7 класс тест. 6-7 тест. Ботаника Белгілі бір территорияда мекендейтін сімдіктер дниесі Флора сімдіктану
 Скачать 101.08 Kb.
|
|
Мамық кене тудыратын ауру әкаяқ Нәзікбас кене тудыратын ауру қансигек, пироплазмоз Пироплазмозбен ауырған мал 41-42 0 с қызу көтеріліп, қанды зәр бөледі Тасмалданатын аурудың табиғи қордасы туралы теорияны ұсынды Е.Павловский, И.Галузо Қотыр ауруын тудырады қышыма кенесі Азық-түлікке зиян келтіреді қамба кенесі Өсімдіктерді зақымдайды берішкене,алма кене, өрмеккене Бунақденелілердің жер бетіндегі саны 700 мыңнан аса Бунақденелілер класының отрядж саны 35 Шыбынның ауыз апараты сүзіп жалаушы Маса мен орман қандаласының ауыз апараты шаншып-сорушы Тарақан, қоңыздардың аузы кеміргіш Балараның аузы кеміріп-жалаушы Көбелектің аузы түтік тәрізді сорғыш Ересек бунақдене Имаго Тура даму сатылары Жұмыртқа→имаго Тура дамитын бунақденелілер қанатсыздар Шала түрленіп даму сатылары Жұмыртқа→дернәсіл →имаго Толық түрленіп даму сатылары Жұмыртқа→дернәсіл →қуыршақ→имаго Бунақденелілерді зерттейтін ғылым энтомология Жануарлардың мінез құлығын зерттейтін ғылым этология Шала түрленіп дамитын бунақденелілер дәуіт, шегіртке, бұзаубас, инелік, бит, қандала, тарақан, шекешек, құлық, мамықжегі, түкжегі,біте қалқанша Толық түрленіп дамитындар көбелек, шыбын, маса, қоңыз, бүрге, құмырсқа, балара, шаншар Турақанаттылар отрядының өкілдері шегіртке, шекшек, саяқ, шілделік, бұзаубас Теңқанаттылар отрядының өкілдері біте, қалқанша Ауыл шаруашылығына зиян келтіретін турақанатты жәндік Азиялық шегірке Шегірткелер дернәсілінің тығыз топтасуы жаушоғыл, кулига Шегірткенің қанатсыз дернәсілдері жаяу шегіртке немесе жаушоғыл Шалақанаттылар отрядының өкілдері қандала, суаршын, сушалқақ, зұламат Қатқылқанаттылар отрядына жататын пайдалы қоңыздар бақшыл ызылдақ, түйірлі ызылдақ, сарыойқы ызылдақ, қанқыз, қиқоңыз, көңкей, көмбекей Зиянды қоңыздар колорад, бізтұмсық, шытырлақ, суіңкәр, сүңгуір Қосқанаттылар отрядының өкілдері шыбын, маса, құмыты, шіркей, сона, бөгелек Қабыршаққанаттылар отрядының өкілдері дербесжұп, тұтжібеккөбелегі, қаракүйе көбелегі Жарғаққанатылар өкілі құмырсқа, шаншар, балара Тікентерілілер соңғы ауызды, көпжасушалы, теңіз жәндіктері Тікентерілілер класы 3 класс Тікентерілілердің дернәсілі екіжақты симметриялы Ересек тікентерілілер сәулелі симметриялы Тікентерілілердің ғаламшардағы саны 6000 Тікентерілілер деп аталу себебі әктен түзілген үшкір ұштары бар Тікентерілілерде ішектен бөлініп шығады мезодермалық қалталар Тікентерілілерде желілерге ұқсастығы соңғы ауыздың пайда болуы Тікентерілілерде эктодерманың жымырылуынан екінші рет пайда болды соңғы ауыз, екінші реттілер Тікентерілердің жабыны 2 қабатты, сырты –эпителийден, іші талшықты дәнекер ұлпадан түзілді Тек тікенектілерге ғана тән жүйе сутүтікшелі жүйе Тікентерілілерде болатын сутүтікшелі аяқтың қызметі жылжу Тікентерілілердің жүйке шеңбері орналасқан жұтқыншақ маңында Теңіз кірпісі мен жұлдызының көзі орналасқан тармақтарының ұшында Тынысалу мүшелері жоқ теңіз рухгүлі, жыланқұйрық Теңізжұлдыз, теңізкірпісі тыныс алады тері желбезек арқылы Теңізқиярының тыныс алу және зәршығару мүшесі суға толы өкпе Тікентерілілердің қанайналымы шеңберленген екі түтікті Регенерациялануға бейім теңіз жұлдызы Суды радиоактивті заттардан тазартады тікентерілілер Тамаққа қолданатын тікентерілілер теңіз жұлдыз, теңізқияр Тікентерілердің қалдықтарынан мәрмәр алып, құрылыс материалы