Физика шпоры. Атом ядросы андай блшектерден трады
![]()
|
Изохорлық процесс үшін бірінші термодинамиканың заңын қолдану Изахоралық процес деп, берілген газдың көлемі (V=const) тұрақты болғанда жүретін процесті айтады. Сонда ешқандай көлем өзгерісі болмайды да (dV=0) газ сыртқы күштерге қарсы жұмыс жасайды: ![]() ![]() ![]() Импульс. Ньютонның екінші заңы.“Дененің қозғалыс мөлшерінің өзгеруі түсірілген күшке пропорционал және ол күшпен бағыттас болады”. Қарапайым бақылаулар, егер әр түрлі денелерге бірдей күшпен әрекет жасаса, олардың түрліше үдеу алатының көрсетеді. Ньютонның екінші заңы төмендегіше тұжырымдалады: Денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура пропорционал, ал оның массасына кері пропорциянал: a=F/m Ньютонның екінші заңының формуласы F=ma. [1H=1кг·м/c²] Индуктивтілігі L катушканың магнит өрісінің энергиясының өрнегі. ![]() Индуктивтілік дегеніміз не? Контурдың индуктивтілігі- 1А тогы бар өткізгіш контурмен шектелген бет арқылы өтетін өздік индукция магнит ағынымен анықталатын физикалық шама.Индуктивтіліктің бірлігі – генри. L=Ф/І. Индукциясы 0,1Тл магнит өрісінде бір валентті ион 1,92 ![]() ![]() ![]() Интерференция дегеніміз не? Жарықтың толқындық табиғаты интерференция құбылыс арқылы түсіндіріледі. Мысалы, сабын көпіршігіне, суға тамған мұнай кілегейіне күн сәулесі түскенде, олардың беттері қызыл-жасылды болып құлпырып тұрады. Мұндай жолақтардың түрлі түсті болуы көпіршік пен сұйыққа ақ жарық түскендіктен болады. Яғни, жұқа пленканың бетіне монохромат жарық түссе, онда аралары күңгірт жолақпен бөлінген бір түсті жолақтар байқалып, олардың жарықталынуы бірдей болмайды. Олай болса, осындай ашық және күңгірт жолақтардың пайда болуы - жұқа пленка беттерінен шағылған жарық толқындары бірімен-бірі қосылысқанда олардың бірін-бірі күшейту немесе әлсірету себебінен болады. Бұл құбылыс интерференция деп аталады. Қысқаша, интерференция дегеніміз – фаза айырмашылықтары тұрақты және когерентті толқындардың бір-бірімен қабаттасуы. Интерференциялық максимум байқалу үшін, жол айырымының ұзындығы толқын ұзындығының еселісі болу керек: ∆=kλ , (k=0,±1,±2,...) Интерференциялық минимумды байқау үшін келесі шарт орындалу керек : ∆=(2k+1)λ/2 , (k=0,±1,±2,...) Калий элементінде фотоэффект құбылысы байқалатын толқын ұзындығы λ1=6,2*10-5 см . Электронның шығу жұмысын анықта.λ =6,2*10'-5см=62*10'-3метр, Т/К: А(шыгу жумысы) А=hс/ λ =3,2*10'-24Дж Карно циклі және оның ПӘКі.Карно циклы екі изотермиядан 1-2 және 3-4 және екі адиабаттан 2-3 және 4-1 тұрады. 1-2 жолының жылуберуші тұрақты температураға T1, мөлшерлі жылулық (q1) жеткізіледі, 3-4 жолымен (q2) жылулық T2 тұрақты температурасымен жылу алмастырушыға алып кетіледі. Kepi Карно циклын іске асыру үшін, барлығы екі жылулық көзі қажет - жылу беруші және жылу қабылдағыш.ПӘК-Карно циклы үшін пайдалы әсер коэфициенті, шынында,қыздырғыш пен тоңазтқыштың температурасымен ғана анықталады. ПӘК-ін арттыру үшін қыздырғыш пен тоңазтқыш температураларының айырымын ұлғайту қажет. Мысалы, ![]() ![]() Карно цикліндегі қыздырғыш температурасы 380 К нен 560 К ге дейін көтерілген кезде ПӘК і қанша есеге артады? Суытқыштың температурасы 430 К. Берілгені: Т1=380K!T2=430K!T1=560K! ƞ-? Формула:ƞ= ![]() ![]() ![]() ![]() Квадрат салдың алдына қойылған нүктелік жарық көзінің сәулесі ұзындығы 4 м салдың шетінен су бетіндегі кеңістікке шығып кетпеу үшін оны қандай тереңдікке орналастыру қажет. Судың сыну көрсеткіші 1,33. ![]() Кейбір зат үшін толық ішкі шағылудың шекті бұрышы 45°.