Емтихан.жауаптары отр. 1Техникалы реттеуді азастан Республикасына енгізілуі
 Скачать 51.71 Kb.
|
|
1-Техникалық реттеудің Қазақстан Республикасына енгізілуі 1925 жылы Кеңес Одағында алғашқы стандарттау жөніндегі орталық орган - Еңбек және қорғаныс кеңесі жанындағы стандарттау комитеті құрылды. OST стандарттарының санаты енгізілді. 1940 жылы Кеңес Одағында Бүкілодақтық стандарттау комитеті құрылды. Кеңес Одағы. Жаңа әр түрлі OST сапа стандарттарының орнына мемлекеттік жалпыодақтық стандарт ГОСТ категориясы енгізілді.1968 жылы КСРО Министрлер Кеңесінің «Елдегі стандарттау жөніндегі жұмысты жетілдіру туралы» қаулысына сәйкес «Мемлекеттік стандарттау жүйесі» СМЖ-нің мемлекеттік стандарттар жиынтығы жасалып, қайта бекітілді. ГОСТ 1.0-68 сәйкес стандарттардың төрт санаты енгізілді: ГОСТ мемлекеттік стандарты, РСТ ұлттық стандарты, OST сапа стандарты, STP институционалдық стандарты. Стандарттаудың маңызды кезеңдерінің бірі КСРО Министрлер Кеңесінің 01.07.07 ж. «КСРО-да стандарттау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру туралы» қаулысы болды. Қаулыда айтылған стандарттаудың негізгі міндеттері: өнімнің прогрессивті талаптарын анықтайтын нормативтік-техникалық құжаттар жүйесін құру, сондай-ақ құжаттаманың дұрыстығын қадағалау. 1990 жылы 25 желтоқсанда КСРО Министрлер Кеңесінің «Стандарттау жөніндегі жұмысты ұйымдастыруды жетілдіру туралы» қаулысында ел экономикасының нарықтық қатынастарға көшуіне және оның әлемдік экономикаға кіруіне байланысты міндеттер айшықталды. 1992 жылы бұрынғы Кеңес Одағы аумағында тәуелсіз мемлекеттердің құрылуы бұл мемлекеттердің стандарттау, сертификаттау және метрология саласындағы ынтымақтастықтың жаңа түрлерін іздеу керектігін көрсетті. Осы салалардағы үйлестірілген техникалық саясаттың қажеттілігін мойындай отырып, ТМД елдерінің үкіметтері 1992 жылы 13 сәуірде стандарттау, метрология және сертификаттау саласындағы келісілген саясат туралы келісімге қол қойды. Осы келісімге сәйкес стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекетаралық кеңес құрылды. Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалардың бірі - 1993 жылы қабылданған «Стандарттау және сертификаттау туралы» ҚР Заңы. Бұл заң тұтынушылардың стандарттау және сертификаттау жөніндегі нормативтік актілерді әзірлеу мен қолдану кезіндегі мүдделерін мемлекеттік қорғау шараларын анықтайды. 1999 жылы «Стандарттау және сертификаттау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы жойылып, оның орнына «Стандарттау туралы» және «Сертификаттау туралы» Қазақстан Республикасының заңдары енгізілді. Дар туралы Қазақстан Республикасының стандарттау жүйесі келесі бағыттармен сипатталады: - 1992 жылғы 13 сәуірдегі келісімге сәйкес мемлекетаралық стандарттауды дамыту; - қазақстандық стандарттарды халықаралық стандарттармен үйлестіру; - міндетті сертификаттауға жататын өнімдермен көрсетілетін қызметтерді мемлекеттік стандарттаудың басымдығы; ISO-9000 сериясының халықаралық стандарттарын енгізу және осы стандарттарға сәйкес отандық сапа жүйесін енгізу. 2004 жылы «Стандарттау туралы» және «Сертификаттау туралы» заңдардың күші жойылды және қазіргі заманғы талаптарға сәйкес «Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды, ол 2005 жылдың мамырында күшіне енді. Техникалық реттеу саласындағы негізгі ұғымдардың анықтамаларын беріңіз: мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі; техникалық реттеу; техникалық регламент; аккредиттеу; сәйкестікті растау; стандарттау. мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі - мемлекеттік органдардың жеке және заңды тұлғаларының жиынтығы, сондай-ақ өз құзыреті шегінде техникалық реттеу саласындағы жұмыстарды жүзеге асыратын нормативтік құқықтық актілер, стандарттар; техникалық реттеу - өндіріске, құрылысқа, монтажға, іске қосуға, пайдалануға, сақтауға, тасымалдауға, өнімге немесе өнімнің талаптарына байланысты міндетті талаптарды жүзеге асыруды және жоюды, сондай-ақ қатынастардағы құқықтық мәртебені сақтауды қоса алғанда, жобалау саласында бағалау саласы, процестерге қойылатын міндетті және ерікті талаптарды анықтауға, белгілеуге, қолдануға және орындауға негізделетінқатынастарды заңдық