1-16 билет Готовый. 1. Классификация лекарственных средств, влияющих на органы дыхания
 Скачать 390.98 Kb.
|
|
Выписать 1 аэрозольный баллон Ингалипта ("Inhalipt").Для прменения по 1-2 секунды 3 раза в сутки. Rp: Aerosoli Inhalipti 30ml D.S. Орошать полость рта по 1-2 секунды 3 раза в сутки.
БИЛЕТ 3 Основные характеристики противокашлевых средств. ЖӨТЕЛГЕ ҚАРСЫ ДӘРІЛЕР Жөтелге қарсы дәрілердің екі тобы бар. 1. Орталық әрекеттің құралдары. А. опиоидты (наркотикалық) препараттар: кодеин, этилморфин гидрохлориді. Б. опиоид емес ( наркотикалық емес) препараттар: глауцин гидрохлориді, окселадин цитраты, бутамират. 2. Шеткергі әсер ету құралдары: либексин. Практикалық медицинада ең кең таралған-бұл сопақша мида локализацияланған жөтел рефлексінің орталық бөліктерін тежейтін орталық препараттар. Кодеин (метилморфин) - фенантрендік қатардағы апиынның алкалоиды. Опиоидты рецепторлардың агонистеріне жатады. Жөтелге қарсы айқын белсенділігі бар. Сонымен қатар, ол әлсіз ауруды басатын әрекет көрсетеді. Емдік дозаларда кодеин тыныс алу орталығын бәсеңдетпейді немесе бұл әсер шамалы дәрежеде көрінеді. Препаратты жүйелі қолданған кезде іш қату сияқты жанама әсер мүмкін. Кодеинді ұзақ уақыт қолдану тәуелділіктің дамуымен және кейбір жағдайларда есірткіге тәуелділікпен (психикалық және физикалық) бірге жүреді. Препарат ретінде кодеин (негіз) және кодеин фосфаты шығарылады. Сонымен қатар, кодеин бірқатар аралас препараттардың құрамына кіреді: Бехтерев қоспалары( құрамында Адонис шөптерінің инфузиясы, натрий бромиді және кодеин бар), Кодтерпин таблеткалары (экспекторлары бар кодеин — натрий гидрокарбонаты және терпингидрат). Этилморфин гидрохлоридінің жөтел орталығына әсері кодеинге ұқсас, бірақ біршама белсенді. Опиоидты анальгетиктер (морфин гидрохлориді және т.б.) жөтелге қарсы күшті әсерге ие. Алайда, олар тыныс алу орталығының депрессиясын тудырады. Сонымен қатар, бұл препараттар есірткіге тәуелділіктің дамуына байланысты қауіпті. Сондықтан оларды тек кейде кодеин мен басқа да жөтелге қарсы заттардың тиімсіздігімен қолдануға болады. Жөтелді басуда белсендірек болатын препараттар бар. Оларды опоидты емес (наркотикалық емес ). Оларға глауцин гидрохлориді (глаувент)жатады, окселадин цитраты (тусупрекс), бутамират (синекод). Глауцин-өсімдік тектес алкалоид, соңғы екі препарат синтетикалық жолмен алынған. Дәрі-дәрмектер жақсы қабылданады. Бас йналуы, жүрек айнуы мүмкін. Шеткергі әсер ететін жөтелге қарсы дәрілерге либексин жатады. Оның әсер ету механизмі жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабығына анестетикалық әсерімен, сондай-ақ кейбір бронхолитикалық қасиеттерімен байланысты. Ол орталық жүйке жүйесіне әсер етпейді. Либексинге есірткіге тәуелділік дамымайды. Осылайша, либексин апиын емес (есірткіге қарсы) жөтелге қарсы дәрілерге жатады. Бронхтың шырышты қабығының құрғауын, бронх бездерінің тұтқыр және қалың секрециясы кезінде бронхтың шырышты қабығының бездерінің секрециясын жоғарылату, сондай-ақ секрецияны сұйылту арқылы жөтелді азайтуға болады. Осы мақсатта экспекторанттар тағайындалады, оның ішінде сілтілі сұйықтықтардың аэрозольдерін ингаляциялау. Выписать микстуру Бехтерева на 12 приемов. Состав: настой травы горицвета 1:30 с прибавлением натрия бромида по 0,5 и кодеина фосфата по 0,01 на прием. Назначить по 1 столовой ложке на прием 3 раза в день. 0,5х12 = 6,0 (натрия бромида) 0,01х12 = 0,12 (кодеина фосфата) 15 (ст.ложка)х12 = 180 мл (общее количество микстуры) Количество настоя горицвета: 1 – 30,0 Х– 180,0 Х= 6,0 Rp.: Infusi herbae Adonidis vernalis 6,0–180ml Natrii bromidi 6,0 Codeini phosphatis 0,12 M.D.S. по 1 ст. л. 3 раза в день
