|
10 сынып ЖМБ Қазақ тілі Бексұлтанова М.Б.,. Жамбыл облысы кімдігі білім басармасыны
«Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
1-нұсқа
Оқу мақсаты:
|
10.1.5.1 Коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында тиісті сөйлеу әдебін сақтай отырып, дұрыс сөйлеу.
|
Бағалау критерийлері:
|
● Коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында сөйлеу әдебін сақтай отырып сөйлейді.
|
Ойлау дағдыларының деңгейі:
|
Жоғары деңгей
|
Уақыты:
|
15-20 минут
|
Тапсырма. Мәтінді мұқият түсініп оқыңыз.
Ғаламдық мәселелер
Ғаламдық мәселелер - [франц. global - баршаға ортақ] - адамзаттың бұдан былайғы тағдыры және әлеуметтік дамуы шешілетін аса маңызды мәселелер жиынтығы. Қазіргі өркениетке тән құбылыс-ғаламдық қауіп-қатердің өршуі. Олар әртүрлі және күннен-күнге үдей түсуде. Ғылыми әдебиеттерде бұл мәселелер үш топқа жіктеледі:
Ғаламдық мәселелер. Ғаламдық проблемаларды ерекше білім саласы - глобалистика зерттейді. Аталған ғаламдық проблемалар өзара тығыз байланысты және барлығы іс жүзінде жердегі экологиялық дағдарыстың даму процесімен қамтылады. Әрбір ғаламдық проблеманы міндетті түрде шешу қажет, өйтпесе оның дамуы апатқа - өркениеттің жойылуына дейін апарып соғады. Ғаламдық проблемаларды шешу үшін ғаламдық, аймақтық, ұлттық бағдарламалар жасалады, бірақ оларға келісушілік және үйлестірушілік жетіспейді. Ғаламдық проблемаларды шешуге жұмсалатын шығындардың жартысына жуығын экологиялық проблемаларды шешу шығындары құрайды. Өйткені басқа проблемалардың ішінде ғаламдық экологиялық проблемаларды ең артықтау проблема деп санайды.
Демографиялық мәселе. Демографиядағы ең басты мәселе – халықтың ұдайы өзгеруін, өсу мөлшерін, дамуын анықтау. Халықтың ұдайы өзгерісі – ұрпақ алмасу, туу мен өлу, яғни табиғи жағдай арқылы жүзеге асады. Белгілі бір аймақтағы халықтың өсу мөлшерінің өзгеруі адамдардың басқа жерлерден көшіп келуі (иммиграция) мен олардың бөтен аймақтарға қоныс аударуына (эмиграция), яғни халықтың көшу-қону қозғалысына да байланысты. Сондай-ақ халық санының өзгеруі адамдардың жасына, отбасы жағдайына, балалар санына немесе білім деңгейіне, мамандығына, әлеуметтік ахуалына орай бір күйден екінші күйге, бір топтан екінші топқа ауысуына тәуелді. Кең мағынасында алғанда, халықтың ұдайы өзгерісі дегеніміз оның санының, құрамы мен орналасуының табиғи жағдайларға және миграцияның ықпалына қарай өзгеріп отыруы. Отбасының құрылуы, оның дамуы мен күйреуі демографияда дербес мәнге ие.
Ғаламдық мәселелерді шешудің басты шарты – әлемдік қауымдастықтың мақсатты түрде келісілген саясат жүргізуі. Оның мынадай стратегиялық аса маңызды екі бағытын атап көрсетуге болады: ғылыми-техникалық саясат және қазіргі халықаралық қатынастарды реформалау. Алғашқысы экологиялық, шикізаттық, энергетикалық және т.б. қолданбалы сипаттағы мәселелерді шешуге ғылыми-техникалық алғышарттар жасауды, ал, екіншісі әлемдік қауымдастықты әділ демократиялық негізде реформалауды көздейді.(283 сөз). https://kk.wikipedia.org/
Тапсырма. «Ғаламдық мәселелерді шешу жолдары» тақырыбында көпшілік алдында сөйлейтін сөз дайындаңыз. Төменде берілген ғаламдық мәселелердің бірін таңдап алып, оны шешу жолдарын ұсыныңыз.