реттеудегі шаралар қосындысы. Техникалық регламент– нормативті-құқықтық акт болып саналады. Мұнда адам өмірі мен денсаулығы үшін өнімнің, процестің және қызметтің қауіпсіздігіне мемлекеттің міндетті талаптары көрсетілген. Техникалық регламент – бұл орындалуға міндетті ережеден тұратын құжат. Техникалық регламент – бұл техникалық заң регламентте мемлекеттің ауқымындағы шаруашылықпен айналысатын барлық субъектілерге орындауға міндетті талаптар, шарттар беріледі. Техникалық регламенттің бірнеше мақсаттары бар. Олар: Өнімнің, процестің адам өмірімен денсаулығы және қоршаған орта, оның ішінде жануарлар мен өсімдіктердүниесі үшін қауіпсіздігін қамтамасыз етеді; Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді; Өнімнің, көрсетілетін қызметтің қауіпсіздігіне және сапасына қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс-әрекеттердің алдын алады;; Саудадағы техникалық кедергілерді жояды; Отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттырады; сәйкестікті растау - нәтижесі техникалық реттеу объектісінің техникалық регламенттерде және (немесе) стандарттау жөніндегі құжаттарда белгіленген талаптарға сәйкестігін құжаттық растау болып табылатын рәсім (сәйкестік туралы декларация немесе сертификат түрінде сәйкестік). ); Аккредиттеу - бұл аккредиттеу органы заңды тұлғаның белгілі бір аумақтағы техникалық реттеу объектілерінің белгіленген талаптарға сәйкестігін растау жөніндегі жұмысты орындау құқығын ресми түрде мойындайтын процедура. Стандарттау дегеніміз - бұл белгілі бір және әлеуетті міндеттерге қатысты қоғамдық, қайта пайдалануға және ерікті пайдалану ережелерін белгілеу арқылы өнімдерге, қызметтерге және процестерге қойылатын талаптарды реттеудің оңтайлы деңгейіне жетуге бағытталған қызмет. 3-Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары: 1) өсімдіктер мен жануарлар дүниесін қоса алғанда, адамдардың өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта үшін өнімдердің, процестердің және қызметтердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету; 2) қоғамдық қауіпсіздікті қадағалауда ұстау 3) өнімнің, көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігі мен сапасына қатысты тұтынушыларды адастыруға әкелетін іс-әрекеттердің алдын алу, оның ішінде өнімнің, процестердің сәйкестігін дұрыс бағалауды және бақылауды қарамағына алу. 4) саудадағы техникалық кедергілерді жою; 5) сатып алушыларға, оның ішінде тұтынушыларға тауарларды, процестер мен қызметтерді сауатты таңдауда көмек. 4- Техникалық реттеу принциптері 1-1) техникалық регламенттерде, сондай-ақ Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын ұйымдардың техникалық регламенттерінде бірыңғай міндетті талаптарды белгілеу; 2) бірыңғай терминологияны, өнімдерге, қызметтерге, процестерге қойылатын талаптарды белгілеу ережелерін қолдану; 3) техникалық реттеу мақсаттарының орындылығы мен қол жетімділігі, техникалық реттеу процестеріне қатысу үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ете отырып, мемлекет пен мүдделі тараптардың мүдделерін теңестіреді; 4) отандық және импорттық өнімдерге, қызметтерге қойылатын талаптардың бірлігі және олардың белгіленген талаптарға сәйкестігін растау рәсімдері; 5) техникалық регламенттер мен стандарттарды әзірлеу кезінде ғылыми және техникалық жетістіктерді, халықаралық және аймақтық ұйымдардың стандарттарын басым пайдалану; 6) техникалық регламенттер талаптарының мемлекеттік экономиканың даму деңгейіне, оның материалдық-техникалық базасына және ғылыми-техникалық даму деңгейіне сәйкестігі. 7) мемлекеттік құпияны құрайтын мәліметтерді және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды қоспағанда, техникалық регламенттердің және олар туралы ақпараттың болуы, оларды әзірлеу, бекіту, жариялау тәртібі; 8) сәйкестікті растаудың бірыңғай жүйесі мен ережелері; 9) аккредиттеу және сәйкестікті растау жөніндегі өкілеттіктерді бір органның бір уақытта жүзеге асыруына жол бермеу; 10) бір мемлекеттік органдағы мемлекеттік бақылау және сәйкестікті бағалау функцияларының сәйкес келмеуі; 11) сәйкестікті растау жөніндегі органдардың өндірушілерден (орындаушылардан), сатушылардан және сатып алушылардан тәуелсіздігі; 12) сәйкестікті растау жөніндегі жұмыста бәсекелестіктің шектелуіне жол бермеу. 