Экология. Юнесконын Адам жане биосфера багдарламасы бойынша алемде ерекше коргалатын табиги аумактар
 Скачать 97.94 Kb.
|
|
А. Климаттық фактор+ В. Жыртқыштық-құрбан қатынасы С. Тірі организмдерінің өзара байланысу формасы Д. Аменсализм Е. Коменсализм Өсімдік өсуіне әр түрлі факторлардың әсерін зерттеуде минимум заңын кім ашты? А. Ю.Либих+ В. В.Радкевич С. В.Шельфорд Д. Ю.Одум Е. В.Вернадский 1935 ж. Алғашқы рет “Экожүйе” түсінігін ұсынды: А. А.Тенсли+ В. Д.Н.Докучаев С. К.Мебиус Д. С.Форбс Е. Э.Геккель Озондық қабат мынадай биіктікте орналасқан: А. 12-25 км. + В. 10-12 км. С. 50-120 км. Д. 40-50км. Е. 25-40 км. Атмосфералық жер бетінен 9-15 км қашықтықта орналасқан аумағы: А. Тропосфера+ В. Мазосфера С. Ионосфера. Д. Гидросфера Е. Стратосфера Эрозиялар мынадай болады: А. Жел және су+ В. Тұздылық және техногендік С. Техногендік Д. Желдік және тұздылық Е. Улы. Дербес ғылым ретінде экология шамамен қаншасыншы жылы қалыптасты? А. 1854ж + В. 1904ж С. 1954ж Д. 1900ж Е. 1860ж Жануарлардың мінез-құлығын зерттейтін ғылым қалай аталады? А. Этология + В. Токсикология С. Экология Д. Биология Е. Зоолгия Ортаның фитогендік биотикалық факторына мыналар жатады А. Жасыл өсімдіктер+ В. Вирустар мен бактериялар С. Адамзат Д. Жан-жануарлар Е. Қоршаған орта Папуляцияға тән қасиеттер: А. Өсу, даму, көбею, бейімделу, тіршілігін сақтау + В. Ылғал, жарық, қорек жасап шығару С. Тұрақты дене температурасның блоуы Д. Жыртқыштық, бәсекелестік, паразитизм Е. Азық мөлшерінің жеткілікті болуы Ағзаның табиғаттағы орнына және оның бүкіл тіршілік ету жағдайларына, қоректену түріне, уақыты мен әдісіне, көбейетінорнына, баспанасына т.б қатынасының жиынтығын қалай атайды? А. экологиялық қойма (ниша) + В. зоохария С. биотикалық фактор Д. Энергия ағымы Е. паразитизм Ортаның микробиогендік биотикалық факторларына мыналар жатады. А. Миробтар мен вирустар + В. Жан-жануарлар С. Адамзат Д. Жасыл өсімдіктер Е. Қоршаған орта Бір топ организмдердің тұрмыс жағдайларын, қоршаған ортамен қарым-қатынастарын зерттейтін экологияның түрін былай деп атаймыз: А. Аутэкология+ В. Ғылыми экология С. Биоэкология Д. Синэкология Е. Демэкология Нейтрализация су тазалаудың келесі әдісіне жатады: А. Химиялық + В. Биохимиялық С. Термиялық Д. Физикалық Е. Физико-химиялық Тазалаудың электрохимиялық әдісі нені қолдануға негізделген ? А. Аниониттер мен катиониттерді + В. катиониттерді С. Электр тогын. Д. Әк сүтін Е. Аниониттерді Алғашқы қышқыл жауын – шашын қай жылы және қай жерде байқалды? А. Англия, 1907-08ж.ж.+ В. Финляндия, 1978-79ж.ж. С. Бельгия, 1910-11ж.ж. Д. Германия, 1900ж. Е. АҚШ,1945-46ж.ж. Көмір қышқыл газы және басқа газдардың әсерінен жылулық балансының өзгеруі нәтижесінде мүмкін болатын жер шары температурасының ғаламдық артур: А. Парниктік эффект + В. Озон қабатының “тесігі” С. Альбедо Д. қышқылдық жауын – шашын Е. концентрация Адам денсаулығына зиянды әсер ететін факторлар арасында 1- орында тұр: А. әртүрлі ластаушы заттар + В. Тұқым қуалайтын аурулар С. өмір сүру салты Д. Қоршаған орта Е. психологиялық және әлеуметтік жағдай. Табиғатты