олжас диплом 2020. Бабал Олжас Жеісалылы Дипломды жобаны Тсіндірме жазбасы таырыбы Жкктергіштігі 50т ілмеблокты конструкциясын игеру
 Скачать 1.41 Mb.
|
|
1. Техникалық бөлім 1.1 Ұңғымаларды жер асты жөндеу технологиясы Кез-келген скважиналарды (мұнай параметрлік, су айдай, газ айдау және т.с.с.) пайдаланған жағдайда оларды мезгіл-мезгіл жөндеп тұру қажет. Скважина ішінде өнім көтергіш құбырларды (НКТ), штангілерді, терең сораптар мен басқа сораптарды және басқа да құралдарды түсіріп көтеру жұмыстарына байланысты әрекеттерді жер асты жөндеу деп атаймыз. Ол өзінің түрі мен күрделілігіне қарай кезекті (күнделікті) және күрделі жөндеу болып бөлінеді. Күнделікті жер асты жөндеуге: терең сорапты ауыстыру, көтергіш құбыр мен штангілерді өзгертіп тұру немесе ұстап тұрған алқаның (подвеска) түріне қарап өзгерту, басқа да скважинаға түскен жеңіл заттарды көтеру (үзілген штангілер және басқа тізбек ішіндегі қалған заттарды ұстау). Осы жұмыстардың барлығын мұнай және газ басқармаларында құрылған скважинаны жер асты жөндеу бригадалары атқарады. Скважинаны жер асты жөндеу бригадалары вахта әдісімен жұмыс істейді. Вахтаның құрамында үш адам: екеуі (оператор, оның көмекшісі) скважинаның сағасында жұмыс жасайды, үшіншісі (автокөлікші немесе моторшы) - көтеру механизмнің шығырында отырып жұмыс істейді. Жер асты жабдықтарында болған апаттарында (үзілген құбырларды ұстау мен сағаға шығару) жою үшін жасалынатын, зақымдалған пайдалану құбыр тізбектерін орнына келтіру, қабат суларын жабу (айыру), басқа пайдалану қабатына (кешеніне) ауысу сияқты қиын жұмыстар - скважинаны күрделі жөндеу категориясына жатады. Мұндай жұмыстарды арнайы құрылған скважинаны күрделі жөндеу бригадасы жасайды. Осы бригада скважина түбінің төңірегін өңдеу жұмыстарымен де (қабатты сұйықпен жару, сұйық кұм ағынымен тесу, қышқылмен өңдеу, дірілмен өңдеу және т.с.с.) айналысады. Скважинада жүргізілетін күнделікті жер асты және күрделі жөндеу жұмыстары кезінде, скважина түбінің төңірегін өңдеу операциялары кезінде, оның ішіндегі құбырларды, штангілер мен басқа құралдарды көтеру және түсіру жұмыстарымен байланысты. Сондықтан скважина сағасына уақытша немесе тұрақты мұнаралар мен мачталарды қондыруды қажет етеді. Оған қоса көтеру механизмдерін (тракторға немесе автомашинаға орналасқан механикаландырылған шығыр) орналастырылады. Мұнай және газ кәсіпшіліктерінде скважинаны күнделікті жер асты жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін колданатын мұнара (мачта) мен шығыр трактор немесе автокөлік үстінде орналасқан көтергіш агрегаттар кеңінен таралған. Құбырларды, штангілер мен басқа құралдарды түсіру-көтеру операцияларын жасау үшін қолданатын мұнаралар мен мачта жабдықтарының үлгісі 1-ші суретте көрсетілген. Қозғалатын агрегаттардың өзінің үстінде орнатылған мұнарасы мен мачтасы болады. Мұнара кәдімгі полиспаспен немесе ілмегі бар тәл жүйесімен жабдықталған. Оған арнайы аспап арқылы көтеретін жүк (штангілер) ілінеді. Полиспастың түйінге жиналған қозғалмайтын роликтерін кронблок деп атайды. Ол мұнараның ең үстіңгі жағында орналасады. Кронблоктың әдетте барлық роликтері еркін бір білікке орнатылып, массивті рамаға бекітілген. Тәл жүйесінің көтеретін жүк салмағына байланысты кронблокта үштен беске дейін роликтер болуы мүмкін. Тәл жүйесінің қозғалмалы роликтері