5- Мемлекеттiк техникалық реттеу жүйесiнiң құрылымын: 1) Қазақстан Республикасының Үкіметі; 2) уәкілетті орган; оның бөлімі, департаменттің аумақтық бөлімшелері; 3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдар; 3-1) аккредиттеу органы; 3-2) стандарттау жөніндегі ұлттық орган; 4) мемлекеттік органдар жанындағы техникалық реттеу саласындағы сараптамалық кеңестер; 5) Саудадағы техникалық кедергілер, санитарлық және фитосанитарлық шаралар туралы ақпарат орталығы; 6) сәйкестікті растау жөніндегі органдар, зертханалар; 7) сәйкестікті растау, аккредиттеу, тауарлардың шыққан елін, Еуразиялық экономикалық одақ тауарларының немесе шетелдік тауарлардың мәртебесін анықтау үшін сарапшы аудиторлар. 6- Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң техникалық реттеу саласындағы құзыретiне мыналар жатады: 1) техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу; 2) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесін құрастыру 3) техникалық реттеу саласындағы құқықтық реформаны қамтамасыз ету; 3-1) техникалық регламенттер талаптарының сақталуына мемлекеттік бақылауды (қадағалауды) қамтамасыздандыратын органды табу 4) оған Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды. 7- Техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органның құзыреті Мемлекеттік техникалық реттеу формасын құруға қатынасады. Көлік құралының типін, шасси типін басып шығару және тіркеу нысандарын дайындыққа негіздеп, шешім шығарады. Көлік құралдарын өндірушілерге әлемаралық сәйкестендіру кодтарын тарату ережелерін даярлайды және бекітеді;Ақпараттық орталықтың жұмысын негізге алады. Сарапшы аудиторларға сәйкестікті растауға рұқсат беру талаптарын, олардың сәйкестігін растайтын құжаттардың тізбесін, сондай-ақ сәйкестікті растау үшін сарапшы-аудиторларды сертификаттаудың қолданылу мерзімін ұзарту тәртібін қарап шығып, бітімді келісімге келедіі; Сәйкестікті растау үшін сарапшы-аудиторларды даярлауды, қайта даярлауды, біліктілігін арттыруды қамтамасыз ететін оқу орталықтарына қойылатын талаптарды, оларды тізімге енгізу тәртібін дайындап, бекітеді; Тауар үлгілерін үлестіруді бақылайды. Техникалық реттеу саласындағы заңнаманы бұзушылықтарды жою туралы бұйрықтар жүзеге асырады. Сәйкестікті растау жөніндегі құжаттардың қолданылуын уақытша тоқтатады, жаңартады және уәкілетті орган белгілеген тәртіппен тоқтатады; Техникалық ретттеу ісі орайындағы заңына сай, ҚР-ның азаматтық іс жүргізу заңнамасына сәйкес техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмейтін және құқықтары мен заңды мүдделеріне тікелей қатер төндіретін өнімдерді өз бақылауынан және қадағалауынан шығару. жеке және заңды тұлғалар; авторлық құқық иесінің оны иелену, пайдалану және (немесе) оған билік ету құқығынан айыру туралы талап қою жолымен оның берілуіне жол бермеу және алдын алу бойынша шаралар қабылдауға. Мемлекеттік органдарға техникалық объектілерге қатысты нормативтік құқықтық актілерді еліміздің техникалық реттеу саласындағы заңдарына, техникалық регламенттерге және ұлттық стандарттарға сәйкес келтіру туралы жобалар жазады. Заңның талаптары немесе мысалдарын, техникалық реттеу саласындағы лауазымды адамдардың, жеке, заңды және жеке кәсіпкерлердің шешімдері орындалмаған немесе тиісінше орындалмаған жағдайда сотқа айтады. Техникалық реттеу саласына қатысты мәселелер бойынша мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл алып барады. 8-Стандарттау саласындағы уәкілетті органның құзыреті Уәкілетті органның құзыретін мына аталмыш критерийлерімен бір бағамдап өтуге болады. Олардың ішіне кіріседі: 1) Стандарттау саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты әзірлеу және соны іске асыру, ел үкіметінің шешімдері талап етілетін тиісті ұсыныстарды үкіметіне уақытылы тапсыру керек. 2) Ұлттық стандарттау нормасының жұмыс жасау қабілетін қамтамасыз ету және ел үкіметіне ұлттық стандарттау органының айқындап әрі дамыттыру мақсатымен беруге құқылы. 3)Әлемаралық, ел ішілік стандарттау жөніндегі ұйымдарда өз еліміздің мүдделерін білдіруге одан бөлек өзімізге тән ұлттық стандарттау жоспарын әзірлей отырып, оны әзірлеудің дұрыс тәртібін айқындай белгілеуіміз қажетті. 