Главная страница
Навигация по странице:

  • Спорттық

  • Тұрмыстық нақты суларды тазарту әдістері мен құрылыстары.

  • Ағынды суларды биологиялық тазарту бойынша құрылыстарды бағалау

  • Ағынды суларды зарарсыздандыру схемаларын бағалау

  • Елді мекендер аумағындағы топырақ сапасына қойылатын гигиеналық талаптар

  • Топырақ құрамында кездесетін химиялық ластаушылардың қауіптілік кластары қалай бөлінеді

  • Топыраққа қойылатын химиялық және эпидемиологиялық талаптар

  • рк. №2 РК. Аралы баылау 2


    Скачать 56.26 Kb.
    НазваниеАралы баылау 2
    Дата05.02.2023
    Размер56.26 Kb.
    Формат файлаdocx
    Имя файла№2 РК.docx
    ТипДокументы
    #920476
    страница1 из 3
      1   2   3

    Аралық бақылау 2


    1. Спорттық объектіні, мәдени-ағарту және ойын-сауық мекемелерін санитарлық сипаттау әдістері

    2. Рекреациялық іс-шаралар жоспарларын құру ережелері

    3. Аспаптық және зертханалық жүргізу әдістемесі спорт залдарын, театрларды, кітапханаларды зерттеу

    4. Спорттық ғимараттарды орналастыруға, мәдени-ағарту мекемелеріне қойылатын талаптар

    5. Сәулеттік-жоспарлау спортына, мәдени-ағартушылық және ойын-сауық мекемелер қойылатын талаптар

    Тексеру жүргізуге, жүргізілген тексеру нәтижелерін ресімдеуге арналған актілердің, жүру қауіпсіздігін бұзушылық жағдайларын есепке алу жөніндегі қажетті есеп құжаттарының, анықталған бұзушылықтарды жоюға нұсқамалардың нысандарын бекіту туралы

    Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің 2006 жылғы 13 шілдедегі N 175 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2006 жылғы 28 шілдеде тіркелді. Тіркеу N 4317.

    Тексеру тағайындау туралы актілерді тіркеу және есепке алу:

    Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары жүргізетін тексерулер нәтижелері бойынша қалыптасатын шынайы және дәйекті құқықтық статистикалық ақпаратты жинақтау, есепке алу, талдау және мемлекеттік органдарға, жеке және заңды тұлғаларға ұсыну;

    жеке тұлғалардың, заңды тұлғалардың, соның ішінде қызметтеріне бақылау және қадағалау жүргізілетін мемлекеттік органдардың, филиалдардың және заңды тұлғалардың өкілдіктерінің қызметін тексеруді жоспарлау және оңтайландыру кезінде елдегі құқық қорғау қызметінің тиімділігі мен сапасын арттыру мақсатында жүзеге асырылады.

    Осы Ережеде мынадай түсініктер қолданылады:

    1) ақпараттық есепке алу құжаты (бұдан әрі – АЕҚ) - оның негізінде мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу деректері қалыптасатын белгіленген үлгідегі құқықтық статистикалық ақпараттың (№1-П нысанды есепке алу карточкасы және талон-хабарлама) материалдық (қағаз, магниттік, оптикалық және басқа да) жеткізгіші;

    2) тексеру объектілері – жеке тұлғалар, заңды тұлғалар, соның ішінде қызметтеріне бақылау және қадағалау жүргізілетін мемлекеттік органдар, филиалдар және заңды тұлғалардың өкілдіктері;

    3) тексерулерді жоспарлау – уәкілетті мемлекеттік органдардың тексерулерді жүйелеуі, оңтайландыруы және реттеуі;

    4) тіркеу субъектілері – жеке тұлғалардың, заңды тұлғалардың, соның ішінде қызметтеріне бақылау және қадағалау жүргізілетін мемлекеттік органдардың, филиалдардың және заңды тұлғалардың өкілдіктерінің қызметіне тексеру жүргізуге Қазақстан Республикасының заңдары уәкілеттік берген мемлекеттік органдар.

    1. Спорттық үй-жайларды жылытуға, желдетуге, микроклиматқа, қоршаған ортаға, залдар, театрлар, кітапханалар және жарықтандыруға қойылатын талаптар.

    ХАЛЫҚ ДЕНСАУЛЫҒЫ ЖӘНЕ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІ ТУРАЛЫ

    Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шiлдедегi № 360-VI ҚРЗ Кодексі.

