гисто. Гигиена РК1 238 Zhuldiz (1). 1. йжайларды микроклиматы. Микроклимат трлері. Оны алыптастыратынфакторлар
 Скачать 1.21 Mb.
|
|
16.Елді мекен аумағында әртүрлі бейіндегі ауруханаларды орналастыруға және жер учаскесін таңдауға қойылатын гигиеналық талаптар. Ауруханада гигиеналық жағынан қолайлы жағдай туғызу мүмкіншілігі аурухана учаскесінің орналасқан жеріне және басқа да ерекшеліктеріне көп байланысты. Жалпы соматикалық ауруханаларды қала ішінде, қызмет көрсететін халыққа жақын орналастыру лайықты, өйткені олар тек жоспарлы түрде ғана емес, сонымен қатар, жедел медициналық көмек те көрсетеді. Қаланың шетінде немесе сыртында режимі айрықша стационарларды (туберкулездік, психиатриялық және тері-венерологиялық ауруханаларды), науқастарды амбулаторияда қабылдамайтын, ірі, сиымдылығы 1000 төсектен артық, мамандандырылған орталықтарды, сауықтыру мекемелері мен реабилитация орталықтарын орналастырады. Аурухананы елді мекеннің шетінде немесе қала маңайында орналастырғанда, өлшемі жеткілікті, шу, шаң және басқа ластаушы көздерден алыс, көк алаптың жанындағы жер телімін таңдау оңай. Бір жағынан, қосымша емдік фактор ретінде қолайлы табиғи жағдайлар туса, екінші жағынан, кейбір аурухана мекемелерін қызмет көрсету түрлеріне байланысты бір-бірінен оқшау орналастыру жеңілдейді. Мұндай ауруханалардың селитебтік зоналардан ара қашықтығы 1000 м кем болмауы керек. Амбулаториялық–емханалық мекемелерді қаланың әрбір ықшам ауданында, адамдар жаяу жететіндей жерлерде орналастырады. Аурухананың жер телімі шу, ауаның химиялық және биологиялық ластаушы көздерінен - өнеркәсіп кәсіпорыңдарынан, магистралды жолдардан және темір жолдардан, аэропорттардан, стадиондардан, мал шаруашылық және кұс өсіретін фермалардан, қоқыс төгетін жерлерден, ассенизация алаңдарынан, қалдықтарды пайдаға асыру және жағу зауыттарынан едәуір қашықтықта, жел жағында болуы тиіс. Аурухана мен осы ластаушы көздердің арасындағы санитарлық-қорғаныш аймағының ара қашықтығы нормативтік құжаттарға сәйкес, ластағыштардың зияндылықтарына байланысты, 50-1000 м аралығында орнатылады. Жекеше автокөліктерге арналған тұрақтардың аурухана аумағынан қашықтығы 40 м кем болмауы керек. Учаскені таңдау кезінде, аурухана аумағындағы шудың деңгейі күндіз - 45 дБ, түнде – 35 дБ аспауы, ал, кеңінен таралған ауаны ластаушылардың: азот оксидінің, күкірт ангидридінің, аммиактың, көмір тотығының, күйенің ауадағы концентрациясы ШРЕК-тен аспауы керек. Ауруханаларды бұрын қоқыс төгілген жерлерге, мал қорымы, зираттар және топырағы химиялық заттармен, радионуклидтермен ластанған, эпидемиялық тұрғыдан қауіпті жерлерде орналастыруға тыйым салынады. Ауруханалардың құрылысын топырағы құрғақ, күн сәулесі жақсы түсетін, ағашты, көгалды, биіктеу жерде салған жақсырақ. Жайпақ, оңтүстікке бағытталған беткейде болған жағдайда, учаскенің инсоляциясы жақсарады, атмосфералық сулардың табиғи ағыны жеңілдейді. Грунт суларының деңгейі жер бетіне 1,5 м жақын болмауы керек. Учаскеге көлік кіріп-шығатын жолдары ыңғайлы болғаны дұрыс және аурухананы техникалық, санитарлық-техникалық жағынан (сумен және электрмен қамтамасыз ету, канализация, т.б.) рационалды жабдықталу мүмкіншілігі қамтамасыз етілуі керек. Жер учаскесінің аумағы жеткілікті болуы керек, өйткені, аурухана ғимаратының, шаруашылыққа арналған құрылыстарының, олардың ара қашықтарының, көгалдандыру ауданының, өтпелер мен көлік жолдары ұйымдастырылуының талаптарға сәйкес орналасуы, учаскенің ауданына байланысты анықталады. Аурухананың жер учаскесі, ондағы төсек санына, құрылыс жүйесіне және саласына байланысты. Қазіргі кездегі ауруханалардың құрылыс жүйесінде 1 төсекке аумағының 100-150 м2 ауданы келу керек.Төсек саны көп болған сайын, 1 төсекке есептеліп бөлінетін жер ауданы азая береді. Орталықтандырылмаған құрылыс жүйесі, орталықтандырылған құрылыс жүйесіне қарағанда, үлкен жер ауданын (2 тарау.) талап етеді. Жұқпалы аурулар, туберкулездік және онкологиялық ауруханалар, қайта қалпына келтіріп емдеу ауруханалары өте үлкен жер учаскесін қажет ететіндіктен, оларды қала маңында орналасырады. 17. Аурухана кешенінің және оның элементтерінің аурухана учаскесінің аумағында ұтымды орналасуы. Жер телімін аймақтарға бөлу. Жер учаскесінің аумағы жеткілікті болуы керек, өйткені, аурухана ғимаратының, шаруашылыққа арналған құрылыстарының, олардың ара қашықтарының, көгалдандыру ауданының, өтпелер мен көлік жолдары ұйымдастырылуының талаптарға сәйкес орналасуы, учаскенің ауданына байланысты анықталады. Аурухананың жер учаскесі, ондағы төсек санына, құрылыс жүйесіне және саласына байланысты. Қазіргі кездегі ауруханалардың құрылыс жүйесінде 1 төсекке аумағының 100-150 м2 ауданы келу керек.Төсек саны көп болған сайын, 1 төсекке есептеліп бөлінетін жер ауданы азая береді. Орталықтандырылмаған құрылыс жүйесі, орталықтандырылған құрылыс жүйесіне қарағанда, үлкен жер ауданын (2 тарау.) талап етеді. Жұқпалы аурулар, туберкулездік және онкологиялық ауруханалар, қайта қалпына келтіріп емдеу ауруханалары өте үлкен жер учаскесін қажет ететіндіктен, оларды қала маңында орналасырады. Жер учаскесін рационалды жоспарлау, ауруханаларды гигиеналық жағынан абаттандырудың көптеген жақтарын қамтамасыз етеді. Емдеу-алдын алу мекемесін өз жер учаскесінде орналастыру жоспары болып табылатын аурухананың бас жоспары (10.1- сурет), жобалау кезеңінде - ақ учаскені, бір-бірінен айырмашылығы бар, бірнеше функционалдық зоналарға бөлуді қарастырады: 1. емдеу корпустарының, жұқпалы емес және жұқпалы ауруларға арналған; 2. бау-саябақ; 3. әкімшілік-емхана; 