4) Кәсіби сынқор бірлікке тең ойдағыдай техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қорын қалыптастыру, оны одан әрі жалғастыру тәртібін, сондай-ақ ортақ техникалық құжаттардың ресми басылымдарының көшірмелерін тарату тәртібімен техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерінің депозитарийлерін құру, жеке жүргізу тәртібін айқындап, бұл екеуінен тәуелсіз тандарттау жөніндегі сілтемелік құжаттардың қолданылу аясына көз жүгіртіп шыққанымыз абзал. 5)Тексеріс пен ұсынысқа берілуші өнімнің яки тауардың каталог парағының нысанын анықтай отырып, халықаралық, өңірлік стандарттарды және шет мемлекеттердің стандарттарын, шет мемлекеттердің стандарттарын, техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерін, өзіндік шетел нормалары мен ұсынымдарын есепке алу, өздігінше тексерістен өткізу осы өкілеттілік құзырына кіріктіріледі. 6) Дәл осы сарынмен, стандарттау туралы техникалық комитеттерді құру мен олардағы жұмыс істеу тәртібі мен олардағы жою әдебін кеңінен қарап шығу міндетті. Апелляциялық комиссия туралы ережені бекітіп, комиссияның құрамы мен оның қызмет жасау тәртібі ерекшелігімен танысу маңызды. 7)Тауардың каталог парақтарын тұрғысында оларға баға беріп, сол сала айналасында жұмыс істеу процессің алға адымдауын бақылауда ұстау керек. Одан басқа, стандарттау әлеміндегі мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметін өз саласына қарап жіктеуге даярлау, өзара дара үкіметтік емес стандарттарды да қайта нақыштауды айта аламыз. 9- Сәйкестiктi растау саласындағы уәкілетті органның құзыреті СРО өтiнiмге назар сала отырып, мыналарға көз жеткізу үшін ұсынылған құжаттарға көз жүгіртпе істерін алып барады: •тапсырыс беруші мен өнім туралы ақпараттарға сертификаттау жұмыстарын жасау үшін жеткілікті іздену жолдарын негіздейді. СРО мен өтініш берушінің арасындағы түсіністікке біті назар аударып, келісімге үгіттейді, соның ішінде стандарттар немесе басқа да сәйкестікке дәл келетін құжаттар бойынша келісім жасайды. Сертификаттаудың талап етліген саласы анықталған және сол сертификаттау аясында барлық қажетті қызметтік істерді орындау үшін ресурстар жеткіліктілігін бақылауда ұстайды. СРО сертификаттау істерін қолға алуы үшін құзыретке және оны алған күннен кейінгі үш жұмыс күні мерзімінен асып кетпей өтініш берушіге өзінің жазбаша түрде жазылып, өңделген шешімі жайлы хабар беруге міндетті. Құжаттарды талдаудың нәтижелері дұрыс көрсетілімін берген жағдайда, СРО өтініш берушіге өтінім аясындағы қабылданылынған шешім жайлы ақпарат береді, сонымен қатар сертификаттаудың істеріне арналған өзіндік шарт қағазын жібереді. Егер СРО-ның сертификаттауға негізді түрде әлі мен құзырлығы жетпейтіндей жағдай туындай қалса немесе ол мәселе бұрыннан шешімін таппай келе жатқан болса, онда ол дәл сол сәттен-ақ сертификаттау істерін алып барудан бас тартуы керек. Егер өтініш беруші СРО-ның жеткізген сәйкестікті растаудың шарттарымен келісетіндігін мәлімдеген тұсында, сол істерді жүргізуге бөлек шарт жасалады. Өтінімге мемлекеттік немесе орыс тілдеріндегі құжаттар беріледі, неліктен, себебі, ол өтініш берушінің толығырақ әрі айқын түсініп ұғынуы үшін деп қарастырамыз. Егер өтінім беруші өтінімімен қоса берген ақпараты өнімнің сәйкестігін растау үшін жеткіліксіз болса, СРО өтінім берушіге берген өнімі үшін сәйкес келетін басқа растау схемасы негізінде сертификаттауды көрсету мен ұсынуға шартты. 8.Стандарттау саласындағы уәкілетті органның құзіретін баяндап беріңіз: Уәкілетті органның құзыретін мына аталмыш критерийлерімен бір бағамдап өтуге болады. Олардың ішіне кіріседі: 1) Стандарттау саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты әзірлеу және соны іске асыру, ел үкіметінің шешімдері талап етілетін тиісті ұсыныстарды үкіметіне уақытылы тапсыру керек. 2) Ұлттық стандарттау нормасының жұмыс жасау қабілетін қамтамасыз ету және ел үкіметіне ұлттық стандарттау органының айқындап әрі дамыттыру мақсатымен беруге құқылы. 3)Әлемаралық, ел ішілік стандарттау жөніндегі ұйымдарда өз еліміздің мүдделерін білдіруге одан бөлек өзімізге тән ұлттық стандарттау жоспарын әзірлей отырып, оны әзірлеудің дұрыс тәртібін айқындай белгілеуіміз қажетті. 