Жүрек патологиялары кезіндегі клиникалық синдромдар. КМН журек клин синдром. Артериялы гипертензия (АГ)
 Скачать 34.65 Kb.
|
|
Жүрек-қантамыр патологиялары кезіндегі клиникалық синдромдар Артериялық гипертензия (АГ) – систолалық артериялық қысым с.б. 140 мм жоғары, диастолалық артериялық қысым с.б. 90 мм жоғары болатын күй. АГ бірінші және екінші ретті деп бөледі. АГ-ның айқын себебі болмаса, ол бірінші ретті, эссенциальдық АГ деп аталады (ТМД елдерінде – гипертония ауруы деп аталады). Егер АГ-ның себебі болатын болса, ондай АГ екінші ретті (симптоматикалық) АГ (САГ) деп аталады. Барлық АГ-ң ішінде эссенциальдық АГ үлесіне 90-95% тиеді, екінші ретті АГ үлесіне – 5-10% тиеді. Бұдан басқа, жекеленген систолалық АГ (ЖСАГ) бөледі, оның диагнозы диастолалық қан қысымы с.б. 90 мм төмен күйде, систолалық қан қысымы с.б. 140 мм жоғары болған жағдайда қойылады. Егер диастолалық артериялық қысым с.б. 120 мм-нен жоғары болса, ондай АГ қатерлі деп есептейді. Гипертония ауруы (эссенциальдық АГ) Гипертония ауруы – қан қысымының көтерілуінің себептері белгісіз, негізгі белгісі артериялық гипертония синдромы болып табылатын, созылмалы дамитын ауру. «Гипертония ауруы» деген атауды совет кардиология мектебінің негізін қалаушы Г.Ф.Ланг ұсынғандықтан, бұл атауды бұрынғы Совет одағының дәрігерлері қолданады. Басқа елдерде «эссенциальдық гипертензия», «эссенциальдық гипертония» деген атауларды қолданады. АГ-мен ересек тұрғындардың 20-30% ауырады. Жас өскен сайын АГ-да жиілей түседі, 65-тен жоғарғы жастағылардың 50-65% АГ ауырады. 50 жасқа дейін АГ көбіне еркектерде кездеседі, 50 жастан кейін әйелдерде жиірек кездеседі. Гипертония ауруы жүрек-тамыр ауруларынан болатын өлімнің жоғарғы көрсеткішінің себебі болып табылады. АҚҚ-ң деңгейі және инсультпен ауыру қаупінің арасында тура байланыс болады. Сонымен қатар, ГА атеросклероз бен ЖИА, жүрек әлсіздігінің дамуына жағдай жасайды. Этиологиясы және патогенезі. ГА себебі белгісіз. Гипертония ауруының пайда болуында бірнеше жағымсыз фактордың қосылып әсер етуінің маңызы бар деп есептеледі. Жағымсыз факторлар қатерлі факторлар деп аталады. Гипертония ауруының дамуында маңызы бар қатерлі факторларға жататындар: тұқым қуалау, науқас адамның өзінде және оның туысқандарында липидтер алмасуының бұзылуы, пациенттің өзінде және оның әке-шешесінде қант диабетінің болуы, әке-шешесінде бүйрек ауруларының болуы, семіздік, алкогольді көп қолдану, ас тұзын шамадан тыс қолдану, стресс, гиподинамия, шылым шегу, науқастың жеке тұлғасының ерекшеліктері. Бұлардың ішіндегі ең маңыздылары – тұқым қуалау бейімділігі және жағымсыз экзогендік әсерлер. Экзогендік қатерлі факторлардың ішіндегі ең маңыздылары – артық дене массасы, қоректену ерекшеліктері (тағамның артық энергетикалық құндылығы, тағамда қаныққан май қышқылдарының көп болуы, тағамда калийдың, кальцийдың және магнийдың аз болуы), гиподинамия, ішімдікті көп қолдану және шылым шегу. АГ дамуының маңызды этиологиялық факторы психикалық күйзеліс (стресс), әсіресе ол жедел АГ дамуында өте маңызды. ГА дамуында белгілі рольді психикалық - әлеуметтік факторлар атқарады. Бұл пікірдің дұрыстығын гипертония ауруының қызметте нерв жүйесіне күш түсетін мамандықтың өкілдерінде (аэропорт диспетчерлері, такси жүргізушілер т.