ретінде қолданады Теңізжұлдыздар класының 8 отряды, 1500 түрі бар Теңізкірпісінің денесі 5 тармақты Теңізкірпісінің асқорыту жүйесі жұтқыншақ, қарын, ішек, аналь тесігі Теңізкірпілер класының 800 түрі бар Теңізкірпісінің аузында бестісті жақсүйекті ерекше мүше бар Теңізкірпілердің уылдырығы тамаққа қолданылады Теңізқиярларының саны 5 отряд, 1100 түрі бар Тікентерілілер дара жынысты, кейбір түрлері қосжынысты Қызыл кітаптың І санатына жойылып бара жатқан түрлер мен түртармақтар енген Қызыл кітаптың ІІ санатына саны азайып бара жатқан түрлер мен түртармақтар енген Қызыл кітаптың ІІІ санатына сирек түрлер мен түртармақтар енген Қызыл кітаптың ІV санатына белгісіз түрлер мен түртармақтар енген Қызыл кітаптың V санатына қалпына келтірілген түрлер мен түртармақтар енген 1991 жылғы 2-ші басылымға енген омыртқалы жануарлардың саны 129 1991 жылғы 2-ші басылымға енген омыртқасыздардың саны 105 Қазақстанның қызыл кітабына енген инеліктер Нәзікқұйрық, көркемше, шолғыншы инеліктер Нәзікқұйрық инелік Сырдария өзені, Арал теңізі маңындағы жыртқыш, 1979 ж белгілі болды Қазақстанның қызыл кітабына енген ең жалмауыз дәуіт ақтеңбіл 85 күнде 147 жоңышқа бітесі, 41 жеміс, 266 бөлме шыбынын жейді Қазақстандағы ең ірі шекшек Солтүстік Қазақстанда мекендейтін, қанаты жоқ далалық кергі Далалық кергінің аталығы сирек кездесетіндіктен көбеюі партогенезді жолмен Далалық кергі түлейді 8 рет, 3-4 аптада ересек күйге келеді Еменді орманда өмір сүретін, Жайық өзенінің маңындағы, сирек кездесетін ең ірі қоңыз бұғықоңыз Астық, алқа тұқымдасы мен жемістерге зиян келтіреді көкқасқа шегіртке, қызылша бізтұмсығы, колорад қоңызы, қасақы жалпайма Жеміс бағы мен орманға зиян келтіреді біте, алма жемісжегісі, зауза, дербесжұп, қарағай жібеккөбелегі Бөгелек дернәсілі сиыр терісінде дамыса оқыра Бөгелек дернәсілі жылқы мен есектің қарнында дамыса бөгелек Қойдың кеңсірігінде дамыса осқырма Сонадан ірі қарада пайда болатын ауру қарасан Бөртпе сүзек ауруын таратады бит Бөртпе сүзек пен оба ауруын таратады бүрге Жынды көбелек қуыршағы мен шанақоңыз дернәсілі топырақ астында қыстап шығады Зиянкестерді табиғи жауларымен жою әдісі биологиялық күрес Зиянкестерді жою үшін қолданатын химиялық заттар инсектицидтер Арқа жағында ішкі қаңқаның қызметін атқаратын желісі бар жануарлар желілілер Желілілердің жер бетіндегі саны 40-45 мың Желілілер 2-реттік қуысты (целом), үш қабатты, екі жақты симметриялы,жоғары сатылы Омыртқасыз, Бассүйексіздер тип тармағына жатады қандауырша Қандауыршаның саны 30 теңізде Қандауыршаға тән белгілер Дене тұрқы 5-8 см, екі бүйірі қысыңқы, арқа жүзбе қанаты құрсақ, құрсақ асты жүзбеқанатымен тұтасып кеткен Қандауырша терісі жұқа, сіріқабық (кутикула) қаптаған , сырты-эпидермис, іші нағыз тері Қандауыршаның ас қорыту жүйесі ауыз маңындағы қармалауыштар, ауыз, жұтқыншақ, ішек, бауыр, аналь тесігі Қандауыршаның тыныс алу мүшесі желбезек Қандауыршаның қан айналым жүйесі жүрегі жоқ – оның қызметін құрсақ қолқа атқарады, тұйық, қаны түссіз Қандауыршаның зәр шығаруы жұтқыншақ маңындағы түтікше арқылы Қабықтылар тип тармағының өкілі Асцидия Балықтарды зерттейтін ғылым саласы: ихтология-20мың Балық денесі: бас, тұлға, құйрық Желбезек қақпағы жоқ, торсылдағы болмайтын балықтар: шеміршекті Шеміршекті балықтар:акула, электрлі жұпбалықтар,қазыққұйрық,балға балық,аратұмсық акула,манта Жемін аулағанда,электр зарядын пайдаланатын,электр зарядының кернеуі 8-ден 220 вольтқа