4. патологиялық-анатомиялық корпустың; 5. шаруашылық-құрылыстар зонасына; Аурухана учаскесін зоналарға бөлу қолайлы санитарлық және емдік-қорғаныш тәртібін ұйымдастыру, науқастарға психологиялық комфорт туғызу, аурухана ішілік инфекцияның алдын алу, әр түрлі бөлімшелерінің тиімді жұмыс істеуі үшін маңызды жағдай болып табылады. Аурухана кешенінің құрам бөліктерін зоналарға бөлу және рационалды орналастыру формасы дұрыс тікбұрышты, ені мен ұзындықтарының арақатынасы 1:2 немесе 2:3 болатын, ұзын осі шығыстан батысқа қарай бағытталған учаскелерде ең қолайлы жүзеге асырылады. Ауруханалар селитебтік зоналарда орналасқанда, емдеу және палаталық корпустарды құрылыстың қызыл сызығынан (көшелер мен аурухана аумағының шекарасы) 30 м және тұрғын үйлерден 50 м кем емес қашықтықта орналастыруы қажет. Жұқпалы аурулар бөлімшесі учаскенің түкпір жағында, жұқпалы аурулар емес бөлімшелерден 30 м кем емес қашықтықта орналасуы керек. Басқа корпустардан дуалдар арқылы және ағаштар мен бұталар арқылы бөлінуі, өзінің бөлек, көлік кіріп- шығатын жолы болуы тиіс.  10.1-сурет. Қалалық аурухананың бас жоспары (аралас құрылыс жүйесі).1 — бас корпус; 2 — емхана; 3 — акушерлік-гинекологиялық корпус; 4 —жұқпалы аурулар корпусы; 5 —ас блогі; 6 —шаруашылық корпусы; 7 — патологиялық-анатомиялық корпус. Патологиялық-анатомиялық бөлімшені учаскенің түкпірінде, емдеу корпустарының палаталық бөлімшелерінің терезелерінен көрінбейтін аймақта орналастырады. Салт жораларыаймағына көлік кіріп-шығатын оқшау жолы болуы тиіс. Емдеу корпустары патологиялық-анатомиялық корпустан 30 м қашықтықта орналасуы қажет. Емдеу корпустары мен басқа ғимараттардың ара қашықтығы инсоляция, жарық түсуі, желдетілеу және шудан қорғау жағдайларын қамтамасыз етуі керек. Мысалы, корпустар мен палаталар терезелерінің арасындағы қашықтық, ең биік қарсы тұрған ғимараттың 2,5 биіктігіне тең, бірақ, 24 метрден кем болмауы тиіс. Емхана ғимаратын, көбінесе емдеу корпустарынан оқшау 30-50 м қашықтықта, учаскенің шет жағына қарай орналастырады. Емханаға кіру жолдары бөлек болады. Емхана ғимаратын бас емдеу корпусымен топтастырып орналастыратын түрлерін де қолдануға болады. Мұндай жағдайда, егер арнайы қызмет көрсету кестесі орнатылған болса және амбулаториялық ауруларға арналған жеке кіретін есігі және күтетін орны ұйымдастырылса, осы корпуста орналасқан аурухананың зертхана және емдеу-диагностикалық бөлімшелерін стационарлық науқастар үшін де және емханаға келетін емделушілер үшін де, пайдалануға болады. Шаруашылық ауласын аурухана ғимаратынан 30-40 м қашықтықта, ық жағында, жер бедері төмендеу жерде орналастырады. Шаруашылық ауласында сумен жылытатын орталық қазандықты, дезинфекциялық камерасы бар кір жуатын орынды, гаражды, қойма бөлмелері мен көкөніс сақтайтын қойманы орналастырады. Басқа аурухана зоналарынан шаруашылық ауласын, ені 8-10 м отырғызылған ағаштар мен бұталар жолағы арқылы оқшаулайды. Аурухана аумағына өз алдына бөлек, көлік кіретін 3 жолы болуы тиіс: жұқпалы емес ауруларды емдеу корпустарының зонасына, жұқпалы аурулар бөлімінің зонасына, шаруашылық зонасына. Әдетте, шаруашылық зонасына көлік кіретін жолмен патологиялық-анатомиялық корпусқа өтетін жол біріктіріледі. Аурухана кешені ғимараттарының құрылысын салуға бөлінген жер учаскесінің үлесі 15%-дан, шаруашылық ауласына, адамдар жүретін жолға және көлік жолдарына - 25%-дан артық болмауы тиіс. Жер учаскесінің ең үлкен (60%-дан кем емес) бөлігін көгөрістер құрауы тиіс, олар қорғаныс зонасы ретінде, учаскенің периметрі бойынша, ені 15 м болатын отырғызылған ағаштар және аурухана мекенінің ішінде егілген саябақ, бау, гүлзарлар, көгалдар түріндегі көгөрістер. Қорғаныс зонасына бірнеше қатар биік өсетін ағаштар және арасына бұталар отырғызылады. Бау-саябақ зонасының ауданы, 1 адамға есептегенде, 25 м2 кем болмауы керек. 18.Аурухана мекемелерінің ішкі ортасын ішкі жоспарлау және ұйымдастыру ерекшеліктері. Аурухананың өзі де, ондағы аурухана режимін ұйымдастыру жүйесі де науқастарды қалпына келтіру ұзақтығына өз үлесін қосады. Қазіргі заманғы ауруханада 10 негізгі құрылымдық бөлімше бөлінген: 1) қабылдау бөлімшесі және науқастарды шығару үй-жайы, 2) палаталық бөлімшелер, 3) емдеу-диагностикалық бөлімшелер: опералық блок, Функционалдық диагностика бөлімшесі, рентгенологиялық, реанимациялық бөлімшелер, 4) зертханалар, 5) Орталық стерилдеу бөлімшесі, 6) дәріхана, 7) дайындау қызметі 8) Патологоанатомиялық бөлімше 9) АХО-қызмет және 10) кір жуатын орын. Қабылдау бөлімшесі келіп түскен науқастарды тіркеу, медициналық тексеру, тексеру, санитариялық өңдеу және оларға шұғыл көмек көрсету үшін қызмет етеді. Қабылдау бөлімшесінің жоспарлануы келіп түсетін және жазылып берілетін науқастардың қозғалысының ағымдылық принципін көздеуі тиіс. Қабылдау бөлімшесінің негізгі үй-жайлары: тіркеу орны бар күту бөлмесі, гардероб, анықтама, қарау бөлмесі, кезекші дәрігердің кабинеті, санитариялық өңдеуге арналған үй-жайлар (киім шешетін бөлме, себезгі бөлмесі, киінетін бөлме), таңу бөлмесі бар манипуляциялық Үй-жайлар, диагнозы белгісіз науқастарға арналған бокстар мен диагностикалық палаталар, санитариялық торап және қосалқы үй-жайлар. Акушерлік бөлімшенің қабылдау бөлмесінде физиологиялық бөлімшеге және патология бөлімшесіне түсетін жүкті әйелдер үшін екі қарау бөлмесі көзделеді. Балалар және инфекциялық бөлімшелерде қабылдау-қарау бокстары көзделеді, олардың саны аурухананың қуатына байланысты : 60 төсекке дейін – 2 бокс, 100-3 бокс және т.