Рав. Словарь по медтерминологии Татарский язык Лечфак. Тема 1 Человек и части его тела
 Скачать 67.99 Kb.
|
|
Практическое занятие 1. Тема 1 «Человек и части его тела» Задание 1. Прочитайте медицинские термины (по словарю) бедренная кость – янбаш сөяге бедро – бот безымянный палец – атсыз бармак большой палец – баш бармак борода – сакал брови – каш веко – күз кабагы веснушки – сипкел висок – чигә волосы – чәч глаз – күз голень – балтыр голова – баш горло – тамак грудина – күкрәк сөяге грудная клетка – күкрәк читлеге грудь – күкрәк губа – ирен десна – урт живот – эч зад – арт як запястье – беләзек сөякләре затылок – баш арты, баш чүмече зеница – күз карасы зуб – теш икроножные мышцы – балтыр мускулы кисть – кул чугы ключица – умрау сөяге кожа – тире кожные покровы – тире катламы коленная чашечка – тез капкачы колено – тез конечность – очлык костный мозг – җелек кость – сөяк кулак – йодрык ладонь – уч төбе лицо – бит лоб – маңгай лодыжка – тубык сөяге локоть – терсәк лопатка – калак сөяге мизинец – чәнчә (чәнти, чәнчи) бармак мозоль, бородавка – сөял мочка уха – колак йомшагы, колак яфрагы мышца – мускул ноготь – тырнак небо – аңкау ноздря – борын тишеге нос – борын область таза – оча тирәсе орган – әгъза палец – бармак пах – касык плечо – җилкә, иңсә, кулбаш, иңбаш подбородок – ияк подмышка – култык асты позвоночник – умырткалык позвоночный ствол – умыртка баганасы поясница – бил пуп – кендек пястные кости – уч сөякләре пятка – үкчә радужная оболочка глаза – күзнең төсле катлавы раковина носа – борын яфрагы ребро – кабырга ресница – керфек родинка – миң рот – авыз рука – кул рука (от кисти до плеча) – беләк связки – сеңер бәйләвечләре склер глаз – күз алмасының тышкы катламы скула – яңак сөяге слеза – күз яше спина – арка средний палец – урта бармак стопа – табан ступня (ступни) – табан, аяк табаны сустав – буын сустав пальца – бармак буыны сухожилие – сеңер таз – оча тазовая кость – оча сөяге талия – бил тело – тән, гәүдә указательный палец – имән бармак усы – мыек ухо – колак хрящ – кимерчәк челюсть – теш казнасы череп – баш сөяге шея – муен щека – яңак щиколотка – тубык язык – тел Практическое занятие 2 Тема 2. «Внутренние органы». Содержание занятий: Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. артерии – артерияләр брюшная полость – эч куышлыгы бронхи – бронхлар вена – кара кан тамыры, вена влагалище – аналык җиңсәсе гланда – гландалар глотка – йоткылык головной мозг – баш мие гортань – бугаз девственная плева – кызлык пәрдәсе железа – биз поджелудочная железа – ашказаны асты бизе предстательная железа – мәни бизе слезная железа – яшь бизе слюнные железы – селәй бизләре щитовидная железа – калкансыман биз желудок – ашказаны желудочный сок – ашказаны сүле желчный проток – үт юлы желчный пузырь – үт куыгы желчь – үт кишечник – эчәклек кишка – эчәк ободочная кишка – кыршау эчәк подвздошная кишка – янбаш эчәге, оча эчәге прямая кишка – туры эчәк слепая кишка – сукыр эчәк толстая кишка – юан эчәк тонкая кишка – нечкә эчәк тощая кишка – арык эчәк 12-перстная кишка – уникеилле эчәк клетка – күзәнәк костный мозг – җелек кровеносный сосуд – кан тамыры кровоизлияние –кан саву кровообращение – кан әйләнеше кровь – кан лёгкие – үпкә лимфоузел – лимфа төене матка – аналык мозг – ми мозжечок – кече ми мочевой пузырь – сидек капчыгы мочеиспускательный канал – сидек юлы нервные узлы, ганглии – нерв төене носоглотка – тамак өсте печень – бавыр пищевод – үңәч полость носа – борын куышлыгы полость рта – авыз куышлыгы почки – бөер селезенка – талак сердце – йөрәк слизистая оболочка – лайлалы тышча сперма – орлыклык сыекчасы спинной мозг – арка мие ткани – тукымалар трахея (дыхательное