ВИРУСТЫ гепатит. Вирусты гепатиттер (hepatitis virosa )
 Скачать 72.69 Kb.
|
Салыстырмалы диагноз Агепатиті кезiндегiдей өткiзiледi.Емi. Е вирусты гепатиті кезiнде жургiзiлетiн емдеу комплексi А вирусты гепатиті кезiндегi емге ұқсас. Болжамы. Ауруханадан шығару ережелерi және диспансерлік бақылау А гепатитіне ұқсас. Е гепатиттiң натижелерi де А гепатитіне тән, бiрақ жүктi әйелдер арасындағы жоғары өлiм көрсеткiшi ерекше. Алдын алу шаралары. А гепатитімен ауырушылдықты төмендетуге бағытталған гигиеналық шаралар (соның iшiнде, түрғындарды сумен қамтамасыз етудi жақсарту), Е гепатиті кезiнде де эффективтi болып табылады. Қазiргi кезде вакцина өнделген емес. Микст-гепатиттер Гемоконтакты микст-гепатиттер есірткі заттарды көктамырға салатындарда жиі кездеседі. Осыған орай, микст-инфекция жастар арасында жиі кездеседі. Жиі В гепатиттің және С гепатиттің үйлесіп кездесуі байқалады. Клиникалық-лабораторлық және эпидемиологиялық мәліметтер В гепатиттің алдында болған С гепатитімен қосарлануы (жедел В гепатиті созылмалы С гепатитімен қосарланады) немесе үйлесе залалдануына дәлел. Соңғы жағдайда клиникалық көріністер моноинфекция – В гепатитіне сәйкес. Жедел микст-инфекция В және С гепатиттерімен жедел С гепатиттің созылмалы түрге айналу жиілігі бірдей. В және С микст гепатиттерінің жартысынан көп жағдайында клиникалық практикада созылмалы аралас этиологиялық гепатиттердің өршу сатысына тура келетінін атап өту қажет, олардың ерекшелігі С гепатиттің активтігі басым және ол инфекцияның ағым сипатын анықтайды. Науқастардың аз пайызында HDV-инфекция маркерлері анықталуы мүмкін. Бұндай «үштік» микст-гепатит жедел фазасында потенциалды ауыр ағымын білдіреді, осы жағдай жиі созылмалы түріне айналады. Вирусқа қарсы емінің тағайындалуы, арасындағы бір қоздырғыштың репликативті белсенділігіне байланысты. А гепатиті-микст-инфекция. Соңғы жылдары А гепатиттің моноинфекция түрінде кездесуі азайып, А гепатиттің микст-инфекция (АГ+ВГ, АГ+СГ және АГ+ВГ+СГ) түрінде кездесуі өсіп отыр. Осы жағдай А гепатиті-микст инфекцияның клиникалық көрінісі мен ағымына басқа көзқарас тудырады. Біздің зерттеулеріміздің көрсетуінше, үнемі А гепатиті В гепатиттің немесе С гепатиттің созылмалы түрімен үйлесіп келген. Бұл кезде микст-инфекция моноинфекциядан ерекшелігі сарғаю алды кезеңі аралас вариантпен өтуі – 75%, көп жағдайда ауыру ағымы – орташа, холестаздық синдром дамиды, созылған ағымға тенденциясы бар, жазылу кезеңі ұзақ және ауруханадан шыққаннан соң әлсіз цитолиз ұзақ сақталады – 60-65% жағдайда. Осыған байланысты А гепатиті-микстті анықтау үшін, репликацияның маркерлеріне тексеру керек (HBV – HВeAg, анти HВc-IgM, ДНК-HBV, HCV–РНҚ), сонда этиотропты емнің қажеттілігін анықтауға болады. Жедел А гепатитімен жедел парентералды гепатиттің (В, С, D) үйлесіп келуі өте сирек кездеседі. G гепатиті Соңғы жылдары жаңа F және G вирусты гепатиттері туралы мәліметтер бар, бірақ олар аз зерттелген. Дегенмен, егер G гепатитінің вирусы (HGV) қаннан бөлінген болса, F гепатиттің қоздырғышы осы күнге дейін идентификацияланбаған. Өзіндігіне байланыссыз, HGV-ң вирусты гепатиттің этиологиялық құрылымындағы рөлі қосымша нақтылауды талап етеді. Сондықтан F гепатиті және G гепатиті Халықаралық таксономия және вирустар номенклатурасы комитетімен бекітілмеген. Этиологиясы. G гепатитінің вирусы (HGV, GBV-C) алғаш рет 1995 жылы I.Murshahvar басқарған «Abbott» ғылыми тобымен созылмалы С гепатиті бар науқастан бөлінген соңынан не А емес, не Е-емес гепатиті бар науқастардан анықталған. Сондай-ақ оның С гепатитінің вирусы сияқты РНҚ-сы бар және флавивирустар тұқымдастығына жатады. Қоздырғыштың геномы құрылымды (Е1, Е2) және құрылымсыз (NS2, NS3, NS4, NS5) участкелерінен тұрады, олар сәйкес белоктарды кодтайды, белоктардың қызметі HCV-дегідей. G гепатиті