    9-бап. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның құзыреті

    Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган:

    1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

    2) өз құзыреті шегінде халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы құқықтық актілерді және есепке алу құжаттамасы мен есептік құжаттаманың нысандарын әзірлейді және бекітеді;

    3) кәсіптік аурудың еңбек (қызметтік) міндеттерін орындаумен байланысын анықтау сараптамасының қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

    4) санитариялық-эпидемиологиялық мониторингті жүзеге асырады;

    5) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

    6) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының қызметін үйлестіреді;

    7) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында ведомстволық статистикалық байқауды қамтамасыз етеді;

    8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы электрондық ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді, ақпараттық-коммуникациялық желілерді құрады және олардың жұмыс істеуін, оларға Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың қол жеткізуін ұйымдастыруды қамтамасыз етеді;
    9) жергілікті атқарушы органдардың басшыларымен халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметтің түпкі нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған меморандумдар жасасады;

    10) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу тәртібін айқындайды;

    мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау мен қадағалау объектісінің, қоршаған ортаға зиянды заттар мен физикалық факторлардың жол берілетін шекті шығарындылары мен жол берілетін шекті төгінділері, санитариялық қорғау аймақтары мен санитариялық-қорғаныш аймақтары бойынша нормативтік құжаттама жобаларының, шикізат пен өнімнің жаңа түрлерінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды береді;

    1. Тұрмыстық нақты суларды тазарту әдістері мен құрылыстары.

    Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызметi - органдар мен мекемелердiң бiрыңғай орталықтандырылған жүйесi, олардың басты мiндетi қоршаған ортаның қолайсыз факторларының халықтың денсаулық жағдайына зиянды әсерiн болдырмау, анықтап, жойып отыру, санитариялық-эпидемиологиялық жағдайға бақылау жасау және кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың, лауазымды адамдар мен азаматтардың санитариялық ережелер мен нормаларды, гигиеналық нормативтердi, санитариялық заңдарды және Қазақстан Республикасы заңдарының адамның денсаулығын сақтауға қатысты бөлiгiн орындауын қадағалау арқылы жұқпалы және кәсiптiк аурулардың алдын алу болып табылады.

    Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызмет өз жұмысында Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң жарлықтарын, Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң қаулыларын және өзге нормативтiк актiлердi басшылыққа алып отырады.

    Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызметтiң құрылымына мыналар кiредi:

    - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқармасы;

    - Қазақстан Республикасының тиiстi аумақтарында мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалайды жүзеге асыратын органдар мен мекемелер:

    - Темiр жол көлiгiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалайды жүзеге асыратын органдар мен мекемелер:

    - Әуе көлiгiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын органдар мен мекемелер:

    - Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгiне iссапарға жiберiлiп, оның объектiлерiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалайды жүзеге асыратын органдар мен мекемелер:

    - Министрлiктердiң, компаниялардың, концерндердiң, корпорациялардың объектiлерiнде мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын мекемелер;

    - Ерекше қауiптi және карантиндiк iндет бойынша жұқпалы аурулардың таралуына қарсы шаралар ұйымдастыру мен өткiзудi қамтамасыз ететiн органдар мен мекемелер:

    - Алдын ала және ошақтық дезинфекция, дезинсекция, дератизация жүргiзетiн органдар мен мекемелер жатады.

    Санитариялық-эпидемиологиялық бас басқарма:

    Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызметке кiретiн органдар мен мекемелерге басшылық етедi;

    республика халқының денсаулығын сақтау және санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету мәселелерi бойынша Қазақстан Республикасының заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң жарлықтарын, Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң қаулылары мен өкiмдерiн әзiрлеуге қатысады;

    1. Ағынды суларды механикалық тазарту бойынша құрылыстарды бағалау

    Табиғи жарықтандыру – бөлмелерді сыртқы қоршайтын құрылымдардағы жарық ойықтары арқылы көретін аспан жарығымен (тік немесе шағылған) жарықтандыру. Адамдар тұрақты болатын бөлмелерде, қағида бойынша, табиғи жарықтандыру болуға тиіс.