б. қабылдау-қарау боксы балалар ауруханасының қабылдау бөлімшесінің негізгі үй-жайы болып табылады. Оған мыналар кіреді: кіру тамбуры (сыртқы), қарау үй-жайы, дәретхана, қабылдау бөлімшесінің дәлізінен персоналдың кіруіне арналған шлюз болып табылатын бокс алды бөлмесі. Палаталық бөлім аурухана бөлімшесінің негізі болып табылады. Әдетте ересектерге арналған 30 төсек немесе 1 жасқа дейінгі балаларға арналған 24 төсек бар. Бұл науқастардың тәулік бойы болатын орны, сондықтан олардың тез қалпына келуіне қолайлы жағдайлар жасалуы керек. Соматикалық бөлімшенің палаталық секциясына: палаталар, науқастардың күндіз болуына арналған үй-жайлар, емшара бөлмесі, асхана, емдеу-қосалқы және шаруашылық Үй-жайлар: таза киім-кешекке арналған қойма, Кемелерді жууға арналған үй-жай, клизма үй-жайы кіреді. Палаталар жақсы-2-4 төсекке, ауыр науқастар үшін-бір жақты. Әр науқас үшін 25 м3 ауа болуы керек. Мұндай ауа текшесі еденнің биіктігі 3,2 -3,5 м және 1 науқасқа арналған алаң-бір төсекке 7-7,5 м2 (балалар – 6,5 м2) қамтамасыз етіледі – бұл норма. Палаталардың көлемі науқастардың бейініне және жасына байланысты: ересек адамға немесе балаға жалпы үлгідегі палаталарда – 9 м2, 2 төсектік палаталарда-тиісінше 7 және 6 м2; күйік палаталарында-10 м2, қарқынды терапияда – 13 м2. Бөлімше-бұл бірнеше палаталы секциялардың бірлестігі. Онда меңгерушінің кабинеті көзделеді.бөлімше, аға бикенің бөлмесі, ординатор бөлмесі, үй бикесінің бөлмесі, персоналға арналған дәретхана. Инфекциялық бөлімшелерде: толық бокс, жартылай бокс және бокс палаталары бар. Толық бокс (22 м2) – бөлімшеден толық оқшауланған, тамбуры, ваннасы, унитазы, 1 төсектік палатасы, шлюзі бар сыртқы кіреберіспен жабдықталған, онда персонал қосымша халат киіп, маска киеді және қолдарын дезинфекциялайды. Ыдыс-аяқ пен ыдыс-аяқ пен тамақ қалдықтарын зарарсыздандыруға арналған шкаф бар. Әуе инфекциясының жойылуын болдырмау үшін қорапта өздігінен желдету бар, онда сорғыш ағыннан басым болады, ал ауа арналары аурухана сорғышынан оқшауланған. Жартылай бокс бокс сияқты жабдықталған, бірақ шлюз арқылы бөлімшеге шығу мүмкіндігі бар. Боксталған палаталар: балалар бөлімшелерінде, әр төсек жақын маңдағы толық емес шыны бөлікпен бөлінген кезде, қайта инфекцияны болдырмайды. Операциялық блок палаталардан бөлек орналастырылады. Оған мыналар кіреді: операциялық, операция алдындағы, зарарсыздандыру, анестезия және материал. Қазіргі заманғы операциялық бөлмелерге кіру санөткізгіш арқылы, ал науқастар үшін шлюз арқылы жүзеге асырылады. Оперблокта екі оқшауланған өтпейтін бөлім болуы керек – септикалық және антисептикалық. Операция жасау бөлмесіндегі ағындарды 1) хирургтардың, операция жасау әпкелерінің өтуі үшін "зарарсыздандырылған" және 2) науқасты жеткізу, анестезиологтар мен кіші медицина қызметкерлерінің өтуі, қалдықтар мен пайдаланылған киім - кешектерді жою үшін "таза" деп бөледі. Олар қиылыспауы немесе жанаспауы керек. Операция бөлмесінің терезелері солтүстікке бағытталуы керек, ал жарық коэффициенті 1:5 болуы керек, кондиционер немесе ағынды сорғыш болуы мүмкін. 19. Палата бөлімі туралы түсінік. Палаталарға және бөлімшелерге қойылатын гигиеналық талаптар. Палаталық бөлімшелерді, секцияларды, палаталарды жоспарлауға қойылатын гигиеналық талаптар Палаталық бөлімше-стационардың негізгі функционалдық элементі. Бөлімшенің сыйымдылығы (көлемі) - 15-тен 120 төсекке дейін. Палаталақ секция-ауруханалық ғимараттың негізгі функционалдық және құрылымдық бірлігі, палаталардан, емдеу - диагностикалық, қосалқы және қосалқы үй-жайлардан және біртекті аурулары бар науқастардың келуі мен емделуіне арналған ені 2,4-2,5 м дәлізден тұратын оқшауланған кешен. Жалпы соматикалық палаталық секциядағы төсек саны 30-ға тең (артық емес) болуы тиіс. Палаталар-науқастардың тәулік бойы болатын орны. Палаталық секция үй-жайларының өлшемдері Екі орындық палаталардағы 1 төсекке арналған алаң-7м2, бір орындық палатада - 9м2, ал шлюзбен-12м2. Ересектерге арналған палаталардың сыйымдылығы 4 төсектен аспауы тиіс. Палаталардың биіктігі-кемінде 3 метр; 1 төсектік кубатура - кемінде 20 м3. Палаталық секцияда палаталардан басқа үй-жай болуға тиіс: кезекші медбике бекеті (6м2), дәрігер кабинеті (10м2), 12м2 немесе 18м2 емшара бөлмесі - гинекологиялық кресло болған жағдайда, таза киім-кешекті сақтауға арналған, қолжуғыш, жуынатын бөлме, дәретхана, клизма, Кемелерді жууға және стерильдеуге арналған қоймалар, жинау мүкәммалын сақтауға, лас киім-кешекті сұрыптауға арналған үй-жай, асхана ыдыстарын өңдеуге арналған жабдығы бар буфет және науқастарға арналған асхана, науқастардың күндізгі болуына арналған үй – жай (1 төсекке-0,8 м2). Палаталар алаңының емдеу және қосалқы үй-жайларға арақатынасы 1:1 болуы тиіс. Жалпы бейіндегі палатаға қойылатын гигиеналық талаптар Жалпы профильдегі палаталарға қойылатын негізгі гигиеналық талаптар келесі факторлармен анықталады: жарықтандыру, микроклимат параметрлері, ауа тазалығы, аурухана ішіндегі көшедегі шу. Стационарлардағы ересектер мен 1 жастан асқан балаларға арналған палаталардың сыйымдылығы 4 төсектен аспауы тиіс. Палатаның ауданы I төсекке 7 м2, бір қабатты Палатаның ауданы - 9 м2, қарқынды терапия палатасы-13 м2 және төсек 3-3, 2 м биіктікте болуы керек (1 төсекке ауа көлемі 21 м2). Төменгі биіктікте Палатаның ауданы үлкен болуы керек. Микроклимат тұрғын үй-жайларға арналған нормативтерге сәйкес келеді: температура 18-20 ° С, салыстырмалы ылғалдылық 40-60%, ауа қозғалысының жылдамдығы 0,2-0,4 м / с, реанимациялық және күйік палаталарында t ° - 23-25 ° С, ауа қозғалысының жылдамдығы 0,1-0,2 м / с.