вирусының ерекшелігі жүрекшелік белок (core) ақауы немесе оның мүлдем болмауы. Қоздырғыштың тағы бір ерекшелігі геномның құрылымдық аумағында гипервариабелді аймағының болмауы, соған сәйкес негізгі генотиптері де жоқ. Дегенмен, вирус изоляттарының әркелкі анализдеріне қарағанда HGV генотиптерінің сұрақтары ашық түрде қалады. Вирустың кем дегенде 3 генотипі және бірнеше субтиптері бар деген ойлар бар. Эпидемиологиясы. G гепатиті барлық жерде кездеседі. Ресейде: қоздырғыштың анықталу жиілігі 2%-тей – Мәскеуде, Якутияда 8%-ге дейін. В гепатиті және С гепатиті кең тараған аймақтарда G гепатиті кездесуі жоғары. G гепатиті парентералды механизммен берілетін инфекциялар қатарына жатады. Инфекция көзі – G гепатиттің жедел және созылмалы түрімен ауыратын науқастар. С гепатиті сияқты қоздырғыштың берілуінде негізгі мазмұн жасанды жолдарға беріледі. HGV-ң нашақорлар арасында жиі кездесуі оған дәлел. Әлемнің көп елдерінде, соның ішінде Ресейде, РНҚ HGV нашақорлар арасында кездесуі (33-35%) басқа тұрғындар арасына қарағанда әлде қайда жоғары болған. Залалдану сондай-ақ гемотрансфузиялар және парентералды араласулар кезінде жүреді. Жыныстық қатынас арқылы және вертикалды жолмен залалданған анадан балаға берілу мүмкіндігі бар. Клиникасы. Клиникалық ағымы жағынан G гепатиті С гепатитіне ұқсас. Сонымен қатар, G гепатитіне С гепатиті кезіндегідей инфекциялық процестің үдеуі, созылмалы түрге айналып, бауыр циррозы мен гепатокарциномаға айналуы тән емес сияқты. Әдеттегідей, жедел инфекциялық процесс симптомсыз өтеді. Жалпы сипаттама ретінде сарысулық трансаминазалар активтігінің орташа деңгейде жоғарылауы алынады. G гепатиттің диагностикасының негізгі маркерлері – HGV-РНҚ ПТР (ПЦР) әдісімен анықталады. Анти-HGV кеш сатыларында анықталады, онда HGV-РНҚ қанда жойылады, анти-HGV-сауығу маркері болып табылады. Жедел G гепатиттің шешімі болуы мүмкін: айығу –HGV- РНҚ элиминацияланады және анти–HGV пайда болады; HGV-РНҚ ұзақ сақталып, созылмалы түріне айналуы, ол ұзақ қанда айналымда болып, бірнеше жылдан соң жойылады да, анти-HCV синтезделеді; ұзақ HGV тасымалдау. HGV-РНҚ-ң ұзақ қанда сақталу мерзімі 9-12 жыл. Анти- HGV-ң табылу жиілігі жоғары екенін атап өтуі керек, бұл жағдай G гепатиті кезінде С гепатитімен салыстырғанда созылмалы түрге айналу мүмкіндігі сирек екенін дәлелдейді. G гепатиттің клиникалық көріністерінің сипаты жұмсақ, ұзақ уақыт АЛТ активтілігінің жоғарылауының төмен деңгейде өсуімен ерекшелінеді. Вирусты анықтағанға позитивті ПТР (ПЦР) жүргізгенде сілтілі фосфатазаның және гамма-глутамилтранспептидазаның активтігінің жоғарылауы анықталған, ол басым түрде өт жүру жолдарының зақымдалуын білдіреді. Созылмалы G гепатиттің морфологиялық сипаттамасы С гепатитіне өте ұқсас. G гепатиттің бауырдан тыс белгілері тіркелмеген. G гепатиті вирустың персистенциясы аутоиммунды механизмдерді «жүргізе» алатындығы туралы да анық мәліметтер жоқ. Жиі үйлесімен HCV/HGV-инфекция кездеседі, оған инфекциялық процестің үдеуі мен цирроз тудырушылық тән. Өз алдында, HGV-РНҚ бар және HGV-РНҚ жоқ созылмалы С гепатиті – бар науқастарды тексергенде, олардың биохимиялық, вирусологиялық және морфологиялық көрсеткіштер ерекшелігінің жоқтығы анықталған. Бұл HGV C гепатиттің ағымына әсерін тигізбейді дегенді дәлелдейді. Сонымен, HGV-РНҚ верификацияланбаған гепатиттердің арасында анықталуы сирек (9%-тен көп емес), С гепатиті-бар науқастар арасында жиі анықталады; HGV-РНҚ болуымен АЛТ деңгейінің жоғарылауы және гистологиялық өзгерістердің арасында тікелей байланыстың болмауы; үйлескен HCV/HGV инфекция мен HGV-моноинфекция арасындағы ерекшеліктің болмауы, G гепатиттің дербестігіне күмән тудырады. Анық айтқанда, вирустың дербестігінде күмән жоқ, бірақ оның вирусты гепатиттің этиологиялық құрамындағы рөлі қосымша зерттеулерді талап етеді. |