б.) жиірек кездесетіні растайды. АГ патогенезінің мембраналық теориясы бойынша тұқым қуалайтын мембраналық кемістік (мембраналық кемістік иондар тасымалдауын, ең алдымен кальцийдің тасымалдауын бұзады) салалы бұлшық ет клеткаларының цитоплазмасында бос кальцийдің жиналуын көбейту арқылы салалы бұлшық еттердің тонусын жоғарлатып, артериялық гипертензия тудырады. Тиімді артериялық қан қысымы – жүрек-тамыр асқынулары дамуының ең аз қаупін қамтамасыз ететін артериялық қан қысымының деңгейі. Жоғары деңгейдегі қалыпты қан қысымы – эпидемиологиялық зерттеулерде жүрек-тамыр жүйесі асқынулары болуының жоғарғы қаупі бар АҚҚ деңгейі. Егер САҚҚ мен ДАҚҚ әр түрлі категорияда болатын болса, артериялық қан қысымына жоғарғы категория беріледі. Мақсатты АҚҚ – жүрек-тамыр ауруларымен сырқаттанушылық пен өлім-жітімнің ең төменгі деңгейі болатын артериялық қан қысымының деңгейі. Жас және орта жастағы адамдарда қан қысымының деңгейі с.б. 130/85 мм деңгейінде болса, жүрек-тамыр ауруларымен сырқаттану қаупі төмендеген немесе ондай қауіп болмайды. Мосқал жастағы пациенттер үшін мақсатты қан қысымының деңгейі – с.б. 140/90 мм. Гипертониялық немесе гипертензиялық криз (шет елдерде гипертензиялық энцефалопатия) гипертония ауруының кез келген сатысында көрініс беруі мүмкін және оның пайда болуына жағдай туғызатын факторлар: психоэмоциялық күйзеліс, тұзды тамақты көп қолдану және ішімдік, барометриялық қысымның төмендеуі мен ауаның температурасы мен ылғалдығының көтерілуі, тиісті ем қолданбау. Гипертензиялық кризде жергілікті өзін-өзі реттеу процесі бұзылып, гиперперфузия синдромы, стаз, тамыр қабырғасы өткізгіштігінің күшеюі және онымен байланысты тіндердің ісінуі мен диапедездік қан кету орын алады. Бұл ауытқулар негізінен ми және коронарлық қан ағысында кездеседі. Гипертензиялық криздің клиникалық критерийлері: 1) кенеттен басталуы (бір минуттен бірнеше сағатқа дейін); 2) АҚҚ әдетте осы науқас адамға тән деңгейден жоғары көтерілуі; 3) криз кезінде болатын шағымдар: жүрек жағынан (жүрек соғуы, кардиалгия); ми жағынан болатын жалпы шағымдар (бас ауруы, бас айналуы, жүрек айну, құсу, көру мен естудің бұзылуы); жалпы вегетативтік шағымдар (қалтырап тоңу, діріл, дене қызуын сезу, тершеңдік). Гипертониялық криздің І (адреналдық) және ІІ (норадреналдық) типтерін ажыратады. Гипертониялық І типті криз қанға адреналиннің көп енуіне, ІІ типті криз – норадреналиннің көп енуіне байланысты туындайды. Ми қан айналысының бұзылуы көбіне мидың ұсақ артерияларының микроаневризмаларының (Шарко – Бушар аневризмаларының) жарылуымен байланысты. Инсульттердің морфологиялық негізі атеросклерозды өзгерген тамырлардың тромбозы немесе ми артерияларының эмболиясы (жыбыр аритмиясы болса, немесе сол жақ қарынша қуысында тромб болса) болуы мүмкін. Көрсетілген морфологиялық өзгерістер микроангиопатия тобына кіреді. ГА тамырлардың жарылуынсыз және тромбозсыз өткінші неврологиялық симптоматика болуы мүмкін. Мұндай жағдай АҚҚ өте тез түсіп кеткенде байқалады. ГА-да ми затына қан құйылудан басқа субарахноидалық қан құйылуы да мүмкін. Эссенциальдық АГ қолқаның шарбыланған аневризмасының басты себебі болып табылады. ГА-да артериялық қан қысымының кенеттен көтерілуі ұсақ тамырлардың жарылуына байланысты әр түрлі аймақтың тамырларынан қан кетуді тудыруы мүмкін: мұрыннан қан кетуді, тыныс жолдары мен асқазан-ішек жолдарының кілегей қабығынан қан кетуді. Жедел және созылмалы жүрек әлсіздігі гипертония ауруында сол жақ қарыншаның патологиялық гипертрофиясының және қосалқы ЖИА нәтижесі болып есептеледі. Жүрек әлсіздігінің дамуына жүрек аритмиясы (жыбыр аритмиясы) жағдай туғызады. Жедел жүрек әлсіздігі әдетте қан қысымы кенет күшті көтерілгенде немесе жүрек аритмиясы қосылғанда бой көрсетеді. Созылмалы жүрек әлсіздігінің алғашқы белгілері диастолалық дисфункциямен және сол жақ қарыншаның серпінділігінің