қорғау дегеніміз: А. Биосфера мен атмосфераны ластанудан қорғау. + В. Қоршаған ортаның тазалығын айтамыз. С. Экологиялық системада тепе-теңдікті сақтау. Д. Қоршаған ортан ластанудан қорғауға арналған жұмыстар жиынтығы. Е. Тазалағыш аппараттарды қолдана отырып қоршаған ортаны қорғау Биогеоценоздарда органикалық заттарды ыдырататын организмдер: А. Редуценттер+ В. Автотрофтар С. Продценттер Д. Консументтер Е. Паразиттер 206. Шағын аймақтық климат қалай аталады? А. Микроклимат + В. Атмосфера С. Жел Д. Рельеф Е. Температура Транспирация коэффициенті дегеніміз не? А. Бір мезгіл ішінде 1 кг құрғақ затты жасау үшін транспирациялайтын су мөлшері. Затты ылғалдандыру кезіндегі транспирациялайтын заттың су мөлшері. + В. Экожүенің суды атмосфераға бөлуін айтады. С. Физикалық ылғалдану коэффициенті Д. Затты ылғалдандыру кезіндегі транспирациялайтын заттың су мөлшері. Е. Оттекті транспирациялау коэффициенті. “Ноmo sapiens” денген пікір нені көрсетеді: А. Саналы адам+ В. Маймыл адам С. Маймыл Д. Питеконтроп Е. Синантроп Қоршаған ортанның антропогендік өзгерілуі: А. Адам әрекетімен өзгеруі. + В. Өсімдіктер әсерімен. С. Өндіріс ластарымен Д. Өндірістің әсерімен. Е. Жануарлармен әсері Бейорганикалық заттарды органикалық затқа айналдыра алатын автотрофты организмдер: А. продуценттер + В. Консументтер С. Редуценттер Д. Сапрофиттер Е. капрофиттер Биологиялық жүйелердің өзгерістерге қарсы тұруы және қасиеттердің тұрақтылығын сақтау қаблеті: А. Гомеостаз + В. Сукцессия С. Адгезия Д. Агротенк Е. Адаптация Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер: А. Сапрофагтар және гетеротрофтар + В. Гетеротрофтар және автотрофтар С. Биофагтар және автотрофтар Д. Автотрофтар және гетеротрофтар Е. Биофагтар және сапрофагтар 213.Адамдардың биосфераға оң әсері: А. Табиғи ресурстарды қалпына келтіру, жерді рекультивациялау, жер асты суының қорын қалпына келтіру шаралары. + В. Ормандарды кесу, тұщы судың азаюы, жердің көбеюі мен тұздануы т.б. С. Жерді рекультивациялау, тұщы судың азаюы. Д. Жердің көбеюі мен тұздануы, жер асты суының қорын қалпына келтіру. Е. Табиғи ресурстарды қалпына келтіру, ормандарды кесу. Биосфера ғылымының авторы: А. В.И.Вернадський. + В. Дарвин С. Тунелли. Д. Э.Геккель. Е. Зюсс. Біздің республикасында 1976 ж. тағы бір қорық ашылды. Ол қалай аталады? А. Марқакөл + В. Ақсу-Жабағылы С. Қорғалжын Д. Наурызым Е. Алматы Эколоия ғылымының зерттеу нысаны: А. организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасы+ В. Табиғи ресурстарды пайдалану С. Адамның қоршаған ортамен байланысы Д. биоценоздағы өзгерістер Е. Биологиялық және географиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт пен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы Ортаның антропогендік факторна мыналар жатады: А. Адамзат + В. Жан- жануарлар С. Вирустар. Д. Жасыл өсімдіктер Е. Микробтар Продуценттер немесе өндірушілерге жатады: А. жасыл өсімдіктер+ В. саңырауқұлақтар С. микроағзалар Д. жануарлар Е. паразиттер Қазақстан дүние жүзі бойынша қандай пайдалы қазбалар жөнінен 1- орында тұр: А. вольфрам, қорғасын барий+ В. мыс С. Алтин, күміс, платина Д. Темір, мырыш, Мыс Е. Мұнай, газ Рекультивация- қандай маңызды шараларға жатады. А. Жер өнімділігін қарғау және сақтау + В. Топырақ улануын болдырмау шаралары. С. Топырақ ылғалдылығын болдырмау Д. топырақ тозандырылғандығын жою Е. Топырақ эрозиясын болдырмау шаралары Радиациялық, жылулық, жарықтық, электромагниттік, шулық ластанулар ластанудың қай түріне жатады? А. Физикалық + В. геологиялық С. химиялық Д. Биологиялық Е. географиялық Өндірістік кәсіп орын шегіндегі монитринг: А. Локальды+ В. Болжамдық С. Аумақтық Д. Ұлттық Е. Глобальды Экололгиялық монитринг денгейлрі келесілер: А. Глобальды және экспериментальды+ В. Ұлттық және зерттеулік С. Глобальды және ұлттық Д. Зеттеулік және аймақтық Е. Экспериментальдік және эерттеулік Зиян құрт-құрмырысқаларға қарсы пайдаланатын пестицидтерді қалай атайды? А. Гербициттер+ В. Фунгицидттер С. Зооциттер Д. инсектицидтер Е. Дефолианттар Қалдық сулар иісін жою процесс қалай аталады? А. Дезодорация+ В. Коагулияция С. Сорбция Д. Кристализация Е. Флотация Экологияның үш негізгі бағыттары: А. Аут-, сим-, демэкология+ В. Физикалық, химиялық, биологиялық С. Био-, гидро-, дцемэкология Д. Гидро-, атом-, литоэклогия Е. Зоо-, фито-, антропоэкология Біріншілік периодтты түрде ықпал ететін экологиялық факторларға келесілер жатады А. Жердің айналуы, жыл мезгілдерінің ауысуы+ В. Ылғалдылық, жарықтық С. Стихиялық құблыстар Д. Адам зат баласының қоршаған ортаға әсері Е. Суда ері ген газ құрамы, температура 228. ”Табиғатта барлығы бір – бір імен байланысты – табиғат барлығынан жақсы біледі ”- заң кім ашты? А. Каммонер+ В. Олли С. Либих Д. Зюс Е. Шварц Толық ландшафт түзуге қатысатын жануарлар: А. термиттер + В. қоңыздар С. бүргелер Д. жыртқыштар Е. Қабандар В.И.Вернадскийдің бөліп қарастырған екінші функциясы қалай аталады. А. Концентрлік+ В. Биохимиялық С. Тотығу-тотықсыздану Д. Газды Е. Адамдардың биогеохимиялық іс -әрекеті “Парниктің эффект”бұл А. СО2— ң ауада көбеюі + В. Жардің климатының сууы С. Ауадағы оттегі баланыстың бұзылуы Д. Оттегінің атмосферадағы мөлшерінің Е. Ауадағы СО-ң көбеюі 232. Қоршаған ортанның химиялық ластануы: А. Аур металдар, пестицид тер, пластмасса+ В. Ауыр металдар, гендік инжинерия С. Жылулық,шу, радиоактивті, электромагнитті Д. Биогенді, микробиологиялық, гендік инжинерия Е. Жылулық,микробиологиялық 233. Ағзаға беімдеушілік реакциялар, не адаптациялар арқылы жауап беретін қоршаған ортаның кез-келген элементі немесе жағдайы: А. Экологиялық фактор+ В. Химиялық фактор С. Биологиялық фактор Д. Физикалық фактор Е. Антропогендік фактор 234. Бірге тіршілік ететін және бір-бірімен байланысқан түрлердің комплексі: А. Биоценоз+ В. Биосфера С. Популяция Д. Экожүйе Е. Биогеоценоз 235. Жануарлар қауымдастығы қалай аталады? А. Зооценоз + В. Биогеоценоз С. Микробиоценоз Д. Биоценоз Е. Микоценоз 236. Продуцент тер немесе өндірушілерге жатады: А. Жасыл өсімдіктер + В. микроағзалар С. паразиттер Д. жануарлар Е. саңырауқұлақтар 237. Ауа құрамындағы ең мөлшері көп элемент: А. Азот + В. Аргон