Экология. Юнесконын Адам жане биосфера багдарламасы бойынша алемде ерекше коргалатын табиги аумактар
 Скачать 97.94 Kb.
|
|
Сукцессиялардың нәтижесi қандай? А) Бiр бiрлестiктiң басқасымен ауысуы. + В) Бiрлестiктiң кұрделi iшкi құрлымын сақтау. С) Бiрлестiктiң қоршаған ортаға бейiмделуi. Д) Түрлердiң қоршаған ортаға бейiмделуi. Е) Барлық аталғандар. Тундра бiрлестiгiне тән дұрыс қоректену тiзбегiн табыңыз? А) Өсiмдiк – тышқан + В) Мүк – бұғы — үкi. С) Тырбық қайындар – саңырау қлақтар – бұғы. Д) Мүк — үкi – бұғы. Е) Өсiмдiк – тышқан – бұғы. Жануарлар бiрлестiгiн қалай атайды? А) Зооценоз. + В) Фитоценоз. С) Биоценоз. Д) Биогеоценоз. Е) Биосфера. Популяцияда бiр айда, жылда немесе он жылда туылған даралардың санын қалай атайды? А) Туылу. + В) Көшiп келу (имеграция) С) Өлiм. Д) Көшiп кету (эмиграция). Е) Миграция. Әртүрлi ағзалардың арасындағы байланыстар қалай аталады? А) Бәсекелестiк. + В) Тiкелей. С) Биотикалық. Д) Жанама. Е) Қоректiк. Дайын органикалық заттармен қоректенетiн ағзаларды қалай атайды? А) Гетеротрофтар. + В) Автотрафтар. С) Хемотрофтар. Д) Фототрофтар. Е) Барлық аталғандар. Популяцияның тығыздығы дегенiмiз не? А) Тiршiлiк кеңiстiгiнiң аудан бiрлiгiне келетiн даралар саны. + В) Берiлген кеңiстiктердегi даралардың белгiлi бiр саны. С) Жалпы саны. Д) Кiшкене жердегi әртүрлi даралардың саны. Е) Барлық аталғандар. Толеранттылық диепозоны кең ағзларды қалай атайды? А) Эврибионт. + В) Стенобионт. С) Голофит. Д) Супулент. Е) Гелиофит. Су экожүйесi дегенiмiз не? А) Көлдiң биотикалық және амбиотикалық компоненттерiнiң жиынтығы. + В) Көлдiң өсiмдiктер бiрлестiгi. С) Көлдiң жануарлар бiрлестiгi. Д) Фитопланктон. Е) Зоопланктон. Шөп қоректi жануарлар биоценозда қай топқа жатады? А) Консументтер. + В) Өндiрушiлер. С) Автотрафтар. Д) Фототрафтар. Е) Редуценттер. Ағзаның қоршаған орта жағдайларына төзе алу қабiлетiн қалай атайды? А) Толяранттылық. + В) Мамандану. С) Вируленттiлiк. Д) Тұрақтылық. Е) Сезiмталдық. 128 . Бiрiншi реттi консументтерге қайсы жатады? А) Шөп қоректiлер. + В) Жыртқыштар. С) Қорек талғамайтын. Д) Етқоректiлер. Е) Паразиттер. Бiрдей уақыт аралығында қайталанатын ортаның өзгерiстерiн қалай атайды? А) Тұрақсыз. + В) Хауысты. С) Бағытталған. Д) Тұрақты. Е) Циклдi. Жер бетiндегi жасыл өсiмдiктердiң бiрiншi реттi өнiмнiң биомассасының жиналуының энергетикалық көзiне не жатады? А) Күн сәулесi. + В) Ультра кұлгiн сәулелерi. С) Инфра қызы сәулелер. Д) Ренген сәулелерi. Е) Аталғандардың барлығы. Биосфера терминiн ғылымға алғаш енгiзген кiм? А) Н. Вавилов. + В) Ю. Либих. С) Э. Зюсс. Д) С. Швартс. Е) В. Вернардский. Төмендегi белгiлердiң қайсысы популяцияларға тән белгi? А) Барлық аталғандар. + В) Даралар саны. С) Жастық құрамы. Д) Туу. Е) Өлiм. Экологиялық сукцесиясының соңғы тепе-теңдiк күйi қалай аталады? А) Климакс. + В) Бiрiншi реттi сукцессия. С) Екiншi реттi сукцессия. Д) Экологиялық тепе-теңдiк. Е) Үшiншi реттi скуцессия. Биосера қашан пайда болды? А) 1-2 милиард жыл бұрын. + В) 5 милиард жыл бұрын. С) 10 милиард жыл бұрын. Д) 50-100 милион жыл бұрын. Е) 10 милион жыл бұрын. Сукцессияның толық анықтайтын анықтаманы атаңыз? А) Барлық аталғандар. + В) Экожүйенiң