төмендеуімен байланысты болса, кейін ол механизмдерге систолалық дисфункция қосылады. Емі. Емнің мақсаты – АҚҚ қалыпты күйге келтіру, нысана – органдарды қорғау және қауіпті факторларды жою арқылы жүрек-тамыр ауруларымен сырқаттанушылықты және өлім қаупін мүмкіндігінше азайту. Барлық терапевтік емдер дәрісіз (медикаментоздық емес) және дәрімен (медикаментозды) емдеу болып бөлінеді. Дәрісіз (медикаментозды емес) емдеу әдістеріне жататындары: 1. Емдік қоректену. Емдік қоректенудің негізгі принциптері: ас тұзын тәулігіне 5-6 г дейін азайту, қоректік тағамды калий, магний, кальциймен байыту, тағамның калориялығын азайту (диетада майлар мен көмірсуларды азайту), артық қоректенуді тию, дененің тиісті массасын сақтау немесе қалпына келтіру, тәулік бойында қабылданатын бос сұйықтықтың көлемін 1-1,5 л дейін азайту. 2. Ішімдік қабылдауды азайту немесе тию. 3. Шылым шегуді тоқтату. 4. Денені жүйелі шынықтыру. 5. Релаксация әдістері, аутогендік жаттығулар, стресс жағдайында науқасты өзін қалай ұстауға үйрету артериялық гипертензияда оң мәнді әсер етеді. 6. Басқа медикаментозды емес әдістерге инемен емдеу, нүктелі массаж, шиацу – терапия, физиотерапиялық емдер (гипербариялық оксигенация), фитотерапия (қара дәнді шетен, долана, сасық шөп тұнбасы; долана, сасық шөп, түгіс бұршақ жинақтары т.б.) кіреді. Гипертониялық кризді емдеу. Гипертониялық кризде науқас адамға шұғыл көмек көрсету керек. Кардиальдық және неврологиялық симптоматика күшейіп кетпес үшін АҚҚ тез түсіруге болмайды. АҚҚ бастапқы деңгейімен салыстырғанда 25% азайтқан жөн. Криздің қай түрі болса да, базистік препарат болып нифедипин (коринфар, кордафен, адалат) есептеледі. Препараттың 10 мг тіл астына немесе ұрт артына салады. 10-15 минут ішінде АҚҚ 25% төмендейді, препаратты ішке қабылдағанда әсері 20-30 минуттен кейін байқалады. Симптоматикалық артериялық гипертензиялар (САГ) – артериялық қан қысымын реттейтін органдар мен жүйелердің бірінші ретті зақымдануынан туындайтын АГ. Симптоматикалық артериялық гипертензиялардың клиникасы негізгі аурудың клиникасынан және артериялық гипертензияның нәтижесінде әр түрлі органдарда туындайтын тамырлар зақымдануының симптомдарынан тұрады. Ренальдық АГ. Бүйрек ауруларына байланысты туындайтын артериялық гипертониялар 3 топшаға бөлінеді: реноваскулярлық АГ, ренопаренхиматоздық АГ және несеп ағуына кедергіден болатын АГ (рефлюкстік АГ). Соңғы топша өте сирек кездеседі. Реноваскулярлық АГ (РВАГ) ірі бүйрек артериялары мен бүйректің сегментарлық артерияларындағы қан ағысы бұзылғанда пайда болады. Барлық АГ ішінде олардың үлесіне 1% тиеді. РВАГ ең жиі себептеріне бүйрек артерияларының атеросклерозы (70% шамасы), фибромускулярлық дисплазия (10-20%), васкулиттер т.б. патологиялық процестер жатады. Атеросклероз (грек. athere – ботқа + skleros – қатты) – липидтер, күрделі көмірсулар, фиброзды тін, қан компоненттерінің жиналуынан, кальцификациядан (әктенуден) және медияның қосымша өзгерісінен тұратын артерияның ішкі қабығының әр түрлі құрама өзгерістері. Этиологиясы және патогенезі. Атеросклероздың дамуына жағдай туғызатын факторлар қатерлі факторлар деп аталады. Қатерлі факторлардың атеросклероздың дамуындағы ролі туралы А.Л.