горло) – һава үтү көпшәсе яичник – күкәйлек, аналык бизе Практическое занятие 3 Тема 3. «Слова, выражающие состояния здоровья человека» Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. гной – эрен, үлек гноится – эренли, үлекли головокружение – баш əйлəнү артериальное давление – артериаль кан басымы дыхание – сулыш заживление – яра, җәрәхәт төзәлү запор – эч кату изжога – сару кайнау кашель – ютәл, йөткерү киста – киста, сулы шеш кровоизлияние – кан йөгерү, кан саву лихорадка – бизгәк тоту, калтырау мелькание в глазах – күз алдында әлҗе-мөлҗе килү меня лихорадит – мин калтырыйм, мине бизгәк тота общая слабость – гомуми көчсезләнү одышка – тын кысылу озноб – өшү, туңу опухоль, нарыв – шеш отек – шешенү отрыжка – кикерү, кикертү понос – эч китү появился насморок – томау төшкән припухлость – җиңелчә шешенү,шешенкерәү прыщ – бетчә, сыткы рана – яра, җәрәхәт распухание – шешү, кабару рвота – косу, косык симптом – симптом, патологик халәт яисә авыру билгесе слабость – хәлсезлек смерть клиническая – клиник үлем судорги – көзән җыеру, тамыр тартышу тошнота – косасы килү, укшыту, уксыту, күңел болгану утомляемость – аручанлык, талучанлык чувствительность – сизгерлек шум в ушах – колак шавы, колак шаулау я кашляю – мин йөткерәм, ютәллим я простудилась(ся) – миңа салкын тигән Практическое занятие 4 Тема 4. «Слова, выражающие недомогание и боль» Содержание занятия: Задание 1. Прочитайте медицинские термины и запомните татарские эквиваленты (по словарю). бессознательное состояние – аңсызлык халәте бессоница – йокысызлык боли – авыртулар боли за грудиной – күкрәк тактасы арты авырту боли натощак (голодные) – ачыккандагы авырту, ач карынга авырту боль в затылочной области – баш арты, баш чүмече авырту боль в лобной области – маңгай яны авырту боль в теменной области– баш түбәсеннән авырту боль при волнении – дулкынланганда авырту висцеральная боль – эчке яктан, эчтән авырту внезапная боль – кисәк авырту возбуждение – ярсыну головная боль – баш авырту жгучая боль – яндырып авырту загрудинная боль – күкрәк тактасы арты авырту иррадиирующая боль – таралган авырту кинжальная, режущая боль – кисеп авырту кожный зуд – тире кычыту колющая боль – чәнчеп авырту кратковременная боль – кыска вакытлы авырту курс лечения – дәвалау курсы невыносимая боль – түзеп булмаслык авырту ноющая боль – сызлау обследование – тикшерү үткәрү опоясывающая боль – уратып алынган авырту острая боль – бик нык, көчле авырту отраженная боль – кире кайткан авырту постоянная боль – өзлексез, бертуктаусыз авырту приступообразная боль – өянәк сыман авырту проходящая боль – үтә торган авырту пульсирующая боль – сулкылдап авырту распирающая боль – ярып чыга торган авырту резкая боль – кискен, зәһәр авырту сжимающая боль – кысып авырту слабовыраженная боль – аз гына (әз генә) авырту соматическая боль – тән авырту сонливость – йокычанлык стреляющая боль – чатнап авырту схваткообразная боль – тулгак сыман авырту терпимая боль – түзәрлек авырту тупая боль – тупас авырту Усиление боли – авыртуның көчәюе . в покое – тынычлыкта вечером – кич белән, кичен во время еды – ашаганда натощак – ач карынга ночью – төнлә после еды – ашаганнан соң при волнении – дулкынланганда при физической нагрузке – физик йөкләнештә, физик хезмәт вакытында утром – иртән Что помогает избавлению от болей? – Авыртудан котылуга нәрсә ярдәм итә? холод – салкын кую тепло, прогревание – җылы кую лекарства – дарулар Практическое занятие 5 Тема 5. «Сердечные заболевания» Содержание занятий: Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. анемия – кан азлылык аорта – аорта, йөрәктән чыккан төп кан тамыры аритмия – йөрәк ритмы бозылуы артериальное давление – артериаль