де сол сияқты тәл блогі деп аталатын бір торапқа жиналған. Бұл жерде де барлық роликтер бір біріне еркін орнатылған. Тәл блогы болат арқанға (қанатқа) ілініп тұрады, ол кронблок пен тәл блок арқылы және дәл сол тәртіпте кейін қарай кезекте өткізеді. Арқаның қозғалмайтын ұшы (соңы) мұнараның негізіне бекітілген, ал қозғалатын ұшы шығырдың (лебедка) барабанына бекітілген, Құбыр тізбегін түсіру-көтеру кезінде мұнараның құлауынан сақтандыру үшін арканның қозғалмалы ұшы оның шығыр барабанына бекітілуінің алдында, көпшілік жағдайларда мұнараның немесе мачтаның негізіне бекітілген тарту үшін арналған (оттяжной) ролик арқылы өткізіледі. Сонымен тәл блогы мен ілмекке оларға ілінген құбырлар арқанның бірнеше шектеріне асылып көтеріліп тұрады. Олардың саны 2-ден 8-ге дейін жетеді, Шектер неғұрлым көп болса соғұрлым ілмекке, қанат бекіткен жері мен шығырға түсетін жүктің салмағын 2-8 есе азайтады. Сөйтіп олардың жұмысын жеңілдетеді. Шығыр барабаны айналған кезде арқан (канат) барабанға оралып құбырдарды көтере бастайды. Төмен түсу құбырлар тізбегінің өз салмақтарымен болады. Жеңіл құралдармен жұмыс жасаған кезде (құм тығындарын желонкамен кысқартылған штангілер тізбегімен, сорапты штангілер тізбегі мен тазарту кезінде, және т.б. сол сияқты жағдайларда) қанатты шығыр барабанынан кронблоктың бір ролигінен өткізіп жіберіп кұралға немесе ілмекке жалғастырып жұмыс жасай береді. Бұл кезде тәл блогын қолданбайды. Құбырлар тізбегін айналдыруға байланысты жүмыстарды (мысалы, цементті қазғылағанда) скважинаның сағасына бұрғылаған кезіндегідей ротор орналастырады. Пайдалану мұнараларын әдетте істен шыккан бұрғылау құбырларынан немесе сорапты-компрессорлы құбырларынан биіктігі 24-28м қылып жасайды. Жүк көтергіштігі 50 және 75т. Төменгі табанының өлшемі 8*8м, ал жоғарғы алаңы 2*2м. Мачта биіктіктері 15-22м. болса соған сәйкес жүк көтергіштігі 15 пен 25т. Мачталарды скважинаның сағасына орнатқанда аздап кішкене бұрышқа қисайтып, оны арқанмен тартып қояды. Тұрақты мұнаралар мен мачталар тек ғана жұмыс жасап тұрған кезде қолданылады да қалған кезде бос тұрады. Пайдалану скважиналарының жалпы жұмыс жасау уақытының 2-3%-ін ғана жер асты жөндеу жұмыстары алады екен, яғни мен мачталар жылына 6-10 күн ғана қолданылады деген сөз. Сондықтан да көтеру-түсіру механизмдерін тиімді пайдалану үшін козғалмалы мачталар немесе оларды бірге үстіне салып алып жүретін көтергіштер керек. Қозғалмалы мачталар арнайы арбаларға қондырылып скважиналар арасында автомобильмен немесе трактормен тасылып жеткізіледі. Олар шеген құбырлардан, екі аяқты, шана сияқты қылып жасалады. Өзінің мачтасын алып жүретін көтергіштер ретінде автомобильдер мен тракторлар қолданылады. Олардың жүк көтергіштігі 16 дан 80т-ға дейін болады. Құбырлар мен штангілерді скважинаға түсіріп, көтеру үшін комплексті құралдар қолданылады. Олар; құбырлар және штангілі элеваторлар мен кілттер ден және жеделдетіп қауіпсіздікті сақтайтын әртүрлі құрылғылардан тұрады. Құбырлар элеваторы кұбырларды муфта арқылы ұстап тұруға олардың тізбегін түсіру-көтеру жүмыстары кезінде ұстап тұруға арналған. Құбыр элеваторы ортасында құбыр өткізетін тесігі бар екі жағында сырға (штроп) кигізетін құлағы бар, тұтас кұйылған немесе қақталған темірден жасалған қамыт сияқты кұрылғы. Элеватордың ішіндегі тесіктің диаметрі - жіберетін кұбырдың сыртқы диаметрімен сәйкес келеді. Элеватордың бір жақ бөлігі құбыр қиғызу үшін ашық болады. Құбыр элеватордың ішіне кірген соң, оның қабырғасы рычаг арқылы жабылады. Құбырды көтерген кезде оның муфтасы элеватордың кесілген жеріне келіп тіреледі. Элеватордын екі жағындағы құлағына ілмекке жалғауына болат сырға (штроп) кигізіп солар арқылы құбырларды көтереміз. Сорап штангілерін түсіріп-көтеру үшін шарнирлі және шынжырлы кілттер қолданылады. Штангілер мен сондай әрекеттер істеу үшін штангі кілттері қолданылады. Жер асты жөндеу процесіндегі негізгі жүмыс түсіріп-көтеру жұмыстары, яғни скважинаға сораптық компрессорлық (НКТ), бұрғылауын немесе штангілерді және әртүрлі құралдарды түсіру не көтеру. Сондықтан жер асты жөндеуге арналған жабдықтар комплексіне көтеру құрылғысы кіреді. 1.2 Көтеріп -түсіру әрекеттері және механикаландыру Ұңғы ішінде жүргізілетін қандай болмасын жөндеу жұмыстары құбыр мен штангіні түсіріп-көтеруге әкеліп соғады. Оны түсіріп-көтеру әрекеті деп атайды. Жер асты жөндеудің ретіне қарай түсіру-көтеру әрекеттері, оның барлық жөндеуге кеткен уақытының 40-тан 80 %-ін кұрайды. Яғни, жер асты жөндеудің ол жалпы уақытын анықтайды. Құбырларды, сағадағы фонтанды қондырғыны алғаннан кейін барып скважинадан көтереді. Ал терең сорапты пайдалану скважиналарын жөндегенде әуелі ең жоғарғы штангіні (жалтыратқан шток) тербелмелі станоктан айырып, балансирдің басын бір жаққа бұрып қояды. Құбырларды қолмен бұрап бір-бірінен айырғанда және бұрап тізбекке қосқанда реті мынадай болады. Скважинаға жіберілген құбырлар тізбегін, элеватор арқылы, ілмекке ілдіріп қояды да муфта арқылы ұстап тұрады. Құбырды сәл көтергеннен кейін, екінші құбырдың муфтасы сағада көтергенде осы муфтаның астына элеватор салады. Ол бірінші құбырды бұрағанда екінші құбыр скважинаға түсіп кетпеуінен сақтайды. Бұрап босатқан бірінші кұбырды мұнараның алдындағы көпіршеге салады. Сүйтіп осы ретпен құбыр көтеріледі. Құбырды скважинаға керісінше түсіреді. Скважинаны штангілі терең сорап қондырғылары мен пайдалану кезінде жөндегенде сорапты-компрессорлы құбырларды түсіріп көтергенде онымен қатар штангілерді бірге көтеріп түсіреді. Ол жұмыстар құбырды түсіріп-көтергенмен бірдей болады. Бірақ, онда штангі элеваторы мен штангі кілтгері қолданылады. Түсіріп-көтеру жұмыстарында көп қол жұмысын қажет ететін әрекеттерде (элеваторды көпіршеден сағаға тасу, құбыр мен штангіні қолмен бұрап шығару) жеңілдету үшін Молчанов автоматы АПР (ойлап шығарған автордың фамилиясымен) колданылады. АПР (автомат подземного ремонта) автоматын, қолданатын арнайы комплексі кұралдармен бірге қолданып келесі жүмыстарды атқарады: Арнайы ұстауыш сына мен спайдер арқылы құбырлар тізбегін автоматты түрде ұстап алып көтеріп тұру; жеңілдетілген элеватор мен жұмыс жасаған кезде спайдер ілмекте ілулі тұрады. Құбырларды механикалық бұрап жалғап және бұрап айыру Бұралғанда түсетін салмақты (күшті) автоматты шектеу 4. Скважинадағы құбыр тізбегін автоматты түрде ортаға келтіру АПР-дің комплексті механизмдері мынадай бөлшектер мен тораптан тұрады; спайдермен, біртұтас жалғанған кұбырларды бұрап жалғап және бұрап айыру автоматы; жеңілдетілген бір сақиналы элеватор; кұбыр кілті; бекіткіш кілті; астына төсейтін шанышқы; кұбырдың өсінің скважина өсімен бірдей болуға