желдету: СО2 құрамы - 0,1%, желдету жиілігі 2-3, желдету көлемі 20-80 м '/ с / төсек. Жақсы оқшаулау және палаталардың табиғи жарықтандыруы жағымды психофизиологиялық, жылу және бактериялық әсерге ие. Табиғи жарықтандыру СК 1: 5-1: 6, КПО - 1%. Палатаның тереңдігі 6 м-ден аспауы керек, бұл жеткілікті табиғи жарықтандыруды қамтамасыз етеді. Палатадағы жалпы жасанды жарықтандыру кемінде 50 лк, Жергілікті - 100 лк, кезекті (түнде шығу алдында) - 3 лк, Шу ҒДҚ - 25 дБ. 20. Медициналық мекемелерде ауруханаішілік инфекцияларды (АІИ) алдыналу. Ауруханаішілік инфекциялардың алдын алудың гигиеналық негіздері. Кез-келген инфекция науқасқа көп азап әкеледі. Асқынулар кейде медициналық көмекке уақтылы жүгінбеген науқастың кінәсінен туындайды. Бірақ сонымен бірге жоғары білікті маман уақтылы және толық көлемде көмек көрсеткен, ал науқас қалпына келмейді, оның жағдайы алаңдатады. Мұның себебі-науқастың ауруханада болу шарттары немесе емдеу-диагностикалық процедуралар кезінде гигиеналық ережелерді сақтамау. Күнделікті тілде бұл жағдай "инфекция әкелді" деген сөздермен сипатталады, ал мамандар ауруханаішілік инфекция туралы айтады. Ауруханаішілік инфекция (ауруханалық, госпитальдық, ауруханаішілік, нозокомиалды) - науқасқа оның ауруханаға түсуі немесе оған емдік көмекке жүгінуі нәтижесінде немесе ауруханада болу кезінде немесе одан кейін ауру симптомдарының пайда болуына қарамастан, осы мекемедегі жұмысы салдарынан аурухана қызметкерлеріне әсер ететін кез келген клиникалық тұрғыдан танылатын инфекциялық ауру". АІИ алдын алу үшін басқа да санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау қажет: - ауада сілкілемеу және пациенттердің төсек жабдықтарын еденге лақтырмау; - емдеу бөлімшесінен қатты және сұйық қалдықтарды дұрыс жою; - күту заттары мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды дезинфекциялауға, стерильдеу алдында тазартуға және стерильдеуге қойылатын талаптарды мүлтіксіз сақтауға ; ; - үй-жайларды желдету режимін сақтау; - дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып, едендерді жууды және Беттерді (жиһаз, жабдық, аппаратура) талаптарға сәйкес ылғалды жинауды жүзеге асыруға міндетті. АІИ берілуінің негізгі факторлары медицина қызметкерлерінің қолдары болып табылады, сондықтан өте маңызды: қолды жиі жуу және өңдеу. Қазіргі уақытта медициналық практикада қолды гигиеналық және хирургиялық өңдеу стандарттары енгізілуде, бұл пациенттер мен медициналық қызметкерлерде АІИ пайда болу қаупін едәуір төмендетеді. 21. Жатақханаларға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар Жатақханаларды жобалау және салу кезінде дәлізді жүйедегі тұрғын бөлмелер 10 бөлмеден аспайтын және пәтерлі жүйедегі 3 бөлмеден аспайтын санитариялық торап, себезгі бөлмелері көзделеді Жатақхана ғимараттарында: 1) тұрғын бөлмелердің үстіңгі қабаттарында және оларға тікелей жапсарлас санитариялық тораптар, қол жуғыштар, себезгі бөлмелерін орналастыруға; 2) тұрғын үй-жайлар астында қоқыс камерасын орналастыруға; 3) қоқыс салғыш құбырлар мен электр қалқандарын тұрғын бөлмелерге жанастыруға; 4) санитариялық-техникалық аспаптарды тұрғын бөлмелердің қоршау қабырғаларына тікелей бекітуге жол берілмейді Жатақханалардың тұрғын бөлмелерінің алаңы бір адамға шаққанда 6,0 м2 кем болмауы тиіс Орташа ауа темп.жатахананың тұргын бөлмесінде 18градустан кем болмауйы тиіс,жуыну бөлім:22градус,асханада 16градустан кем болмауы тиіс. Көп қабатты жатақханалардағы қосалқы және санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар, яғни дәретханалар, қол жуатын бөлмелер, кір жууға және кептіруге арналған үй-жайлар, ортақ ас үйлер, жинау мүкәммалын сақтауға арналған үй-жайлар (орын) әр қабатта орналастырылады Медициналық пункт үй-жайлары 1-қабатта орналастырылады, мәдени-көпшілік іс-шараларға, тұрмыстық қызмет көрсетуге арналған үй-жайлар 1 немесе 2-қабаттарда тұрғын үй-жайлардан оқшау орналастырылады Кір жуу бөлмелері дәлізден шлюз арқылы бөлектенеді, суық су мен ыстық су жүргізілген ванналармен, ылғалға төзімді жабыны бар орындықтармен немесе үстелдермен, стеллаждармен, легендермен; кір және киім кептіруге арналған үй-жайлар кірді кептіруге және үтіктеуге арналған құрылғылармен жабдықталады Ас үйлер плиталармен, жуу ұяшығымен, үстелдермен жабдықталады Кір жууға және кептіруге арналған үй-жайлар, себезгі бөлмелері, санитариялық тораптар механикалық сору-сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталады Жатақханалардың барлық тұрғын үй-жайлары, сондай-ақ ортақ дәліздері мен холлдары табиғи жарықтандырылумен қамтамасыз етіледі. Санитариялық тораптарды, себезгі бөлмелерін, қоймалар мен адамдар аз уақыт болатын басқа да қосалқы үй-жайларды табиғи жарықсыз орналастыруға жол беріледі. Терезе әйнектері таза күтіп-ұсталады, ластануына байланысты тазартылады Жатақханалардың үй-жайларында қоқысқа арналған урналар, ас үйлерде тағам қалдықтарына арналған қақпағы тығыз жабылатын, толуына байланысты тазартылатын сыйымдылықтар қойылады Ортақ қолданылатын үй-жайлар мен дәліздерге қоқыс шығаруға және қалдықтар салынған сыйымдылықтарды сақтауға жол берілмейді . Жұмсақ мүкәммал (матрацтар, көрпелер, жастықтар) эпидемиялы Матрацтардың ластануына қарай жуылатын ауыстырмалы сыртқы тыспен қамтамасыз етіледі. Төсек жабдықтары ластануына қарай, бірақ кемінде күнтізбелік 7 күнде бір рет ауыстырылады. Төсек жабдықтарының қосымша жиынтығы (матрацтардың тыстары, жастықтар, көрпелер) бөлек шкафтарда (стеллаждарда) сақталады. 22. Медициналық қалдықтарды залалсыздандырудың негізгі әдістеріне сипаттама беріңіз. "Б" және "В" класындағы медициналық қалдықтарды қорғау үшін оларды дезинфекциялаудың бірнеше әдісін қолданыңыз.