    Табиғи жарықтандырусыз ғимараттар мен құрылыстарды жобалауға белгіленген тәртіпте бекітілген құрылыстық нормалар, өнеркәсіптің жекеленген салаларының ғимараттары мен құрылыстарын құрылыстық жобалаудың нормативтік құжаттары айқындаған бөлмелерді, сондай-ақ ғимараттардың үй асты қабаты және шығыңқы ірге қабаттарында орналастыруға рұқсат етілген бөлмелерді жобалауға жол беріледі. Табиғи жарықтандыру бүйірлік, үстіңгі және құрастырылған (жоғарғы және бүйірлік) болып бөлінеді. Кішігірім цехтарда біржақты бүйірлік табиғи жарықтандыру жағдайында ТЖК-нің минималды мәні бөлмелердің сипаттық тілігінің тік жазықтығы мен шартты жұмыс бетінің қиылысында жарық ойықтарынан неғұрлым алыстатылған қабырғадан 1м қашықтыққа орналасқан нүктеде, ал екіжақты бүйірлік жарықтандыру жағдайында – бөлмелердің ортасындағы нүктеде нормаланады.

    Табиғи жарықтандырудың бірқалыпты еместігі бүйірлік жарықтандыруы бар бөлмелер үшін, үстіңгі және бүйірлік жарықтандыру жағдайында VII және VIII разрядтардың жұмыстары ордалып жатқан өндірістік бөлмелер үшін және бүйірлік жарықтандыру жағдайында Г, Д разрядтарының жұмыстары орындалып жатқан қосалқы бөлмелер мен қоғамдық ғимараттардың бөлмелері үшін нормаланбайды.

    Бөлмені табиғи жарықтандыру

    Түрлері:

    • тікелей күн сәулесі

    • жұлдыздан шыққан жарық

    • түрлі заттардан шағылысқан жарық

    • Бөлмеде күн сәулесінің тікелей түсуімен табиғи жарықтандырудың ұзақтығы мен қарқындылығы анықталады

    • ендік

    • атмосфераның мөлдірлік дәрежесі

    • жер бетінің шағылыстырғыштығы

    • ғимараттың негізгі нүктелерге бағдарлануы

    • қарама-қарсы ғимараттар арқылы терезелерді көлеңкелеу

    • ғимарат қабырғаларының биіктігі мен түстері

    • жасыл алаңдардың жақындығы

    • терезе саңылауларының мөлшері, пішіні және орналасуы

    Табиғи жарықтандыру табиғи жарықтандыру коэффициентімен (KEO) анықталады, ол бөлме ішіндегі жарықтандыру сырттағы жарықтан неше есе аз екенін көрсетеді; бұл көрсеткіш пайызбен көрсетілген.

    • e = (Eun / Enar) x100%

    • мұндағы e - табиғи жарықтандыру коэффициенті,%.

    • Eun - ішкі жарықтандыру, люкс;

    • Yenar - сыртқы жарықтандыру, люкс.

    Табиғи жарықтандыру коэффициенті (KEO) - бұл бөлменің ішіндегі табиғи жарықтандырудың оның жұмыс бетіндегі ең аз мәнінің нүктелеріндегі сыртқы көлденең беттің жарықтандырылуының бір мезгілде өлшенген мәніне қатынасы, жарықтың диффузиялық сәулесімен жарықтандырылады. толығымен ашық аспан (жанама күн сәулесі).

    Табиғи жарықтың таралуы тәулік және жыл мезгіліне, сонымен қатар атмосфералық құбылыстарға байланысты. Жарықтандыруға ғимараттардың орналасуы және құрылысы, шыны беттерінің үлкендігі, терезелердің формасы мен орналасуы, қарама – қарсы тұрған ғимараттардың арақашықтығы және т.б. әсер етеді.

    Табиғи жарық көзі – күн радиациясы, яғни жер бетіне күннен келетін сәуле энергиясының түзу және шашыраған жарығы. Табиғи жарық терезелер арқылы бөлме ішіне кіреді.

    Табиғи жарық терезеден немесе төбеден арнайы жасалған жарық көздерінен түседі.

    1. Ағынды суларды биологиялық тазарту бойынша құрылыстарды бағалау

    Биологиялық тазалау әдісі микроорганизмдердің ағынды сулардағы түрлі қосылыстарды өздерінің субстраты ретінде пайдалану әрекетіне негізделген. Бұл әдістің құндылығы оның ағын су құрамындағы органикалық және бейорганикалық кең спектрлі заттарды жоюында жатыр. Алайда бұл әдістің

    ойдағыдай жүруі үшін тазалау қондырғыларының құрылысына көп мөлшерде қаржы бөлу қажет. Тазарту процесі барасында тазалаудың технологиялық режимін қатаң сақтау және микроорганизмдердің ластанудың жоғары концентрациясына өте сезімтал келетінін ескеру қажет. Сондықтан биологиялық тазарту жүргізбестен бұрын, ағын суларды сұйылту қажет.

