етеккір қызметі бұзылысы. етеккір бұз.. Етеккір циклі деп етеккірді алаш кнінен бастап келесі келген кн аралаын айтады
 Скачать 494.71 Kb.
|
Етеккір қызметі – бұл сыртқы белгісі етеккір болып табылатын жыныс жүйесінде айқын өзгерістермен сипатталатын бүкіл организмде циклдік өзгерістердің кезеңдік қайталуымен жүретін физиологиялык процесс
Етеккір циклінің реттелуі иерархиялық жүйемен 5 звенодан тұрады1 звено: ми қыртысы Ми қыртысында нейротрансмиттер өндірледі (катехоламин, серотонин, ацетилхолин т.б.) 2 звено: гипоталамус Рилизинг-гормондар бөлінеді (статиндер, либериндер)3 звено: гипофиз гонадотропиндер түзіледі (фолликулстимулдеуші гормон ФСГ ж/е лютеотропты гормон ЛГ) 4 звено: аналық без Стероидті жыныстық гормондар бөлінеді (эстроген ж/е прогестерон)5 звено: нысана-мүшелер жатыр, қынаптың шырышты қабаты, сүйектер, тері асты май қабаты, тері, шаш Жіктелуі Гипоменструалды синдром Гиперменструалды синдром Дисменорея 1.Гипоменструалды синдром Аменорея – етеккірдің 4 ай ж/е одан да көп уақыт болмауы Опсоменорея – етеккірдің сиреуі (2-3 айда бір рет болуы) Олигоменорея – етеккірдің қысқаруы (1-2 күн келеді) Гипоменорея – етеккірлік қан мөлшері 25 мл-ден аз болуы Жіктелуі 2. Гиперменструалды синдром Пройоменорея – етеккірдің жиілеуі Полименорея – етеккірдің ұзаруы Гиперменорея – етеккірлік қанның көп мөлшерде келуі Метрорагия – ациклды жатырдан қан кетуЖіктелуі 3. Дисменорея – етеккірдің ауырсынумен келуіЖіктелуі Физиологиялық патологиялық Аменорея Аменорея Физиологиялық – физиологиялық жағдайға байланысты етеккірдің болмауы (жүктілік, менопауза, лактациялық аменорея, жыныстық жетілуге дейінгі уақыт) Патологиялық – организмнің патологиялық жағдайына байланысты дамиды Жалған – бұл орталық нерв жүйесі – гипоталамус – гипофиз – аналық без – жатыр жүйесінде циклдік өзгерістер болуына қарамай етеккірлік қанның сыртқа шықпауы. Қан қынапта, жатырда, жатыр түтігінде жиналып қалады. Себебі, механикалық кедергіден өте алмайды. Мұндай жағдай гименнің атрезиясында, қынап аплазиясында кездеседі Нағыз - бұл орталық нерв жүйесі – гипоталамус – гипофиз – аналық без – жатыр жүйесінде патологиялық өзгерістерге байланысты болады Аменорея Аменорея Біріншілік – етеккірдің 15-16 жаста болмауы Екіншілік – бір рет болсада етеккірі келгеннен кейін, етеккірдің 4 ай ж/е одан жоғары уақытқа кідіруіБіріншілік аменорея Аналық без патологиясына байланысты: Гонадалардың дисгенезиясы типті формасы Шерешевский-Тернер синдромы Гонадалардың дисгенезиясы таза формасы Свайер синдромы Гонадалардың дисгенезиясы аралас формасыГонадалардың дисгенезиясы аралас формасы Кариотип барлық уақытта 46ХУ, вирилизация байқалады. (Вирилизация – дегеніміз әйелде ер адамның белгілерінің пайда болуы) Шамадан тыс түктену, организмде эстрогендер мүлдем жоқ. УДЗ арқылы жатырдың кішкентай екенін ж/е аналық безде фолликулдардың жоқ екені анықталады. АменореяГипоталамо-гипофизарлық патологиясы
Туа пайда болған ақауларда дамиды (Кюстнер-Рокитанский-Маейр синдромы – қынап ж/е жатырдың болмауы)Жатырлық аменорея Гипоталамо-гипофизарлық патология Дене салмағының тапшылығы Жүйкелік анорексия Психогенді аменорея (психикалық жарақат, жүйкелік қозу) Гиперпролактинемия Шихан синдромыЕкіншілік аменорея Психогенді аменореяЕкіншілік аменорея Бұл “әскери уақыт” аменореясы деп аталады (немесе апат кезінде, жер сілкінісінде, өрт жағдайында кездесетін аменорея), сонымен қатар психогенді аменорея жүкті болуды армандайтын бедеу әйелдермен, жүкті болудан қауіптенетін әйелдерде “жалған жүктілік” ретінде кездеседі. Сүт бездері ұлғайып, уыз бөлнеді, жүктілікке ұқсас құрсақта май жиналады Аналық бездің патологиясы
Жатырлық аменореяЭндометрийдің зақымдануынан дамиды
ДисменореяЕтеккірдің ауырсынып келуі.Етеккір кезіндегі бел аймағының, іштіңтөменгі жағының толғақ тәрізді ауырсынуыменж/е жалпы жағдайдың өзгеруіменсипатталады.Дисменореяның 2 түрін ажыратады:
Біріншілік дисменореяПростогландиндер өндірулуінің бұзылуынан жатыр бұлшық еттері спастикалақ жиырылып, ишемия дамиды, етеккір кезендегі толғақ тәрізді ауру сезімі пайда болады. Көбнесе жас қыздарда ж/е әйелдерде кездеседі. Клиникасы: етеккір ауырсынып келеді ж/е жүрек айниды, құсады, іш өтеді.Екіншілік дисменореяКіші жамбас қуысындағы мүшелердіңпатологиялық өзгерістеріменсипатталадыСебептері: эндометриоз, ішкі жынысБіліміңді сынаЕтеккір циклінің бұзылысының синдромдарыГипоменстуралдыГиперминстуралдыдисмонереяЖауабы Жауабы Ерте климаксқа әкелуші себептер– етеккірдің 15-16 жаста болмауыерЖауабы функционалды органикалықЖауабы Вирилизация қай кеде дамуы мүмкінГонадалардың дисгенезиясыаралас формасывирилизацияЖауабы эндометриоз, ішкі жынысЖауабы психикалық аменореяЖауабы Назар қойып тыңдағандарыңызға рахмет! |