дейін жететін шеміршекті балық: скат Балықтардың сүт тәрізді, ақ сұйықтық аталық бездері:шоғал Сүйекті балықтардың тірідей шабақтайтын түрі: гамбузия,қос жынысты теңіз алабұғасы Қара уылдырық алынатын балықтар: бекіре,қортпа,шоқыр Қоршаған ортада су ағынының күшін, бағытын, балық қай мүшенің көмегімен анықтайды: бүйір сызығы Балықтардың арқа мен аналь дара жүзбеқанатының қызметі:денесін бір қалыпты ұстайды Балықтардың көкірек,құрсақ жұп жүзбеқанатының қызметі: тепе-теңдікті Құйрық жүзбеқанатының қызметі: бұлқын (айналаға бұрылу)бағытын Балықтардың жүзгіштігін реттейтін, дыбыс толқынын күшейтетін резенаторы: торсылдағы Балықтардың жүрегінде қандай қантамырлар болады: тек қана көк тамыр Ағынды су балықтары: бахтах, ақмарқа Өрістегіш балықтар: кета, құныс балық,көксерке, бекіре, қортпа, майшабақ Балықтардың дамуы: ұрықтанған уылдырық- дернәсіл-шабақ-ересек балық Бекіретәрізділер отрядына жататын балықтар: бекіре, қортпа, шоқыр, пілмай Майшабақтәрізділер отрядына жататын балықтар: сардинка,қылқа,түлкібалық, килька Албырттәрізділер отрядына жататын балықтар: кета,нерпа,құнысбалық, бахтах,ақсақа,қиярбалық,шортан Тұқытәрізділер отрядына жататын балықтар:қаракөз, табан, сазан, оңғақ, тұқы,мөңке, аққайран, ақмарқа Сетінектер отрядына жататын балықтар:трескалар Көзауықтар отрядына жататын балықтар:камбала, тілбейне, қалқан Балықтардың сезім мүшелері бүйір сызық Шеміршекті балықтардың қанайналым жүйесі: бір қанайналым шеңберден Шеміршекті балықтардың желбезек доғасының саны: 5-7жұп Шеміршекті балықтардың денесін қабыршақты тақташа мен қапталған, оны: плакоидты Қосмекенділерді зерттейтін ғылым: батрахология -5000, Қазақстанда-12түр, 3 қызыл кітап Қосмекенділердің мойын омыртқа саны: 1 Қосмекенділердің есту мүшесінің қай бөлігі жоқ? сыртқы Қосмекенділерде алғаш пайда болған: ортаңғы құлақ –тек үзеңгі сүйек , кіші қанайналым шеңбері Қосмекенділердің құрлыққа шығуына байланысты пайда болған мүше: қабақ, дабыл жарғағы Бақада зәр шығару мүшелері қайда ашылады: клоака Қосмекенділердің қай ми бөлігі жақсы жетілген: алдыңғы ми Қосмекнділердің қай ми бөлігі нашар дамыған: мишық Құйрықсыз қосм:4мың ,көлбақа,тоған бақасы,құрбақа,қалталы бақа,тарбақа,бақбақыл,жасыл бақа,қоңыр бақа Құйрықты қосмекенділер: 400, кәдімгі тритон,сібірлік бұрыштіс, жетісу бақатісі, теңбіл саламандра Аяқсыз қосмекенділер: 170, сақиналы құртжылан,америкалық құртша Қосмекенділердің дернәсілі тыныс алады: желбезек Қосмекенділер –тыныс алады: өкпе, дымқыл тері Қосмекенділерде қозғалуына байланысты мидың қай бөлігі нашар жетілген? мишық Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелінген қосмекенділер:қызылаяқ бақа, даната құрбақасы, жетісу.бақатіс Қосмекенділердің дернәсілі: итшабақ Қосмекенділердің дернәсілінің жүрегі: 2 бөлікті Қосмекенділердің алдыңғы аяқтарының бөлімдері: қар, білек, алақан Қосмекенділердің артқы аяқтарының бөлімдері: сан, сирақ,табан Қосмекенділердің иық белдеуі түзіледі: бұғана, қарға сүйек,жауырын Жорғалаушылардың қанша түрі бар? 8 мың Зоология ғылымының жорғалаушыларды зерттейтін саласы: герпетология Жыланның тілі жіңішке, ұшы екі айыр,ол сипап сезу қызметін атқарады, сонда жыланның уы қайда болады? үстіңгі жақ сүйекке орналасқан тістерінде Жорғалаушылардың қайсысының жүрегі төрт қуысты? крокодил Тұмсықбастылар отрядының өкілі: гаттерия Қабыршақтылар отрядының өкілі: жыландар,кесірткелер,құбылғылар ХТХО-ның Қызыл кітабына тіркелінген,қатаң