БИЛЕТ 4 Определение отхаркивающих средств. Механизм действия. Қақырық түсіретін дәрілер Заттардың бұл тобы бронх бездері шығаратын шырышты (қақырықты) бөлуді жеңілдетуге арналған. екі түрі бар : Қақырық түсіретін дәрілер: 1) рефлекторлық әрекет, 2) тікелей әрекет Ипекакуан препараттары мен термопсис препараттары (инфузиялар, сығындылар) рефлексивті түрде әрекет етеді. Олардың құрамындағы алкалоидтар (және термопсис пен сапониндер) ішке енгізілген кезде асқазан рецепторларының тітіркенуін тудырады. Бұл жағдайда бронх бездерінің секрециясы рефлексивті түрде артады, эпителийдің белсенділігі артады, бронх бұлшықеттерінің жиырылуы күшейеді. Қақырық көп, аз тұтқыр болады және оны жөтелмен бөлу жеңілдейді. Жоғары дозаларда белгіленген препараттар рефлексивті түрде құсу тудырады, бірақ олар осы мақсаттар үшін пайдаланылмайды, Тікелей әсер ететін қақырық түсіретін дәрілерге секретті Сұйылтатын препараттар (муколитикалық' дәрілер) жатады. Белсенді муколитикалық агент-ацетилцистеин (бронхолизин, мукосолвин). Бұл әсер молекулада протеогликандардың дисульфидтік байланыстарын бұзатын бос сульфгидрил топтарының болуымен байланысты деполимеризацияны және қақырықтың тұтқырлығын төмендетеді. Қақырықты сұйылту және ұлғайту оның бөлінуін жеңілдетеді. Ацетилцистеин ингаляциялық, кейде парентеральды түрде қолданылады. Сондай-ақ, ішуге арналған ұзақ мерзімді препараттар жасалды (AЦЦ-100, AЦЦ-200, AЦЦ-лонг). Ішектен ацетилцистеин толығымен сіңеді, бірақ оның биожетімділігі төмен (шамамен 10%), себебі препараттың көп бөлігі бауырда метаболизденеді, ол арқылы алғашқы өту кезінде. Құрылымы мен әсеріне ұқсас препарат карбоцистеин (бронхокод, мукодин) болып табылады. Тиімді муколитикалық және экспекторантты агенттерге ұқсас химиялық құрылымы бар амброксол (амбробене) және бромхексин жатады. Препараттардың муколитикалық әсері қақырық мукопротеиндері мен мукополисахаридтерінің деполимеризациясына байланысты, бұл оның жұқаруына әкеледі. Сондай-ақ, екі препараттың фармакотерапиялық әсері эндогендік беттік-белсенді зат өндірісін ынталандырумен байланысты деп саналады. Альвеолярлы жасушаларда түзілетін (сурфактант). Бұл жағдайда бронх бездерінің секрециясы қалыпқа келеді, қақырықтың реологиялық қасиеттері жақсарады, тұтқырлығы төмендейді, бронхтан қақырықты шығару жеңілдейді. Әсер 30 минуттан кейін дамиды және 10-12 сағатқа созылады. Жанама әсерлерден кейде жүрек айну, құсу, аллергиялық реакциялар байқалады. Бұл топқа протеолитикалық ферменттер препараттары да кіреді -кристалдық трипсин, химотрипсин және химотрипсин кристалдық , дезоксирибонуклеиндік (ДНКаза). Рекомбинантты а-ДНКаза препараты (қол жетімді атауы пулмозим) . Цистикалық фиброз үшін муколитик ретінде қолданылады. Ингаляцияға енгізеді. Сондай-ақ, бронхтың шырышты қабығының бездеріне тікелей әсер ететін және олардың секрециясын күшейтетін дәрілер қолданылады, мысалы, калий йодиді. Натрий гидрокарбонат сонымен қатар қақырықты сұйылтады, мүмкін бронх секрециясын біршама арттырады. Калий йодиді мен натрий гидрокарбонаты ішке және ингаляцияға (аэрозольде), кристалды трипсин ерітінділеріне, кристалды химотрипсинге, ДНКаза — ингаляцияға (аэрозольде) тағайындалады. Қақырық түсіретін дәрілерге тамыр мен алтея, терпингидрат, натрий бензоаты кіреді. Выписать аэрозоль Беродуал 20 мл, назначить по 1 мл (20 капель) 4 раза в сутки, ингаляционно Rp.: Sol. «Berodual» 20 ml D.t.d. №1 in flac. S. По 1 мл (20 капель) 4 раза в сутки, ингаляционно Аэрозоль- капельно берілмейді, поэтому 20 мл-лік раствор(ерітінді ретінде беріледі)