қолданатын ортаға дәл келтіргіш (центратор). АПР автоматы құбыр кілтін айналдыратын айналдырғышқа 3 орнатылған жүргізушіден 4 тұрады. Ол құбырлар тізбегін салбыратып ұстап тұратын бұрап ашатын және бұрап қосатын құбырға және спайдер 9-ге бекітілген, және спайдер 9. Спайдердің плашкасы автоматтандырылған. Олардың төмен-жоғары қозғалуын реттеп отырады. Құбыр жоғары қарай жылжығанда плашкаларды өзімен бірге кішкене көтереді, ал жүктің салмағы мен плашкамен бірге көтеріліп жұмыс істемейтін күйге келеді. Құбыр төмен түскенде, элеватор алқаға отырып плашкамен бірге түседі. Плашка құбырды жанағанда оны іліп алып сына сияқты болып бекітіледі. Элеватордың төменгі жазықтығы мен алқаның жоғарғы жазықтығының арасында саңылау пайда болады. Ол құбырлардан элеваторды еркін шығаруына мүмкіндік береді. Жүргізушіні 7 элоктроқозғалтқыштық 2,6 тістері жалғанған қосақтар арқылы айналдырады. Автоматтың 1 корпусының 5 қабының ішінде орналасқан тісті дөңгелек 2 еркін айнала алады. Автомат пен элоктроқозғалтқыш арасында орналасқан муфта 8 арқылы момент айналуын, күшін реттеп отырады. Автомат массивті тіреуішке орнатылған, маймен толтырылған үш полюсті реверсивті жібергішпен басқарылады. Жібергіш кәсіпшіліктегі күш электр тобынан келетін тоққа жалғанған элоктроқозғалтқышпен кабель арқылы байланысады. Сорап штангілерін бұрау мен бұрап ашу үрдісін механикаландыру үшін АШК және МШК атты штангі кілттерін қолданады. Олардың жұмыс жасау принципі АПР-мен сәйкес. Скважиналарда жер асты жөндеу жеке әрекеттерді жүргізгенде, жұмысшылардың еңбегін жеңілдету үшін, әртүрлі кіші механизация аспаптары қолданылады: құбыр мен штангіні бағыттауыш құрылғы (воронка), көпіршеге құбырды жеткізетін саласка мен тартпа, сүйреп жүретін шанышқы, қол құралдарын тасып жүретін құрылғылар және т.с.с. 1.3 Ұңғыларды жер асты жөндеуге арналған агрегаттардың конструкциялары мен жүмысы Скважиналарды жер асты жөндеу жұмыстары кезінде міндетті түрде түсіріп-көтеру операциялары жүргізіледі. Бұл операцияларға тұрақты немесе өзі жүретін агрегаттар қолданады. Қазіргі заманда түсіріп-көтеру операцияларын орындау үшін жабдықтар комплексінің екі түрі қолданылады: Тұрақты мұнара мен жылжымалы шығырдың біріге жұмыс істеуі. Мұнара құбыр мен штангаларды қалауға арналған төсенішпен жабдықталады, ал шығыр (лебедка) автокөлікке орнатылған. Жылжымалы агрегат. Ол өткіштігі жоғары автокөлікке немесе табаны шынжырлы тракторға орнатылған мұнара мен шығырдан тұрады. Агрегаттардың екі түрі де құбыр мен штанга бағанасын бұрайтын құралдармен жабдықталады. Күрделі жөндеуге арналған агрегаттар басқа жабдықтарға қосымша ротормен жабдықталады. Скважиналарды жер асты жөндеуге арналған көтергіштер көмегімен келесі жұмыстар орындалады: Жер асты жөндеу кезінде құбыр мен штангілерді түсіру және көтеру. Скважина түбін тазалауға арналған құралдарды түсіру және көтеру. Құмды және цементті тығындарды бұрғылау кезінде құралдарды түсіру мен көтеру. Тығындарды бұрғылаған кезде роторды қозғалысқа келтіру. Қауғаны түсіру және көтеру. Апат болғанда құбырларды, штангілерді аулау құралын түсіру және көтеру. Ауыр жүктерді жылжыту және тағы басқа көмекші жұмыстарды орындау. Қазіргі таңда ТМД-да (бұрынғы кеңес одағының территориясы) мұнай және газ саласына арнап шығарылған мынадай агрегаттар қолданылуда: "А50У"- жүк көтергіштігі - 500 кН; "Азинмаш - 37А" - жүк көтергіштігі-320 кН; "Бакинец-ЗМ"- жүк көтергіштігі - 350 кН; "Азинмаш - 43А"- жүк көтергіштігі-280 кН; Бірінші екі агрегаттардың тасымалдық базасы -автокөлік, екінші екеуінікі - трактор. А50У агрегаты мұнай-газ скажиналарын игеруге және жөндеуге арналған. Оның орындайтын операциялары: , сораптық компрессорлық ды түсіріп-көтеру, цементті тығындарды (диаметрі 141-168 мм да). Агрегат КРАЗ-257 автокөлігіне орнатылған. Жетек ретінде автокөліктің қуаты 160 кВт қозғалтқышы қолданылады. Агрегатқа шығыр көмегімен көтерілетін екісекциялы телескопиялық мұнара орнатылған. Мүнара биіктігі 22,4 м. Жұмыстың жағдайында мұнара тік сызыққа 6° бұрышпен орнатылып, алты арқанмен керіледі. Агрегаттың ерекшелігі екібарабанды шығыр қолданылады, бұрғылау және тартальді. Бұл жер асты жөндеу жұмыстарының еңбек өнімділігін арттырады. Тағы, агрегат жұмыстарына арналған гидрожетекті ротормен жабдықталған. 9МГР жуу сорабын бөлек орнатады. Агрегат жұмыс істегенде скважинада кұбырлар мен штангілерді қалайтын арнайы төсеніш болуы керек. Шығырды басқару - пневматикалық. Машинисттің жұмыс орны скважина сағасына жақын орналасқан. Агрегат сипаттамасы көрсетілген. 1.1 кесте - А50У агрегатының сипаттамасы
А50У агрегатының негізгі кемшілігі оның шектелген өткіштігі. Тежегіштің суыту жүйесі түйық, айналмалы, сумен жұмыс істейді. Агрегат қосымша күш көзі ретінде дизельді СМД - 7 маркалы қозғалтқышпен жабдықталған. Қозғалтқыш гидрожүйенің май сорабына, және жарықтандыру электрогенераторына жетек ретінде қолданылады. Скважина сағасы жарылысқа қауіпсіз болып орындалған ФВН типтес шырақтармен жарықтандырылады. Агрегаттың барлық механизмдерін басқару жылытуы мен желдетуі бар арнайы кабинадан жүргізіледі. Сонымен бірге агрегат сорапты компрессорлы және бүрғылау құбырларымен жұмыс істеуге арналған жабдықтар комплексімен қамтамасыздандырылған. 1.4 Тәл жүйесінің элементтері 1.4. 1 Тағайындалуы және сипаттамалық ерекшеліктері Тәл жүйесі щығыр барабанының айналмалы қозғалысын ілмектің вертикалды жылжуына айналдыруға және арқан тармағына жүктеулерді азайтуға арналған. Тәл жүйелер анрегаттың мұнарасына бекітіледі және келесі сипаттамалық ерекшеліктері болады: - тәл блок ілмекпен бірге еркін ілінген жағдайда ұңғы сағасының үстіне орналасады және қатаң ұңғы өсі бойынша тік жағдайда ұңғы сағасының үстіне орналасады және қатаң ұңғы өсі бойынша тік (вертикаль) бағытта орын ауыстырады - ілмектің көтеру биіктігі мұнара биіктігімен және түсіру-көтеру операциялардың қауіпсіздігімен шектеледі - шкивтер диаметрлері,басқа жүккөтеру мүшелерінің габариттері бұрғылау мұнарасының көлденең өлшемдерін ескерумен таңдалады - әсер ететін жүктемелердің бақылау және бұрғылау процесінде берілген өстік жүктеуді қашауда ұстау мақсатында тәл жүйелері бақылау өлшегіш аппараттарымен және датчиктермен жабдықталады. Тәл жүйе қозғалмайтын (жылжымайтын) кронблок, жылжымалы-тәл блок; жылжымалы және жылжымайтын блоктарды қосатын тәл арқаннан, жүк ілінетін (отырғызылатын құбырлар тізбегі) ілмекпен және сырғадан; тәл арқанның соңын бекітетін құрылғыдан тұрады. Жүккөтергіштігі және жабдықтауда арқан тармақтарын санымен тәл жүйелері әр- түрлі өлшем түріне бөлінеді. Шкивтер саны, олардың өлшемдері және тәл жүйедегі арқанның тиектер саны, яғни полиспастың жиілігі ілмектегі