С. Алтын Д. Оттегі Е. Сутегі 238. Иониттер көмегімен қалдық судытазалау қалай аталады? А. Ион алмасу+ В. Каогуляция С. Тұну Д. Нейтрализация Е. Тотығу 239. Халықаралық байланыс деңгейінде орындалатын мониторинг: А. Глобальды+ В. Болжамдық С. Аумақтық Д. Ұлттық Е. Локальды 240. Бөлек мемлекет шегіндегі мониторинг: А. Глобальды+ В. Локальды С. Аймақтық Д. Ұлттық Е. жүйелік 241. Биосферадағы су айналымы жылдамдығы: А. 100 ж. + В. 1 млрд. С. 2 млн. Д. 2000 ж. Е. 300 ж. 242. Биологиялық әдісінің ішінде өсімдіктерді қорғау үшін кең қолданылатын әдіс түрі: А. Фитонцидтерді пайдалану + В. физиологиялық С. микробиологиялық Д. генетикалық Е. энтомологиялық Өте жарыққа төзбейтін, тек көлеңкеде өсетін өсімдіктер. А. Гелиофиттер+ В. мезофиттер С. Сциофиттер Д. ксерофиттер Е. склерофиттер 244. “Экологиялық қуыс” терминін ұсынған: А. Ч.Элтон+ В. В.Н.Сукачев С. Э.Геккель Д. Дж.Гриннель Е. К.Мебиус 245. Тұрақты динаикалық бірқалыптылықты сақтайтын экожүйе немесе организм қаблеттілігі аталады? А. Гомеостаз + В. флуктуация С. Тең салмақты емес Д. Бірқалыптылықты принципі Е. эмерджентті 246. Атмосфералық ауаны негізгі ластаушы заттар: А. Күкірт диоксиді, көміртегі оксиді, қатты бөлшектер+ В. Радиоактивті изотоптар С. Қышқыл жаңбырлар Д. Формальдегид Е. Мұнай өнімдері 247. Барсакелмес қорығы қайда орналасқан? А. Арал теңізі+ В. Таулы Алтайда С. Шымкент облысы Д. Атырау облысы Е. Павладар облысында 248. Экологиялық ғылымының зерттеу нысаны: А. Организмдердің бір-бірімен және ортамен қарым – қатынасы + В. Биоценозды өзгерістер С. Биологиялық және географиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт пен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы Д. Табиғи ресурстарды пайдалану Е. Адамның қоршаған ортамен байланысы 249. Жарық сүйгіш өсімдіктердің түрлері қалай аталады. А. Гелиофиттер + В. сциофиттер С. гигрофиттер Д. гидрофиттер Е. ксерофиттер 250. Жеке организмдер (особь) арасындағы қарым-қатынастарды оның табиғи ортасымен байланыстыра отырып зерттейтін экологияның саласы: А. Аутэкология + В. эйдэкология С. дэмэкология Д. нооэкология Е. синэкология 251. Энергия пирамидасы нені анықтайды? А. Организмдердің жеке сандық көршеткішін + В. Энергия ағынының қуатын немесе жылу энергиясын С. Жалпы құрғақ салмақты Д. ярустылығы Е. Уақыт пен кеңістікті 252. Зат және энергия айналымы жүретін, барлық организмдер бірге қызмет ететін, бір-бірімен және қоршаған ортамен әррекеттесетін орта келесідей аталады: А. Биогеоценоз + В. Экологиялық жүйе С. Биоценоз Д. Ареал Е. Экологиялық ниша Ақыл-ой сферасы деп мына сфераны айтқан. А. Ноосфера + В. Боисфера С. Гидросфера Д. Атмосфера Е. Тропосфера 254. Жер климатын құрастыратын атмосфера қабаты. А. Тропосфера + В. Ионосфера С. Магннтосфера Д. Мезосфера Е. Стратосфера 255. Планета су қорлары мынадан құралады: А. Жер асты бұлақтар, теңіздер, мұхиттар, өзен, су қоймалары+ В. Жер ылғалдылығынан, беткі сулардан С. Жардің беткі, асты сулары, мұздықтар, атмосфераның және жердің ылғалдылығын Д. мұздықтар, атмосфералық ылғалдылығын Е. Теңіз, өзен, су, қоймалары. |