БИЛЕТ 5 Средства, применяемые при бронхоспазме. Механизм действия. Бронхты кеңейтетін дәрілер (бронхолитиктерге) бронх демікпесінде кешенді емнің компоненттерінің бірі, бронхоспазмды басу және алдын алу үшін қолданылатын дәрілер болып саналады. Бронх демікпесінің ұстамасын басу және жүйелі терапиясында қолданылады. ЖІКТЕЛЕДІ: β-адреноми метиктер : Изадрин Орципреналин (астмопент) Сальбутамол (вентолин) Фенотерол (беротек) Тербуталин (бриканил) Бұл екі препараттың кемшілігі кардиоқуаттандырғыш (тахикардия) және гипертензивті әсері (АҚ↑) бар, адреналиннің әсері күшті және тез, бірақ қысқа, ал эфедринде – ұзағырақ, бірақ ОЖЖ-н қоздырып, дәріге тәуелділік тудырады. Әсері миотропты спазмолитиктер: α және β адреномиметиктер: Адреналин гидрохлориді Симпато – миметиктер: Эфедрин гидрохлориді М – холино блокаторлар: Атропин Метацин . Селективті: Ипратропинум бромиді (атровент) Окситропинум бромиді Тровентол Бұл препараттар бұлшық еттерін босаңсытады. Теофиллин Эуфиллин Ұзақ әсерлі: Теопек Теотард Теобиолонг Эуфилонг Миотропты әсерлі спазмолитиктерге (метилсантиндер): теофиллин, эуфиллин (80% теофиллиннен және 20% этилендиаминнен тұрады) жатады. Бронх тонусын төмендетіп қана қоймай, жүрек, бүйрек, бас миының қан тамырларын кеңейтіп, АҚ-н төмендетеді, кіші қан айналымының шеңберңн жақсыртып, диурезді жоғарлатады. әсері ұзақ препараттары бронх спазмын алдын алу үшін қолданылады. Жанама әсері: теофиллин препаратын қабылдағанда асқазанның шырышты қабықшасының тітіркенуі, эпигастрий аумағының ауырсынулары, лоқсу, құсу, диспепсия, бас ауруы мен бас айналу, қозғыштық және ұйқысызды, жүрек қызметінің күшеюінен жүректің оттегіне қажеттілігінің жоғарлайды, тахикардия және аритмия (әсіресе к/т енгізгенде) байқалуы мүмкін. АҚ бірден төмендеуіне, стенокардияда, жүрек ырғағының бұзылуы, жүктілікте және эпилепсияда қолдануға болмайды. Эуфиллин – Euphyllinum (аминофиллин, диафиллин) (Б):0,1 және 0,15 таб. – 1 таб. тәулігіне 2-4 рет тамақтан соң; 0,36 супп. Түрінде шығарылады. 1 супп. Тәулігіне 2-4 рет тік ішекке; 24% 1 мл ерті. Амп – тәулігіне 3 рет б/е; 24% 10мл+0,9% NaCl еріт ағынмен немесе тамшылатып к/т енгізіледі. Бронх демікпесімен ауыратын науқастарды емдеуде тек бронхолитиктер ғана емес, сонымен қатар басқа топ препараттары да белгіленеді. Олар: 1) Mес жасушаларынан медиаторлардың бөлініп шығуына кедергі жасаушы дәрілер: кромолин натрий (интал), неодокромил натрий (тайлед); кетотифен (астафен, задитен).Бронхоспазм ұстамаларын тек алдын алу үшін ғана қолданылады. Кромолин – натрий – Cromolin sodium:0,02 капс – арнайы ингалятор «спингалер» көмегімен ингаляциялау қажет. Недокромил – натрий – Nedocromil sodium: ингалятор түрінде шығады. Кетотифен (Б): 0,001 капс және таб – 1 капс немесе таб күніне 2 рет қолданылады. 2. Глюкокортикоидты препараттар –қабынуға қарсы, аллергияға қарсы және иммунодепрессивті әсер көрсетеді. Бронхиальды обструкция синдромында спазмолитикалық, ісінулерге қарсы әсері бар, адреномиметиктер. М – холиноблокаторлар және метилсантиндер әсер етпегенде бронхты кеңейтетін әсері бар. Глюкокортикоидты гормонға тәуелді бронх демікпесінде (ингаляция) және демікпе жағдайында да (к/т) қолданылады. Ингаляциялық глюкокортикоидтарға(бронх демікпесін емдеу үшін қолданылады) беклометазон дипропионаты (бекотид, бекломет, беклокорт); будесонид (пульмикорт); флунизолид (ингакорт) жатады. Қиыстырылған (аралас келген) препараттар: «Беродуал» (фенотерол+атровент) аэрозолі, «Дитек» (фенотерол+кромолин-натрий) аэрозолі. 3. Лейкотриенді рецепторлардың блокаторлары: зафилукаст (аколит), монтелукаст (сингуляр) –бронхспазмды басып, тамыр өткізгіштігі мен ісінуді басып, бронхиола секретінің бөлінуін төмендетеді. Выписать Этимизол 1,5% – 5 ml, назначить внутривенно капельно 2 раза в сутки Rp.: Sol. Aethymizoli 1,5% – 5 ml D.t.d. N 10 in amp. S. Внутривенно капельно 2 раза в сутки, развести на физиологическом растворе.
