Абуов КП. АрселорМиттал Теміртау
 Скачать 195.71 Kb.
|
 КІРІСПЕ АрселорМиттал Теміртау – АМТ қазақстандық тігінен біріктірілген болат құю және тау-кен компаниясы, Қарағанды металлургия комбинаты (Теміртау, Қарағанды облысы), Қазақстанның ірі болат құю кәсіпорны. 2008 жылдың аяғында саланың әлемдік нарығының 10% - ға жуығын бақылайтын "АрселорМиттал" трансұлттық металлургиялық тобының құрамына кіреді. "Эксперт РА Казахстан" рейтинг агенттігінің мәліметтеріне сәйкес, "АрселорМиттал Теміртау" АҚ Қазақстанның ірі компаниялары тізімінде (2015 жылға) 8-ші орынға ие болды. Үш бөлімге бөлінеді: болат, көмір және темір рудасы. Комбинатқа 10 жыл ішінде компания құрылғаннан бері 1,5 млрд доллар инвестиция салынды. Өндіріс жаңғыртылды, жылдық қуаттылығы 320 мың тонна болатын қорғасын-мырыш цехы салынды. Болат өндірісі -5,1 млн.тонна (2004) 1996 жылы 3,1 млн. тонна, дайын прокат -3,9 млн. тонна (1996 жылы 2,2 млн. тонна) өсті. 2006 жылы сортты прокат зауытының құрылысы жүргізілді. Компания өнімдері ҚХР, Еуропа, Америка және Иранға сатылады, бірақ соңғы бірнеше жылда "Арсело Миттал Теміртау" АҚ-да өнімді өткізу мәселелері туындады, бұл қызметкерлердің қысқаруына алып келеді. Соңғы бес жылда компания 8 мың адамды қысқартты, бұл барлық персоналдың 20% - ын құрады . Орташа жалақы шамамен 129 мың теңгені құрайды, басқа мәліметтер бойынша-шамамен 62 мың теңге (2013) Қарағанды металлургия комбинатында "Арселор Миттал" тобы кәсіпорындарының арасында жарақаттанудың ең жоғары деңгейі». Қарағанды металлургия комбинаты ДЦ компаниясының химия-металлургия зауытымен қатар, Теміртаудағы атмосфераның негізгі ластаушысы болып табылады. Ал Қарағанды облысы бойынша "АрселорМиттал Теміртау" және "Қазақмыс" компанияларының үлесіне шығарындылардың жалпы көлемінің 70% - ға дейін келеді. Жыл сайын "АрселорМиттал Теміртау" компаниясының қызметінде атмосфераға шекті рұқсат етілген шығарындылар нормативтерінің артуы, шаруашылық-тұрмыстық ағынды суларды ағызу және қалдықтармен жұмыс істеу кезінде экологиялық талаптардың сақталмауы, сондай-ақ табиғатты пайдалану шарттары тіркеледі. Анықталған бұзушылықтар үшін компания жыл сайын мемлекетке 1,7 млрд.теңгеге дейінгі мөлшерде шағын айыппұл төлейді. ҚР экологиялық заңнамасының нашар болуы, елде қоршаған ортаны қорғау министрлігінің болмауы және төмен айыппұлдар компанияға экологиялық нормаларды қайта бұзуды жалғастыруға мүмкіндік береді. Осылайша, 2015 жылдың қыркүйегінде компания қоршаған ортаға келтірілген залалды өтеу есебінен 1,7 млрд.теңге сомасына айыппұл салды. 2018 жылдың 10 қаңтарында "АрселорМиттал Теміртау" компаниясының металлургиялық комбинатына экологияға зиян келтіргені үшін 600 миллион теңге айыппұл салынды. 