|
|
дид 2 кезең. 2дегей Оытуды функцияларына сипаттама
10. Бастауыш сыныптағы ұзақ мерзімды жоспарын (ҰМЖ) құрастыру әдістемесі
Ұзақ мерзімді жоспар:
•белгілі бір уақыттағы, айталық, бір жыл ішіндегі білім беру бағдарламасының мазмұны мен ауқымы туралы жалпы түсінік береді;
•мектептің мақсатын, саясатын және материалдық базасын көрсетеді;
•бірнеше жылға арналған кезең ішіндегі жалпы, келісілген бағытты бейнелейді;
•білім беру бағдарламасының «жол картасы» болып табылады;
•бейімдеуге келеді және жағдайға/ қажеттілікке қарай дамиды;
•білім беру бағдарламасының салалары арасындағы байланысты анықтайды;
•кезеңдер мен жылдар арасындағы алға ілгерілеуді көрсетеді;
•кері байланыс арқылы бағамдайды;
•орта мерзімді жоспарға негіз болады.
11 сұрақ Бастауыш сыныптағы орта мерзімді жоспарын (ОМЖ) құрастыру әдістемесі
Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыруға арналған педагогикалық шеберлік орталығы мен Кембридж университетінің білім беру факультеті біргелесе құрастырған Бағдарламасының түйінді идеясы тек мектеп мұғалімдерінің білімдеріне «Оқушыларды мұғалімдер не үшін белгілі бір үлгімен оқытады?», - деген сұраққа жауап беріп қана қоймай, өзінің педагогикалық тәжірибесінде жаңашыл идеяларды кіріктіріп, оны терең түсінуге де мүмкіндік беру болып табылады. Осы аталғанды негізге ала отырып сабақтарды жоспарлаудың тұжырымдамасы қарастырылды. Әр пән бойынша мұғалімдердің жасаған жылдық жоспары тек ұзақ мерзімде жүзеге асып, өзінің өткізген сабағының әрбір өткізілген кезеңі мен оқытуын қадағалауға мүмкіндігі аз. Ал мұғалімнің жеке сабақ жоспары оқытудың негізгі сұрақтарына жауап беріп, меңгеру міндеттерін, білімді бақылау және бекітуге негізделген. ҚР педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курс Бағдарламасы мұғалімдердің оқу үдерісінің тәжірибелік құрылымын анағұрлым ыңғайлы түрде жасау туралы мәліметтермен толықтырған, атап айтар болсақ: сабақтың бөлімін/модуль қамтитын орта мерзімжі жоспар ұсынылған.
Орта мерзімді жоспар Бағдарламаның барлық жеті модулін кіріктіріп, сыныптағы оқыту тәжірибесінде оқу бағдарламасын тізбектелген сабақтар топтамасы арқылы меңгертуді көздейді. Орта мерзімді жоспарды әр мұғалім әр сыныпқа өз бетінше жоспарлау үшін қолдана алады.
Мұғалім тізбектелген сабақтар топтамасының жоспарын жоспарлауда «тізбектелген сабақтар топтамасы кім үшін», «неге үйрету керектігін» және «бағалаудың қандай әдісін» қолдануды түсінуге әсер ететін жоспарлау бойынша нұсқаулықты қолдана алады.
Орта мерзімді жоспарлауда тақырып, мақсаты, оқытудың нәтижесі және тізбектелген сабақтар соңында мұғалімнің рефлексиясы болуы тиіс.
Тізбектелген сабақтар топтамасының орта мерзімді жоспарының тақырыбы пән бойынша оқу бағдарламасының бөлімдеріне сай болуы тиіс.
Тізбектелген сабақтар топтамасының орта мерзімді жоспарының мақсаты пән аясында, пәндік, шынайы жүзеге асыра алатындай оқу бағдарламасына сай оқушылардың жүйелі іс-әрекеттері мен тұлғалық нәтижелеріне сай, оқытудың барлық кезеңдерінде мақсатқа сай оң динамиканы қамтамасыз ету болып табылады.
Нақты/жоспарланған SMART-мақсат қысқа мерзімді жоспарлаудың мақсатымен ұштасып, өзара бір-бірімен ықпалдасуы тиіс және олар бір-біріне қарама-қайшы болмауы тиіс.