Оларды зарарсыздандыру мен жоюдың ең көп таралған әдісі — инсинерация-арнайы пештерде жағу. Сондай-ақ қолданылады: 100 C жоғары температураға дейін қыздырылған жоғары қысымды бумен өңдеу-өңдеу автоклавтарда жүреді; қалдықтар үшін құрамында хлор бар химиялық қосылыстармен сұйық түрде өңдеу; микротолқынды дезинфекция; инфрақызыл, радиоактивті немесе иондаушы сәулемен зарарсыздандыру. Әр әдістің артықшылықтары да, кемшіліктері де бар. Кейбіреулері медициналық қоқыстың белгілі бір түрлерін зарарсыздандыру үшін қолданылады. Инсинерацияның басты артықшылығы-тиімділік және қоқысты сұрыптаудың қажеті жоқ. Бұл әдісті қолдана отырып, қалдықтар қауіпсіз түрге аударылып қана қоймайды, сонымен қатар көбінесе өртенген кезде жойылады. Бастапқы көлем он еседен астам азаяды. Жану нәтижесінде күл пайда болады – адамдар үшін де, қоршаған орта үшін де, түтін газдары үшін де қауіпсіз. Олардың құрамында зиянды заттардың қоспалары бар, сондықтан әрбір заманауи инсинератор міндетті түрде арнайы тазарту жүйесімен жабдықталған. Сондай-ақ, жабдық жану камерасы мен жану камерасынан тұрады. Сонымен қатар, ол қалпына келтіру жүйесімен жабдықталуы мүмкін. Жану камерасында қоқысқа 800-900 градус температурада жалын әсер етеді. Үрлеу арқылы қамтамасыз етілген оттегінің артық болуы қалдықтардың белсенді, тез жануына әкеледі. Күл пайда болады, нәтижесінде пайда болған түтін газдары екінші камераға түседі, онда олардың құрамдас бөліктерінің қосылыстары түпкілікті жойылады. Нәтижесінде алынған заттар ҚТҚ сақтау полигондарына жіберіледі. Технологияның басты кемшілігі-жану кезінде шығарылатын түтін газдарын тудыратын ластанудың жоғары деңгейі. Тазарту жүйелерін жаппай қолдану осы фактордың әсерін азайтады, бірақ адамдар мен табиғатты толығымен қорғау үшін жеткіліксіз. Химиялық заттармен емдеу медициналық қалдықтарды дезинфекциялаудың тиімді әдістерінің бірі болып табылады. Бұл заттар бірқатар талаптарды қанағаттандыруы керек: вирустық және бактериялық инфекциялардың (АІИ)қоздырғыштарына қатысты микробқа қарсы әсердің кең спектріне ие болу; АІИ қоздырғыштарына қатысты консервациялау әсеріне ие болу; адам мен табиғат үшін қауіпсіз болу; төмен құны бар. Бұл қасиеттер көптеген түрлі қосылыстарға ие, бірақ іс жүзінде олардың кейбіреулері ғана қолданылады. Зарарсыздандыру үшін қолданылатын ең көп талап етілетін химиялық заттар: құрамында хлор бар қосылыстар; катионды беттік-белсенді заттар (КПАВ); құрамында оттегі бар қосылыстар; амин тұздары. Дезинфекция қолмен де, аппараттық әдіспен де жүргізілуі мүмкін. Химиялық залалсыздандыру тікелей қалдықтар пайда болған жерлерде қолданылады. Бұл жағдайда қолмен жасалатын әдіс арнайы жабдық немесе орталықтандырылған зарарсыздандыру жүйесі болмаса, қажетті уақытша шара ретінде қолданылады. 23. Емдеу алдын алу мекемелеріндегі қалдықтарды жинауға, сақтауға, жоюға жауап. "Медициналық ұйымдардың қалдықтарын жинауға, пайдалануға, зарарсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар туралы" санитарлық-эпидемиологиялық ережелер және нормалар 1. Жалпы ережелер 1. "Медициналық ұйымдардың қалдықтарын жинауға, пайдалануға, зарарсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге санитарлық-эпидемиологиялық талаптар туралы" санитарлық-эпидемиологиялық ережелер және нормалар (бұдан әрі - санитарлық ережелер) медициналық қалдықтарды жинауға, пайдалануға, зарарсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптардан тұрады. 2. Осы санитарлық ережелер талаптарын сақтауды медициналық ұйымдардың бірінші басшылары қамтамасыз етеді. 3. Осы санитарлық ережелерде төмендегідей терминдер мен анықтамалар қолданылды: 1) медициналық қалдықтар - денсаулық сақтау ұйымдары қызметтің үрдісі барысында пайда болатын қалдықтар; 2) зиянсыздандыру - қалдықтарды адамның денсаулығы мен қоршаған орта үшін қауіпсіз жағдайға келтіру. 2. Медициналық қалдықтардың жіктемесі 4. Медициналық ұйымдар (бұдан әрі - ұйымдар) өз қызметін жүргізу барысында құрамы және эпидемиологиялық, улану және радиациялық қауіптілік дәрежесі бойынша әртүрлі қалдықтарды түзеді. Қалдықтар төмендегідей кластарға бөлінеді (осы санитарлық ережелерге қосымша ): 1) А класы - қауіпсіз қалдықтар; 2) Б класы - эпидемиологиялық тұрғыдан қауіпті және өте қауіпті қалдықтар; 3) В класы - құрамы бойынша өнеркәсіптік қалдықтарға жақын қалдықтар; 4) Г класы - радиоактивті қалдықтар. 3. Қалдықтарды жинау, уақытша сақтау және тасымалдау жүйесін ұйымдастыру 5. Жататын класына байланысты қалдықтардың айналыс үрдісі мыналардан тұрады: медициналық ұйым ішіндегі қалдықтарды жинау, зарарсыздандыру, оларды контейнерлерге қайта тиеу, ұйым аумағында уақытша сақтау, тасымалдау, зиянсыздандыру, полигондарға көму (қатты тұрмыстық немесе өнеркәсіптік қалдықтарды). 6. рбір ұйымда медициналық қалдықтардың айналым жасау сызбасы дайындалуы керек. Қалдықтардың сандық және сапалық құрамын тексерудің негізінде бір жолғы пайдаланылатын қораптарға, контейнерлерге, қалдықтарды сақтауға арналған ыдысқа деген қажеттілік, зарарсыздандырғыш құралдарға және зарарсыздандырғыш ерітінділерге арналған ыдыстарға деген қажеттілік есептеледі. 7. рбір бөлімшеде бұйрықпен медициналық ұйым аумағында қалдықтарды жинауға, оларды сақтауға, және контейнерге дейін тасымалдауға жауапты адам тағайындалады. 8. Ұйымның қызметкері қалдықтарды қауіптілік класына сай қорғанатын киіммен қамтамасыз етілуі, жұмысқа қабылданар алдында халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органмен белгіленген тәртіппен алдын ала және кезеңді медициналық тексеруден өтуі керек. 