Сыйымдылыы

• Название: Сыйымдылыы
• Дата: 08.06.2022
• Размер: 228.11 Kb.
• Имя файла: stud.kz-58121.docx
• Тип: Документы; #578759
• страница: 8 из 8

2.7-кесте

№	Химиялық құрамы	Тығыздығы кг/м³	Кеуектік %	Тем-қ интервал,° C	Ескерту
1.	99,4% Al 2 O 3 ; 0,3% SiO 3 ;	2883	23,4 (Көрінетін)	0-1300	Отқа төзімді кірпіш
2.	91,2 % Al 2 O 3 ; 7,3% SiO 3 ;	2787	21,3 (Көрінетін)	0-1300	Сол сияқты
3.	69,2% Al 2 O 3 ;	2419	22,9 (Көрінетін)	0-1300	-
4.	59,8% Al 2 O 3 ; 33,2% SiO 3 ;	2307	19,5 (Көрінетін)	0-1300	-

0 200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

0 5 10 15

20
2.3-сурет.

Алюминий тотығының меншікті жылусыйымдылығының температураға тәуелділігі

140

120

100

80

60

40

20
0 500 ¹⁰⁰⁰ 1500 _2000Т,⁰ _К

¹²⁰ 30


¹⁰⁰ 25

800 20

0
- 200

³⁰⁰ 800 1300 1800

2.4-сурет.

Алюминий тотығының молярлық жылу сыйымдылығының температураға тәуелділігі

3. Жаңа керамикалық материалдардың жылу сыйымдылығын зерттеу нәтижелері.

Күл керамикалық материалдардың тығыздықтары төмен бола отырып, физика – механикалық қасиеттері жағынан өзінің табиғи шикізаттан жасалған “әріптестерінен” /кәдімгі лай бұйымдарынан / бірнеше есе асып түседі. Жоғарыда айтқанымыздай оның қуыстылығы лай бұйымдарына қарағанда

13-18% жоғары болады. Осы зерттеулерде,біз керамикалық материалдардың жылу сыйымдылық қасиетін өлшеу кезінде алынған тәжірибелік нәтижелерін қысқаша баяндаймыз.

Зерттеу объектісі ретінде күйдірілген күл керамикалық цилиндр формалы материалдан /^𝛼 =30мм ,h=65мм/ кесіліп, ортасынан астыңғы және үстіңгі бетінен алынып ,мұқият сүрлеуден өткен “таблетка” тәрізді/ ^𝛼

=15мм ,h=10мм/ үлгі қолданылады. Жоғарыда айтқанымыздай цилиндр формалы үлгілер пластикалық әдіспен дайындалған,оның оптимальды технологиялық құрамы төмендегідей массасына байланысты Алматы ГРЭС – нің күлі 85% /массасы бойынша / Айнабұлақ лай топырағы 15% /массасы бойынша /. Алдын ала кептірілген үлгілер максимальді температурасы 1100°С температурада күйдірілген күл керамикалық үлгінің орташа тығыздығы 1400кг/ м³ болады.

Зерттелген үлгінің жылу сыйымдылығын тәжірибелік жұмыстар регулярлық режимдер тәжірибелік жұмыстар әдісімен стандартты ИТ-С-100 қондырғысында -100°С-тан 400°С температура аралығында жүргізіледі.

Материалдың жылу сыйымдылығын мына формула бойынша анықтадық:

C=^KT(𝜏 - 𝜏 )


(3.1)

_m0 0 T

Мұндағы уақыты

^𝜏 ₀ -бос ампуламен жасалған тәжірибедегі кешігу

^𝜏_T-теплометрдегі кешігу уақыты,

m ₀ -үлгінің массасы ,

К _Т-қондырғының тұрақтысы.

Жоғарыда баяндалған әдістер бойынша дайындалған үлгілердің жылу сыйымдылық қасиеттерін әртүрлі температуралар жағдайында алынған тәжірибелік зерттеу нәтижелері 3.1-суретте көрсетілген.

0 5 10 15

140

120

100

80

60

40

20

0
3.1-сурет.

Құрғақ күл керамикасының жылу сыйымдылығының температураға тәуелділік графигі

3.1-суретте жоғарыда келтірілген тәжірибелік әдістер бойынша арнайы

ИТ-С-400 қондырғысында 1100°С температурада күйдірілген күл керамикалық үлгінің жылу сыйымдылығының тәжірибелік нәтижелері келтірілген. Күйдірілген керамикалық үлгілер тәжірибе барысында құрғақ /атмосфералық ауа жағдайында/ болады.