Мясников (1960), атеросклероздың дамуына ең әсер ететін қатерлі факторларды атеросклероздың басты себептері деп қарау керек деген пікір айтқан. Қазіргі кезде қатерлі факторларды атеросклероздың дамуы үшін міндетті факторлар деп қарамайды, оларды потенциальды (мүмкін) факторлар деп есептейді, яғни қатерлі факторлар атеросклероздың дамуына әсерлерін көрсетуі де, көрсетпеуі де мүмкін. Көбіне олардың ролі бірнешеуі қоса кездескенде арта түседі. Әдетте қауіпті факторлар деп организм мен ортаның негізгі аурудың механизміне түрткі болатын және аурудың дамуын тездететін факторларын айтады. Атеросклероз дамуының қатерлі факторларын екі топқа бөлуге болады: басқаруға келмейтін және басқаруға келетін факторлар. Басқаруға келмейтін факторларға адамның жасы, жынысы және тұқым қуалаушылық Басқаруға келетін қауіпті факторлары өте көп. Бірақ шын мәнінде дәлелденгендерге және олардың ішіндегі ең маңыздыларына гиперхолестеринемия, гипертензия, шылым шегу, гиподинамия, тиімді емес қоректену, жағымсыз эмоциялар, семіздік, гормональдық өзгерістер, подагра жатады. қасиеттері жатады. Атеросклероз классификациясы (А.Л.Мясников) І. Тегіне қарай: клиникалы – патогенетикалық түрлері: гемодинамикалық (артериялық гипертензияларда және басқа тамыр өзгерістерінде); метаболизмдік (липид алмасудың тұқым қуу конституциональдық бұзылыстарында, алиментарлық бұзылыстарда, эндокриндік ауруларда – қант диабетінде, гипотиреозда, бүйрек және бауыр ауруларында); аралас. ІІ. Орнына қарай: Негізгі клиникалық көріністері: Қолқа атеросклерозы Систолалық гипертензия, қолқа аневризмасы, үл- кен қан айналымы шеңберіндегі тромбоэмболия. Прецеребральдық және Ми қан айналысының созылмалы жетіспеушілігі, ми церебральдық артериялар инфарктісі (ишемиялық инсульт). атеросклерозы Тәж артерияларының ЖИА (стенокардия, миокард инфарктісі, жүрек атеросклерозы ырғағының бұзылуы, жүрек әлсіздігі, кенеттен болатын өлім) Бүйрек артерияларының Вазоренальдық артериялық гипертензия, атеросклерозы нефросклероз. Шажырқай артерияларының Іш ұстамасы синдромы, ішек инфарктісі атеросклерозы Аяқ тамырларының Ұстамалы ақсақтық, башпайдың және аяқ атеросклерозы басының гангренасы ІІІ. Аурудың кезеңдері мен сатылары: 1) Алғашқы кезең (клиникаға дейінгі кезең); 2) Клиникалық кезең: ишемиялық сатысы некроздық (тромбонекроздық) сатысы фиброздық (склероздық) сатысы IV. Аурудың фазалары: атеросклероздың үдеуі процестің тұрақталуы (стабилизациясы) атеросклероздың кері дамуы (регресс) Клиникасы. Атеросклероздың даму барысында екі кезеңді ажыратады: клиникаға дейінгі және клиникалық кезең. Алғашқы кезеңде органдарда өзгерістер болмайды. Ол кезеңде тамыр спазмы типтес бейспецификалық нервті – тамырлық өзгерістер, холестеринемия және дислипидемия байқалады. Клиникалық кезең тіндердің қанмен қамтамасыз болуының бұзылуымен (ишемия) және тамыр қабырғасының бүтіндігінің бұзылуымен сипатталады. Атеросклероздың клиникалық белгілері патологиялық процестің басым орналасқан аймағына байланысты болады. Қолқа және оның ірі тарамдарының атеросклерозы. Аурудың клиникасы қолқа және оның тарамдарының тығыздалуымен, кейін олардың қуыстарының тарылуымен байланысты бой көрсетеді. Ми артерияларының атеросклерозы циркуляторлық энцефалопатия клиникасымен сипатталады: бас айналуы, бас ауыруы, құлақ пен ми ішінің шулауы, ұйқының бұзылуы, мінездің өзгеруі. Мінездің сипаттарында патологиялық реңдер пайда болады: сараңдық, тез кейігіштік, уақшылдық, міншілдік, қазымырлық белгілері көрініс береді. Науқастың жады (еске ұстау) бұзылады; алдымен жақында болған оқиғаларды ұмыту көрініс береді, Бүйрек артерияларының атеросклерозы артериялық гипертензиямен және кіндіктің тұсынан 2-3 см латеральды және шамалы жоғары орналасқан нүкте үстінде систолалық шудың естілуімен сипатталады. Диагнозды бүйрек артерияларына контраст зат жіберіп, аортография жасау арқылы дәлдейді. Шажырқай артерияларының атеросклерозында іш ұстамасының