кан басымы диастолическое – диастолик систолическое – систолик брадикардия – йөрәкнең тибү ешлыгы кимү венечные артерии – таҗсыман артерияләр желудочек – йөрәк карынчыгы – йөрәкнең көчле мускуллы төп бүлеге закупорка кровеносных сосудов – кан тамырлары тыгылу, томалану замирания сердца – йөрәкнең туктап калган кебек булуы инфкаркт миокарда, омертвение сердечной мышцы – йөрәк мускулы үлүе, миокард инфаркты иррадировать – бәрү капилляр – капилляр, бик нечкә кан һәм лимфа тамыры клапан – клапан клапан сердца – йөрәк клапаны конечность – очлык коронаросклероз – коронаросклероз, йөрәкнең таҗсыман артерияләре склерозы кровеносная система – кан йөреше системасы кровоснабжение – кан белән тәэмин итү кровохарканье – кан төкерү кровь – кан миокард – миокард, йөрәк мускулы миокардит – миокардның ялкынсынуы напряженность мышц – мускуллар киеренкелеге, мускулга көч килү миокардит – миокардның ялкынсынуы нарушение обмена веществ – матдәләр алмашы бозылу недостаточность кровоснабжения – кан әйләнеше эшчәнлеге җитешмәү одышка – тын бетү ожирение – симерү остановка сердца – йөрәк туктау отек легких – үпкәләр шешү плазма крови– кан плазмасы, канның сыек өлеше порок сердца – йөрәк клапаннары зәгыйфьлеге предсердие – йөрәгалды – йөрәкнең канны җыя һәм карынчыкларга кысып чыгара торган бүлеге приливы крови к голове – башка кан йөгерү приступ удушья – тын буылуы өянәге (пристубы) психоэмоциональное воздействие – психоэмоциональ тәэсир итү психоэмоциональное воздействие – психоэмоциональ тәэсир итү пульс – пульс медленный – акрын, салмак напряженный – киеренке нитевидный – җепсыман частый – еш расстройства ритма – ритм бозылу ригидность – ригидлык сегмент – буынтык сердечная астма – йөрәк астмасы сердечная мышца – йөрәк мускулы сердечная недостаточность – йөрәк зәгыйфьлеге сердечные приступы – йөрәк өянәге (пристубы) сердце – йөрәк – кан әйләнеше системасында үзәк орган сифилис – сифилис (венерик авыру) спазм сосуда – тамырлар кыскару, кысылу стенокардия – күкрәк бакасы стенокардия – күкрәк бакасы страх смерти – үлемнән курку тахикардия – йөрәкнең еш тибүе физическое напряжение – физик көч килү форменные элементы крови – кан күзәнәкләре лейкоцит, белое кровяное тельце – лейкоцит, ак кан тәнчеге тромбоцит – тромбоцит, ясмыксыман яисә түгәрәк формалы кан күзәнәге эритроцит, красное кровяное тельце – эритроцит, кызыл кан тәнчеге холодный липкий пот – салкын ябышкак тир хрипы – гыжлау, гыжылдаган тавыш хронический – хроник Практическое занятие 6 Тема 6. «Болезни желудочно-кишечного тракта». Содержание занятия Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. аускультация – тыңлау вздутие живота – эч кабару гастрит – ашказаны ялкынсыну гепатит – бавыр ялкынсыну глисты – суалчан горечь во рту – авызда ачы тәм гормональные расстройства – гормональ үзгәрешләр деформация – формасы бозылу, үзгәрү дуоденит – уникеилле эчәк ялкынсыну еда всухомятку – коры килеш ашау желчнокаменная болезнь – үт ташы авыруы задержка стула – тәрәт тоткарлану запор – эч кату изжога – сару кайнау кишечный сок – эчәк согы кислотность – кислоталылык кожный зуд – тән кычыту колика – чәнчү конституциональные особенности – конституция (төзелеш) үзенчәлекләре кривизна желудка – ашказаны кәкрелеге налет – кунык нарушение обмена веществ – матдәләр алмашы бозылу , недоедание – ачлы-туклы яшәү обложенный язык – агарып торган тел (агарган тел) острицы – бабасыр отравление – агулану отрыжка – кикертү пальпаторные симптомы – пальпатор симптомнар, капшап тикшергәндә ачыклвнган симптомнар пальпация – капшап карау панкреатит – ашказаны асты бизе ялкынсыну переедание – артык ашау период обострения болезни – авыруның көчәю чоры, вакыты перкуссия – суккалап карау печеночные колики – бавыр коликасы пища – азык пищеварение – ашкайнату подложечная область – күкрәк авызы привратник – пилорус, капу – ашказанының эчәк алды өлеше приступ аппендицита – сукыр эчәк өянәге (пристубы) рвота кровью – кан косу рвота с кровью – кан белән косу слабительное – эч йомшарткыч дару спазмолитические средства – спазмолитик дарулар стафилококки – стафилококк(лар) – шарсыман бактерияләрнең бер ыругы стрептококки – стрептококк(лар) – шарсыман яисә овал грамуңай хәрәкәтсез бактерияләр (0,6-1,0 мкм) сухость во рту – авыз кибү тошнота – күңел болгану урчание в животе – эч үкерү, эч кычкыру холецистит – үт куыгы ялкынсыну чувство тяжести – авырлык тойгысы Практическое занятие 7 Тема 7 .«Болезни печени». Содержание занятия Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. алкоголизм –эчкечелек анорексия – аппетит булмау сәбәпле ябыгу боли в суставах – буыннар сызлау вздутие живота – эч кабару гепатит – бавыр ялкынсыну: инфекционный – йогышлы сывороточный – сүл токсический – агулы дискомфортное чувство – дискомфорт хисе диспепсия – ашкайнату процессы бозылу диспептические расстройства – аш кайнату процессы бозылу желчнокаменная болезнь – үт ташы авыруы желтушность – сары төскә керү, саргаю желтуха –сары авыруы интоксикация - агулану кривизна желудка – ашказаны кәкрелеге легкая желтушность – җиңелчэ саргаю отравление – агулану пигментация – пигментлашу перегиб желчного пузыря – үт куыгы богелү пищеварение – ашкайнату пищеварительные железы – ашкайнату бизләре печеночные колики – бавыр коликасы передозировка – бирелгән дозадан артык куллану пищевые интоксикации – ризык белән агулану период обострения болезни – авыруның көчәю чоры, вакыты раздражительность – ярсучанлык спазмолитические средства – спазмолитик дарулар цирроз печени – бавыр таркалу Практическое занятие 8. Тема «Нервные болезни» Содержание занятия: Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. белое вещество мозга – минең ак матдәсе бессонница – йокысызлык большой мозг – зур ми бред – саташу вкус – тәм галлюцинация – күзаллаулы саташу ганглии – нерв төене глотание – йоту головной мозг – баш мие головокружение – баш әйләнү депрессия – төшенкелек дрожь – калтырану затруднение речи – сөйләм авырлашу мозговой ствол – баш мие кәүсәсе мозжечок – кечкенә ми өлеше нарушение речи – сөйләм бозылу невроз – невроз нервная система – нерв системасы нервные узлы, ганглии – нерв төене – нейроннар һәм аларның үсентеләре тупланмасы обмороки – һуш китү, һуштан язу обоняние – ис сизү ограниченность в движениях – хәрәкәтләрнең чикләнүе онемение – ою переутомление – артык талчыгу потемнение в глазах – күз алды караңгылану рвота – косу, косык слабость – хәлсезлек, хәл бетү слух – ишетү спинной мозг – арка мие спинномозговые нервы – арка мие нервлары судороги – көзән җыеру, тамыр тартышу тошнота – күңел болгану, косасы килү, укшыту, уксыту у меня частые обмороки – минем еш һушым китә / мин еш һуштан язам черепной нерв – баш нервы чувствительность – сизгерлек шум в ушах – колаклар шаулау, гөжләп тору энцефалит – баш мие ялкынсынуы эпилепсия – зыяндаш авыруы, бума зәхмәте, үз чире Практическое занятие 9. Тема «Болезни уха, горла, носа» Задание 1. Прочитайте медицинские термины и заучите татарские эквиваленты. альвеола – альвеола, күзәнәк, куыкчык, оячык ангина – тамак бакасы ангиомы – кан тамыры яисә лимфатик тамыр шеше бронхит – бронхлар ялкынсыну бронхит – бронхлар ялкынсыну бронхоэктазы - бронхоэктазлар воспалительный процесс – ялкынсыну процессы выделение – бүлендек: – жидкие – сыек – гнойные – үлекле – обильные – мул, күп – с запахом – исле – с кровью – канлы – скудные – аз выделения из уха – колактан