4) Кәсіби сынқор бірлікке тең ойдағыдай техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қорын қалыптастыру, оны одан әрі жалғастыру тәртібін, сондай-ақ ортақ техникалық құжаттардың ресми басылымдарының көшірмелерін тарату тәртібімен техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерінің депозитарийлерін құру, жеке жүргізу тәртібін айқындап, бұл екеуінен тәуелсіз тандарттау жөніндегі сілтемелік құжаттардың қолданылу аясына көз жүгіртіп шыққанымыз абзал. 5)Тексеріс пен ұсынысқа берілуші өнімнің яки тауардың каталог парағының нысанын анықтай отырып, халықаралық, өңірлік стандарттарды және шет мемлекеттердің стандарттарын, шет мемлекеттердің стандарттарын, техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштерін, өзіндік шетел нормалары мен ұсынымдарын есепке алу, өздігінше тексерістен өткізу осы өкілеттілік құзырына кіріктіріледі. 6) Дәл осы сарынмен, стандарттау туралы техникалық комитеттерді құру мен олардағы жұмыс істеу тәртібі мен олардағы жою әдебін кеңінен қарап шығу міндетті. Апелляциялық комиссия туралы ережені бекітіп, комиссияның құрамы мен оның қызмет жасау тәртібі ерекшелігімен танысу маңызды. 7)Тауардың каталог парақтарын тұрғысында оларға баға беріп, сол сала айналасында жұмыс істеу процессің алға адымдауын бақылауда ұстау керек. Одан басқа, стандарттау әлеміндегі мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметін өз саласына қарап жіктеуге даярлау, өзара дара үкіметтік емес стандарттарды да қайта нақыштауды айта аламыз. 9.Сәйкестікті растау саласында уәкілетті органның құзыретін баяндап беріңіз: СРО өтiнiмге назар сала отырып, мыналарға көз жеткізу үшін ұсынылған құжаттарға көз жүгіртпе істерін алып барады: •тапсырыс беруші мен өнім туралы ақпараттарға сертификаттау жұмыстарын жасау үшін жеткілікті іздену жолдарын негіздейді. СРО мен өтініш берушінің арасындағы түсіністікке біті назар аударып, келісімге үгіттейді, соның ішінде стандарттар немесе басқа да сәйкестікке дәл келетін құжаттар бойынша келісім жасайды. Сертификаттаудың талап етліген саласы анықталған және сол сертификаттау аясында барлық қажетті қызметтік істерді орындау үшін ресурстар жеткіліктілігін бақылауда ұстайды. СРО сертификаттау істерін қолға алуы үшін құзыретке және оны алған күннен кейінгі үш жұмыс күні мерзімінен асып кетпей өтініш берушіге өзінің жазбаша түрде жазылып, өңделген шешімі жайлы хабар беруге міндетті. Құжаттарды талдаудың нәтижелері дұрыс көрсетілімін берген жағдайда, СРО өтініш берушіге өтінім аясындағы қабылданылынған шешім жайлы ақпарат береді, сонымен қатар сертификаттаудың істеріне арналған өзіндік шарт қағазын жібереді. Егер СРО-ның сертификаттауға негізді түрде әлі мен құзырлығы жетпейтіндей жағдай туындай қалса немесе ол мәселе бұрыннан шешімін таппай келе жатқан болса, онда ол дәл сол сәттен-ақ сертификаттау істерін алып барудан бас тартуы керек. Егер өтініш беруші СРО-ның жеткізген сәйкестікті растаудың шарттарымен келісетіндігін мәлімдеген тұсында, сол істерді жүргізуге бөлек шарт жасалады. Өтінімге мемлекеттік немесе орыс тілдеріндегі құжаттар беріледі, неліктен, себебі, ол өтініш берушінің толығырақ әрі айқын түсініп ұғынуы үшін деп қарастырамыз. Егер өтінім беруші өтінімімен қоса берген ақпараты өнімнің сәйкестігін растау үшін жеткіліксіз болса, СРО өтінім берушіге берген өнімі үшін сәйкес келетін басқа растау схемасы негізінде сертификаттауды көрсету мен ұсынуға шартты. 10. Мемлекеттік органдардың техникалық реттеу саласындағы құзыретін түсіндіріңіз: Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесін былай түсіндіре аламыз: техникалық реттеу ісіндегі жүріп жатқан қызметтер мен істерді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар, одан бөлек мемлекеттік органдар кірістіріледі. Мемлекеттiк органдар өз билігі негізінде мынадай техникалық реттеу саласындағы өзгерістерге қол жеткізе алады: Техникалық регламенттерді бекіту мен олардың күшін тоқтатуды немесе біршама уақытта жобаны артқа сыра тұруды, сондай-ақ уәкілетті органмен келісім негізінде өз қызметіне кіретін мәселелер аясында техникалық регламенттерге өзіндік өзгерістер