қызылша, лейшманиоз, қышыма, сібір жарасы, вегетативті токсидермия (йододермия және бромодермия). Дифференциалды диагностика үшін серологиялық, иммунологиялық және гистологиялық талдаулардың деректері пайдаланылады. Емі: • Антисептиктер және антибиотиктер • Иммунотерапия • Қабынуға қарсы препараттар • Хирурниялық ем Псориаз Псориаз - бұл кең таралған терінің қызауымен және тітіркенуімен көрінетін тері ауруы. Псориазбен ауыратын көптеген адамдарда терісінің қалыңдауы, қызаруы және теріде қатпарланған қабыршақтанған ақшыл-жылтыр дақтар пайда болады. Себебі: Псориаз өте кең таралған. 15-35 жас аралығында өте кең таралған кез келген адам ауруы мүмкін. Сіз псориазды біреуден жұқтырып ала алмайсыз және айналаңызға жұқтыра алмайсыз. Псориаз тұқымқуалау арқылы беріледі. Дәрігерлер аутоиммунды ретінде санайды. Иммундық жүйе қателесіп, ағзаның сау тіндерін бұзып қабынуын шақырады. Терінің қалыпты жасушалары терінің терең қабатында өсіп бір ай ішінде оның беткейіне көтеріледі. Псориазда бұл үрдіс өте тез жүреді. Өлген жасушалар терінің беткейінде жинақталады. Төменде көрсетілген факторлар псориаздың асқынуына немесе емінің қиындауына алып келеді: • Бактериалді немесе вирусты инфекция, соның ішінде жоғарғы тыныс жолдарының жіне тамақтың стрептококкты инфекциямен қабынуы. • Құрғақ ауа және құрғақ тері • Тері зақымдануы соның ішінде кесіп алу, күйік, жәндіктердің шағып алу • Кейбір дәрілік препараттар, малярияға қарсы, бета-блокаторлар, литий препараттары • Стресс • Күн сәулесі әсерінің жеткіліксіздігі • Күн сәулесінің әсеріне ұшырау (күн өту) • Алкоголді шектен тыс пайдалану Симптомдары: Псориаз кенеттен пайда болып баяу дамуы мүмкін. Көптеген жағдайларда жоғалып кетіп, кейін қайтадан пайда болуы мүмкін. Аурудың негізгі симптомы болып тітіркену, қызару және терінің қабыршақтануы саналады. Терінің қабыршақтанған аймағы ең жиі шынтақта, тізеде және дененің орталық бөлігінде орналасады. Бірақ дененің барлық бөлігінде кездесуі мүмкін, сонымен қатар бас терісінде. Қышу Құрғақ және жылтыр қабыршақпен жабылған Күлгін-қызыл түстес (ласос түсі) Рельефті және қалыңдаған Псориаздың негізгі 5 түрі бар: Эпидермалық- көп аймақты алып жатқан терінің өте интенсивті қызаруы; Тамшытәріздес- теріде қызыл-күлгін дақтардың болуы Төңерілген –терінің қызаруы және тітіркенуі қолтық асты шұңқырында орналасады. Тері қатпарларында және шап аймағында Қабыршақтанған- қалыңдаған, қызыл аймақ , ақшыл-жылтыр қабыршақтармен. Бұл псориаздың ең көп таралған түрі. Пустулезді-ақ күлбіреулер, терінің қызарған және тітіркенген аймақтарымен қоршалған. Емі: Ауруды бақылау және инфекцияның алдын алу емдеу мақсаты болып табылады. Емнің қолжетімді түрлеріне жатады: Теріге арналған лосьон, май, крем және шампунь. Бұл жергілікті ем деп аталады. Иммундық жүйенің жұмысын жақсартатын емдік препараттар. Бұл жүйелік емдеу деп аталады. Фототерапия псориазды емдеу үшін жарықты пайдалану. Қызыл жазық теміреткі Қызыл жазық теміреткі (lichen ruber planus) – бұл тері ауруларының таралған бір түрі.Қатерлі дерматоз ауруларының бірі,тері,шырышты қабаттарды,тырнақты зақымдаумен көрінетін ауру.Көбінесе ауыздың шырышты қабатында кездездеседі.Бұл ауру барлық жастағы адамдарда кездеседі,шырыты қабаттың зақымдануы 40 жас-тан 50 жасқа дейін әйелдерде кездеседі.Сонымен қатар орталық жүйке жүйесінің (ашуланшақ адамдар,ауыр уайымнан кейін),ішкі секреция безінің қызметін бұзады.Қызыл жазық теміреткі басқа дерматозды аурулардан ерекшеленеді (қатерлі гастрит,асқазан,он екі елі ішектің жарасы,бауырдың билиарлы церрозы,қант диабеті және т.б.). Қауіп-қатер топтары 40-50 жас (көбінесе әйел адамдар) Тұқым қуалаушылық Бастан өткен стестік жағдайлар Асқазан-ішек аурулары Қант диабеті Ауыз қуысы шырышының жарақаты Қызыл жазық теміреткі қызыл күлгін түстес,дақтардың беті тор тәрізді болып келеді (Уикхема торы).Осы дақтар бөлек орналасып,сақина тәрізді формаға айналуы мүмкін. Қызыл жазық теміреткінің басқа түрлері болады: Сақина тәріздесэкзематозды Атрофиялық Веррукозды Дақты Қызыл жазық теміреткінің шырышты қабаттағы түрлері: Эксудатты-гиперемиялық Эрозия-жаралы Буллезді гиперкератикалық Қызыл жазық теміреткінің 3 түрлі басты себептерін ажыратады: Инфекция Химиялық,дәрі-дәрмектер Биологиялық активті заттар,стресті жағдайлар,ішкі мүшелердің аурулары,алып жасушалар. Ағымы бойынша: Жедел түрі (1 айға дейін созылады) Жедел алды түрі (6 айға дейін созылады) Ұзақ ағымды түрі (6 айдан көп) Этиологиясы Этиологиясы белгісіз. Дәрі дәрмектерді қабылдау кезінде. Күн сәулесінің әсерінен. Тіндерді ауыстыру операциясы кезінде Емі: Диазолин 0,05-0,10-0,20 г аскорбин қышқылымен 0,10-0,30 г күніне 2 реттен. Димедрол 0,03-0,05 г-нан күніне 2 рет, Дипразин 0,05 г күніне2 рет. 10% натрий бромидін күніне 3 ас қасықтан.0,5-1,0% раствор Новокаина по 2-3 столовые ложки 3 раза в день за час до еды. Қызыл жазық теміреткінің жедел түрінде антибиотиктер қолданылады – Экмоновоциллинді 600 000 ЕД күнделікті, Пенициллин 200 000 ЕД 3-4 сағатта. Преднизолон (по 5 мг 3-4 раза в день), кислота аскорбиновая қышқылын күніне 0,1-0,3 г, рутин 0,05 г күніне 2 рет. Физиотерапиялық процедура және санаторлы-курортты ем. |