клиникасы (іштің ұстамасы тәрізді ауыруы, оны нитроглицерин тоқтата алады) мен диспепсиялық белгілер (тәбеттің өзгеруі, іштің кебуі, іш қатуы мүмкін) болады.. Аяқ тамырларының атеросклерозы. Көбіне сыртқы мықын артериясы мен тізе асты артерия зақымданады. Аяқтардың облитерациялы атеросклерозында ұстама ақсақтық синдромы байқалады. Атеросклероздың диагнозын қоюға көмектесетін қосымша тексерулерге лаборатория-лық зерттеулер, қан арнасына контраст зат жіберіп орындалатын рентгенологиялық тексерулер (ангиография), УДЗ, магнитті – резонансты ангиография жатады. Синдромы при заболеваниях сердца: ИБС(ишемическая болезнь сердца) Гипертоническая болезнь. Синдромы при заболеваниях сердца: пороки сердца, слабость сердечной мышцы. При заболеваниях сердечно-сосудистой системы жалобы больных могут быть самыми разнообразными в связи с разнообразием возможности поражения сосудов. В этой главе рассматриваются жалобы при заболеваниях сердца, включая проявления сердечной и сосудистой недостаточности. Понятно, что заболеваний,связанных с патологией сосудов, гораздо больше. Соответственно имеется большое количество других симптомов, в том числе и жалоб. Основные жалобы 1. Боли в области сердца: – стенокардия; – кардиалгия; – другие причины. Причин для возникновения болей в грудной клетке много. В данном случае рассматривается боль в области сердца. При этом всегда на первом месте должна быть гипотеза о стенокардии. Это объясняется тем, что стенокардия – это проявление ишемической болезни сердца, которая имеет серьезный и зачастую неожиданно неблагополучный прогноз – скоропостижную смерть от инфаркта миокарда или нарушения ритма сердца. Кардиалгия тоже может быть симптомом тяжелого поражения сердца, например при перикардите, миокардите. Эти патологические состояния чаще всего бывают осложнением других заболеваний, в связи с чем они в меньшей степени могут быть неожиданными, вызванными проявлением болезни. 2. Сердцебиение – субъективное проявление многочисленных синдромов изменения и нарушения ритма деятельности сердца. 3. Одышка – хроническая недостаточность левых отделов сердца. Удушье – острая недостаточность левых отделов сердца. 4. Кашель, кровохарканье – бронхитический синдром, обусловленный застоем крови в легких и в слизистой бронхов при недостаточности левых отделов сердца (застойный бронхит). 18 Застойные изменения в бронхах могут быть при недостаточности и правых отделов сердца, так как в легких имеются сосуды и малого, и большого круга кровообращения. 5. Тяжесть в эпигастральной области – недостаточность правых отделов сердца (повышение давления в венах большого круга кровообращения, увеличение печени). 6. Отеки – недостаточность правых отделов сердца (повышение давления в венах большого круга кровообращения). 7. Головная боль – синдром артериальной гипертензии (среди многих причин головной боли). 8. Головокружение, слабость, обмороки (синкопе) – проявление хронической или острой сосудистой недостаточности (снижение центрального давления в аорте, снижение перфузии мозга). 9. Лихорадка – это проявление синдрома общевоспалительной реакции организма при заболеваниях сердца и сосудов. < 100 м 100-500 м > 500 м ФК IV ФК III ФК II ФК I Функциональные классы стенокардии напряжения Клиника стенокардии Синдром хронических болей в области сердца Стабильная Нестабильная (прогрессирующая) Стенокардия Впервые возникшая Напряжения Покоя Вариантная ИБС, стенокардия Стенокардия является самостоятельной формой ишемической болезни сердца (ИБС) и может быть при других формах ИБС (атеросклеротический кардиосклероз, инфаркт миокарда, застойная сердечная недостаточность). Механизм боли при стенокардии описан прежде. Атеросклеротическая бляшка может суживать просвет сосуда. Сужение просвета сосуда на 75% уже считается стенозирующим атеросклеротическим поражением сосуда. Под дисфункцией венечных артерий понимается их спазм. Стенокардия (грудная жаба, angina pectoris) 1. Локализация – за грудиной. 