4. Қалдықтарды жинау тәртібі 9. Қалдықтардың қауіптілік класына байланысты оларды жинауға, уақытша сақтауға және тасымалдауға әртүрлі талаптар қойылады. Қалдықтарды жинаудың, сақтаудың және тасымалдаудың барлық сатыларында түрлі класқа жататын қалдықтарды араластыруға болмайды. 10. А класына жататын қалдықтар ұйымның палаталық бөлімшелерінде (жұқпалы ауруларды, тері-венерологиялық, туберкулезді емдейтін, микологиялық бөлімшелерден басқалары); әкімшілік-шаруашылық қызмет жүргізетін үй-жайларда; бөлімнің ас үйінде; буфеттерінде (жұқпалы, тері-венерологиялық, туберкулезді емдейтін, микологиялық бөлімшелерден басқалары); ұйым территориясында түзіледі. 11. А класына жататын қалдықтарды көп рет пайдаланатын ыдыстарға немесе бір рет пайдаланылатын қапшықтарға жинайды. Қалдықтар көп рет пайдаланылатын ыдыстардан оларды жинауға және әкетуге арналған контейнерлерге, ал бір рет пайдаланылатын қапшықтар контейнерлерге қалдықтардан босатылмай-ақ тиеледі. Көп рет пайдаланылатын ыдыс қалдықтан босатқаннан кейін жуылуы, ал тағамдық қалдықтарын жинауға арналған ыдыстар жуылып, зарарсыздандырылуы керек. 12. Б класына жататын қалдықтар ота жасайтын, реанимациялық, ем шара жүргізетін, және диагностикалық үй жайларда, жұқпалы ауруларды емдейтін, тері-венерологиялық, патологоанатомиялық бөлімдерінде және зертханаларда түзіледі. 13. Б класына жататын қалдықтар тығыз жабылған қақпағы бар (темірден жасалған, пластмассалық) ыдысқа салынып, бір рет пайдаланылатын пластикалық қапшықтарда, немесе бір рет пайдаланылатын қатты герметикалық ыдыста жиналады. Бір рет пайдаланылатын ыдыстың төрттен үш бөлігі толғаннан кейін, ол тұмшаланып, байланады. 14. Қалдықтарды зиянсыздандыруға арналған арнайы қондырғыға келіп түсетін қалдықтардан, көмуге жататын жұқпалы емес науқастан түзілетін, органикалық ота жасаудан түзілген қалдықтардан басқа Б класының барлық қалдықтарын жинау алдында алдын ала зарарсыздандыру керек. 15. Бір рет пайдаланылатын медициналық құрал саймандар (піспектер, инелер, ұштықтар, жүйелер және басқа керек-жарақтар) олардың бүтінділігін бұзбай-ақ, бір рет пайдаланылатын қатты қапшыққа салып және алдын ала зарарсыздандырмай-ақ арнайы қондырғыларда күйдіреді немесе зиянсыздандырады. 16. Медициналық керек жарақтарды зарарсыздырғаннан кейін пайдаға асырылуы Қазақстан Республикасы заңнамасымен белгіленген тәртіппен іске асырылады. 17. Жұқпалы материалмен немесе науқаспен жанасқан ірі габаритті қалдықтардың бетін және агрегаттарды зарарсыздандыру керек. 18. Арнайы қондырғыларда күйдіруге немесе зиянсыздандыруға жататын қалдықтардан басқа бір рет пайдаланылатын қапшықтарда жиналған Б класының қалдықтарын аумақтағы контейнерге тиеледі. Б класына жататын сұйық қалдықтар зарарсыздандырылғанан кейін канализацияға құйылады. 19. Медициналық бөлімшеден тыс жерлерге Б класына жататын қалдықтардың барлық түрлерін тасымалдау оны тұмшалағаннан кейін бір рет пайдаланатын қапшықтар арқылы жүзеге асырылады. 20. А класының қалдықтары диагностикалық бөлімшелерде; химиялық ем жасайтын бөлімдерде; патологоанатомиялық бөлімдерде, фармацевтикалық цехтарда, дәріханаларда, қоймаларда; химиялық зертханаларда; әкімшілік-шаруашылық қызмет жүргізетін үй жайларда түзіледі. 21. В класына жататын қалдықтың әрбір түрінің уыттылық дәрежесі қалдықтардың қауіптілік класы жөніндегі қолданыстағы нормативтік құқықтық актілер негізінде анықталады. 22. Қалдықтарды сақтау және тасымалдау кезінде пайдаланыста болған люминесценттік шамдарды, құрамында сынабы бар құралдарды және жабдықтарды сынуды болдырмайтын аузы жабық қораптарда жинау керек. Люминесценттік шамдар, құрамында сынабы бар құралдар және жабдықтар сынған жағдайда, олар тұмшаланған қораптарда жиналады. Пайдаланылған люминесценттік шамдар, құрамында сынабы бар құралдар мен жабдықтары бар қораптарды уақытша сақтау ұйымның қосымша үй жайларында жүргізу керек, қалдықтарды мамандандырылған ұйымға әкету Қазақстан Республикасы заңнамасымен белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. 23. Қауіптілігі 1-2 кластары қалдықтарға жататын цитостатикалық дәрмектерді жинау, сақтау өнеркәсіптік қалдықтардың уыттылық жіктемесіне және қолданыстағы басқа да нормативтік құқықтық актілерге сай жүзеге асырылуы керек. 24. Өнеркәсіптік қалдықтардың уыттылық жіктемесіне сай қауіптілігі 2-3 кластарына жататын В класының қалдықтары қатты қорапқа, ал 4 класқа жататын қалдықтар жұмсақ қорапқа салынып, жиналады. 25. Г класына жататын қалдықтар диагностикалық зертханаларда (бөлімдерде), радиоизотопты зертханаларда және рентгенге түсіретін кабинеттерде түзіледі. Г класына жататын қалдықтарды жинау, сақтау радиоактивті заттармен және басқа иондағыш сәуле көздерімен жұмыс жасау тәртібі талаптарына, радиациялық қауіпсіздік нормаларына және радиоактивті заттармен жұмыс жасауды реттейтін басқа да қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге сай жүргізіледі. 26. Б класына жататын қалдықтарды бір ыдыстан екінші ыдысқа ауыстыруға, кез келген қалдықтарды қолмен тығыздауға, оларды қолғапсыз жинауға болмайды. 5. Құрал-саймандарға және қалдықтар мен оларды жинайтын ыдыстарға зарарсыздандыру жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар 27. Б класындағы қалдықтарды зарарсыздандыру үшін төмендегідей әдістер қолданылады: 1) ыстықпен (қайнату, автоклавпен өңдеу, камералық өңдеу); 2) бір рет қолданылатын қаптамаға жинап салу алдында арнайы бөлінген зарарсыздандыратын ерітіндіге батыру; 3) сұйық қалдықтарға зарарсыздандыратын құрғақ заттар себу; 4) басқа әдістер (өте жоғары жиілікте сәуле көзімен, гамма сәуле көзімен). 