өздiгiнен қалпына келу процесi. С) Бiрлестiктiң өздiгiнен даму процесi. Д) Табиғаттағы адамның қызметi. Е) Бiрлестiктердiң алмасу процесi. Жыртқыштардың жемтiгiнiң санының кұрт өсуiнiң алдын алуға қабiлетiнiң болмауы неге байланысты? А) Жыртқыштардың тiршiлiк циклi аз. + В) Жыртқыштардың популяциясының өсу жылдамдығы жемтiгiмен салыстырғанда төмен. С) Жемтiгiнiң санының кұрт артуы жыртқыштардың өнiмдiлiгiнiң кемуiне сәйкес келедi. Д) Дұрыс жауап жоқ. Е) Барлық аталандар. Төмендегi аталған факторлардың қайсысы жасанды ластану көздерiне жатады? А) Вулкандар. + В) Автомабилдердiң газдары смок. С) Шаңды дауылдар. Д) Жер сiлкiнуi. Е) Барлық аталған факторлар. Қорықтың ұйымдастыруын қандай экологиялық факторға жатқызуға болады? А) Биотикалық. + В) Антропогенттiк. С) Абиотикалық. Д) Биотикалық және антропогенттiк. Е) Абиотикалық және антропогенттiк. Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, байқау, бағалау мен болжаудың комплекстi жүйесiн қалай атайды? А) Экологиялық картографиялау. + В) Маниторинг. С) Домпинг. Д) Кадастр. Е) Дұрыс жауап жоқ. Қорық дегенiмiз не? А) Жартылай қорғау режимiмен сипатталатын територия. + В) Жеке табиғи объектiлер (сарқырамалар, үңгiрлер және т.б). С) Шаруашылық қызметiне мүлдем алынған териториялар немесе акваториялық бөлiктерi. Д) Табиғатты сауықтыру және эстетикалық мақсатта қорғау үшiн бөлiнген териториялар. Е) Дұрыс жауап жоқ. Демэкология ненi зерттейдi? А) Тип. + В) Популяция. С) Нәсiл. Д) Түр. Е) Класс. Қазiр бiздiң планетамыздағы адамдардың саны қанша? А) 6-7 милиард адам. + В) 3-4 милиард адам. С) 4-5 милиард адам. Д) 5-6 милиард адам. Е) 2-3 милиард адам. Биологиялық алуан түрлiлiктiң кедейленуi себебi қандай? А) Өлтiру. + В) Химиялық ластану. С) Физикалық ластану. Д) Мекен ету ортасын бұзу. Е) Барлық аталғандар. Оңтұстiк Қазақстанда “Ақсу – Жабағылы” қорығы қай жылы ұйымдастырылды. А) 1926.+ В) 1925. С) 1927. Д) 1928. Е) 1929. 145.Ортаның өзіне тән ерекшеліктерін әр түрлі ағзалардың көмегімен анықтау. А. Биоиндукциясы. + В. Аймақтық мониторинг. С. Жергілікті мониторинг. Д. Лихеноиндикация. Е. Модельдеу. ОРтаның жалпы ластану дәрежесін анықтау. А. Лихеноиндикация. + В. Аймақтық мониторинг. С. Биоиндукциясы. Д. Жергілікті мониторинг. Е. Модельдеу. Қандайда бір интенсивті антропогенді қысымға ұшыраған жекелеген объектілерге қатысты мониторинг. А. Жергілікті мониторинг. + В. Аймақтық мониторинг. С.Ғаламдық мониторинг. Д.Авиациялық мониторинг. Е.Аталғандардың барлығы. 148.Көршілес табиғат жағдайларынан ерекшелінетін үлкен кеңістікті алып жатқан аудандар мониторинг. А.Аймақтық мониторинг. + В.Жергілікті мониторинг. С.Ғаламдық мониторинг. Д.Авиациялық мониторинг. Е.Аталғандардың барлығы. Биосфера туралы немесе жекеленген биосфералық процестер туралы мәліметтер алуды мақсат етіп қоятын мониторинг. А. Аталғандардың барлығы. + В.Жергілікті мониторинг. С.Ғаламдық мониторинг. Д.Авиациялық мониторинг. Е. Аймақтық мониторинг. 150. Жеке организмнің қоршаған ортада тіршілік етуінің шекараларын анықтап, организмнің орта факторларының әсеріне жауап беруін және олардың орта жағдайларына бейімделушілігін зерттейтін экология. А.