мүмкін жүктеумен, шығырдың тарту күшімен, барабанда арқанның оралу жылдамдығымен, арқанның орам қатар санымен тәл арқанның өлшемдері, биіктігі, жұмысқабілеттілігі, түрі және құнымен анықталады. Тәл жүйелерін конструкциялау кезінде осы элементтер бір-бірімен байланысты болу керек, осыған қатысты жобалау кезінде күрделі мәселе болатын тиімді шешім табылады. Жабдықтауда неғұрлым блоктар және тармақтар көп болған сайын, соғұрлым арқан тез тозады: неғұрлым блоктар және тармақтар аз болса, соғұрлым арқан жүктелуі және қажулық ұзақмерзімділігі қысқарады. Бірдей теңдікте әртүрлі жағдайларда ұңғыларды жөндеуге ілмек кебідей жүктеулер әсер етеді. Тәл жүйенің конструкциясын таңдау және бағалауда оның сапасынан, түрінен ұңғыларды өткізу процесінде маңызды фактор болатын түсіру-көтеру жылдамдығына тәуелді болады. Арқан конструкциясын жақсарту және беріктікті арттыру немесе олардың диаметрін арттыру жолында тәл жүйелерінде блок сандарын қысқарту тенденциясы ұсынылды. Бірақ неғұрлым арқан диаметрі көп болса, соғұрлым блоктар димаетрлері көп болуы, сонымен қатар кронблок және тәл блок өлшемдері мен салмағы көп болады. Блоктар саны көп болғанда жұқа арқанды қолдануға болады, осы кезде блоктар кіші өлшемді болуы мүмкін. Осы ойластырулар тәл жүйелерін құру кезінде бағалануы және мүмкін өлшемдері, ұзақмерзімділік талаптарын қанағаттандыратын конструктивті шешім қабылдау қажет. Соңғы жылдар тәжірибесі мақсат ұңғыларын куәландырады: арқан және шкив диаметрінің үлкен қатынастарын пайдалану (Dш/d=48 дейін);шкивтер диаметрін көбейту;үлкен диаметрлі берік арқанды қолдану. Кронблок шкивтер саны әрқашан тәл блоктағы шкивтер санынан бір бірлікке үлкен болады,яғни жабдықтау жиілігі –жұпты (zкб=zкб+1);um=2zmб (zкб және zmб )-кронблок және тәл блок шкивтер саны. Осынын конструкциялау кезінде ескер керек. Кронблок және тәл блок арқан шкивтері арқылы белгілі ретте болат тәл арқаны өткізіледі,оның бір соңы қозғалмайтын болып бекітіледі. Арқанның жүрісті шек жылдамдығы vж шығыр барабанына оралу шарттары бойынша 20 м/с-тен аспауы керек, яғни Тәл жүйедегі жаңа арқанның беріктік қор коэффициенті қауіпсіздік техника нормаларымен белгіленген. Ілмектің статикалық жүктеуінде Sb=2, бұрғылау тізбегінің ТКО –да Sb=3. Арқанның үзілу беріктігі оның құрылысы мен диаметріне тәуелді болып, ал жүрісті тармақтағы жүктеу-тәл жүйенің жиілігіне тәуелді болғандықтан, бұл мәселе таңдау әдісімен және оптималды шешімде іздеумен шешіледі. Тәл жүйе бұрғылау процесінде айнымалы циклдік жүктеулер жағдайында, әсіресе ТКО кезінде және дірілдеу жүктеулер жағдайларында жұмыс істейді. Тәл жүйелерін мына тәртіпте құрастыру керек: қажетті максимал жүктеу және бұрғылау тізбегін көтеру жылдамдығына байланысты тәл арқанның өлшемдерімен түрлерін таңдайды,сосын жүйеде жабдықтау жиілігі және щкивтер диаметрлерін,осыдан кейін оның жеке элементтерінің өлшемдерін есептейді. Тәл жүйелеріне жалпы талаптар қойылады: Пайдалану кезінде сенімділігі,қауіпсіздігі және ыңғайлылығы; Үлкен ұзақмерзімділігі; Тез монтаждау және демонтаждау мүмкіндігі,арқанды жабдықтау кезінде тез ауыстыруы; Біртипті механизмдері мен элементтері мен өзара ауыспаушылығы; Тәл жүйенің барлық механизмдері транспорттық құралдарға арту кезінде ыңғайлылығы және олардың өндіріс территориясында тобымен жеткізу мүмкіндігі. |