2. Иррадиация – левое плечо, его локтевая поверхность: – локтевая поверхность предплечья; – IV-V пальцы; – шея; – челюсть, зуб; – глаз; – ухо; – левая лопатка; – возможна иррадиация и в правое плечо, межлопаточное пространство, правую лопатку, эпигастральную область. 3. Характер болей – давящие, сжимающие. 4. Интенсивность – различная (от слабой до нестерпимой). 5. Продолжительность – от нескольких минут до 15, даже до 30 минут (в этом случае надо предполагать о развитии инфаркта миокарда). 6. Частота приступов – от редких до весьма частых, по несколько раз в день. 7. Условия появления приступа боли: – физическая нагрузка; – эмоциональная нагрузка; – после еды; – ночные боли; – вдыхание холодного воздуха. 8. Снятие боли – прием нитроглицерина под язык снимает боль через 1-2 минуты, прекращение физической нагрузки сразу снимает боль. Синдром острой сосудистой недостаточности: – головокружение, потемнение в глазах, звон в ушах; – бледность кожных покровов, холодный пот, похолодание конечностей, могут быть заостренные черты лица, учащенное поверхностное дыхание, пульс слабого наполнения, малый, может быть нитевидным; – артериальное и венозное давление снижены. Синдром левожелудочковой сердечной недостаточности: – одышка при физической нагрузке, может быть приступ удушья, сердцебиение, резкая слабость, кашель с трудноотделяемой мокротой, может быть с прожилками крови; – бледность кожных покровов, акроцианоз, холодный пот, ортопноэ, похолодание конечностей, пульс частый, малый, может быть нитевидным, границы сердца смещены влево, тоны приглушены, акцент II тона над легочной артерией, может быть ритм галопа. В легких укорочение перкуторного звука, ограничение подвижности нижних границ легких, жесткое дыхание, сухие и влажные мелкопузырчатые хрипы, преимущественно в нижних отделах легких; – снижение систолического артериального давления, в мокроте могут быть «клетки сердечных пороков», на спирограмме – снижение ЖЕЛ; на ЭКГ – левый тип, снижение сегмента SТ и зубца Т; при Эхо-КГ – снижение сердечного выброса; при рентгенологическом исследовании – усиление легочного рисунка, расширение корня легких, может быть появление линий Керли. Синдром правожелудочковой сердечной недостаточности: – одышка при физической нагрузке или даже в покое, чувство тяжести в правом подреберье, олигурия, может быть внезапная боль в груди, учащение дыхания, холодный пот; – акроцианоз, может быть диффузный (периферический) цианоз, набухание и пульсация шейных вен, пульсация в эпигастральной области, отеки нижних конечностей, может быть асцит, гидроторакс, гидроперикард, пульс малый, частый, границы сердца смещены вправо, увеличение размеров печени, положительный симптом Плеша, тоны сердца приглушены, систолический шум у основания мечевидного отростка, акцент II тона над легочной артерией, может быть ритм галопа; – в периферической крови эритроцитоз, увеличение гематокрита, в моче высокий удельный вес, небольшая протеинурия, микрогематурия, гиалиновые цилиндры, может быть снижение артериального давления, венозное давление повышено; на ЭКГ – правый тип, высокий зубец Р в отведениях