Аут экология. + В.Дем экология. С.Син экология. Д.Гео экология. Е.Ноо экология. 151. Папуляциялардың құрылымы мен санының динамикасының жалпы заңдылықтарын зерттейтін экология. А. Дем экология. + В. Аут экология. С.Син экология. Д.Гео экология. Е.Ноо экология. Әр түрлі түрлерге жататын папуляциялар жиынтығын біртұтас организмдер деңгейінде зерттейтін экология. А. Син экология. + В.Дем экология. С. Аут экология. Д.Гео экология. Е.Ноо экология. Экологиялық жүйелерді биосфералық деңгейде қарастыратын экология. А. Гео экология. + В.Дем экология. С.Син экология. Д. Аут экология. Е.Ноо экология. 154.Абиотикалық факторларға жататын жағдайлардың бірі. А. Радиациялар. + В.Жануарлар. С. Өсімдіктер. Д.Гүлді өсімдіктер. Е.Балықтар. 155.Төмендегілердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады. А. Орманға түсетін жарық. + В.Қайың. С. Шырша. Д.Жарықты қабылдаушы өсімдіктер. Е.Щошқа жаңғағы. Биотикалық факторларға төмендегілердің қайсысы жатады. А.Жылу сүйгіш өсімдіктер. + В.Өсімдіктерге қажетті температура. С.Жануар мен өсімдіктер мекендейтін топырақ. Д.Ауа. Е. Аталғандардың барлығы. Биотикалық факторларға қайсысы жатады. А. Ормандар. + В. Мұхит сулары. С.Таулар. Д.Жауын – шашын. Е.Өзен сулары. 158. Мыналардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады. А. Өсімдіктердің өнуіне қажетті жылу мөлшері. + В.Жарық сүйгіш өсімдіктер. С. Жылу сүйгіштер Д. Өсімдіктердің суыққа төзімділігі. Е.Микроорганизмдер. Мына төмендегілердің қайсысы антропогендік факторларға жатады. А. Мұнай тасмалдаушы құбырлар. + В.Теңіздер. С. Ормандар. Д. Мұхиттар. Е. Аталғандардың барлығы. Антопогенді факторлардың әсері қандай. А. Аталғандардың барлығы. + В.Су электр жүйесін құру. С.Жер шарын космостан бақылау. Д.Заводтар салу. Е. Өсімдіктердің парниктерде өсіру. Абиотикалық факторлар дегеніміз не. А.Тірі ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайларының комплекісі. + В.Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері. С.Адам қызметінің қоршаған ортаға тигізетін әсерінің жиынтығы. Д. Жануар мен өсімдіктер арсындағы қарым – қатынас. Е. Аталғандардың барлығы. Антропогендік факторлар дегеніміз не. А. Адам қызметінің қоршаған ортағатигізетін әсерінің жиынтығы. + В.Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері. С. Тірі ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайларының комплекісі. Д. Жануар мен өсімдіктер арсындағы қарым – қатынас. Е. Аталғандардың барлығы. Әр түрлі денелердің бетінің шағылыстыруға қаблеті қалай аталады. А.Альбедо. + В.Гелиофиттер. С.Сциофиттер. Д.Факулттативті гелиофиттер. Е.Биолюминесценция. 164. Жарық жақсы түсетін ашық жерлерде өсетіндер. А. Гелиофиттер. + В. Альбедо. С.Сциофиттер. Д.Факулттативті гелиофиттер. Е.Биолюминесценция. Күшті жарықты көтере алмайтын, үнемі көлеңкеде өсетіндер өсімдіктер. А. Сциофиттер. + В.Гелиофиттер. С. Альбедо. Д.Факулттативті гелиофиттер. Е.Биолюминесценция. 166. Жақсы жарық жағдайында өседі, бірақ көлеңкені де жақсы көтеретін өсімдіктер. А. Факулттативті гелиофиттер. + В.Гелиофиттер. С.Сциофиттер. Д. Альбедо. Е.Биолюминесценция. Тірі ағзағалардың жарық шығаруға қаблеттілігі қалай аталады. А. Биолюминесценция. + В.