2019 жылдың наурыз айында "АрселорМиттал Теміртау" 1,4 млрд теңгеге айыппұл салынды. Қосалқы станциялар мен автоматтандыру желілерінің цехы. Желілер мен қосалқы станциялар цехы (Оажа) негізгі міндеттері болып табылатын комбинаттың қосалқы бөлімшесі болып табылады.: -комбинаттың барлық бөлімшелерін үздіксіз электрмен жабдықтау; -негізгі және қосалқы жабдықтарды жөндеу; -алынатын электр энергиясының сапасын бақылау; -құрылымдық бөлімшелердің негізгі және қосалқы жабдықтарын басқару, қорғау, автоматика, сигнал беру тізбектерін, өлшеу құралдарын жөндеу және баптау; -негізгі және қосалқы жабдықтарды жөндеу және сынау, Электр тогымен зақымданудан жеке қорғаныс құралдарын сынау; -кәсіпорынның барлық өндірістік қызметінің метрологиялық қамтамасыз етілуін, ӨҚ жағдайы мен қолданылуын, өлшеуді орындау әдістемелерінің талаптарын сақтауды қадағалау. Жабдықтың бөлшектері мен тораптарын ультрадыбыстық бақылау, жүк көтергіш машиналардың қауіпсіздік аспаптарын жөндеу және баптау; -иондаушы сәулелену көздерінің көмегімен технологиялық процестерді бақылау, РИА-ға техникалық қызмет көрсету, сақтау және тасымалдау; -өндірісті басқару жүйелерін автоматтандырудың бағдарламалық-ақпараттық кешендерін жобалау және енгізу жоспарларын дайындау; -комбинаттың құрылымдық бөлімшелерін тұрақты және үздіксіз байланыспен қамтамасыз ету, сондай-ақ техникалық диспетчерлендіру мен байланыстың барлық құралдары мен жүйелерін сапалы техникалық пайдалану және жөндеу. 1 ЖАЛПЫ БӨЛІМ 1.1 Цехтың технологиялық үдерісі Желілер мен қосалқы станциялар цехы 1958 жылы ұйымдастырылған және электр энергиясын бөлу, қамтамасыз ету комбинаттың барлық цехтарын электрмен жабдықтау. Цех құрылымы Құрылымдық цех 7 пайдалану учаскесіне және 1 жөндеу учаскесіне бөлінген: 1-Домна учаскесі; 2-КХП және ОНРС учаскесі; 3-прокат цехтарының учаскесі; 5-күрделі жөндеу учаскесі; 6-желілік учаске; 7-диспетчерлік қызмет; 8-болат балқыту және оттегі өндірісінің учаскесі; 9-агломерациялық өндіріс учаскесі. Қазіргі уақытта цех құрамына 10 ірі және 1000 жуық шағын қосалқы станциялар кіреді. Олардың барлығы металлургиялық комбинаттың цехтарын электрмен қамтамасыз етуге арналған. ДЦ электромонтерлері-комбинаттағы ең білікті мамандардың бірі. Қазіргі уақытта цехта 97 адам жұмыс істейді, оның 40% - ы-әйелдер: негізінен бұл жөндеу және жедел қызмет көрсету жөніндегі электромонтерлер. Функционалды цех домна, коксохимиялық, илемдеу өндірісінің, АГП, оттегі цехының электр желілерінің жұмысын қамтамасыз ететін бірнеше учаскелерге бөлінген. Сонымен қатар, цехтың құрамында – жөндеу учаскесі мен әуе және кабель желілерінің учаскесі бар. Алты онжылдықта коп айтарлықтай өзгерістер болды. Жаңғырту жоғары қарқынмен жүріп жатыр. Жыл сайын жабдықты жаңартуға компания үлкен қаражат бөледі. Электр қондырғыларының жұмысын бақылау үшін қазіргі заманғы бақылау жүйелері орнатылды. Жаңғырту бағдарламасы бойынша ескірген майлы ажыратқыштарды қазіргі вакуумдық ажыратқыштарға ауыстыру жүзеге асырылуда. Соңғы екі жылда шағын станцияларды бірнеше ірі қайта құру жүргізілді, домна және болат балқыту өндірісінде бірнеше трансформаторлар жөнделеді. Осының барлығы кәсіпорынның жұмысын үздіксіз жасауға мүмкіндік береді. 