II, III, аVF, V1–V2, снижение зубца Т в III, аVF, V1–V2. При ЭХО-КГ – расширение полости правого предсердия и желудочка, снижение сердечного выброса. ПОРОКИ СЕРДЦА Синдром порока сердца: – изменение верхушечного толчка и границ сердца, иногда «кошачье мурлыкание», появление стойких шумов (систолических, диастолических) в точках выслушивания клапанов; – при рентгенологическом исследовании – изменение конфигурации сердца. При недостаточности митрального клапана: – верхушечный толчок разлитой усиленный, смещен влево, границы сердца смещены влево и вверх, на верхушке I тон ослаблен, систолический шум, сливающийся с I тоном, может проводиться в левую подмышечную область, акцент III тона над легочной артерией; – на ЭКГ – левый тип, увеличение и удлинение зубца РI–II, может быть двухфазный зубец Р в отведениях I, аVL, V 4–6, на ФКГ –систолический шум, сливающийся с I тоном, увеличение интервала Q-I тон, после II тона с интервалом не менее 0,12 секунды может быть III тон; при Эхо-КГ – расширение полостей левых предсердия и желудочка, неполное смыкание створок митрального клапана, наличие регургитации; при рентгенологическом исследовании – увеличение левого предсердия и левого желудочка, сглаженность талии сердца, может быть расширение дуги легочной артерии, в правом косом положении смещение контрастированного пищевода кзади по дуге большого радиуса (более 6 см). При митральном стенозе: – пульс малый, может быть неодинаковый на правой и левой руках (pulsus differens), верхушечный толчок ограниченный, определяется диастолическое «кошачье мурлыканье», смещение границ сердца вправо и вверх, на верхушке I тон хлопающий, после II тона добавочный тон открытия митрального клапана (ритм перепела), диастолические (пресистолический, протодиастолический) шумы, акцент и может быть раздвоение II тона над легочной артерией; При недостаточности клапана аорты: – может быть сердцебиение, головокружение, склонность к обморокам; – бледность кожных покровов, пульсация артерий на шее (пляска каротид), покачивание головы (симптом Мюссе), капиллярный пульс Квинке, пульс высокий и скорый, верхушечный толчок смещен влево и вниз, усиленный, приподнимающий, смещение границы сердца влево, ослабление I тона на верхушке, II тона над аортой, мягкий убывающий протодиастолический шум в точке Боткина и над аортой, двойной тон Траубе и двойной шум Виноградова–Дюрозье на бедренной артерии; – повышение систолического и снижение (вплоть до 0) диастолического давления, увеличение пульсового давления; При аортальном стенозе: – головокружение, головные боли, склонность к обморокам; – бледность кожных покровов, пульс малый, медленный, редкий, верхушечный толчок смещен влево и вниз, разлитой, усиленный, над аортой систолическое «кошачье мурлыканье», смещение левой границы сердца влево, ослабление I тона на верхушке и II тона над аортой, грубый систолический шум над аортой и в точке Боткина, проводящийся в межлопаточное пространство и на сонные артерии; – систолическое АД и пульсовое давление уменьшены; При трикуспидалъной недостаточности: – набухание и пульсация шейных вен (положительный венный пульс) и пульсация печени, выраженная пульсация в области правого желудочка с систолическим втяжением и диастолическим выпячиванием межреберных промежутков, пульс может быть малым, частым, верхушечный толчок ослаблен, смещение границы сердца вправо, ослабление первого тона у основания мечевидного отростка и II тона над легочной артерией, систолический шум у основания грудины, повышение венозного давления; |