Физика шпоры. Атом ядросы андай блшектерден трады
Скачать 0.96 Mb.
|
- атом ядросы қандай бөлшектерден тұрады?A,Z – нені білдіреді. Ядродағы нейтрон саны қалай табылады?Z – зарядовое число, равно количеству протонов в ядре, количеству электронов в нейтральном атоме;А – массовое число, равно количеству нуклонов в ядре;N=А-Z – количество нейтронов в ядре. сәулесінің заряды нешеге тең? Заряды 10-4 тен 0,1нм-ге дейін сәулесінің тыныштықтағы массасы нешеге тең?0-ге тең ыдырау үшін ығысу заңын жаз. A-массовое число, Z-атомный номер (или заряд), X – материнское ядро, Y- дочернее ядро, - атом гелия ыдырау үшін ығысу заңын жаз. A-массовое число, Z-атомный номер (или заряд), X – материнское ядро, Y- дочернее ядро, e-электрон, - антинейтрино -сәулесі дегеніміз не? Оның заряды бар ма? Бар болса нешеге тең? поток ядер гелия Не 1 А ток өтіп тұрған, радиусы1 см дөңгелек орамның ценгтріндегі магнит өрісінің кернеулігін анықта? 10 А ток өтіп тұрған радиусы 5 см шеңбердің центріндегі магнит индукциясын анықта? 150 кПа қысымда, 270C температурада2 м3 көлемді газда қанша молекула бар?Берілгені:P=150·103Па ; t= 27°C; V=2 м3 ; T=300K; Шешуі: ; ; ; 270C температурадағы 5 . 106 Па қысымдағы сутек 30 дм3 көлемді баллонда толтырылған. Сутекті идеал газ деп есептеп, газ массасын анықта.Берілгені: t=27°C ; P=5·106 Па;V=30дм3 = 3м3 ; т - ?Шешуі: 270C температурадағы идеал газ молекуласының орташа кинетикалықэнергиясын анықта.Берілгені:t=27°C ; T=300K ; Шешуі: ; Дж 4 м/с жылдамдықпен қозғалған автомобиль двигателін өшіріп, 1 м/с2 үдеумен тежеле бастады. Тежелу басталғаннан кейін 5 с ішіндегі жолын анықта. сағ ,t = 5с, а=1 м/с2, =-36/20=-1,8 м/с2, 5 А ток өтіп тұрған шексіз ұзын өткізгіштен 2 см қашықтағы нүктенің магнит өрісінің кернеулігін анықта? 5 с ішінде автомобильдің жылдамдығы 20 м/с-тан 35 м/с-қа дейін өзгереді. Автомобильдің қозғалған мезеттегі үдеуін анықта. t-5c,V-20м/с,V0=35м/с, а-? а= (V0- V)/t= (35-20)/5=3м/с2. dS жазықтықтық арқылы өтетін мангнит ағыны дегеніміз ... dS аудыны арқылы өтетін магнит индукцияны вектор ағыны (магнит ағыны) дегеніміз скалярлық көбейтіндісіне тең физикалық шама: [Вб] Iшкi фотоэффект-бул электромагниттiк сауле шыгарудан туындаган электрондардын шала откiзгiштер iшiнде немесе диэлектриктiн байланыскан куйден еркiн куйге отуi. Ток тасушыларынын концентрациясы натижесинде дененин ишинде ток кобейедi, бул фото откизгиштин пайда болуына немесе ЭКК-нын туындауына акеледi. T=120 K температурадағы 1,5 моль гелийдің барлық молекулаларының үдемелі қозғалыс кезіндегі Ек кинетикалық энергиясының жиынтығын анықта.Берілгені:Т=120К ; ν(Не)=1,5моль;WK - ?Шешуі: Дж Абсолют қара дене дегеніміз не ?Егер дене бетіне келіп түскен сәулелік энергияны талғамай толық жұтатын болса, ондай дене абсолют қара дене деп аталады. Абсолют қара дене дегеніміз не ?Егер дене бетіне келіп түскен сәулелік энергияны талғамай толық жұтатын болса, ондай дене абсолют қара дене деп аталады. Абсолюттік және салыстырмалы сыну көрсеткіштерінің өзара байланысының өрнегі.