бүлендек килү, агу (колак агу) глухота – саңгыраулык, чукраклык гноетечение (из уха, из носа) – колактан (борыннан) үлек агу дыхание – сулыш, сулыш алу, сулау дыхательные пути – сулыш юллары, тын юллары дыхательный орган – сулыш әгъзасы заложенность носа – борын тыгылу заложенность уха – колак томалану звон в ушах – колаклар зыңлау кашель – йөткерү, ютәл конфигурация – конфигурация, кыяфәт, күренеш кровотечение из носа – борыннан кан китү (килү), борын канау легочной звук – үпкәдән чыккан тавыш миндалина – миндаль сыман бизләр, тамак бизләре осиплость – тавыш карлыгу острое респираторное заболевание –үтә көчле респиратор авыру отит – колак ялкынсыну перегородка носа – борын бүлгесе переохлаждение – тән температурасы нормадан түбән төшү перепонка – яры, пәрдә, элпе першение – тамак төбе кычыту, тамак төбе кымырҗау пневмония – үпкә ялкынсыну полипы –полиплар полость носа – носовая полость – борын куышлыгы потливость – тирләүчәнлек респираторные заболевания – респиратор авырулар ринит – борын куышлыгының лайлалы тышчасы ялкынсыну саднение – әрнеп авырту, кымырҗу, кымырҗып авырту свертываемость крови – кан ою сәләте сгусток – куерык синусит – синусит, борын яны куышлыгының лайлалы тышчасы ялкынсыну слизистая оболочка – лайлалы тышча слюна – селәгәй трахея – дыхательное горло – һава үтү көпшәсе фитосбор – дару үләннәре җыелмасы хрипы – гыжлау, гыжлаган тавыш чихание – төчкерү эмфиземы – эмфиземалар Задание 2. Используя интернет-сайт и медицинский русско- Практическое занятие 10 Тема «Болезни глаз» Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): аккомодация – җайлашу белок глаза – күз агы близорукость – күрә карау (ерактан начар күрү) веко – күз кабагы внутриглазное давление – күз (эче) басымы глаза гноятся – күзләр эренләү глазница – күз чокыры глазное дно – күз төбе глазное яблоко – күз алмасы глаукома – кара су дальнозоркость – якыннан начар күрү, ерактан яхшы күрү движение глаз – күзнең йөрүе двоение в глазах – күзгә ике булып күренү, куш күрү зрительные пути – күрү юллары зрительные расстройства – күрүнең бозылуы зрительный нерв – күрү нервасы зуд в глазах – күзләр кычыту конъюнктивит – конъюнктиваның ялкынсыну косоглазие – кылыйлык, кылый күзлелек мышцы глаза – күз мускуллары набухание век – күз кабагы шешенү орган зрения – күрү әгъзасы покраснение глаз – күзләр кызару помутнение в глазах – күзләр томалану радужная оболочка – төсле катлау роговица – мөгезпәрдә сетчатка – челтәр катлау склера – күз алмасының аксым катлавы; слезник – яшь капчыгы слезные пути – яшь юллары; слезоточивость – күз яше агу слепота – сукырлык сосудистая оболочка – күз алмасының тамырлы тышчасы стекловидное тело – күзнең пыяласыман өлеше трение в глазах – күзләр кыру хрусталик – күз ясмыгы; күз пыяласы цилиарное тело – күзнең “керфек”кә нисбәтле өлеше ». Практическое занятие 11 Тема «Урологические болезни» Содержание занятия Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): анурия – сидек булмау возбудители – кузгатучылар, тудыручылар гематурия – канлы сидек, сидектә кан булу дизурия – сиюнең бозылуы ишурия – сидек тоткарлану кожа – тире моча – сидек, бәвел – мутная – болганчык, тонык – прозрачная – үтә күренмәле – со сгустками крови – оешкан кан кисәкле мочевой пузырь – сидек куыгы мочевыводящие пути – сидек юлы (сидек бүленеп чыгу юлы) мочевыделительная система – сидек бүлеп чыгару системасы мочеиспускательный канал – уретра – сидек чыгару каналы мочеточник – сидек юлы – бөердә хасил булган сидекнең сидек капчыгына агып төшү юлы нефрит – бөер ялкынсыну нефрон – умырткалы хайваннарда бөернең төп структур-функциональ берәмлеге обострение – көчәю олигурия – сидекнең аз бүленеп чыгуы