енгізуді жасай алады. Техникалық регламенттердi құру мен олардың ішіне немесе орындалу тәртібіне өзгеріс енгізе отырып, мемлекеттік үкіметке ұсынуға дейінгі органдар құруға да әл-мәдері жетеді. Техникалық регламенттердiң жоспары мен жобасын дайындауды, сол негіз бойынша бірнеше ұтымды жобалар дайындау үшiн сарапшылық кеңестер құруға да толықтай құқығы бар. Ел ішіндегі техникалық регламенттерді, сонымен қатар, Еуразиялық Одақ ауқымындағы техникалық регламенттерді анықтау мен тексеруге құқығы бар болып саналады. Сәйкестiктi растау ісіндегі органдар және сәйкестiгi растаудан өтуге мiндеттi өнiм жайындағы зертханаларды құру негізінде жаңа жобаларды қарастыруға толықтай негізді. 11.Мемлекеттік органдар жанындағы техникалық реттеу саласындағы сарапшылық кеңестері жөнінде мағлұмат беріңіз: Мемлекеттiк органдар жанындағы техникалық реттеу саласындағы сарапшылық кеңестер-техникалық регламенттердiң жоспарын құру, сол жоспар негізінде жоба дайындау ісімен, техникалық регламенттер және оған тиесілі бар затты даярлауменен қолдануына сай осы бағытта мемлекеттiк органдардың қызметіне енетін проблемалар айналасында ұсыныстарды дайындап шығару мақсатында құрылады. Мемлекеттiк органдар жанындағы техникалық реттеу ісіндегі сарапшылық кеңесттердің адам санын, құрама тобын және олармен байланысты бүткіл ереженi осы мемлекеттiк органдар бекiтедi. Сарапшылық кеңестiң ішіне мемлекеттiк органдардың, стандарттау жөніндегі техникалық комитеттердiң және де өзге де осы жұмыстарға қатысты тараптардың өкiлдерi біріктіріледі. Сарапшылық кеңестер тек қана реттеу ісін ғана емес, берілген өнімнің жасалыну уақыты мен оның жарамдылық күніне дейінгі шыдамдылық нормасын тексерістен өткізуге, ондағы орын алушы кедергі немесе қате жазбаларға тікедей қатынасын өнімді жарамды яки сәйкестікті деп шығаруға тікелей құқығы бар болып табылады. 12.Ақпарат орталығы жөнінде түсініктеме беріңіз: Ақпарат орталығы оған тікелей қатысы бар тараптар мен шет елдерге олардың сұраныс жіберуі негізінде қарастырады: 1) қолданыстағы немесе дайындалып жатқан техникалық регламенттер, ветеринариялық-санитариялық, санитариялық және фитосанитариялық шаралар (СФС), стандарттар, оларға қосылатын өзгерістер және өнімнің ұсынылатын қызметінің сәйкестігін растау шаралары. Еліміздің әлемаралық ұйымдарға және стандарттау, сәйкестiктi растау, аккредиттеу, ветеринария, санитария, фитосанитария істеріндегі әлемаралық екiжақты және көпжақты бола қатысуға өтініш беруі мен қабылданылуын айта аламыз. Даярлығы қолға алынып жатқан, сонымен қатар, қабылданылған техникалық регламенттердің, стандарттардың жоспарлары мен оларға сәйкес жобаларын, ветеринариялық-санитариялық, санитариялық және фитосанитариялық жұмыстарды, өнімнің көрсетілетін қызметінің сәйкестігін растау іс-шараларары немесе олар туралы ақпаратты сыртқа шығару негіздері туралы кеңестер беру және құжаттардың көшірмелерін, ақпарат алмасуды негіз деп алып Дүниежүзілік сауда ұйымының хатшылығымен және оған мүше шет елдерімен стандарттау тақырыбындағы әлемаралық және шетелдік құрылған ұйым және топтармен өзара байланыс орнату мақсатында негізі салынады. Ақпарат орталығының мынадай негізгі қағидаттарына тоқтала кетсем: 1) Саудадағы техникалық кедергілер (СТК) және СФС жұмыстарды жасау барысында заңды және жеке тұлғалармен өзара ақпарат алмасу мен берудің жедел тобын құру. 2) СТК саласында және СФС шараларын қолданылуы негізінде ақпаратпен қамтамасыздандыру негізгі шара болып есептелінеді. 13.Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер жайлы мағлұмат беріңіз: Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер (ТК) мемлекеттік органдар мен станддартау саласына байланысы бар тараптардың келісімдері бойынша салааралық сипатта стандарттау бойынша қызметтерді атқару мақсатында экономикалық салаларда құрылады. •ТК ғылыми-зерттеу мен жобалаулы құрастырушылық, одан бөлек технологиялық аса дамыған иституттармен оларға мүдделі белгілі бір тексеруші органдар тарапының қолдауымен құрылым табады. ТК құру туралы шешім және комитеттің құрамы, техникалық реттеу және метрология ісіндегі уәкілетті органның бұйыртуымен жүзеге асырылады, және оны үйлестіруді де осы орган өз