Егер жарық вакуумнан қандай да бір ортаға өтсе (вакуумдағы жарық жылдамдығы с әріпімен белгіленеді және ол -қа тең), онда осы ортаның вакуммен салыстырғандағы сыну көрсеткіші абсолю сыну көрсеткіші деп аталады яғни жарық жылдамдығы с болатын вакууммен салыстырғандағы осы орталардың абсолют көрсеткіштері болады. Осы қатынасты қолдана отырып сыну заңын мына түрге келтіреміз: Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі заңы төмендегі теңдеумен көрсетіледі: ,мұндағы М — инерция моменті -ге тең денеге түсірілген күш моменті; — дененің айналысының бұрыштық жылдамдығы. Егер = const болса, онда мұндағы — айналыс моментінің М әсерінен дененің алатын бұрыштық үдеуі. Айналыстағы дененің кинетикалық энергиясы : Ек=Iω2/2 Аномальды дисперсия дегеніміз не?Жарық тоқыны ұзарғанда, яғни тербеліс жиілігі азайғанда сыну көрсеткішінің кемуі қалыпты д.а. Ал жарық толқыны қысқарғанда, яғни тербеліс жиілігі артқанда сыну көрсеткішінің кемуі аномальды дисперсия д.а. Ауадан тұз кристалына түскен Брюстер бұрышы 52°-қа тең. Осы кристалдағы жарық жылдамдығын табындар.tgα=n=c/v v=c/ . Ауадан тұз кристалына түскен кездегі Брюстер бұрышы 60°. Осы кристалдағы жарық жылдамдығы қандай. С – вакуумдағы жарық жылдамдығы. Ауадан шыны табақшаға 60°-пен түскен жарық оның екінші бетінен шағылғанда толық ішкі шағылу бола ма?Шыны үшін сыну көрсеткіші 1,5.sinα=1/n=1/1.5=0.67 sinα/sinβ=nш/nауа=nш sinβ=sinα/nш=0.54 Ішкі шағылу жоқ немесе а=60градус.n=1.5.табу керек гамма-?альфа=гамма.Толық шағылу болады. Ауырлық күш деп нені айтады? Ауырлық күші — жер бетіне жақын орналасқан кез келген материялық бөлшекке әсер ететін күш (Р); Жердің айналуымен шартталған центрден тепкіш инерция күші мен дененің Жермен гравитациялық әсерлесуінің қорытқы күші.Бүкіләлемдік тартылыс күші көрінісінің бірі—денелердід Жерге тартылу күші. Бұл күшті ауырлық күші деп атайды.F=m ·g Бастапқы жылдамдықпен автомобиль сағ, бірқалыпты кемімелі қозғалып, t = 20 с уақыт өткенде тоқтайды. Автомобильдің а үдеуін анықта. сағ ,t = 20с, а-? =-36/20=-1,8 м/с2 Берілген бөлшек үшін Де Бройль толқын ұзындығы 2,2 нМ. Бұл бөлшектің массасы 3*10-24 кг болса, оның жылдамдығы қандай? Берілген бөлшек үшін Де Бройль толқын ұзындығы 2,2 нМ. Егер бұл бөлшек 105 м/с жылдамдықпен қозғалса, оның массасы қандай? Берілген кеңістіктің электр өрісінің кернеулігі Е = 1 кВ /м және оның магнит өрісінің индукциясы В = 1 мТл. Осы өрістерге берілген электорын бірқалыпты түзу сызықты қозғалады оның жылдамдағы қандай? Био-Савар Лаплас заның айтыныз. Осы теңдеуге енетін шамалар нені мағыналайды?Француз физиктері Био және Савар тәжірибелер арқылы әртүрлі пішінді тұрақты токтың айналасындағы магнит өрістерін зерттеген. Лаплас сол зерттеулердің нәтижелерін жинақтап кез келген пішіндегі контурдың бөліктеріне жарамды магнит өрісінің қорытқы индукциясын анықтауға болатын заңдылықты ашты. Ол заңдылық бойынша J тогы бар өткізгіштің элементінің өрістің бір С нүктесіндегі магнит индукциясы модулы Осы өрнек, электромагниттік құбылыстар үшін Био-Савар- Лаплас заңы деп аталады. векторы және құрайтын жазықтыққа перпендикуляр болып, индукция сызықтарына жанама болады, бағыты бұранда ережесі бойынша анықталады. Брюстер заңы — диэлектриктің сыну көрсеткіші (n) мен оның бетінен шағылып, толық полярланып шығатын табиғи жарықтың түсу бұрышы (Б) арасындағықатынас.