Алынған нәтижелерден зерттелген керамикалық үлгілердің жылу сыйымдылықтары температура артқан сайын өсетіндігін байқаймыз.Үлгінің жылу сыйымдылығы /100°С-тан 400°С /температура аралығында сызықтық заңдылықпен өзгеретіндігін байқауға болады. Осы қарастырылған температура аралықтарының алғашқысында жылу сыйымдылығы кейінгі бөлігінен қарағанда тезірек өзгереді. Бұл аралықтарда үлгілердің меншікті жылу сыйымдылықтарының мәндерін жуықтап есептеу үшін мынандай аппроксимациялық теңдеуді қолдануға болады:

С=C₁[1 + b(t₂ - t₁ )]

(3.2)

^{Мұндағы C}1 ^{=125°С температурадағы үлгінің жылу}

сыйымдылығы ,яғни

^C₁ =0,885

b=tg(C₃₇₅ - C₁₂₅ ) / t

(3.3)

Жоғарыда алынған ғылыми тәжірибелік нәтижелер жаңа керамикалық материалдарды тиімді қолдану мақсатында жүргізілетін жылу физикалық есептеулерді жүзеге асыру жолында қолданыс табады.

Қорытынды
Дипломдық жұмыс қатты денелердің жылу сыйымдылығының температураға тәуелділігі жайында айтылған.

Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында ең алдымен қатты денелердің жылу сыйымдылығының классикалық теориясын талдап,молекула- кинетикалық теориясының негізгі ұғымдары мен кванттық ұғымдарына тоқталып кетемін.

Ал, жұмысымның екінші тарауы тәжірибелік жұмыстарға арналған. Оның себебі, жаңа керамикалық материалдардың кейбір ерекшеліктері және зерттелген үлгілердің сипаттамалары жайлы кеңінен айтылады.

Жалпы дипломдық жұмысымның мақсаты- жаңа керамикалық материалдардың жылу сыйымдылығының температураға тәуелділігін зерттеу болғандықтан,жаңа күл керамикасы алынады. Тәжірбиелік тәсілдер және зерттеу нәтижелерін талдау соның ішінде біріншіден: зерттеу объектісі тәжірибелік қондырғы және зерттеу жұмыстарының әдістері.Екіншіден: кремний және алюминий тотықтарының жылу сыйымдылығының температураға тәуелділігі көрсетілген.Үшіншіден:жаңа керамикалық материалдардың жылу сыйымдылығының зерттеу нәтижелері айтылған.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. 
   Экономия сырья и топлива в производстве стеновой керамики : Теплотехнологические процессы
   

Сулейменов С.Т., Сайбулатов С.Ж.,Кулбеков М.К., Нурбатуров К.А.

- Алма- Ата: Наука,1986- 176с.

2. 
   Сайбулатов С.Ж., Сулейменов С.Т.,Ралко А.В.
   

Золокерамические стеновые материалы.-Алма -Ата : Наука,1982- 292с.

3. 
   Сулейменов С.Т.,Кулбеков М.Қ., Қалдықсыз
   

технолгия –экология қызметіне .- Алматы: Ғылым.1991-128б.

4. 
   Сулейменов С.Т., Сайбулатов С.Ж.,Кулбеков М.К.
   

Золо ТЭС в производстве строительной керамике.Алма-Ата: Қазақстан 1986-144б.

5. 
   АбдулаевЖ. Жалпы физика курсы : -Алматы :Ана тілі ,1991-308б.
   
6. 
   Кржижановский Р.Е.,Штерн З.Ю. Теплофизический свойства неметаллических материалов “Энергия” 1973 -336с.
   
7. 
   Құлбеков М.Қ. “Күлден жасалған керамика”Зерде ,1989ж
   
8. 
   Фриш С.Т,Тимофеева А.В. Жалпы физика ,Алматы 1971ж
   
9. 
   Сайболатов С.Ж., Құлбеков М.Қ. Кәдеге асқан қалдықтар . Алматы :Қазақ ССР «Білім» қоғамы, 1987-32б.
   
10. 
    Савельев И.В .Жалпы физика курсы І-ІІІ –том Алма –Ата ,1979ж
    
11. 
    Құлбеков М.Қ. Өнер тапқыш болу оңай ма? -Алматы: Ғылым,1995-160б.
    
12. 
    П.ИФилиппов ,А.М. Тимофеев
    

Методы определения теплофизических свойств твердых тел. Изд. «Наука» Сибирское отделение Новосибирск,1976г.

13. 
    Осипова В.А
    

Экспериментальное исследование процессов теплообмена . Изд. 2-е переработ.и дополн.М., «Энергия»;1969г.