1.2 Электржетекке қойылатын талаптар Электржетекке қойылатын талаптар техникалық процесс барысынан және электржетекті пайдалану шарттарынан туындайды. Негізгі талаптарға мыналар жатады: - жылдамдықты реттеу диапазоны. - сипаттаманы реттеу тұрақтылығы. - механизмнің өнімділігі. - цикл уақыты. - орнату дәлдігі. - тежеу тәсілі. - үдеуді шектеу. - қосу тазалығы. - белгіленген режимдерде сипаттаманың қаттылығы. - өтпелі процестердің ұзақтығы. - электржетек жұмысының үнемділігі. Скип-скипті көтергіштің бағыттаушы құралдары бойынша арқандардың көмегімен қозғалатын сусымалы және ұсақ кесекті жүктерді көтеруге арналған көтермелі, өздігінен тиелетін қорап (клетка). Скиптер тау-кен және металлургия өнеркәсібінде көмірді, кенді және басқа да пайдалы қазбаларды жер бетіне көтеру үшін қызмет етеді. Олар сондай-ақ Домна пештеріне шихтаны тиеу үшін қолданылады. Қазіргі уақытта Домна пешінің колошнигіне шихта материалдарын берудің екі тәсілі әзірленді және оны тиеу құрылғысына — скиптік және конвейерлік. Ірі пештерге арналған материалдарды көтеру биіктігі 70-80 М.скипті көтергіш (скип). Скипті көтергіштің негізгі элементтері (сурет. 1) 5 көлбеу көпір, 3 скип көпірі бойынша екі қозғалатын, 1 скип шығыры және 4 арқандар жүйесі және скиптерді ілу және жылжыту үшін блоктар болып табылады. Көлбеу көпір ішінде скиптер қозғалатын 7 екі рельстік жол төселген дәнекерленген кеңістіктік металл конструкциясын білдіреді. Көпірдің көкжиекке көлбеу бұрышы 47-54° құрайды, ал 6 скипті шұңқыр учаскесінде 60°жетеді. Көлбеу көпірдің екі тірегі бар — Домна пешінің іргетасына тірелетін скипті шұңқыр мен 2 бағанасы (пилон). Скиптердің орнын ауыстыруды көлбеу көпірдің астында машина залында орналастырылатын 1 скипті шығыр қамтамасыз етеді. Скипті шығырлардың жүк көтергіштігі пештің және скиптың көлемінің өсуі кезінде өседі және көлемі 1033-3200 м3 пештер үшін 15-39 т құрайды. 1) скиптерді теңестіру не қамтамасыз етіледі; скиптің тиелген материалдарымен жоғары қозғалғанда бос скип төмен, скипті шұңқырға түсіріледі. 3, б скипке материалдарды тиеу 6 скип шұңқырында, түсіру-3, а скипін аудару (көлбеу) арқылы сусымалы аппараттың қабылдау шұңқырына жүргізіледі. Скиптің көтеру (түсіру) уақыты әдетте 35-45 с құрайды, көпір бойынша қозғалыс жылдамдығы 3-4 м/с жетеді. Өндірісті механикаландыру дәрежесі бойынша зауыттар келесі топтарға бөлінеді: Зауыттар жұмысының өндірістік көрсеткіштері жұмысшылардың еңбек өнімділігі, яғни жылына бір жұмысшыға келетін шығарылатын дайын металл конструкцияларының тонна саны болып табылады; жылына өндірістік алаңның 1 м2-нен дайын өнімді алу. Бұл көрсеткіш жылына дайын өнімнің тоннасын зауыттың өндірістік алаңына бөлу жолымен алынады; өнімнің өзіндік құны. Өнімнің өзіндік құны 1 м2 өндірістік алаңнан дайын өнімнің алынуына, еңбек өнімділігіне және кәсіпорындарды механикаландыруға байланысты. Механикаландыру дәрежесі бойынша зауыттарды ажырататын сыртқы белгі олардың кран жабдығымен, сондай-ақ металды өңдеуге, металлоконструкцияларды тойтаруға және дәнекерлеуге арналған жабдықпен