1 Жер жмыстарыны клемін есептеу жне топыраты орташа ашытыын анытау
Скачать 1.7 Mb.
|
Мазмұны
Кіріспе Құрылыс - материалдық өндіріс саласы; негізінен әр түрлі үйлер мен ғимараттарды салумен, салынып жатқан нысандарды іске қосуға байланысты жабдықтарды монтаждаумен шұғылданады. Қүрылысқа үйлер мен ғимараттарды жөндеуге байланысты жүмыстар да жатады. Қүрылыс ашық жерде және әр түрлі табиғи ортада жүргізіледі. Сондықтан да қүрылыс нысандарының, жүмыстардың өндірістік циклі бірнеше айдан бірнеше жылға дейін созылады. Құрылыс елдің мәдениетін және экономиканың барлық саласын дамытуға мүмкіндік береді. Құрылыс-құрастыру жұмыстарын ұйымдастырудың тиімді жолы - құрылысты кешенді әдіспен және технологиялық ретімен жүргізіледі. Құрылыс технологиясы құрылыс жұмыстарына және процестерге бөлінеді. Құрылыс процестерінің технологиялық жобалау оларды әр түрлі технологиялық варианттармен орындауды жасауды, технологиялық сенімділігін есептейді. Технологиялық жобалаудың мұндай қорытынды құжаттарына жұмыс өндірісінің жобасы, технологиялық карталар және құрылыс өндірісінің еңбек процестерінің карталары жатады. Жұмыс өндірісінің жобасы ЖӨЖ –технологияны, орындау мерзімін және құрылыс жинақтау жұмыстарын қамтамасыз ету тәртібін анықтайтын және үймереттер мен ғимараттардың бөліктерін бойыеша өндірістік процестерді ұйымдастырудың негізгі жетекші құжат ретінде пайдаланатын жоба. Құрылысты ұйымдастыру жобасы (ҚҰЖ) техникалық жобаның құрамында жобалық мекемесінде жасалады. ЖӨЖ – де құрылыстық бас жоспардың, құрылыс мерзімінің шешімдерін дәлдейді, құрылыс – жинақтау процестерніңі орындау әдістерін, материалдық, энгергетикалық, техникалық және еңбек қаржылары қажеттілігін, еңбек қорғау шарттарын анықтайды. Технологиялық карта (ТК) – құрылыс жинақтау жұмыстарының жиі қайталанатын түрі, өндірістің ұтымды және тұрақты технологиясын іске асыратын және жұмыс өндірісінің жобасы орнына немесе оған қосымша ретінде пайдаланатын құжат. Еңбек процестерінің картасы (ЕПК) - жиі қайталанатын өндірісітік операциялары бар қандай да болса да өндірісітік процестің ұтымды және тұрақты технологиясы іске асыратын және әдістерін, орындау жағдайларын және осы операцияларды материалдық-техникалық қаржылармен қамтамасыз етін анықтайтын құжат. Құрылыстық бас жоспар деп құрылыс мерзімінде тұрғызылатын және пайдаланатын негізгі жинақтау және жүк көтеретін механизмдер, уақытша үймереттер, ғимараттар және қондырғылар орналастыруды көрсетілген алаңнана бас планын айтады. К урстық жобаның мақсаты: теориялық материалды меңгеру және алған білімін тәжірбиелік зерттеу үшін пайдалану, құрылыс монтаж жұмыстарын жүргізуді, оның ішінде ғимараттар мен құрылыстардың жер асты бөлігін салуды, жер жұмыстарының едәуір көлемін орындауды игеру. 1 Жер жұмыстарының көлемін есептеу және топырақтың орташа қашықтығын анықтау Кесте 1 - Жобаға берілген көрсеткіштер
1.1 Топырақты кесу және себу көлемін есептеу Алаңды тік жоспарлау көлденең берілген табиғи бедері бар учаскеден тегіс, жер үсті суларының ағуына арналған еңістікпен алаңды дайындау мақсатын қояды. Бұл ретте топырақ жоғары учаскелерден кесіледі және төменге төгіледі. Егер алаңшада топырақты қайта бөлу кесіндінің көлемі себу көлеміне тең болса, онда жоспарлау жұмыстың нөлдік теңгерімінде орындалған. Кейбір жағдайларда алаңды жоспарлау белгіленген белгімен орындалады. 1:20 масштабта жер бедері және алаңның берілген өлшемдері бар жұмыс сызбасы жоспарда орындалады. Құру үшін тірек желісін алаң бөлінеді шаршылар жағы а=50м. Шаршы шыңдары қара, жобалық және жұмыс белгілері айқындалатын алаңын тірек нүктелері болады. Қара-берілген рельефтегі тірек нүктелерінің биіктік белгілері интерполирациялаумен анықталады. Квадраттардың әрбір шыңы арқылы ұзындығы "С" екі жапсарлас көлденең қиылысудың ең қысқа сызығына жүргізіледі, квадраттардың төбесінен В1 және В2 қиылысу нүктелеріне дейінгі арақашықтық өлшенеді. Шектес деңгейлер арасындағы биіктік бойынша асып кету -0,5 м, квадрат шыңында биіктік белгі: немесе , (1) мұнда, Нмг, Нбг – шаршы шыңдарының шектес горизонталдарынан кіші және үлкен биіктіктегі белгілер.