Осы зат үшін толық поляризация бұрышы қандай? ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Кернеу - электрлік электр тізбегінің не электр өрісінің екі нүктесі арасындағы потенциалдар айырмасы. Кернеудің бірліктердің халықаралық жүйесіндегі өлшеу бірлігі – вольт. Кинетикалық энергиясы 19,2*10-19 дан электронның Де Бройль толқын ұзындығы қандай? me=9,11*10-31 кг, Һ=6,63*10-34 Дж*с . шешуі: ![]() Когерентті жарық көздері S1 және S2 дегеніміз не? Френельдің бипризмасы сыну бұрышы аз, табандары қосылған бірдей екі призмадан түрады. ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Когерентті толқындар – фазалар уақытқа байланысты өзгермейтін және жиіліктері бірдей толқындарды атаймыз. Егер тербеліс жиілігі екі толқында да бірдей, ал фазаларының айырмасы ![]() Комптон Эффектiсi-толкындар узындыгынын улгаюымен коса журетiн заттардын бос электрондарындагы кыска толкынды электромагниттiк сауленин серпимди шашырауы. Комптон эффектисинин манi- шашырау кезинде узын толкындар озгермеуи керек. Жарык толкыннын перпендикулярлык орiсiнiн асерiмен электрон орiс жиiлiгiмен тербеледi, сондыктан шашыраган толкынды сол жиiлiкпен саулелендiредi. Сонымен катар Комптон эффектиси-электронда гана байкалмайды,ол зарядталган болшектерде де байкалады. К.эф-фотоэффектиде кванттык тусиниктер негизинде фотондардын электронмен озара арекеттесуiнен туындайды. I жагдайда-фотон шашырайды,ал II жагдайда-жутылады.ШАШЫРАУ-фотоннын бос электронмен озара арекеттесуi кезiнде болады, ал фотоэффект-байланыскан электрондармен фотоннын озара арекетi кезiнде болады. Комптондық шашыраудың қандай бұрышына түскен сәуленің ең үлкен толқын ұзындығының өзгерісі сәйкес келеді? Sin90 Комптондық шашыраудың қандай бұрышына түскен сәуленің ең кіші толқын ұзындығының өзгерісі сәйкес келеді? ∆λ=h/m0c*(1-cosθ)=2h/m0c*sin2θ/2. Sin00 Көлемі өзгеретін газдың жұмысы-Жұмыс-жүйе энергиясының алмасуы кезіңде белгілі-бір жұмыс атқаруын айтады.Газдың ұлғаюының жұмысы: A=pdv. A= ![]() ![]() Күш моменті - күштің әсер ету сызығынан күш әрекеті қарастырылатын өске дейінгі ара кашықтығымен күштің көбейтіндісіне тең шама. Күш моменті векторы - ось бағытымен қарағанда күштің денені сағат тіліне қарсы бағытта айналдырғандай көрінетін күш пен моменттік нүктеден өтетін жазықтыққа перпендикуляр болып бағытталады. Өлшем бірлігі Нютон-метр. Қабырғалары 0,1 м квадрат контурдан өтіп тұрған ток күші 5 А болса, оның магнит моментін анықта? ![]() Қалыпты дисперсия - заттың сыну көрсеткішінің жарыктың толкын ұзындығының кемуімен арта түсуі. Қандай температурада энергиялық жарықтанудың спектрлік тығыздығының максимумы 0,642 мкМ толқын ұзындығына сәйкес келеді? Λmax=C/T. T= Λmax/C=0.642*10-6/2.898*10-3=0.22*10-3K Қандай температурада энергиялық жарықтанудың спектрлік тығыздығының максимумы 0,642 мкМ толқын ұзындығына сәйкес келеді? Λmax=C/T. T= Λmax/C=0.642*10-6/2.898*10-3=0.22*10-3K Қандай жарық жазық поляризацияланған делінеді? Поляризацияланған жарық - ![]() ![]() ![]() Қандай қозғалысты бірқалыпты айнымалы қозғалыс деп атайды? Бірқалыпты айнымалы қозғалыстың теңдеуің жазыңыз?