Қарусыздану және жер шарында бейбітшіліктің сақталуы
Экология
Демография
Энергетика және шикізат
Азық- түлік проблемасы
Дүниежүзілік мұхит
Ғарышты бейбіт мақсатта игеру
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
Бағалау критерийі
|
№
тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
Коммуникативтік
жағдаятқа сай көпшілік алдында сөйлеу әдебін сақтай отырып сөйлейді
|
1
|
тақырыпты ашады;
|
1
|
бір ғаламдық мәселеге толық тоқталады;
|
1
|
мәселенің шешу жолдарын ұсынады;
|
1
|
тыңдалым мәтініндегі ақпараттарды қолданады;
|
1
|
көпшілік алдында сөйлеу мәдениетін сақтайды;
|
1
|
аудиториямен байланыс орнатады;
|
1
|
әдеби тіл нормаларын сақтайды;
|
1
|
Барлығы
|
7
|
«Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні ____________________________________________________________________________________
Бағалау критерийі
|
Оқу жетістігі деңгейі
|
Төмен
|
Орта
|
Жоғары
|
Коммуникативтік жағдаятқа сай көпшілік алдында сөйлеу әдебін сақтай отырып сөйлейді
|
К өпшілік алдында сөйлеу мәдениетін, әдеби тіл нормаларын сақтап, аудиториямен дұрыс байланыс орнатуда, мәселенің шешу жолдарын ұсынуда қиналады.
|
К өпшілік алдында сөйлеу мәдениетін, әдеби тіл нормаларын сақтап, аудиториямен дұрыс байланыс орнатуда, мәселенің шешу жолдарын ұсынуда қателеседі.
|
К өпшілік алдында сөйлеу мәдениетін, әдеби тіл нормаларын сақтап, аудиториямен дұрыс байланыс орнатады, мәселенің шешу жолдарын ұсынады.
|
«Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма» бөдімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
2-нұсқа
Оқу мақсаты:
|
10.1.4.1 Мәтінде көтерілген мәселеге оқырман тұрғысынан сұрақтар құрастыру және бағалау
10.3.5.1 Әртүрлі тақырып бойынша көркемдегіш құралдарды ұтымды қолданып, шығармашылық жұмыстар (өлең, әңгіме,естелік, шығарма) ұсына білу
|
Бағалау критерийлері:
|
Білім алушы
● Көтерілген мәселеге оқырман тұрғысынан сұрақтар құрастырады және пікірін білдіреді
● Тақырыпқа қатысты көркемдегіш құралдарды қолданып, шығармашылық жұмыстар (өлең, әңгіме, естелік, шығарма) жазады
|
Ойлау дағдыларының деңгейі:
|
Жоғары деңгей
|
Уақыты:
|
15-20 минут
|
Тапсырма.
Мәтінде көтерілген мәселеге оқырман тарапынан сұрақтар құрастырыңыз. Өз пікіріңізді білдіріңіз.
Экологиялық мәселелер
Ғаламдық экологиялық мәселелер – ғаламдық, аймақтық және ұлттық деңгейлерде айқындалған экологиялық мәселелер кешені. Зор геосаяси мәселенің экологиялық қауіптілігінің мынадай көріністері бар: табиғи экожүйенің бүлінуі, озон қабатыының жұқаруы, атмосфераның, әлемдік мұхиттың ластануы, биологиялық әралуандылықтың азаюы, қоршаған орта мен судың ластануы және т.б. Олар тек барлық елдің қатысуымен, БҰҰ-ның басқаруымен ғана шешілуі мүмкін.
Қазіргі таңда экологиялық мәселелерге ауаның ластануы, жер құнарлығының жойылуы, мұхит, теңіз суларының мұнай қалдықтарымен ластануы жатады. Теңіз, мұхит суларының ластануынан ондағы тіршілік көзі жойыла бастайды. Мәселен, балықтар мен итбалықтардың қырылуы. Осы мәселелердің алдын алу үшін мұнай өндіру құралдарына арнайы сүзгілерді және ауаны тазарту қондырғыларын орнату жұмыстары қолға алынды.
Экологиялық мәселе біздің елімізде де орын алған. Арал теңізінің суы тартылып, экологиялық апатты аймаққа айналды. Суы тартылып, теңіздің түбі құрғап қалды. Құрғап қалған теңіз түбіндегі зиянды тұзды шаңдар желмен тарайды. Бұл тұздар ауаны ластап, қышқыл жаңбырлардың жаууына әсер етеді.