пиелонефрит – бөер чокыры ялкынсыну пиурия – сидектә үлек булу, үлекле сидек полиурия – сидек күләме күп булуы, сидекнең күп бүленеп чыгуы почечная лоханка – бөер лаканчыгы – бөер касәләре кушылудан хасил булган бүрәнкәсыман куышлык почечное тельце – мальпигиево тельце – бөер тәнчеге почка – бөер – парлы бүлеп чыгару әгъзасы, эчке тирәлекнең чагыштырмача даимилеген саклауда катнаша травяной сбор – үләннәр җыелмасы уремия – бөерләрнең начар эшләве нәтиҗәсендә канда азотлы шлаклар җыелу уретерит – сидек юллары ялкынсыну уретрит – сидек чыгару каналы ялкынсыну цистит – сидек капчыгы (бәвел куыгы) ялкынсыну, очык энурез – төнлә аска сию Практическое занятие 12 Тема «Инфекционные и кожно-венерологические заболевания» Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): антитела – антитәнчекләр бешенство – котыру авыруы вакцинация – вакцинацияләү вирус – вирус возбудитель – кузгатучы, тудыручы, барлыкка китерүче воздушно-капельное заражение – сулый торган һава аша йогышлану волдырь – кабырчык, чабырткы воспаление кожи – тире ялкынсыну вши – бет гнида – серкә гнойный прыщ – эренле, үлекле бетчә грипп – кизү дифтерия – дифтерия заражение – йогу, йогышлану заразное заболевание – йогышлы авыру инкубационный период – инкубация чоры, яшерен чоры инфекции, передающиеся половым путем – җенси юл белән күчә торган авырулар инфицирование – йогышлану источники инфекции – йогыш, инфекция чыганагы кожа – тире кожно-венерологический диспансер – тире-венерик авырулар диспансеры кожный зуд – тире кычыту курс лечения – дәвалау курсы лишай – тимрәү малярия – бизгәк авыруы мозоль, бородавка – сөял нарыв – чуан, эренле шеш обследование – тикшерү үткәрү ожог – пешү; пешкән урын перхоть – кавык повязка – повязка, бәйләвеч подмышечные впадины – култык аслары поясница – бил припухлость – шешенкелек, җилсенгәнлек промежность – аралык, бот арасы прыщ, угорь – бетчә пузырчатка – кабырчык авыруы пылевое заражение – тузан аша йогышлану слюнные железы – селәгәй бизләре спазм сосудов – кан тамырлары кыскаруы столбняк – йогышлы тартышу авыруы струп, болячка – кутыр сыпь – тимгел туберкулезная палочка – туберкулёз таякчыгы фурункул – чуан, сызлавык холера – ваба чесотка – корчаңгы чума – үләт, чума ягодицы – арт саны, утракса Практическое занятие 13 Тема «Детские болезни» Содержание занятия Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): альвеола – альвеола, күзәнәк, куыкчык, оячык ангина – тамак бакасы бронхит – бронхлар ялкынсыну ветряная оспа – су чәчәге, чәчәк воздушно-капельный – сулый торган һава аша врожденная пупочная грыжа – тумыштан килгән кендек бүсере дыхательные пути – сулыш юллары, тын юллары желтуха – сары (авыруы) кашель с мокротой – какырыклы ютәл коклюш – бума ютәл корь – кызамык легочной звук – үпкәдән чыккан тавыш ОРЗ – үтә көчле респиратор авыру отит – отит (колак ялкынсынуы) отхаркивание мокроты – какырык кубу перкуторный звук – перкутор тавыш першение – тамак төбе кычыту, тамак төбе кымырҗау пневмония – үпкә ялкынсыну рахит – рахит, уа чире ринит – ринит (борын куышлыгының лайлалы тышчасы ялкынсыну) риносинусит – риносинусит (борын куышлыгы һәм борын тирәсе ринофарингит – (ринофарингит, борын куышлыгы һәм бугаз лайлалы тышчалары берьюлы ялкынсыну) родничок – лепкә саднение – әрнеп авырту, кымырҗу, кымырҗып авырту свинка – дуңгыз яңагы синусит – синусит, борын яны куышлыкларының лайлалы тышчасы ялкынсыну скарлатина – кызылча социально-экономическая проблема – социаль-икъдисади проблема стул – тәрәт – жидкий – сыек – зеленоватый – яшькелт – пенистый – күбекле – с кровью – канлы – со слизью – лайлалы сухой кашель – коры ютәл тимпанит – перкутор тимпаник тавыш тонзиллит – тонзиллит, миндальсыман