Гелиофиттер. С.Сциофиттер. Д.Факулттативті гелиофиттер. Е. Альбедо. Өсімдіктердің суды буландыруы қалай аталады. А. Транспирация. + В. Анабиоз. С.Пайкилотермді. Д.Гомойотермді. Е.Мезофиттер. 169.Түрдің немесе біртекті жақын түрлердің тобында дене мөлшері ірі, жылықанды жануарлар анағұрлым салқын аудандарда таралған, бұл қай ғалымның ережесі. А. Бергман. + В.Либих. С.Шелфорд. Д. Аллен. Е.Хопкинс. Дене температурасы тұрақты жануарлардың салқын климаттық белдеулерде денесінің шығыңқы бөліктері кішірейеді, бұл қай ғылымның ережесі. А. Аллен. + В. Шелфорд. С. Либих. Д.Бергман. Е.Хопкинс Денесінің температурасы тұрақты ұстап тұра алмайтын организмдер қалай аталады. А. Пойкилотермді. + В.Гомойтермді. С. Гетеротермді. Д.Анабиоз. Е. Аталғандардың барлығы. Балықтар қай типке жатады. А. Пойкилотермді. + В.Гомойтермді. С. Гетеротермді. Д.Анабиоз. Е. Аталғандардың ешқайсысына жатпайды. 173.Омыртқасыздар қай типке жатады. А. Пойкилотермді. + В.Гомойтермді. С. Гетеротермді. Д.Анабиоз. Е. Аталғандардың ешқайсысына жатпайды. Анабиоз құбылысын алғаш рет бақылап, сипаттаған ғалым. А. А. Левнгук. + В. Ю. Либих. С. Н. Вавилов. Д. В.И. Вернадский. Е. С. Шварц. 175.Денесінде температураны тұрақты ұстап тұратын организмдар қалай аталады. А. Гомойтермді. + В. Гетеротермді. С.Пойкилотермді. Д.Қос мекенділер. Е. Аталғандардың ешқайсысына жатпайды. Гидатофиттер дегеніміз не. А. Денесінің бір бөлігі немесе толығынан суға батып тұратын өсімдікттер. + В.Суға тек төменгі бөліктері ғана батып тұратын өсімдікттер. С. Ылғалдылығы жоғары жағдайларда өсуге бейімделген өсімдікттер. Д.Қоңыр жай, орташа ылғалды жерлерде өсетін өсімдікттер. Е.Құрғақ жерлерде өсетін өсімдікттер. Суға тек төменгі бөліктері ғана батып тұратын өсімдіктер қалай аталады. А. Гидрофиттер. + В. Гидратофиттер. С.Гигрофиттер. Д.Мезофиттер. Е.Ксерофиттер. Ылғалдылығы жоғары жағдайларда өсуге бейімделген өсімдіктер қай топқа жатады. А. Гигрофиттер. + В.Гидратофиттер. С. Гидатофиттер. Д.Мезофиттер. Е.Ксерофиттер. 179. Құрғақ жерлерде өсетін өсімдіктер қай топқа жатады. А. Ксерофиттер. + В.Гидатофиттер. С.Гигрофиттер. Д.Мезофиттер. Е. Гидрофиттер. 180. Қоңыржай, орташа ылғалды жерлерде өсімдіктер қай топқа жатады. А. Мезофиттер. + В.Гидрофиттер. С.Гигрофиттер. Д. Гидатофиттер. Е.Ксерофиттер. 181. Ұлпаларында суды көп мөлшерде қорға жинауға қаблетті өсімдіктер қай топқа жатады А. Суккуленттер. + В. Мезофиттер. С. Ксерофиттер. Д.Склерофиттер. Е. Гидрофиттер. Құрғақшылыққа төзімді, судың буландыруын төмендететін қатты, тері тәрізді қабықшасы бар өсімдіктер қай топқа жатады. А. Склерофиттер. + В. Мезофиттер. С. Ксерофиттер. Д. Гидрофиттер. Е.Суккуленттер. Ылғал сүйгіш жануарлар қай топқа жатады. А. Гидрофиттер + В. Гидатофиттер. С. Мезофиттер. Д. Ксерофиттер. Е.Склерофиттер. 184.Орташа ылғалдылық жағдайда тіршілік ететін жануарлар қай топқа жатады. А. Мезофиттер. + В.Гидрофиттер С. Гидатофиттер. Д. Ксерофиттер. Е.Склерофиттер. Тірі организмдардің бір-бірімен және олардың қоршаған ортамен байланысымен байаланысын зерттейтін ғылым: А Экология + В. Адам экологиясы С. Биология Д. Нооэкология Е. Анатомия Абиотикалық фактор дегеніміз: |