Тізбектелген сабақтардың орта мерзімдік жоспарындағы жеке сабақтың оқыту мақсаттары мұғалімнің оқушыларға нені үйретуге ұмтылатынын анықтайды. Осы орайда сабақ берудің және оқытудың мақсаттарында мынадай сұрақтар қамтылуы тиіс:
Сіздің көзқарасыңыз бойынша оқушылар қандай білімді меңгерулері тиіс?
Оқушылар қандай түйінді идеяларды түсінулері тиіс?
Оқушылар тарапынан қандай сұрақтарды зерттеп және оған талдау жасаулары тиіс?
Оқытудың нәтижесі сабақта оқушыларды оқыту үшін қойылған мақсат жетістікке жеткізетіндей сәтті түрде жоспар құрылды ма, сол туралы ақпараттар береді.
Оқыту нәтижесі оқушыға бағытталуы тиіс, оқыту барысында оқушыда қалыптасатын дағдысы етістік түрінде айтылып (инфинити) және үлгерім нәтижесіне сай болуы тиіс.
Тізбектелген сабақтар топтамасы бойынша рефлексия (пән бойынша мақсаттарға жетуі мен білім сапасының мониторингі), мұғалімнің өз іс-әрекетіне жаңаша тұжырым негізінде қарап, оқу мен оқыту тәжірибесіне жаңалықты ендіруі түйінді кезеңі болып табылады.
12. Сұрақ Қашықтықтан оқытудың тиімді әдістері мен тәсілдеріне сипаттама;
Қашықтықтан оқу бұл көбінесе сырттай оқу формасымен байланысты, бірақ ол мүлде өзгеше тұжырымдаманы білдіреді. Қашықтықтан оқыту — білім беру процесінде компьютерлік және телекоммуникациялық технологияларға негізделген оқытудың дәстүрлі және нақты әдістері, құралдары мен формалары, күндізгі немесе сырттай болады. Қашықтықтан білім беру орталығында студенттің өзіндік зерттеулері дамыған бағдарлама бойынша жүргізіледі. Жасалған жұмыстар туралы есептер мұғалімнің қарауына уақытылы төлейді.
Интернеттің пайда болуына дейін «мұғалім-студент» байланысы орнатылды, мысалы, тұрақты пошта арқылы. Бұл сырттай курс. Біраз уақыттан кейін, біріншіден, радио, теледидар және спутниктік байланыс АҚШ әскерлерін және ірі корпорациялардың қызметкерлерін, содан кейін қалғандарын оқыту үшін пайдаланылды.
Бұл форма шалғай елді мекендер тұрғындары мен іскер адамдар үшін өте тығыз жұмыс кестесімен ерекшеленетін орын мен кестеге байланысты болмауына байланысты танымал болды. Бүгінгі күні американдық университеттер көптеген жылдар бойы оқушылар мен барлық келушілерге арналған қашықтықтан оқыту курстарын әзірлеп жатыр. Әртүрлі елдердегі коммерциялық және коммерциялық емес компаниялар оқыту, біліктіліктерін арттыру немесе қоғамдық белсенділікті арттыру үшін қашықтықтан курстар мен бағдарламаларды жасайды және жүргізеді.
Онлайн оқыту интернет, білім, компьютерге немесе интернетке қосылған басқа гаджетті пайдаланып білім мен дағдыларды игеру. Бұл форма қашықтан оқыту саласында пайда болды және интернеттің және цифрлық технологиялардың дамуымен оның логикалық жалғасы болды.
90-шы жылдардың соңында интернет желісінде дәріс видео пайда болды, бірақ олар 2010 жылдан кейін танымал болды. Сол кезде Coursera, Udacity және Udemy сияқты компаниялар ақшаны тартуға және өз курстарын жаппай және тегін және ақылы пайдалануға қол жеткізе алды. Содан бері, онлайн курстар тек білім алуға және онлайн емтихандардан өтуге ғана емес, мұғалімдер мен оқушылар арасындағы тікелей байланыс арнасына айналды.
Онлайн-білім беру оқушыларға білім беру ортасына толығымен енуіне мүмкіндік береді — дәріс оқып тыңдау, тапсырмаларды орындау, мұғалімдермен кеңесу және желіге қосылу арқасында сыныптастармен сөйлесу.
Интернеттегі оқытудың бір семантикалық байланысында «e-learning» сөздері мен сөйлемдері қолданылады. Олар студенттің түрлі форматта білім алу мүмкіндігін көрсетеді: аудио, видео, гиперсілтемелермен мәтін, инфографика, бағдарламалар, ойындар, құралдар мен материалдар, толықтырылған шындық арқылы білім алуға және т.б.