бизләр ялкынсыну фарингит – фарингит, йоткылыкның лайлалы тышчасы һәм лимфоид тукымасы ялкынсыну эпиглеттит – эпиглеттит, бугаз өсте кимерчәгенең лайлалы тышчасы ялкынсыну Практическое занятие 14 Тема «Гинекология – акушерство» Содержание занятия: Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): аборт – бала төшерү беременеть – йөккә узу, авырга узу; йөккә калу; балага узу беременная – йөкле, авырлы, көмәнле, корсаклы беременность – йөклелек венерические заболевания – венерик авырулар влагалище – аналык җиңсәсе выкидыш – бала төшү киста – сулы шеш лактация – сөт бизләреннән сөт бүленеп чыгу матка – аналык маточные трубы – аналык көпшәсе, күкәй күзәнәк юлы менструация – менструация, күрем, айлыклар менструировать – күрем күрү наружные половые органы – тышкы җенес әгъзалары нерегулярная – даими булмаган (сирәк) обмена веществ – матдәләр алмашы опухолевидные заболевания – шеш авырулары плацента – соңгылык половая жизнь – җенси тормыш противозачаточные средства – балага узудан саклану чаралары регулярная – даими роды – бала табу, бала тудыру схватка, потуги – тулгак яичник – аналык бизе, күкәйлек Практическое занятие 15 Тема«Травматология» Содержание занятия Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): артрит – буын ялкынсыну вывих – буын таю, каймыгу, биртелү деформация – тышкы көчләр тәэсирендә, каты әйберләрнең форма яки күләм ягыннан үзгәрүе, формасы бозылу инфекция – йогыш коленный сустав – тез буыны кости – сөякләр мышцы – мускуллар мягкие ткани – йомшак тукыма надкостница – сөяк өслеге нарушение – бозылу обменные нарушения – матдәләр алмашы бозылуы органы движения и опоры – терәк-хәрәкәт әгъзалары перелом – сыну плоскостопие – яссы табанлык, аю табаны, җәенке, җәйпәк табан повреждение – зарарлану повреждения опорно-двигательного аппарата – терәк-хәрәкәт аппаратының зарарлануы подкожная клетчатка – тире асты клетчаткасы разрыв – өзелү разрыв связок – сеңер бәйләвечләренең өзелүе растяжение – сузылу, тартылу связки – сеңер бәйләвечләре сколиоз – умарткалыкның янга бөгелүе ссадина – кечкенә яра; сыдырылган урын, суелган сустав – буын сухожилие – сеңер ткани – тукымалар травма – травма, җәрәхәт ушиб – бәрелү хондрит – кимерчәк ялкынсыну целостность – бербөтенлелек шрам – яра эзе, җөй эластичность – сыгылмалылык коленная чашечка – тез капкачы Практическое занятие 16 Тема «Социальная работа с больными людьми» Задание 1. Прочитайте медицинские термины на русском и татарском языках (по словарю): алкоголизм – эчүчелек алкогольная зависимость – алкогольгә бәйлелек бытовое заражение – көнкүреш шартларында йогышлану вакцинация новорожденных – яңа туган балаларны вакцинацияләү добровольное лечение – ирекле рәвештә дәвалану заболеваемость – авырулар саны заболевания, передающиеся половым путем – җенси юл белән күчә торган авырулар заражение воздушно-капельным путем – сулый торган һава аша йогышлану здоровый образ жизни – сәламәт яшәү рәвеше здравоохранение – сәламәтлек саклау личная гигиена – шәхси гигиена наркоман – әфиюнчы, наркоман наследственные факторы – нәселдән килгән факторлар обследование – тикшерү үткәрү общество Красного Креста – Кызыл Хач җәмгыяте организация по выявлению туберкулеза – туберкулез булу-булмавын ачыклау охрана здоровья населения – халык сәламәтлеген саклау переливание крови – кан җибәрү предупреждение болезни – авыруны булдырмый калу принудительное лечение – мәҗбүри дәвалану продолжительность жизни – гомер озынлыгы проституция – фахишәлек рождаемость – туучылар саны санитарный надзор – санитария күзәтчелеге смертность – үлүчеләр саны социально-значимые заболевания – социаль әһәмияткә ия авырулар физиологическая зависимость – физиологик бәйлелек |