    Ағын суларды биологиялық жолмен тазарту процестерінің 2 әдісі бар

    Аэробты – микроорганизмдер заттарды тотықтыру үшін оттегі пайдаланады. Анаэробты – микроорганизмдер бос күйіндегі еріген оттегімен де, сондай – ақ нитратиондарыны электрондарының артық акцепторларымен баййланысқа түсе алады.

    1. Ағынды суларды зарарсыздандыру схемаларын бағалау

    «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексінің 7 бабына сәйкес (денсаулық сақтау саласындағы) Өкілетті орган ҚР территориясында мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау жөніндегі атқарымды және т.б. атқарымдарды жүзеге асырады. ҚР осы Кодексінің 21 бабына сәйкес МСЭҚ халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулылығы саласында ҚР заңнамасының бұзылуының ескертуге, шығаруға, алдын алуға, сондай-ақ халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулылығы саласында нормативтік-құқықтық актілердің сақталуына және тұрғындардың денсаулығы мен тіршілік ортасын қорғау мақсатындағы гигиеналық нормативтердің сақталуына бақылау жасауға бағытталған. МСЭҚ нысандары болып жеке және заңды тұлғалар, ғимараттар, құрылыстар, өнеркәсіптік кәсіпорындар, өнім, жабдық, көлік құралдары, су, ауа, азық-түліктер және қызметі, пайдаланылуы, тұтынуы, қолданылуы адам денсаулығы мен қоршаған ортаға зиян келтіруі мүмкін басқа да нысандар табылады.

    Сарқынды суларды зарарсыздандыру тиімділігінің МСЭҚ мыналардан тұрады:

    - сарқынды суларды ағызып жіберу және пайдалану шарттарын келісу;

    - сарқынды суларды зарарсыздандыру технологиясын, өндірістік бақылау бағдарламаларын (көрсеткіштер, сынамаларды іріктеу нүктелері мен еселілігі, анықтау тәсілдері) келісу;

    - өндірістік бақылау кезінде алынған нәтижелерді жүйелі түрде талдау;

    -зарарсыздандырылған сарқынды суды ағызып жіберу шарттарын өзгерту туралы ұсыныстар енгізу;

    - жергілікті өзін-өзі басқару органдарының індеттік қолайсыздықтардың туындауы немесе бар болу қаупі туралы жергілікті өзін-өзі басқару органдарына дер кезінде ақпарат беру;

    -үстіңгі қабаттағы суларды ластанудан қорғау жөніндегі санитарлық ережелердің талаптарына сәйкес халықтың шауаршылық-ауыз су және мәдени-тұрмыстық суды пайдалану жармада зарарсыздандыру тиімділігіне зертханалық бақылау жүргізу (сарқынды суларды су нысандарына ағызып жіберген кезде);

    1. Елді мекендер аумағындағы топырақ сапасына қойылатын гигиеналық талаптар?

    Елді мекендердегі топырақ сапасына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар СанПин 2.1.7.1287-03 «Санитарлық-эпидемиологиялық топырақ сапасына қойылатын талаптар» денсаулық сақтау ережелерін талап етеді әр түрлі аумақтардың топырақ сапасына, атқаратын қызметіне байланысты мақсаты мен қолданылуы. Топырақ сапасына қойылатын гигиеналық талаптар елді мекендердің аумақтары үшін ең алдымен құрылған ең маңызды аумақтар (қауіпті аймақтар):

    • балалар және оқу орындары

    • спорт, ойын алаңдары, ойын алаңдары

    • тұрғын үй құрылысы

    • демалыс аймақтары, демалыс аймақтары

    • су қоймаларын, жағалауды санитарлық қорғау аймақтары

    • санитарлық қорғау аймақтары

    Тұрғын аудандардағы топырақтарда, рұқсат:

    1. - рұқсат етілген шекті мөлшерден асатын санитарлық-токсикологиялық көрсеткіштер бойынша концентрациялары немесе шамамен химиялық заттардың рұқсат етілген концентрациясы

    2. - санитарлық-бактериологиялық көрсеткіштер бойынша кез келген ішектің қоздырғыштарының болуы инфекциялар, патогендік бактериялар, энтеровирустар. Санитарлық-индикативті организмдер көрсеткіші топырақтың 10 жасушасы / г артық болмауы керек;

    3. санитарлық-паразитологиялық бойынша көрсеткіштер – патогендердің болуы ішектің паразиттік аурулары (геогельминтоздар, лямблиоздар, амебиаздар және т.б.), геогельминттердің жұмыртқалары, кисталар (ооцисталар), ішек, патогенді, қарапайымдылар;

    4. санитарлық-энтомологиялық көрсеткіштер – преимагинальды болуы синантропты шыбындардың формалары;

    5. санитарлық-химиялық көрсеткіштері бойынша санитарлық саны төмен 0,98 (салыстырмалы бірлік) болмауы керек

    1. Топырақ құрамында кездесетін химиялық ластаушылардың қауіптілік кластары қалай бөлінеді?