БИЛЕТ 6 Средства, применяемые при респираторном дистресс-синдроме новорожденных. Респираторлы дистресс-синдромы (РДС) - тыныс алу жетіспеушілігінің дамуымен көрінетін, туылған кезде немесе бірнеше сағат ішінде дамитын, сурфактанттың жетіспеушіліген шала туылған нәрестелерде кездесетін патологиялық жағдай. Жана туған нәрестелердiн респираторлык дистресс - синдромы тыныстын жедел жетіспеушілігінің бір керiнiсi болып табылады . Әдетте , өкпеде арнайы альвеолалык жасушалар өкпе сұйықтығының беттік керiлуiн төмендететін және альвеола тiндерiнiн эластикалыгы үшін маңызды рөл аткаратын , беткейлік белсенді заттар - сурфактанттарды ( фосфотидилхолиндер , сфингомиелиндер ) өндіреді . Жаңа туған нәрестелерде сурфактанттын жетіспеушілігі оларда респираторлык дистресс - синдромынын себебі болуы мүмкін . Ол өкпенің интерстициалды iсiнуiмен және көптеген ателектазбен ( ауасыз бүрісу ) көрiнедi . Бұл кезде газдардын альвеолярлы - капиллярлык мембрана арқылы диффизиясы бұзылады және тыныстын жедел жетiспеушілігі дамиды . Мұндай жағдайда жасанды тыныс алдырумен катар эндогенді сур фактанттардын жеткiлiксiздiгiн калпына келтіретін заттарды колданады . Дәрілік сурфактанттар тобына жататын сондай препараттын бiрi кольфосцерил пальмитат ( экзосурф педиатриялык ) . Препаратты кеңірдек iшiне , әдетте 2 реттен артык енгiзбейді . Сонымен катар , кейде iрi кара малдын екпесінен алынған жоғары тазартылган сурфактант альвеофакт колданылады . Әр түрлі себепті респираторлык дистресс - синдром ересектерде де ( мысалы , бар битураттармен , опиоидтармен уланганда , кейбір жұқпалы ауруларда және т.б.)кездеседі. Аурудын себебін аныктау және соған сәйкес патогенетикалык , әрі симптоматикалык емдеу жүргізу өте маңызды . Барлык жағдайда өкпені жасанды тыныс алдырганда дәйекті оксигенация кажет Выписать Кордиамин 1ml, назначить внутримышечно, 2 раза в день Rp. Sol. "Cordiamin" 1ml D.t.d. №10 in amp. S. Внутримышечно, 2 раза в день
БИЛЕТ 7 Стимуляторы дыхания (аналептики). Классификация по механизму действия. ТЫНЫСТЫ ЫНТАЛАНДЫРАТЫНДАР Әсерлерiнiн негізгі бағыттарына қарай тынысты ынталандыратындар келесі топтарга бөлінеді: 1. Тыныс орталығын тікелей белсендендіретін заттар -бемегрид , кофеин , этимизол 2. Тынысты рефлекторлы ынталандыратын заттар гидрохлорид цититон, лобелин Камфора жергілікті тітіркендіргіш , алсiз анестезиялык және біраз антисептикалык асер керсете Осыган байланысты оны кабыну үрдiстерiнде ыскылау ушiн колданады. |