жабдықталуы болып табылады. Металл құрылымдарын дайындау бойынша барлық технологиялық операциялар топтарға бөлінеді, оларды орындау үшін цехтар құрылады. Әрбір цехқа қандай операцияларды және қандай жұмыс көлемін орындауға байланысты белгілі бір алаң бөлінеді. Металл құрылымдарын дайындау үшін келесі цехтар құрылды: металды дайындау (қоймамен бірге),металды өңдеу, құрастыру-дәнекерлеу, сырлау-тиеу. Металл құрылымдарын дайындайтын барлық цехтар негізгі өндіріс цехтарының тобына жатады. Болашақ металл құрылымдары №1 МЗУ цехына клиенттер ұсынатын сызбалар бойынша жиналады. Бұл жұмысты білікті қызметкерлер орындайды. Содан кейін металл конструкциясы №2 МЗУ цехына жіберіледі, онда конструкцияны коррозиядан және барлық бөгде ластанулардан тегістеу болгаркаларымен және станоктармен тазалау жүргізіледі. Дайындалған бөлшектер мен маркаларды (жекелеген жөнелту элементтері) жартылай фабрикаттар қоймасына береді, онда олар құрастыру және дәнекерлеу цехына берілгенге дейін сақталады. Құрастыру-дәнекерлеу цехында конструкцияларды жинайды және пісіреді. Тораптар мен маркаларды құрастыру кезінде монтаждық тесіктерді бұрғылау, элементтерді фрезерлеу және жалпы бақылау құрастыру жүргізіледі. Пісіру қолмен, жартылай автоматты және автоматты. Үлкен қуатты зауыттарда кейде автоматты дәнекерлеу цехтарын ұйымдастырады. Бұл цехтар дербес бірлік болып табылады. Соңғы уақытта технологиялық жабдықтарды дайындау жөніндегі жұмыстар көлемінің өсуіне байланысты металлоконструкциялар мен құбырлар шеберханаларда механикаландырылған ағынды желілер құрылады. Ағынды желілер технологиялық металл құрылымдарын, стандартты емес жабдықтарды және технологиялық құбырлардың тораптарын дайындауға арналған. Өндірістік корпус - технологиялық металл құрылымдары мен құбырлар дайындайтын негізгі үй-жай. Өндірістік корпусқа жақын жерде ұсталық-престеу бөлімшесі орналасқан, онда әр түрлі ұсталық жұмыстарды орындауға арналған Пневматикалық балға бар. Алаңша КП-300 жүк тиегіш кранмен қызмет көрсетіледі. Ашық алаңның аумағында цилиндрлік формадағы ірі габаритті конструкцияларды Автоматты дәнекерлеуге арналған стенд және доғалық дәнекерлеуге арналған автоматтар орнатылған. Ашық алаңның жанында кран-арқалықпен қызмет көрсетілетін жабық эстакада орналасқан. Бұл үй-жайда металл құрылымдары, дәнекерленген құбырлар дайындалады, сондай-ақ металды кесу және түзету жүргізіледі. Үй-жайда табақ ию біліктері, жылжымалы рольгангтер, гильотинді қайшылар, құрама пресс-қайшы, иілгіш білігі бар сыдыру-тегістеу станогы, құбырларды тазалауға арналған стенд, газды кесуге арналған алаң және құбыр ию станогы орналастырылады. 