Онлайн оқыту мен қашықтықтан оқытудағы ұқсастықтар мен айырмашылықтары.
Негізгі ұқсастық — өз бетінше білім алу, яғни жаңа білім мен дағдыларды алу үдерісі. Аудиториядан тыс және оқытушылармен тікелей байланыста болған бұл үдеріс оқушылардан өзін-өзі тану және хабардарлықты арттыруды талап етеді.
«Қашықтықтан оқыту» түсінігі оқушы мен мұғалім арасындағы қашықтықтың бар екенін көрсетеді. «Онлайн-оқыту» тақырыбы Интернет-байланыс арқылы жүреді. Яғни, мұғалім мен студент бір-бірінен бөлек тұрады.
Қазіргі уақытта «қашықтықтан оқыту» және «онлайн оқыту» ұғымдары тек қана жасына және пайдалану жиілігінде ерекшеленеді. Қалғандарында олар бірдей болып келеді және келесі қасиеттерге ие:
Жаттығу қарқыны — топтар мен бағдарламаларға қарамастан, өзіңіздің қарқынды материалдарыңызды оқуға болады.
Икемді кесте — күндізгі немесе түнгі кез келген уақытта жұмыс істейді, бұл жұмыспен қамтудың жоғары деңгейі мен уақыт айырмашылығының мәселелерін шешеді.
Ұтқырлық — оқу кезеңінде мұғалімдерден тиімді кері байланыс.
Онлайн курстарға қатысар алдын бірнеше сұрақ қойып нақтылап алу қажет. Егер жауаптар қанағаттандырған болса болса, және жаттығу орындау түсінікті болса, онда сізге сабаққа қатысуға болады.
13. Оқытудың 7 модуль идеяларын қолдану әдістемесі
Қазіргі білім жүйесінің ерекшілігі – тек біліммен қаруландырып қана қоймай, өздігінен білім алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру. Бiлiм беру саласында инновациялық үрдiстi жүзеге асыру мұғалiмдерден өз мінез – құлықтарын, ұстанымдарын, мүмкіндіктерін түрлендiрудi талап етеді. Кембридж оқу бағдарламасының мақсаты — Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептері педагогтерінің біліктілігін арттыру және Кембридж университеті тәсілінің теориялық негіздерін үйрену.Басты міндеті —қазақстандық мұғалімдерге педагогикалық тәжірибесін жетілдіру мен бағалай білуге көмектесу, сындарлы ойлауға бағыттау.
Бағдарлама жеті модульден тұрады:
1. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.
2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.
3. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
4. Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану.
5. Талантты және дарынды балаларды оқыту.
6.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу.
7.Оқытудағы басқару және көшбасшылық.
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер.Ғылымизерттеу нәтижелері сабақта диалогтің маңызды рөлін айшықтап көрсетіп береді.Мұғалімдер,өз кезегінде ,өзінің сабақ беруіне емес,оқушылардың оқу ептілігін дамытуға назар аударуы тиіс.Осы мақсатта мұғалім оқыту ортасын құру керек,соның арқасында оқушылар ақпаратты енжар қабылдамай,оқу үдерісіне белсенді қатысатын болады.
2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту бағдарламасы –әлемнің түпкір-түпкірінен жыйылған білім берушілердің бірлескен еңбегі,ал бағдарламаның негізі Ж.Пиаже,Л.С.Выготский теорияларын басшылыққа алады.Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз – ой қозғай отырып, оқушының өз ойымен өзгелердің ойына сыни қарап, естіген, білгенін талдап, салыстырып, реттеп, сұрыптап, жүйелеп, білмегенін өзі зерттеп, дәлелдеп, тұжырым жасауға бағыттау. Өз бетімен және бірлесіп шығармашылық жұмыс жасау.
3. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
Болашақ ұрпақты тәрбиелеу мен білім беруде сындарлы оқыту және бағалау маңызды болып отыр.Бағалау формативтік (қалыптастырушы) және жиынтық болып екіге бөлінеді.Бағалау –одан арғы білім туралы шешімді қабылдау мақсатымен оқытудың нәтижелерін жүйелі түрде жиынтықтауға бағытталған қызметті белгілеу үшін қолданылатын термин. Мұғалімдер мен оқушылар өздерінің қандай мақсатқа жететіндіктерінің өлшемдерін түсіну. Осыған байланысты бағдарлама критерийлі бағалау тәсілдерін қарастырады.
4. Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану.
Оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану қоғамдағы өзгерісті танып білуге және оларды тез қабылдауда мол мүмкіндік береді. Жоспарланған сабақты тиімді өткізуге көмектеседі, оқушының ой өрісінің дамуына, зерттеулік жұмыстар жүргізуіне ықпал етеді. Бағдарлама соңында мұғалімдер ақпараттық-коммуникациялық технологияларды сенімді және сыни тұрғыдан пайдаланушыларға айналады.
5. Талантты және дарынды балаларды оқыту.
Оқушылар арасындағы «дарынды және талантты балалар деген кімдер?» деген сұрақ туындайтыны рас. «Дарындылық мазмұны әр түрлі болып келеді»деп жазады мұғалімдерге арналған нұсқаулықта Ренцулли мен Райс (1985)» дарынды және талантты балалар күрделі қабілеттердің иелері,әрі олар адам қызыметінің кез келген құнды саласында өз қабілеттерін көрсетуге бейім»деген пікір білдіреді.Талантты және дарынды оқушыларға білім беруді дамытудың инклюзивті тәсілі негізінде осындай балаларды анықтау туралы ой-пікірлер мен зерттеулер жасау. Оқушылардың қабілеттерін дер кезінде анықтай білген ұстаз болашақ талантты да тани біледі.
6.Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу. Белгілі бір шақтық кезеңге тән анатомиялық-физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерді әдетте жас ерекшеліктері деп атайды. Сондықтан педагогика және психология балалардың жас ерекшеліктеріндегі ширақтықты, өзгерімпаздықты айқындайды, тәрбиеленушінің және қоршаған ортамен жасайтын қарым-қатынастар жүйесіне тәуелді болатынын атап көрсетеді.
7.Оқытудағы басқару және көшбасшылық.
Қандай жағдай болмасын, өзіңіздің өмірлік ұстанымыңызды таңдай білу, адамдық көшбасшылыққа негізделеді. Олай болса, бағдарламаның негізгі идеясы сыни тұрғыдан бағалау, өзгерту және тәжірибе мен білім саясатын қайта бағалау мұғалімдер бастамасымен барлық деңгейлерде өзгерістердің іске асырылатыны негізделеді. Мектеп жұмысының бағдарламасына балаларға көшбасшы болуға үйрететін тренингтер, рөлдік ойындар кіреді. Курста үйренген әдіс-тәсілдерді, жеті модуль бойынша алған жаңа білімімді өзімнің іс-тәжірибемде толығынан қолдандым.. Осы 7 модульді апарып сабақтарыма қолданған кезде сыныптағы көрініс, оқушылардың көзқарасымен оқу үрдісіне қатысты оын алған өзгерітерге тоқталғым келеді.
|
|
14 сұрақ Оқытудың интербелсенді әдістеріне сипаттама
Интербелсенді оқыту – білім беру үдерісіне қатысушылардың өзара әрекетінің диалогтық формасына негізделген таным тәсілі. Оның барысында білім алушылардың бірлескен әрекет дағдылары қалыптасады.
Интербелсенді оқыту – білім беру үдерісінің соңғы мақсаты мен негізгі мақсаты мен негізгі мазмұнын сақтайды. Интербелсенді оқыту бірқатар міндеттерді шешеді: - коммуникативті біліктер мен дағдыларды дамытады, оқушылар арасында эмоционалдық дағдыларды дамытады, олардың арасында эмоционалдық байланыс орнатуға көмектеседі; - ақпараттық міндеттерді шешеді, себебі оқушыларды бірлескен әрекетті онсыз жүзеге асыруға болмайтын қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді; - жалпы оқу біліктері мен дағдыларын дамытады (талдау, жинақтау, мақсаттар қою және т.б.), яғни білім беру міндеттерін шешуді қамтамасыз етеді; - командада жұмыс істеуге, басқаның пікіріне құлақ түруге үйрететін болғандықтан, тәрбиелік міндетті қамтамасыз етеді. Интербелсенді оқыту тағы бір маңызды міндетті орындайды. Ол жүйке жүйесінің жүктемесін азайтуға, зейінді басқа нәрсеге аударуға, әрекет формаларын ауыстыруға және т.б. мүмкіндік береді.