Тірек шыңдарының қара белгілері кезінде алаңның еңіссіз (Н0) шартты белгісі болады: = (122.1+2*307.28+4*184.79)/(4*12)=30.7 м, (2) мұнда – бір мезеттегі 4 шаршыдағы қара белгілердің сомасы; – бір мезеттегі 2 шаршыдағы қара белгілердің сомасы; – алаңшаның бұрыштарындағы белгілердің сомасы; n – алаңшадағы шаршылар саны. Енді бұл алаңға қажетті еңісті (i) беру керек. Сызбада еңіс бағыты көрсеткісімен таңдалады және белгіленеді. Оған перпендикуляр және шамамен учаскенің ортасында алаңның болжамды бұрылу осі белгіленеді. Бұл ретте, бірақ белгісі бар айналу осі жобалық жазықтықта да болады. Тірек нүктелерінің жобалық белгілері осы оське қатысты есептеледі. Сызбада квадраттардан см айналу осіне дейінгі ең қысқа қашықтықтар (Xn)орналасқан, масштабқа сәйкес метрге ауыстырылады. Алаңның тірек нүктелерінің жобалық белгілері анықталады: , (3) мұнда, ± белгі айналу осіне және еңіс бағытына қатысты нүкте жағдайына байланысты болады. Квадрат шыңдарының жұмыс белгілері: , (4) Жобалау және жұмыс белгілерін анықтау
Мәндерді " + "белгісімен (топырақ себіледі + үйінді) және" – " белгісімен (топырақ кесіледі) аламыз. Жұмыс белгілерінің қарама-қарсы белгілері бар квадраттар шыңдарының арасында жер бедерінің ауыспалы (нөлдік) нүктелері болады. Алынған нүктелерді жалғай отырып, учаскені қазу мен үйуге бөлетін нөлдік жұмыс желісі (ЖНР) құрылады, бұл ретте жер бедеріне байланысты нөлдік жұмыстың бір немесе бірнеше желісі болуы мүмкін. Құрылыс машиналарының съезін және шығуын қамтамасыз ету үшін сызбада еңіс коэффициенті m=3.5-4 бар қиғаш құламаларды қарастыру және салу қажет. Тіректік нүктелерде еңістерді салу шамасы. , (5) Мұнда, Нр– квадрат шыңдарының жұмыс белгілері; m-еңіс коэффициенті =4.
Жер жұмыстарының көлемін жер ғимараттарын жобалағанда, құрылысты ұйымдастыру және жұмыс өндірісінің жобаларын жасағанда анықтайды. Жер бедерінің күрделі пішіндері жер жұмыстарының көлемін дәл есептеуді қиындатады. Сондықтан топырақ беті жазықтардан құралған деген шартпен алынады. Сонымен жеке кедір-бұдырларды елемейді, себебі олар көлемнің анықталатын шамасына едәуір әсер тигізбейді. Мұның өзі есептегенде элементар геометрия формулаларын қолдануға мүмкіндңк береді. Ғимараттың пішіні күрделі болғанда оны бірқатар қарапайым геометриялық фигураларға бөлшектейді, сосын солардың көлемдерін жинақтайды. Құламалар жұмыстық сызбада айқын көрінуі мақсатында шаршы қабырғаларына қарағанда едәуір үлкен масштабта салынады. Шеткі құлама нүктелерін қосу арқылы құлама шекаралары алынады. Кұламалар қосымша үйінділер мен ойындылар көлемін құрайды. Бұдан соң жобадағы алынған фигураларды нөмірлеп, олардың түрін және көлемдерін есептейтін формулаларды анықтап, топырақ көлемін есептеу ведомостісін толтыру қажет. Құламаның шеткі шекараларын косқан кезде шаршы кабырғаларынын нөлдік жұмыстар сызығы өткен тұсында құлама коэффициенті нөлге тең екендігін ескеру керек. Құлама коэффициенттерінің сызбада кескінделгенінен кейін алынған құламалар мен оларға қоса нөлдік жұмыстар сызығының екі жағында орналасқан фигуралардың көлемдері өздерінің түрлеріне тиісті формулаларына салынып, топырақ көлемдері анықталады. Ол фигуралардың тіктөртбұрыш, үшбұрышты не трапециялы призматоидтар болуларына орай әрқайсысынан алынатын, не оған үйілетін топырақ көлемі тиесілі формулаларға қойылады. Аталмыш формулалар мен тиісті есептелген топырақ көлемдері келесі ведомостіде кесте түрінде келтірілген. Кесте 1.1 - Тік жоспарлау кезінде топырақ көлемін есептеу ведомосы
Ойынды мен үйіндінің жалпы көлемдерінің арасындағы айырмашылық 5%-ға дейін жіберіледі. ≤5%, (6) |