28. Б класындағы қалдықтарды зарарсыздандыру патогендігі 1-4 топтағы қоздырғыштармен жүргізілетін жұмыс режиміне сәйкес, Қазақстан Республикасы заңнамасымен белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады. Зарарсыздандыру жұмыстарын жүргізу үшін Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген заттар, оларға қосылып берілген нұсқаулықтарға сәйкес қолданылуға тиіс. 29. А класына жататын тағамдық қалдықтарды жинауға арналған бірнеше рет қолданылатын ыдыстарды зарарсыздандыру жұмыстары ұйымның күшімен күнделікті жүргізіледі. 30. Б класына жататын қалдықтарды жинауға арналған контейнерлерді зарарсыздандыруды қалдықтарды тасымалдайтын автокөлік ұйымдары аптасына кем дегенде бір рет жүргізеді. Апатты жағдай орын алғанда, Б класында жататын қалдықтардың контейнердің ішінде немесе автокөлікте қаптамасыз жатқаны анықталғанда контейнерлердің іші және автокөлік тез арада зарасыздандырудан өткізілуі керек. 31. Қалдықтарды жинауға арналған бір рет қолданылатын пакеттер немесе сыйымдылықтар тығыз жабылуға тиіс және арнайы белгісі немесе түсті бояулармен белгіленуі керек. 32. Қалдықтарды жинауға арналған контейнерлердің қақпағы тығыз жабылып, алаңда немесе оқшау үй-жайларда орналасуға тиіс. Контейнерлерді орналастыруға арналған алаңдардың бетінде су өтпейтін қабаты (асфальт, бетон) болып, автокөліктің келіп, тиеу-түсіру жұмыстарын жүргізуге ыңғайлы болып, емдеу корпустарынан кем дегенде 25 метр қашықтықта орналасуы керек. 33. Медициналық қалдықтарды жинау және жоюдың негізгі жүйесі, жинағыштарды "алмастыру" жүйесі болып табылып, бұл жағдайда медициналық қалдықтар, олар тасымалдауға арналған контейнерлермен жабдықталған автокөліктермен шығарылады. 34. Б класындағы қалдықтар жинақталған жерінде бір тәуліктей ғана, ал арнайы алаңшалардағы контейнерлерде немесе қалдықтар бар ыдыстарды уақытша сақтауға арналған үй-жайларда үш тәуліктей сақталуға тиіс. Б класындағы биологиялық қалдықтар және тамақ қалдықтары плюс 5 о С-тан аспайтын температурада сақталуы тиіс. Қалдықтарды аумақтан әкету контейнердің үштен екі бөлігі толған кезде, алайда кемінде үш күнде бір рет жүзеге асырылуға тиіс. Ескерту: 34-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 18 наурыздағы N 262 бұйрығымен . 35. Қалдықтарды жинайтын ыдыстарды уақытша сақтауға арналған үй-жай төмендегідей жабдықталуға тиіс: кранмен жабдықталған қолжуғыш, ағынды су ағатын жолмен, бактерия жойғыш сәуле көзімен, желдеткішпен, биологиялық және тағамдық қалдықтарды сақтауға арналған салқындатылатын қондырғылармен. Үй-жайдың едені, қабырғасы, төбесі жуғыш және зарарсыздандырғыш заттарға шыдамды, кеуексіз материалдардан жасалуға тиіс. 36. В класына жататын қалдықтарды сақтау осы мақсатқа арнайы бөлінген қосымша үй-жайларда жүргізіледі. 6. Қалдықтарды тасымалдауға, зиянсыздандыруға және орналастыруға қойылатын талаптар 37. Ірі медициналық ұйымдарда қалдықтар салынған пакеттер мен ыдыстарды аумақтағы контейнерге дейін жеткізуді орталықтандыру үшін шағын механикалық құралдарды қолдану керек (арбалар, доңғалақты қондырғыларға орналасқан бактар, жылжымалы контейнерлер). 38. Б класына жататын қалдықтарды медициналық ұйымдардан тыс жерлерде тасымалдау, қоқыс шығарумен айналысатын автокөлікпен, контейнерлер тығыз жабылған жағдайда жүргізілуге тиіс. Қолданылатын көлік жол жүргенде қоқыстардың шашылуын және қоршаған ортаны ластау мүмкіндігін болдырмайтындай етіп, тиеу-түсірудің ыңғайлы жағдайын қамтамасыз ету керек. 39. В класына жататын қалдықтарды тасымалдау, зиянсыздандыру және көму уытты өнеркәсіптік қалдықтарды тасымалдау, зиянсыздандыру және оларды көмуге қойылатын гигиеналық талаптарға сәйкес жүргізіледі. 40. Г класына жататын қалдықтарды тасымалдау, зиянсыздандыру және оларды көму қолданыстағы халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілері талаптарына сәйкес жүзеге асырылады. 41. А класына жататын қалдықтарды көму қатты тұрмыстық қалдықтарды көметін кәдімгі полигондарда жүргізуге болады. 42. Б класына жататын қалдықтар түрлеріне қарай: 1) арнайы қондырғыларда зиянсыздандырылып, содан кейін қатты тұрмыстық қалдықтар тасталатын полигондарға шығарылуы керек. Арнайы қондырғыларға медициналық қалдықтарды зиянсыздандыруға мүмкіндік тудыратын, өртеу арқылы, автоклав арқылы, қысқа толқынды және плазмалық өңдеуді қажет ететін, химиялық әсер арқылы және басқа әдістерді қолдануға мүмкіндік беретін қондырғылар жатады; 2) қатты тұрмыстық қалдықтар тасталатын полигонға шығарылуы керек (материалдар және құрал-саймандар, пациенттерден бөлінген заттар, осы санитарлық ережелердің 5-бөліміне сәйкес жүргізілген зарарсыздандырудан кейінгі микробиологиялық зертханалық қалдықтары); 3) арнайы бөлінген қорымдарда көмілуі керек (отаудан кейінгі органикалық қалдықтар (органдар, тіндер), жұқпалы аурулардан кейін жүргізілген зарарсыздардырылғын, жұқпалы емес аурулардан кейінгі зарарсыздандырылмаған, қолданыстағы халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілері талаптарына сәйкес зиянсыздандырылған патологоанатомиялық қалдықтар). 43. Б класына жататын қалдықтарды арнайы қондырғыларда зиянсыздандырудың орталықтандырылған немесе орталықтандырылмаған әдістері арқылы жүзеге асырылуы керек. 44. Орталықтандырылған әдісті пайдаланғанда медициналық қалдықтар қоқыс өртейтін зауыттардың пешінде, крематорияларда немесе арнайы қондырғыларда зиянсыздандырылады. Көрсетілген зауыттардың орналасуы, пайдалану жағдайы, қоршаған ортаға әсер ету деңгейі тиісті нормативтік құқықтық актілермен реттеледі. 