Брюстер заңы бойынша түсу жазықтығына перпендикуляр болатын жарық толқыны электр векторының ЕS құраушысы ғана (яғни, жарықтың бөліну бетінепараллель құраушысы) шағылады, ал жарықтың түсу жазықтығында жататын ЕР құраушысы шағылмайды, сынады (суретті қ.). Мұндай жағдайда tgБ=n болады (мұндағы Б бұрышы Брюстер бұрышы деп аталады). Ал жарықтың сыну заңы бойынша (мұндағы — сыну бұрышы) болғандықтан, Брюстер заңынан cosБ=sіn немесе Б+=90Ә екендігі шығады, яғни шағылған және сынған жарық сәулелерінің арасындағы бұрыш 90Ә-қа тең болады. ; Брюстер заңын пайдаланып, шағылған сәуленің толық поляризациясы кезінде шағылған сәуле мен сынған сәуле арасындағы бұрыштың тік бұрыш (90°) болатынын көрсет.Жарықтың поляризациялану бұрышының тангенсі жарық шағылатын ортаның сыну көрсеткішіне тең тең tgi=n2/1 αБ-Брюстер бұрышы, n2/1-1 және 2 ортамен салыст. сыну көрсеткіштері. Бұрыштық жылдамдық -Материалдық нүкте радиусы шеңбер бойымен қозғалып, уақыт мезетінде бұрышына бұрылсын. Бұрыштық жылдамдық деп, дененің бұрылу бұрышынан уақыт бойынша алынған бірінші ретті туындысына тең физикалық векторлық шаманы айтады. Бұрыштық жылдамдықтың өлшем бірлігі: . Бұрыштық жылдамдықтың бағыты оң бұрғы ережесімен анықталады.Буравчик н/е бұрғылау тәсілі. Бұрыштық үдеу- бірлік уақыт ішінде бұрыштық жылдамдықтың өзгерісін сипаттайтын шаманы бұрыштық үдеу деп атап, оны математикалық түрде былай жазады: Айналыс бір қалыпты болмаған кезде берілген уақыт мезетіндегі бұрыштық үдеу мынаған тең: , егер екендігін ескерсек, онда болады, яғни айналмалы қозғалыстың бұрыштық үдеуі бұрыштық жылдамдықтан уақыт бойынша алынған бірінші ретті,ал бұрылу бұрышының екінші ретті туындысына тең болады. Бұрыштық үдеу векторлық шама оның бағыты бұрыштық үдеудің бағытымен бағыттас, өлшем бірлігі болады. Бүкіл әлемдік тартылыс заңы. Ньютонның тартылыс заңы — кез келген материялық бөлшектер арасындағы тартылыс күшінің шамасын анықтайтын заң.Ньютон ашқан бүкіләлемдік тартылыс заңы былай тұжырымдалады:Кез-келген екі бөлшектің гравитациялық тартылу күші олардың массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал, ал олардың ара қашықтығының квадратына кері пропорционал. Табиғаттағы барлық денелер бір-біріне тартылады. Осы тартылыс бағынатын заңды Ньютон анықтап, бүкіл әлемдік тартылыс заңы деп аталған. Осы заң бойынша, екі дененің бір-біріне тартылатын күші осы денелердің массаларына тура пропорционал, ал олардың ара қашықтығының квадратына кері пропорционал болады: мұндағы, G -гравитациялық тұрақты деп аталатын пропорционалдық коэффициент. Бұл күш бір-біріне әсер ететін денелер арқылы өтетін түзудің бойымен бағытталған. Формула шамасы бойынша бір-біріне тең F12 және F21 күштердің сандық мәнін береді. Cуреттегі өзара әсерлесетін денелер біртекті шарлар болса, m1 және m2 – шар массалары, r - олардың центрінің ара қашықтығы. Сонымен, шарлар материялық нүктелер ретінде өзара әсерлеседі , ал олардың массалары шар массаларына тең және олардың центрлерінде орналасқан. Бірқалыпты түзу сызықты қозғалысы деп- бірлік уақыт өткен сайын оның жылдамдығы өзгермейтін қозғалысты айтамыз. Бірқалыпты қозғалыстың теңдеу =const. s=vt. Бірінші термодинамиканың бастамасы.Жүйе берілетін жылу оның ішкі энергиясын өзгертуге және сыртқы күштерге қарсы оның dQ=dU+Aжұмысын жасауға жұмсалады.dQ-жылудың шексіз аз саны,dU-жүйенің ішкі энергиясының шексіз аз өзгеруі,dA-элементар жұмыс. Термодинамиканың бірінші заңы (бастамасы). Системаға берілген жылу мөлшері системаның ішкі энергиясының өсімшесіне және системаның сыртқы денелерде атқаратын жұмысына жұмсалады: |