мойынына алады. •ТК орындалатын жұмыс деңгейіне байланысты мемлекет ішіндегі техникалық комитеттеріне (ТК), мемлекетаралық техникалық комитеттерге (МТК) және ИСО Халықаралық ұйымының техникалық комитеттері(ИСО ТК) болып бірнеше топқа бөлініп кетеді. Жалпы, ТК Кеңесі төрағадан, төраға құжаттарына жауапты хатшыдан, маңызы бар қауымдық топтарға кіретін ТК-тің мүшелерінен және комитет топшаларының уәкілетті өкілдерінен құралады. Хатшылықты жүргізу үшін ТК-тің ішінде болатын ТК қызметін топтастыру, хабар алмасуды уақытылы қадағалау, техникалық комитеттің кеңестік ақылдасуларына қажетті отырыстардың құжаттарын дайындап, оны әрі қарай әзірлеумен сипатталады. Техникалық хатшылыққа, онымен айналысуға ұсыныс білдірген топтардың бірі таңдалады. Техникалық хатшылықтың құрамы және Төрағалық ісіне тағайындалу рәсімі тікелей толық ұжымның келісімімен ғана жүзеге асырылады. Дауыс құқығы және өз функцияларын мүшелер ТК-тің мәжілістерінде немесе өздерінің комитеттегі уәкілдігі бар адамдар арқылы ТК-тің айтуы негізінде қызметтерді атқару кездерінде жасайды. ТК-інің үйлестірушілік және іскерлік жиналыстары сырттай немесе жазбаша талқылау және пікір алмасу жолдарымен өткізіледі. Осы секілді жиналыстардың қорытындыларын бақылаудан өткізгеннен кейін соңғы сөз ТК-тің Кеңесімен қосыла отырып қабылданылады. Шешімдер дауыстардың көп яки аз екендігімен қабылданады немесе рұқсат етілмейді. Сол шешім арқылы Техникалық хатшылықпен ақпарат көздері өзге де ТК-тің барлық мүшелеріне бір апта көлемінде жіберіледі. Техникалық хатшылықты алып бару жұмыстары жүктелген ұйым, хаттар мен құжаттарды дәл уақытында жеткізіп беруі тиіс. 14.Сәйкестікті растау жөніндегі органдардың аккредиттеу саласындағы функцияларын көрсетіңіз: *Сәйкестікті растау жөніндегі органдар өнімді өндірушілерден, өнімді берушілерден және оны тұтынушылардан мүлде тәуелсіз, байланыссыз болуы керек. *Сәйкестікті растау жөніндегі органдардың филиалдары заңды тұлғаның өтінімі негізінде өзіндік заңға сай аккредиттеледі. *Сәйкестікті растау жөніндегі органдар филиалдарының аккредиттеу саласы, сәйкестікті рәсімдеуден бөлек бекітіледі. *Сәйкестікті растау жөніндегі органдар сәйкестікті бағалау кезінің әділдігімен және тиянақтылығына әсер ететін кеңес беретін қызмет көрсетуге құқылы емес. *Сәйкестікті растау жөніндегі органдар сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстардың салдарынан туындайтын тәуекелдерді саралай отырып, сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау мен даярлау уақытында әділдікті жіті ұстауға және қызмет саласындағы міндеттемелерді негіздеу үшін олардың қаржылық тұрақтылығы мен тиісті ресурстарының қолдарына болуы міндетті. 15.Сәйкестікті растау жөніндегі органдардың міндеттерін атаңыз: Тауардың осы түрінің сәйкестігі декларацияда расталуы мүмкін өнім кестесінде бар болуын, сонымен қатар оның сәйкестік нормасы заңсыз емес нормативтерге сәйкес келетіндігін бақылаумен сипатталады. *Тауарды дайындаушының осы Регламенттің 89-тармағына сәйкес декларацияны қабылдау заңдылығын ұғынып, соған сай қызметін жасауымен өз ісін атқаруы. 3) Ұсынылушы тауардың сәйкестігін растау мақсатымен алға қойылған стандарттау негізіндегі бәріне ортақ құжаттарының толықтығын және дұрыс толтырылуын қадағалаумен айналысу. 4) Берілген өнім айналасында ҚР заңнамасында өнімді дайындау құқығына негізделген бүткіл құжаттардың топтастырылып, дұрыс жеткізілуін тексеру. Соған сай қызмет жасау. 5)Өнімдік заңға сәйкес, ұсынылатын декларацияның дұрыс жүргізілу барысы мен бланкінің дұрыс толтырылуын жіті назарда ұстау. 16.Зертханалар жайлы ашып айтыңыз: Сынақ зертханасы - зерттеу және сынақ жүргізетін заңды тұлға немесе оның құрылымдық бөлімі. Сынақ зертханасы өнімнің нормативтік талаптарға сәйкестігін растауға қатысады. Аккредиттеу саласында сертификаттық сынақтарды жүргізеді.Сынақ зертханасы бөлек ұжым. Сынақ зертханасының негізгі қызметіне стандартты әдістермен сертификаттық тестілеуді жатқызуға болады.