қорғауға алынған жорғалаушы: гаттерия Гаттерия қайда тіршілік етеді? Жаңа Зеландияда Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелінген аяқсыз кесіртке: сарлан Еліміздегі кесірткенің ең үлкен түрі; сұр келес Тірі туатын жыландар: сұр жылан (гадюка) Жорғалаушылардың есту мүшесі: ішкі және ортаңғы құлақ Жорғалаушылардың негізгі тыныс алу мүшесі: өкпесі Дүние жүзінің түрлі аймақтарында құстардың қанша түрі бар?8600 500 -Қазақстанда Зоология ғылымының құстарды зерттейтін саласы: орнитология Құстардың дене температурасы-тұрақты, жылықанды әрі жоғары: +41-430С Құс миының жорғалаушыларға қарағанда өте жақсы жетілген бөлігі: алдыңғы ми сыңарлары мен мишық Құстардың мойын бөлімінде неше омыртқа бар? 9-25 Құстардың өкпесі оттегіне екі рет қанығады, мұндай тыныс алуды: қосарлы тыныс алу Құстарға қандай бездердің болуы тән: құйымшақ безі Құстарда жүректің қай бөлімінен өкпе артериясы шығады: оң жақ қарыншадан Құстардың алдыңғы иық белдеуінің аяқтарына кіреді: біріккен бұғана,екі жауырын,екі қарға сүйек Құстардың қауырсындарын қалай бөледі? қауырсын, мамық Құстардың терісі: жұқа, құрғақ, тек құйымшақ бездері бар Құстың безді қарнында қорек: бөртеді Құстарда етті қарынның қызметі: тістің қызметін Құстардағы ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі: қаламша Қаламшаның екі бүйіріндегі ұсақ шашақ тәрізді түзілістер: пәрі Құстарды дене құрылысына қарай қанша топқа бөледі? 3 Қыртөссіздерге жатады: түйеқұс, қазуар, нанду Асыранды тауықтың арғы тегі: банкив тауығы Асыранды қаздың жабайы арғы тегі- сұр қаз, қу тұмсық қаздар Құйрық қауырсыны ұзын болып келетінтауықтың қол тұқымы- феникс Жапония, Қытай Етті бағытта өсірілетін 7-8 апталық тауық балапанын - Бройлер Сүтқоректілердің түрі - 5 000 Қазақстанда сүтқоректілердің - 8 отрядына жататын - 178 түрі Үйқоянның буаз болу мерзімі - 1 ай. Жабайы қоян 45–51 күн, бұғылар 8–9 ай, жылқы- 10 ай, түйе -12–13 Бунақденеқоректілер отряды - кірпілер, жұпар тышқан, жертесерлер, Кемірушілер отрядына - көк суыр, үнді жайрасы, соқыртышқан, құндыз, қалқанқұлақ. Тек Қазақстанда ғана таралған кеміруші: Қалқанқұлақ (жалман) Қоянтектестер отрядына жататын құм, ор және ақ қоян Қолқанаттылар отряды- салпанқұлақты, ақбауыр жарқанат, қатпар ерінді салпанқұлақты жарқанат Жұптұяқтылар (ашатұяқтылар) отрядына - шошқалар мен бегемоттар Доңыз мүшелдік жыл санауда 12-жыл. Доңыздың аталығы –"қабан» , аналығы – «мегежін» (көшіл), төлі – «торай» .Еліктің аталығы – «күлміз» , аналығы – «сөге», төлі – «еңлік» (лағы) деп аталады. Арқардың қошқарын – «құлжа» , төлін – «қозықа» Аюдың аталығы – «матай» , аналығы – «кірекей» , ұрпағы – «қонжық» , бір жасар ұрпағы – «апанақ» Қоңыр аю Қазақстанның Қызыл кітабына енген. Қасқырдың аталығын – «арлан», «көкжал», «бірішек», «сырттан» деп атайды. Аналығын – «шулан», «құртқа» , күшігін – «бөлтірік» , ал қасқыр көсемін – «абадан» дейді.. Барыстың аналығы – «таутан» , күшігі – «алан» деп аталады. Сүтқоректілер класы тақтұяқтылар отрядының өкілі. – Жылқы Сүтқоректілер класының көнтабандылар отрядына жататын күйіс қайыратын жануар - Түйе . Айыр өркешті түйенің жабайы түрі- Қаптағай Айыр өркешті түйенің ұрғашысын – «інген», еркегін – «бура» Айыр өркешті түйе ғылыми тілде - Бактриан Сыңар өркешті түйені ғылыми тілде - Дромадер. Түйенің ұрғашылары 3–4 жаста, буралары 5–6 жаста жыныстық жағынан толық жетіледі. сүтқоректілерді зерттейтін ғылым – маммалогия, кейде териология |