1.3 Ток түрін және қоректенетін кернеу шамасын таңдау Скип-тікбұрышты қиманың алдыңғы жағы ашық және дөңгелек түбі бар дәнекерленген болат қорапты білдіреді. Рельстер бойынша жылжу үшін оның алдыңғы және артқы скаттары (дөңгелектері) бар. Скип көлемі (Мск) эмпирикалық формула бойынша анықталады Мск = 0,0065 V0, мұнда V0 — пештің пайдалы көлемі, м3; Мск 20 v3 жетеді. Агрегаттың техникалық сипаттамасы жүк салмағы – 2,5 т дейін; скип көлемі – 0,085 – тен 1,6 м3 дейін; скип қозғалысының жылдамдығы – 0,2 м/сек; қуаты-2,2 – 7,5 кВт; көтеру жылдамдығы-0,1..0,3 м / с; жол ұзындығы – 2 – ден 30 м – ге дейін; жұмыс кернеуі – 3 х 380 вольт; жұмыс температурасы-15-тен +50 °С-ге дейін; тежегіш-ТКГ-160; 75-тен 83 ° с-ге дейін монтаждалуы мүмкін; көтергіштің келесі моделі құрылыс индустриясында жалпы құрылыс ерітінділерін, бетон, сылақ және кірпіш қалауды дайындау үшін қолданылады. Көтергіштің көмегімен ерітіндіні араластырғыштың қабылдау құрылғысына ерітіндінің компоненттері себіледі. Кернеу бойынша электр қабылдағыштар екі топқа бөлінеді: Электр қуаты 3,6 және 10 кВ желісінен тікелей электр қуатын алатын электр қабылдағыштар. Бұл топқа өздерінің трансформаторлары арқылы тамақтандырылған қара және түсті металдарды балқытуға арналған ірі электр қозғалтқыштары, қуатты қарсылықты пештер және доғалы пештер кіреді. 10 кВ кернеуінде 315 кВт және одан жоғары қуаттылығы бар қозғалтқыштар шығарылуы мүмкін; қуаты 380 - 660В кернеуде экономикалық тұрғыдан тиімді болып табылатын электр қабылдағыштар. Көптеген өндіріс механизмдері үшін процестің тұрақты жылдамдығын қамтамасыз ету, қысқа уақытты жұмыс істеу кезінде жүктемені ұлғайту, тез арада қалпына келтіру, жедел жеделдету және тежеу сияқты кең жылдамдықты басқару қажет, бұл электрлік ток электр қозғалтқыштарын пайдалануды талап етеді. 1.4 Орындаушы механизмнің қысқаша жазбасы Скипті көтергіштің негізгі элементтері: рельс жолы, скиптар, көтергіш машина, копер, тартқыш арқан, карьердегі және жер бетіндегі қайта тиеу құрылғылары. Негізінен екібарабанды көтергіш машиналары бар бір арқанды екі арқанды көтергіштер таралған (скиптердің жүк көтергіштігі 45 т дейін). Скиптердің жүк көтергіштігі 65-90 т болған кезде екіскптік көп арқанды бобинді және блокты көтергіш қондырғылар тиімдірек болады; жүк көтергіштігі 200 т артық болған кезде — тепе-теңдігі бар біріскікті көп арқанды қондырғылар. Скипті рельс жолдары карьердің тұрақты немесе уақытша жұмыс істемейтін бортында тік сызықты немесе сынған бойлық профилі бар траншеяға орналастырылады. Карьердің еңісінің бұрышына байланысты жолды көтеру бұрышы 20-45°. Жүк көтергіштігі 50 т дейінгі скиптер үшін қарапайым жолтабанды рельстік жолдар қолданылады, жүк көтергіштігі 50-80 т жолтабанның скиптерінің тұрақтылығын арттыру үшін 3-5 м дейін артады. Скиптерді тікелей автосамосвалдардан немесе бункерлерден жүктеледі. Тиеу эстакадаларының құрылымы скипті көтергіштің желісін ұзарту кезінде тау-кен жұмыстарының төмендеуіне қарай олардың орнын ауыстыруға ыңғайлы болу үшін жиналмалы. Скипті бункерге түсіру шанақты бағыттаушы қисық немесе су аударғыштардың көмегімен алға немесе артқа аударумен жүргізіледі. Скипті көтергіштің басқару пульті, әдетте, копрдың жоғарғы алаңында орналастырылады. Скипті көтергіштің жұмысын толық автоматтандыруға болады. Скипті көтергіштің негізгі артықшылықтары: көтерудің