Бірқалыпты айнымалықозғалысы деп- бірлік уақыт өткен сайын оның жылдамдығы бірдей шамаға өсетін (үдемелі қозғалыс) немесе (кемитін қозғалыс) қозғалысты айтады . Бірқалыпты айнымалы қозғалыстың теңдеуі V=V0+at. S =v0t+at2/2 a>0 a =const, V=V0-at ,S= v0t-at2/2,a =const. Қандай процессті адиабаттық деп атайды? Пуассон теңдеуі. Адиабаттық процесс — қоршаған ортамен жылу алмаспайтын физикалық жүйеде өтетін термодинамикалық процесс. Адиабаталық процесс жылу өткізбейтін (адиабаталық) қабықшалармен қоршалған жүйелерде өтеді деп есептелінеді. Сыртқы орта мен жүйе арасында жылу алмасып үлгере алмайтындай уақытта тез өтетін процестер (жылу оқшаулағыш қабықшалары болмайтын) адиабаталық процесс ретінде қарастырылады. Оған мысалы, дыбыстың ауада таралуы, жылу қозғалтқыштарының цилиндрі ішіндегі газдың сығылуы (немесе ұлғаюы) т.б. жатады. Газ сығылғанда температура көтеріледі, ұлғайғанда — төмендейді. Адиабаталық процесс қайтымды және қайтымсыз процесс түрінде өтуі мүмкін. Адиабаталық процесс - атмосферада адиабаталық процесс — қоршаған ортамен жылу алмасуынсыз болып тұратын (жер бетімен, ғарышпен, жанасатын ауа массасымен) ауаның термосерпіндік өзгерісі.Сыртқы ортамен жылу алмасусыз өтетін процесс адиабаталық процесс деп аталады.Тез өтетін процестерде болады. Мысалы дыбыстың ауада өтуі, іштей жанаын двигатель. Толқын мен орта арасында жылу алмасып үлгермейді.Бұл процесс кезінде қоршаған ортамен физикалық жүйенің арасында жылу алмасу жоқ. (Q=0) Пуассон формуласы ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Қара денені Т1= 600 к нанТ 2 = 2400 к дейін қыздырды. Энергиялық жарқыраудың спектрлік тығыздығының максимумына сәкес келетін толқын ұзындығы қаншаға өзгереді? ![]() Қара денені Т1= 600 к нанТ 2 = 2400 к дейін қыздырды. Энергиялық жарқыраудың спектрлік тығыздығының максимумына сәкес келетін толқын ұзындығы қаншаға өзгереді? ![]() Қозғалған зарядқа магнит өрісінің тарапынан әсет етуші күш неге тең? Магнит өрісі тек тогы бар өткізгішке ғана емес, кез келген қозғалыстағы зарядтарға да әсер ететіндігін көптеген эксперименттердің нәтижелері дәлелдейді. Магнит өрісіндегі әр зарядқа әсер ететін күшті Лоренц ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Қосарлана сындырушы кристалдан өткен кәдімгі және бөгде сәулелердің айырмашылығы қандай?Кәдімгі сәуленің толқындық беті тұрақты жылдамдықпен таралады, ал бөгде сәуленікі жоқ. Сәулелердің әр түрлі сынуы олардың сыну көрсеткіштерінің бірдей емес екенін көрсетеді. Қосарлана сыну дегеніміз не?Барлық мөлдір кристалдар қосарлана сыну қасиетіне ие, яғни оларға түскен әр жарық шоғы қосарланады. Заттардың түскен жарық сәулелерін қос сәулелерге ыдырату мүмкіндігі – әр түрлі бағытта, әр түрлі фазалық жылдамдықпен таралатын кәдімгі және бөгде, онда кристалдан екі кеңістіктік ажыраған сәулелер шығады. Бірінші жарық шоғы кристалға қалыпты түскенде, сынған шоқ екіге бөлінеді, сонымен қатар, олардың біреуі екіншісінің жалғасы болып табылады, ал екіншісі ауытқиды. Сонымен екіншісі бөгде, ал біріншісі кәдімгі деп аталады. Құрамында С1 = 10% қаныты бар ертінді құйылған ұзындығы l = 20 см түтік арқылы сәуле өткенде жарықтың поляризация жазықтығы φ1 = 10°-қа бұрылады. Құрамында С2 басқа қаныт ертіндісі бар ұзындығы l2 = 15 см түтіктен сәуле өткенде поляризация жазықтығы φ2 = 5°-қа бұрылады. Екінші ертіндідегі қаныт құрамын С2 тап. ![]() ![]() |