Оқытудың интербелсенді әдістерін 4 топқа бөлуге болады: - топтық оқыту; - фронтальдық оқыту; - ойын барысында оқыту; - пікірталас барысында оқыту.
Интербелсенді әдістерді тиімді пайдалану үшін мұғалім өз жұмысын жан-жақты жоспарлауы тиіс: - бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне, олардың иетербелсенді әдістемелермен жұмыс тәжірибесіне сәйкес келетін тәсілдерді пайдалану; - оқушылар үшін тақырыпты игерудің «кілті» болатын интербелсенді жаттығуларды іріктеу; - әрбір оқушының жұмыс қарқынын және оның қабілеттерін есепке алу; - бір сабақта интербелсенді әдістердің бір-екеуін қолдану.
15.Сын тұрғысынан ойлауға бағытталған тапсырмалар жүйесіне (Pirls, Pisa, Timss) сипаттама
Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз – сабақта оқушылардың қызығушылығын арттыра отырып, өз ойыңды еркін және зерттей талпындырып, тұжырым жасау. Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз — ой қозғай отырып, оқушының өз ойымен өзгелердің ойына сыни қарап, естіген, білгенін талдап, салыстырып, реттеп, сұрыптап, жүйелеп, білмегенін өзі зерттеп, дәлелдеп, тұжырым жасауға бағыттау өз бетімен және бірлесіп шығармашылық жұмыс жасау. Сын тұрғысынан ойлау – оқу мен жазуды дамыту бағдарламасы. Оқушыны мұғаліммен, сыныптастарымен еркін сөйлесуге, пікір таластыруға, бір-бірінің ойын тыңдауға, құрметтеуге, өзекті мәселені шешу жолдарын іздей отырып, қиындықты жеңуге баулитын бағдарлама. PIRLS зерттеуінің мақсаты әртүрлі әлем елдерінің бастауыш
сыныптарының мәтінді түсіну деңгейлерін сәйкестендіру және ұлттық білім
жүйесінің оқу сауаттылығын ашудағы ерекшеліктерін анықтау болып
табылады.
PIRLS зерттеуі мынадай міндеттерді шешуге бағытталады:
Білім беру саласында әлемдік басымдылықтарда көрініс тапқан құралдар
негізінде алынған нәтижелердің талдауы нақты ӛлшеуіштермен
белгіленуі;
Білім беру жүйесінің салыстырмалы бағасы және олардың тиімділігі;
Зерттеу қорытындысына әсер ететін контекстегі дәйектемелерді анықтау;
Ғылыми дәлелденген әлемдік ақпараттық қауымдастықтың мәліметтерін
алу;
Тәуелсіз елдер нәтижесін, сонымен қатар білім саясатын жақсарту
нұсқауын зерттеуге қатысушыларға ұсыну;
Зерттеу нысаны бастауыш сынып бітірушілерінің оқу жетістіктерін
анықтайды, себебі оқытудың алғашқы 4 жылы нақты білімді және үйрену
қабілеттерін шыңдаудың негізі. Мазмұны және формат бойынша білімді
табысты жалғастыруда негізгі мектепте әртүрлі мәтіндерді қолдану үшін
осы уақыт арасында қатысушылар оқып үйрену керек. TIMSS халықаралық зерттеуінің негізгі мақсаты – әртүрлі елдердегі білім жүйесі мен орта мектепоқушыларының жаратылыстану-математикалық дайындық деңгейін салыстырмалы бағалау және осы дайындық деңгейіне әсер ететін факторларды анықтау. TIMSS халықаралық зерттеуі 4 және 8– сынып оқушыларының математика мен жаратылыстанудан білім сапасын бағалайтын төртжылдық мерзіммен (1995, 1999, 2003, 2007, 2011, 2015) өткізілетін зерттеу. Зерттеуге 63 елден аса әлем елдері қатысады. PISA (Programme for International Student Assessment) – халықаралық зерттеудің мақсаты 15жастағы оқушылардың математикалық, жаратылыстану мен оқудағы сауаттылығын бағалау болып табылады. Зерттеудің негізі мектептің бағдарламасын меңгеру ғана емес, жеке тұлғаның дамуындағы білімін, дүниетанымын шыңдау, әртүрлі өмірлік жағдайларда шешім қабылдай алатын қабілеттерін дамытуға бағыттау. |
|
|
Скачать 50.52 Kb.