үлкен бұрышы, тау жыныстарының немесе пайдалы қазбалардың қысқа жолы бойынша орын ауыстыруы, алдын ала ұсақтамай ірі жыныстардың кесектерін көтеру мүмкіндігі және карьерлік көліктің басқа түрлеріне қарағанда үлкен жұмыс істеу, жылдамдық, конструкцияның қарапайымдылығы, техникалық қызмет көрсету және жөндеу, аз энергия сыйымдылығы, аршу жыныстары мен пайдалы қазбалардың әртүрлі түрлері мен сорттарын бөлек көтеру мүмкіндігі. Кемшіліктері: жоғары еңбек сыйымдылығы және скипті көтергішті салуға және қайта тиеу пункттерін тасымалдауға арналған едәуір шығындар, үлкен металл сыйымдылығы. Скипті көтергіш бағыттаушы бойынша еңіс діңгекпен қозғалатын жылжымалы бункер болып табылады. Көтергіштің бункері жүкшығырдың көмегімен қозғалысқа келтіріледі. Скипті көтергіш діңгегін орнату орнына байланысты көтергіш қабырғаларға немесе анкерлік болттардың көмегімен негізге бекітіледі. Скипті көтергішке арналған шұңқыршаны дайындау әдетте қажет емес. 1.5 Механизмнің кинематикалық сұлбасы Көтергіштің келесі моделі құрылыс индустриясында жалпы құрылыс ерітінділерін, бетон, сылақ және кірпіш қалауды дайындау үшін қолданылады. Көтергіштің көмегімен ерітіндіні араластырғыштың қабылдау құрылғысына ерітіндінің компоненттері себіледі. Агрегат скиптен, рамадан, электрбедкадан, басқару пультінен тұрады. Скип құрамына скип пен түсіру науасы кіреді. Көтергіштің негізгі сипаттамалары скиптің қозғалыс жылдамдығы - 0,25 м/с; скиптің көлемі 1,5 – м3; жүк көтергіштігі макс. – 2500 кг; жолдардың көлбеу бұрышы – 75 градус; көтерілу биіктігі – 12 м; ток жиілігі – ауыспалы: 38050±0,1 Гц; өлшемдері: ұзындығы – 4980 мм, ені – 2098 мм, биіктігі – 14730 мм; массасы, кг агрегат, автоматикасыз – 2350 кг; агрегаттың негізгі сипаттамалары бір модельдегі скипті көтергіштер бірнеше облыстарда қолданылуы мүмкін. Төменде біз құрылыста, өнеркәсіпте, тіпті саудада табысты пайдаланылатын осы модельдерді келтіреміз. Бұл модель инертті материалдар, көмір және тау жыныстары сақталатын қоймаларда да қолданылады. скиптің жүк көтергіштігі-500 кг дейін; скиптің көлемі-1 м3 дейін; скиптің көтерілу биіктігі-20 м дейін; көтеру жылдамдығы-0,13 м/с; көтергіштің салмағы-700 кг бастап; қуаты-3,5 кВт бастап; кернеу – стандартты: 380 В, мүмкін: 220 В; Өндірушілер мен скипті көтергіштердің бағасы осындай түрдегі көтергіш көтергіш қабырғалардың жанында да, олар болмаған жағдайда да орнатылуы мүмкін. Құрылғының жұмыс істеу принципін сипаттамаймыз, өйткені барлық скипті көтергіштерде ол жалғыз. Скипті көтергіштер карьерлерде, шахталарда, металлургия өнеркәсібінде қолданылады. Шахталар мен карьерлерде үлкен жүк көтергіштігі бар скиптер қолданылады. Ол 45 тоннаға, тіпті 90 тоннаға жетуі мүмкін. Төменде 1.1 суретте скипті көтергіштің сызбасы берілген (элементтерді көрсете отырып):  1-тиеуге арналған құрылғы; 2-скип; 3-бағыттағыштары бар станин; 4 – қайырмалы секция; 5–бұрылмалы рычаг; 6-қарсы салмақ; 7-көтергіштің жетегі; 8-траектория Сурет 1.1- скипті көтергіштің сызбасы |