    Топырақты ластаушы заттар қауіптілік кластары бойынша да ерекшеленеді. Олардың барлығы үшеуі бар. Біріншіге келесі заттар жатады:мышьяк;кадмий;сынап;қорғасын;мырыш;фтор;бензо(а)пирен.

    Екіншісіне:бор;кобальт;никель;молибден;мыс;сурьма;хром.

    Үшіншісіне:барий;ванадий;вольфрам;марганец;стронций;ацетофенон.

    Қауіптілік класы – белгілі бір қосылыстың уыттылық деңгейін анық көрсететін шартты көрсеткіш. Бұл көптеген әртүрлі критерийлерді ескереді, мысалы, асқазанға енгізгенде, теріге қолданғанда, созылмалы әсер ету кезіндегі орташа өлім дозасы және т.б.

    Тұрғын үйлер мен демалыс орындарының құрылысын бастамас бұрын, болашақта осы жерлерде тұратын адамдардың денсаулығына елеулі проблемаларды болдырмау үшін топырақтың ластану дәрежесін бағалау маңызды. Әртүрлі көрсеткіштер бойынша топырақты зерттеу «Веста» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің аккредиттелген зертханалар желісінде сапалы және жылдам орындалады. Компанияның өкілдіктері еліміздің барлық аймақтарында жұмыс істейді. Қолжетімді бағамен сенімді нәтижелерді қамтамасыз ету үшін біз заманауи жабдықтар мен озық технологияларды қолданамыз.

    1. Топыраққа қойылатын химиялық және эпидемиологиялық талаптар

    Топырақтың сапасын анықтауға мүмкіндік беретін критерийлер жиынтығын топырақтың санитарлық жағдайының көрсеткіші деп атайды.

    Топырақтың санитарлық жағдайының барлық көрсеткіштерін тура және жанама деп бөлуге болады. Лабораториялық зерттеудің тікелей көрсеткіші бойынша топырақтың ластану деңгейі немесе тұрғынның денсаулығына қауіпсіздік деңгейін бағалауға мүмкіндік береді. Жанама көрсеткіштер арқылы топырақтың бұрыннан және әлі күнге дейін ластанғаны туралы қорытынды шығаруға болады.

    Топырақтың эпидемиологиялық қауіпсіздігінің көптеген санитарлық-химиялық көрсеткіштері жанама болып табылады. Топырақтың қауіптілігі мен ластану деңгейін бағалау тек Хлебниковтың санитарлық санының көлеміне байланысты болуы мүмкін. Егер топырақ таза болса, онда Хлебников саны 0,98-1-ге тең. Зерттеу үшін топырақтың өзге санитарлық-химиялық көрсеткіштерін ластанбаған таза топырақтың көрсеткіштерімен салыстыра отырып бағалайды.

    Жаңадан ластанған топырақты зерттеу топырақты бақылауға қарағанда, оның құрамында органикалық азоттардың, көміртегілердің, хлоридтердің, қышқылдылығының жоғары екендігін көрсетеді. Құрамында аммиак, нитрит немесе нитраттың жоғары болуы топырақтың азотты органикалық заттардан өздігінен тазару процесін көрсетеді. Зерттейтін топырақта жалпы органикалық азот, көміртегі және қышқылдылығының жоғары болуы, бақылау топырағындағы аммиак нитрит және нитраттармен бірдей көлемде болса, онда ол топырақтың жаңадан ластанғандығын және минералдану процесінің топырақтанғандығын білдіреді.

    Эпидемиологиялық қауіпсіздіктің санитарлық-микробиологиялық, гельминтологиялық немесе энтологиялық көрсеткіштердің санитарлық-химиялық көрсеткіштерінің айырмашылығы тура болып табылады, яғни топырақтың қауіпсіздігі мен ластануының деңгейін бағалауға мүмкіндік береді. Одан басқа бұл көрсеткіштер арқылы бұрын ластанғанын да анықтауға болады.
    1.   1   2   3


    написать администратору сайта