45. Қалдықтарды зиянсыздандыратын арнайы қондырғыларды емдеу ұйымдардың немесе денсаулық сақтау ұйымы орналасқан ұйымның аумағында орналастыру (орталықтандырылмаған) аумақтық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының санитарлық-эпидемиологиялық қорытындысына және аталған қондырғының нормативтік-техникалық құжаттарына сәйкес жүргізіледі. 24. А және В класындағы медициналық қалдықтардың сипаттамалары, оларды жинауға, сақтауға, көмуге және залалсыздандыруға қойылатын талаптар (Ақ пакет)Адам мен экологияға зиян дәрежесі бойынша бөлінеді. Қауіпсіз қоқыс (А класы) жиналады, сақталады, тасымалданады, емдеу мекемелерінен тыс құрылған тұрмыстық қалдықтар ретінде кәдеге жаратылады. Бұл санатқа зиян келтірмейтін барлық қалдықтар кіреді: инфекция көздерімен жанаспаған жұмсалған тұрмыстық, кеңсе керек-жарақтары; жиһаз, улы емес жабдық; жалпы бейіндегі медициналық мекемелерден алынған жуғыштар. Бұл қалдықтар тұрмыстық қалдықтармен бірге контейнерлерге тасталады. "А" класындағы медициналық қалдықтарды жинауға" 1) жинау көп реттік сыйымдылықтарда және бір реттік пакеттерде жүзеге асырылады; 2) бір реттік пакеттер арнайы арбаларда немесе көп рет қолданылатын ыдыстардың ішінде орналасады. Қалдықтарды жинауға арналған ыдыстар мен арбалар " медициналық қалдықтар. "А"Классы. (Сары пакет) Б Класы. Эпидемияға әкелуі мүмкін инфекция әлеуеті бар қалдықтар. Б класының қауіпті медициналық қалдықтарына жатады: биологиялық сұйықтықтармен, мысалы қанмен ластанған материалдар мен құралдар; патологиялық-анатомиялық қалдықтар; операциядан кейінгі органикалық (ағзалар, тіндер); тамақ-инфекциялық бөлімшелерден; патогендігі 3-4-топтағы микроорганизмдермен айналысатын зертханалардан (микробиологиялық, клиникодиагностикалық), фармацевтикалық өндірістерден алынған қалдықтар; виварийлерден; пайдалануға жарамсыз тірі вакциналар. Екінші топтағы "Б" сыныбының медициналық қалдықтарын – "жұмсақ" бір реттік медициналық бұйымдарды (қолғаптар, майлықтар, тігіс материалдары, маскалар, халаттар, қалпақтар, бас киімдер, алжапқыштар, медперсоналдың бахилалары), пайдаланылған таңу материалдарын (бинттер, мақта, дәке, тампондар, турундтар, шариктер, білікшелер және т.б.) сары түсті полиэтилен пакеттерге жинайды. Үшінші топтағы "Б" сыныбының медициналық қалдықтарын (қан және оның компоненттері, сілекей, зәр, нәжіс, вакциналар, микробиологиялық дақылдар, штаммдар, вирусологиялық материалдар) жинау жұмыс орнында (жинау орны) экспозицияны сақтай отырып дезинфекциялау құралымен дезинфекцияланады және кәрізге ағызып кәдеге жаратылады. Медициналық қалдықтарды жинау және кәдеге жарату аяқталғаннан кейін, санитар алжапқышты дезинфекциялық ерітіндімен сүртеді, шляпаны, қолғапты шешіп, "Б" класына арналған контейнерге тастайды, қолдарын мұқият жуады. 25. В класындағы медициналық қалдықтардың сипаттамалары, оларды жинауға, сақтауға, көмуге және жоюға қойылатын талаптар В Класы. Жұқпалы аурулармен байланыста болған және инфекцияның таралуына себеп болатын өте эпидемиологиялық қауіпті қалдықтар. Оларға қалдықтар кіреді: патогендігі 1-2-топтағы микроорганизмдермен айналысатын зертханалар мен фармацевтикалық өндірістер; фтизиатриялық стационарлар; туберкулез қоздырғышымен жұмыс істейтін микробиологиялық зертханалар. В сыныбының қалдықтары міндетті түрде физикалық әдістермен зарарсыздандырылуы (дезинфекциялануы) тиіс. Дезинфекцияның химиялық әдістерін тек ауру мен тамақ қалдықтарын зарарсыздандыру үшін қолдануға болады. Осы кластағы залалсыздандырылмаған қалдықтарды медициналық мекеме аумағынан тыс жерлерге шығаруға жол берілмейді. В сыныбының барлық қалдықтары бір рет қолданылатын жұмсақ (пакеттерге) не қызыл таңбасы бар, не қызыл түске боялған қатты қаптамаға (контейнерлерге) жиналады. Сұйық биологиялық қалдықтар, бір рет тесетін - кесетін құралдар және медициналық мақсаттағы өзге де бұйымдар қызыл түсті тесілмейтін ылғалға төзімді герметикалық қаптамаға (контейнерлерге) жиналады. Қалдықтар салынған пакетті төрттен үш бөлігінен аспайтын мерзімге толтырғаннан кейін, осы медициналық ұйымда қалдықтарды жинауға жауапты қызметкер пакетті байлайды немесе оны В класындағы қалдықтардың төгілу мүмкіндігін болдырмайтын құралдарды пайдалана отырып жабады, осы кластағы қалдықтар салынған контейнерлер герметикалық қақпақтармен жабылады. Бұл В класының қалдықтарын ашық контейнерлерде жылжытуға жол берілмейтіндігіне байланысты жасалады. В сыныбының медициналық қалдықтарын оларды мекемеден шығару мақсатында түпкілікті орау кезінде пакеттер мен бактар "қалдықтар. В сыныбы " және оларға ұйымның, бөлімшенің атауы, ағымдағы күні және қалдықтарды жинауға жауапты адамның тегі жазылады. 26. Г және Д класындағы медициналық қалдықтарды жинауға, сақтауға,жоюға және залалсыздандыруға қойлатын гигиеналық талаптар. Г класының қалдықтары - құрамы бойынша өнеркәсіпке жақын медициналық қалдықтар - диагностикалық, химиотерапевттік, патологиялық бөлімшелерде, фармацевтикалық цехта, аптека, химиялық лабораторияларда болады: жарамдылық мерзімі өткен дәрі-дәрмектер, диагностикалық препараттар, вакциналар, зарарсыздандырғыш заттар, цитостатиктер және басқа да химиялық заттар, құрамында сынабы бар заттар, аспаптар және жабдықтар. Қалдықтарды жою қауіптілік класына сай жүргізіледі. Д класы қалдықтары - радиоактивтік медициналық қалдықтар - құрамында радиоактивтік құрауыштары бар медициналық қалдықтардың барлық түрлері. Медициналық қалдықтарды уақытша сақтау және жою жағдайларына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар |