Анатомия. аза лтты аграрлы зерттеу университеті коммерциялы емес акционерлік оамы Технология жне биоресурстар факультеті
 Скачать 0.97 Mb.
|
|
Тақырыбы: Алдыңғы аяқтың буындарына әсер ететін бұлшық еттер. Сабақтың мақсаты: Алдыңғы аяқ бұлшық еттерінің түрлерін білу, оларды атқаратын қызметтеріне байланысты ажырату. Сабаққа керекті құрал-жабдықтар 1.Жануарлардың қаңқасы 2.Алдыңғы аяқ сүйектері, әртүрлі жануарлардың өлекселік препараттары (қой,ит,мысық). 3. Алдыңғы аяқ бұлшық еттері көрсетілген препараттар Сабақтың мазмұны мен жүру жоспары: Алдыңғы аяқ бұлшық еттерін орналасу тәртібі бойынша жазыңыздар 1-кесте
2-кесте
3-кесте
4-кесте
5-кесте
Бақылау сұрақтары 1.Алдыңғы аяқ бұлшық еттері қандай топтарға бөлінеді? 2. Буынға әсер ететін бұлшық еттерді орналасуында қандай заңдылық кездеседі? 3.Иық буынының бұлшық еттерін атаңыздар 4.Шынтақтық буынның қандай бұлшық еттері бар? 5. Тізелік буынның бұлшық еттерін атаңыз 6. Бақай буынына қандай бұлшық еттер әсер етеді? Студенттің өз бетімен дайындалуына арналған әдебиеттер тізімі : 1.Жаңабеков.К., Жаңабекова.Г.К.«Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы» А.,«Сөздік-Словарь»,2005, 269-276 б 2. Исембергенова С.К., Жылкышыбаева М.М. Латино- русско- казахско-английский терминологический словарь «Айтұмар» 2016 3. Жаңабеков К., Исембергенова С.К., Джанабекова Г.К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. УМКДС «Жануарлар анатомиясы және латын терминологиясы» пәнінен студенттерге арналған оқу-әдістемелік кешен. А.НурПринт. 2013. 385 б 4. Жаңабеков К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. Сүйектер және бұлшық еттер жүйесінің бейнелі оқу құралы. А.А.2015 № 9 зертханалық сабақ Тақырыбы: Артқы аяқтың буындарына әсер ететін бұлшық еттер. Жамбас буынына әсер ететін бұлшық еттер Сабақтың мақсаты: Артқы аяқтың бұлшық еттерінің түрлерін зерттеу, оларды атқаратын қызметіне байланысты ажырату. Сабаққа керекті құрал-жабдықтар 1.Жамбас қаңқасы 2.Артқы аяқ сүйектері, әртүрлі жануарлардың өлекселік препараттары (қой,ит,мысық). 3. Артқы аяқ бұлшық еттері көрсетілген препараттар Сабақтың мазмұны мен жүру жоспары: 1-тапсырма. Жамбас - ортан жілк буынына әсер ететін бұлшық еттерді орналасу тәртібі бойынша атаңыздар 1-кесте
2-кесте
Бақылау сұрақтары 1. Артқы аяқ бұлшық еттері қандай топтарға бөлінеді? 2. Буынға әсер ететін бұлшық еттерді орналасуында қандай заңдылық кездеседі? 3.Жамбас буынының бұлшық еттерін атаңыздар Студенттің өз бетімен дайындалуына арналған әдебиеттер тізімі : 1.Жаңабеков.К., Жаңабекова.Г.К.«Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы» А.,«Сөздік-Словарь»,2005, 269-276 б 2. Исембергенова С.К., Жылкышыбаева М.М. Латино- русско- казахско-английский терминологический словарь «Айтұмар» 2016 3. Жаңабеков К., Исембергенова С.К., Джанабекова Г.К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. УМКДС «Жануарлар анатомиясы және латын терминологиясы» пәнінен студенттерге арналған оқу-әдістемелік кешен. А.НурПринт. 2013. 385 б 4. Жаңабеков К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. Сүйектер және бұлшық еттер жүйесінің бейнелі оқу құралы. А.А.2015 № 10 зертханалық сабақ Тақырыбы: Тобық буынына және тілерсек буынына әсер ететін бұлшық еттердің түрлері және құрылыс ерекшеліктері Сабақтың мақсаты: Тобық буынына және тілерсек буынына әсер ететін бұлшық еттердің түрлерін зерттеу, оларды атқаратын қызметіне байланысты ажырату. Сабаққа керекті құрал-жабдықтар 1. Артқы аяқ қаңқасы 2.Артқы аяқ сүйектері, әртүрлі жануарлардың өлекселік препараттары (қой,ит,мысық). 3. Артқы аяқ бұлшық еттері көрсетілген препараттар Сабақтың мазмұны мен жүру жоспары: 1-тапсырма. Тобық буынының қызметіне әсер ететін бұлшық еттерді кестеге белгілеңіз 1-кесте
2-кесте
2-тапсырма. Тілерсек буынына әсер ететін бұлшық еттерді өлекселік препараттан тауып көрсету 3-кесте
4-кесте.
5-кесте.
Бақылау сұрақтары 1.Тобық буынның қандай бұлшық еттері бар? 2. Тілерсек буынның бұлшық еттерін атаңыз 3. Бақай буынына қандай бұлшық еттер әсер етеді? Студенттің өз бетімен дайындалуына арналған әдебиеттер тізімі : 1.Жаңабеков.К., Жаңабекова.Г.К.«Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы» А.,«Сөздік-Словарь»,2005, 269-276 б 2. Исембергенова С.К., Жылкышыбаева М.М. Латино- русско- казахско-английский терминологический словарь «Айтұмар» 2016 3. Жаңабеков К., Исембергенова С.К., Джанабекова Г.К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. УМКДС «Жануарлар анатомиясы және латын терминологиясы» пәнінен студенттерге арналған оқу-әдістемелік кешен. А.НурПринт. 2013. 385 б 4. Жаңабеков К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. Сүйектер және бұлшық еттер жүйесінің бейнелі оқу құралы. А.А.2015 № 11 зертханалық сабақ Тақырыбы: Азық қорыту жүйесі алдыңғы бөлімінің құрылысы (өңеш және қарын түрлері) Сабақтың мақсаты: Азық қорыту жүйесінің бөлімдерін және қызметін білу. Өңештің анатомиялық бөліктерін түсіну. Азық қорыту жолының алдыңғы бөлімі мүшелерінің қабықтары мен қабаттарын, оларды құраушы ұлпаларды микроскопиялық деңгейде ажырату. Олардың құрылысындағы ерекшеліктерге зейін қою. Әр жануарда қарынның түрлері, құрылысы мен гистохимиялық ерекшеліктерін олардың қызметімен байланыстыру. Сабаққа керекті құрал-жабдықтар 1.Микроскоп, гистопрепараттар 2.Түрлі –түсті кестелер, атластар 3. Көп бөлімді күрделі қарын, бір бөлімді безді қарын препараттары, муляждар Сабақтың мазмұны мен жүру жоспары: Өңеш (пищевод) — oesophagus — жұтқыншақты қарынмен жалғастырып, жұтылған азықты ауыз куысынан қарынға жеткізетін, ұзын түтікше мүше. Денедегі орналасу орындарына байланысты ол үш бөліктен: мойын бөлігінен (pars cervicalis), көкірек бөлігінен (pars thoracica) және құрсақ бөлігінен (pars abdominis) тұрады. Түтікше мүше ретінде өңештің қабырғасында үш қабық ажыратылады. Олар: ішкі кілегейлі қабық, ортаңғы етті қабық және сыртқы мойын бөлігінде адвентиция қабығы, ал көкірек пен құрсақ бөліктерінде сірлі қабық. Қарын болімдерінің санына байланысты түрлері: бір болімді және көп болімді қарын болып екі топқа, ал кілегейлі қабығының құрылысына сәйкес: безсіз, безді және безсіз-безді немесе аралас қарын болып үш топқа болінеді. № 1 препарат. Өңеш. Өңештің гистологиялық суретін салып, мына атауларды белгілеңіздер: 1.Кілегейлі қабық: көп қабатты мүйізделмейтін жалпақ эпителий, өзіндік пластинка, кілегейлі қабықтың етті қабаты кілегейлі асты қабаты, өңеш бездері. 2.Етті қабық: сақинаша қабат, ұзынша қабат. 3.Адвентиция. № 2 препарат. Безді қарын. Препаратты кіші обьективпен қарап, кілегейлі қабықтың біркелкі боялған жерлерін табыңыздар да, қарын бездері жақсы көрінетін жерлерін қойыңыздар. Қарынның қабырғасындағы үш түрлі қабықты бір-бірінен ажыратыңыздар. Без өзектерінің қарын шұңқырларына ашылған жерлеріне көңіл бөліңіздер. Қарынның үш қабығын, бездерін қамти отырып, оның суретін салыңыздар.Суретте мынадай атауларды белгілеңіздер: 1.Кілегейлі қабық: бір қабатты призма тәрізді безді эпителий, қарын шұңқырлары, өзіндік пластинка, қарын түбінің өзіндік бездері: мукоциттер, негізгі жасушалар, париетальды жасушалар, етті қабат, кілегейлі асты қабат. 2. Етті қабық: ішкі сақинаша және сыртқы ұзынша қабат. 3.Сірілі қабық: борпылдақ дәнекер ұлпалық қабат және мезотелий. № 3 препарат. Мес қарын. Суретте мына атауларды белгілеңіздер: 1. Кілегейлі қабық: көп қабатты мүйізделетін жалпақ эпителий, өзіндік пластинка, бүрлер, етті қабат, кілегейлі асты негіз. 2. Етті қабық: ішкі сақинаша және сыртқы ұзынша қабаттар. 3. Сірілі қабық: борпылдақ дәнекер ұлпалық қабат және мезотелий. № 1 препарат. Қойдың жұмыршақ қарны. Жұмыршақтың гистологиялық құрылысы суретін салып, мынадай атауларды белгілеңіздер: кілегейлі қабық: көп қабатты мүйізделетін жалпақ эпителий, өзіндік пластинка, етті қабат, кілегейлі асты қабаты, етті қабық: сақинаша және ұзынша қабаттар, сірілі қабық: борпылдақ дәнекер ұлпалық қабат және мезотелий. № 2 препарат. Бұзаудың қатпаршақ қарны. Суретте мына атауларды белгілеңіздер: 1. Кілегейлі қабық: көп қабатты жалпақ эпителий, өзіндік пластинка, жапырақшалар, етті қабат, кілегейлі асты қабаты. 2. Етті қабық: ішкі сақинаша және сыртқы ұзынша қабаттар. 3. Сірілі қабық: борпылдақ дәнекер ұлпалық қабат және мезотелий. № 3 препарат. Ұлтабар. Ағзаның кілегейлі қабығының суретін салып, оның қабаттары мен безінің құрылысын белгілеңіздер: кілегейлі қабық, оның құрамында: қарын шұңқырлары, бір қабатты призма тәрізді эпителий, өзіндік пластинка, ұлтабардың - фундальды бездері, мукоциттер, негізгі гландулоциттер, париетальды гландулоциттер, аралық дәнекер ұлпасы, қан тамырлары, бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасы пластинкасы, кілегейлі асты қабаты. Бақылау сұрақтары 1.Өңештің қызметі мен оның қабырғасын құрайтын қабықтар. 2.Өңештің кілегейлі қабығының құрылысы. 3.Өңештің етті қабығының құрылысы. 4. Адвентиция және сірілі қабықтың құрылысы. 5.Безді қарынның қабықтары және қызметі. 6.Мес қарынның, қатпаршақ, жұмыршақтың қабықтары, құрылысындағы ерекшеліктер. 7.Қарын бездерінің құрылысы, оны құраушы ұлпалар, олардың атқаратын қызметтері. Студенттің өз бетімен дайындалуына арналған әдебиеттер тізімі : 1.Жаңабеков.К., Жаңабекова.Г.К.«Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы» А.,«Сөздік-Словарь»,2005, 318-332 б 2. Исембергенова С.К., Жылкышыбаева М.М. Латино- русско- казахско-английский терминологический словарь «Айтұмар» 2016 3. Жаңабеков К., Исембергенова С.К., Джанабекова Г.К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. УМКДС «Жануарлар анатомиясы және латын терминологиясы» пәнінен студенттерге арналған оқу-әдістемелік кешен. А.НурПринт. 2013. 385 б № 12 зертханалық сабақ Тақырыбы: Бүйректер түрлері және үй жануарларындағы құрылысы. Нефронның құрылысы. Несеп жолдарының құрылысы және орналасу орындары. Сабақтың мақсаты: Бүйректің гистофункциональдық өлшемі – нефронның құрылысын білу. Сыртқы қыртысты және ішкі боз заттарда орналасқан нефрон бөліктерін, несеп жинағыш түтіктерді және қан тамырларын ажырату, несеп түзілу кезінде жүретін сүзілу және қайта сіңіру процестеріне қатысатын нефрон бөліктерін бір-бірінен ажырату. Бүйректің эндокриндік қызметтері және бұл қызметтерді атқаратын оның бөліктері. Нефронның негізгі бөліктерінде жүретін несеп түзілу процесі туралы жалпы түсінік Сабаққа керекті құрал-жабдықтар 1.Микроскоп, гистопрепараттар 2.Түрлі –түсті кестелер, атластар 3.Әр түрлі жануарлардағы бүйректің бөліктері мен тілімдері Сабақтың мазмұны мен жүру жоспары: № 1 гистопрепарат. Бүйректің гистологиялық құрылысы. Бүйректің бір - екі бөлікшелерінің суретін салып, оларда төмендегідей атауларды белгілеңдер: бөлікшелер, бөлікшеаралық дәнекер ұлпасы, бүйрек денешігі, проксимальды және дистальды ирек түтікшелерді белгілеу. 1-тапсырма. Несепағардың орналасу орны мен қабаттарын басқа ішкі мүшелерден айырмашылығын ажырата білу 1-кесте
2-тапсырма. Қуықтың әр түрлі жануарлардағы ерекшеліктерін атаңыз 2-кесте
3-тапсырма. Несепшығару жолдарының топографиясы мен маңызы, құрылысындағы ерекшеліктері 3-кесте
Бақылау сұрақтары 1.Несеп түзілу процесі. 2.Бүйрек денешіктерінің құрылысы. 3.Ирек түтікшелердің құрылысы. 4.Боз заттың құрылысы. 5.Бүйректің қан тамырлары. 6.Несеп жүретін жолдар, олардың құрылысы Студенттің өз бетімен дайындалуына арналған әдебиеттер тізімі : 1.Жаңабеков.К., Жаңабекова.Г.К.«Жануарлар морфологиясы және латын терминологиясы» А.,«Сөздік-Словарь»,2005, 383-398 б 2. Исембергенова С.К., Жылкышыбаева М.М. Латино- русско- казахско-английский терминологический словарь «Айтұмар» 2016 3. Жаңабеков К., Исембергенова С.К., Джанабекова Г.К., Джунусова Р.Ж., Жылқышыбаева М.М., Байтакова З.Е. УМКДС «Жануарлар анатомиясы және латын терминологиясы» пәнінен студенттерге арналған оқу-әдістемелік кешен. А.НурПринт. 2013. 385 б № 13 зертханалық сабақ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||