Экологияның әлемдік мәселеге айналуы ауаның ластануымен тікелей байланысты. Себебі ауаның мемлекеттік шегарасы болмағандықтан, атмосферадағы ауаны қорғау ғаламдық мәселеге айналып отыр.
Қазір де экология мәселесіне ерекше көңіл бөлініп, көптеген жұмыстар жүргізіліп жатыр. Тіпті экологияны бұзып, ластағаны үшін айыппұл мөлшері де тағайындалып, оның қалыпқа келуіне назар аударылуда.(182 сөз). https://kk.wikipedia.org/wiki/
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2-тапсырма. Өмірді өзгерткен елеулі оқиғалардың бірі – жаһандану. «Жаһандану біздің өмірімізді қалай өзгертті?» деген тақырыпта фантастикалық әңгіме жазыңыз. Әңгімеңізде көркемдегіш құралдарды қолданыңыз.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
Бағалау критерийі
|
№
тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
Көтерілген мәселеге оқырман тұрғысынан сұрақтар құрастырады және пікірін білдіреді
|
1
|
оқырман ретінде сұрақтар құрастырады;
|
1
|
өз пікірін білдіреді;
|
1
|
көтерілген мәселені анықтайды;
|
1
|
1
|
Тақырыпқа қатысты көркемдегіш құралдарды қолданып, шығармашылық жұмыс жазады
|
2
|
әңгіме құрылымын сақтайды;
|
тақырыпты ашады;
|
1
|
Көркемдегіш құралдарды қолднады;
|
1
|
әдеби тіл нормаларын сақтайды;
|
1
|
Барлығы
|
7
|
«Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма» бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні __________________________________
Бағалау критерийі
|
Оқу жетістігі деңгейі
|
|
Төмен
|
Орта
|
Жоғары
|
Көтерілген мәселеге оқырман тұрғысынан сұрақтар құрастырады және пікірін білдіреді
|
Оқырман ретінде көтерілген мәселе аясында сұрақтар құрастырып, өз пікірін білдірде, көтерілген мәселені анықтайда қиналады.
|
О қырман ретінде көтерілген мәселе аясында сұрақтар құрастырып, өз пікірін білдірде, көтерілген мәселені анықтайда қателіктер жібереді
|
О қырман ретінде көтерілген мәселеге қатысты сұрақтар құрастырады, өз пікірін білдіреді, көтерілген мәселені анықтайды
|
Тақырыпқа қатысты көркемдегіш құралдарды қолданып, шығармашы-лық жұмыс жазады
|
Әңгіме құрылымын сақтап, мәнін ашуда қиналады.
|
Әңгіме құрылымын сақтап, мәнін ашуда
қ ателіктер жібереді.
|
Ә ңгіме құрылымын сақтайды, мәнін ашады.
|
«Адамзат дамуының жаһандық мәселелері. Тілдік жүйе және норма» бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
3-нұсқа
Оқу мақсаты:
|
10.3.5.1 Әртүрлі тақырып бойынша көркемдегіш құралдарды ұтымды қолданып, шығармашылық жұмыстарды(өлең, әңгіме, естелік, шығарма) ұсына білу.
|
Бағалау критерийлері:
|
Білім алушы
● Тақырыпқа қатысты көркемдегіш құралдарды
қолданып, шығармашылық жұмыстар (өлең, әңгіме, естелік, шығарма) жазады.
|
Ойлау дағдыларының деңгейі:
|
Жоғары деңгей
|
Уақыты:
|
15-20 минут
|
Тапсырма.
Өмірді өзгерткен елеулі оқиғалардың бірі – жаһандану. «Бізді бүгін не алаңдатып отыр?» деген тақырыпта әңгіме жазыңыз. Әңгімеңізде көркемдегіш
құралдарды қолданыңыз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
Бағалау критерииі
|
№
Тап
сырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
Тақырыпқа қатысты көркемдегіш құралдарды қолданып, шығармашылық жұмыстар (өлең, әңгіме, естелік, шығарма) жазады.
|
1
|
әңгіме құрылымын сақтайды;
тақырыпты ашады;
көркемдегіш құралдарды қолданады.
Әңгіме жанрының өзіндік ерекшелігін ескереді
|
2
2
2
1
|
Барлығы
|
1
|
|
7
|
|
|
|
Скачать 1.26 Mb.