Тексеру нәтижелері ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесінің (Мемлекеттік сертификаттау жүйесінің) бойынша төмендегіше өкілеттіліктерді атқара алады: - сәйкестікті міндетті я ерікті растау негізімен оны аккредиттеу айналасында берілген тауарлардың сынақтарын жасай алады. - тест нәтижелерінің мағыналылығымен толтыру жасайды. - жұмыс нәтижелерін уәкілетті орган белгілеген тәртіп пен нысанда жасап, оны әрі қарай дамыту күшіне ие. Зертханалар объектілердің сәйкестігін растау кезінде сынақтардың сенімсіз нәтижелерін ұсынғандығы үшін мемлекет заңнамасына сәйкес жауапқа тартылады. 17.Техникалық реттеу саласындағы жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен міндеттері ашып көрсетіңіз: 1.Техникалық реттеу істеріндегі жалпыға бірдей құқықтық актiлер мен мемлекеттік стандарттарды және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актiлер мен стандарттар жобаларын әзірдеу мен оларға енгізiлетiн өзгерістердi бағамдау, сонымен қатар өнімнің сапасына орай өзгерiстер енгізу немесе қарсы жағдайда жою жөнiндегi тілек-ұсыныстарын даярлаумен айналысады. Қажет уақытта Техникалық реттеу саласы туралы заңның 4-ші бабының 1-ші тармағындағы айқындалған мақсаттарда стандарттау бойындағы мүдделі бөлiмшелер мен қызметтердi, олардың топтарын құрады. 2.Сәйкестіктi тиісті негізде растауға жөнелтетін өнiмдi сататын жеке және заңды тұлғалар оның Техникалық реттеу саласы туралы көрсетілген заңның, ҚР-ның техникалық реттеу саласындағы жалпыға ортақ құқықтық актiлердiң өзіндік ұстанымдарына сәйкестігін тиісті растамамен растауды қажет етеді және онымен жүйелей орындауын қадағалап, жүзеге асырады. 17. Техникалық реттеу саласындағы жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен міндеттері ашып көрсетіңіз: 1.Техникалық реттеу істеріндегі жалпыға бірдей құқықтық актiлер мен мемлекеттік стандарттарды және техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актiлер мен стандарттар жобаларын әзірдеу мен оларға енгізiлетiн өзгерістердi бағамдау, сонымен қатар өнімнің сапасына орай өзгерiстер енгізу немесе қарсы жағдайда жою жөнiндегi тілек-ұсыныстарын даярлаумен айналысады. Қажет уақытта Техникалық реттеу саласы туралы заңның 4-ші бабының 1-ші тармағындағы айқындалған мақсаттарда стандарттау бойындағы мүдделі бөлiмшелер мен қызметтердi, олардың топтарын құрады. 2.Сәйкестіктi тиісті негізде растауға жөнелтетін өнiмдi сататын жеке және заңды тұлғалар оның Техникалық реттеу саласы туралы көрсетілген заңның, ҚР-ның техникалық реттеу саласындағы жалпыға ортақ құқықтық актiлердiң өзіндік ұстанымдарына сәйкестігін тиісті растамамен растауды қажет етеді және онымен жүйелей орындауын қадағалап, жүзеге асырады. 18.Нормативтік техникалық құжаттардың бірыңғай мемлекеттік қоры жайлы жазыңыз 1. Нормативтік техникалық құжаттардың жалпыға ортақ мемлекеттік қоры «мемлекеттік ақпараттық ресурс» деп қарастырамыз. 2. Нормативтік техникалық құжаттардың жалпыға ортақ мемлекеттік қоры, топтар және ұйымдар мен монополиялық білесулерінің стандарттарын қоспағандағы тілге алынатын стандарттар, техникалық-экономикалық ақпаратты үйлестіруші, сонымен қатар, нормативтік техникалық құжаттардың жалпы мазмұны мен мәні жайлы тілге алынатын мағлұмат көздерін құрайды. Тұтынушыларды ұсынылған құжаттардың ресми топтамаларымен уақытында жіктетіп, оның белгілі тәртібін сол іспен айналысатын өкілдікке ие орган айшықтайды. 3. Топтар мен монополиялық бірлестіктердің стандарттарын есепке алмаған тұста, кез келген стандарттың өзін техникалық-экономикалық ақпарат үйлестірушісін және нормативтік техникалық құжатты бақылап алу жайлы мәліметті, одан тәуелсіздігінше оның бір данасын құжатты қолына жеткізіп алған тұлға жалпыға бірдей ақпараттық жүйені негіздеуі үшін Нормативтік техникалық құжаттардың жалпыға ортақ мемлекеттік қорына жөнелтеді. 19.Сәйкестікті растау, аккредиттеу жөніндегі сарапшы- аудиторлардың құзыреті туралы баяндаңыз 1. Сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудиторлар, сәйкестікті растау негізіндегі органның қатарында тауарлар мен қызметтердің жекелеген классифткацияларының сәйкестігін растау жөніндегі істерін жүргізуге еркін араласа алады. Жеке тұлғалар сәйкестікті растау жөніндегі сарапшы-аудитор бола отырып, сәйкестікті растайтын тек бір ғана органның немесе зертхананың қатарында ғана сарапшылық көрсетуге әлеуетті. Сәйкестікті растау негізіндегісарапшы-аудиторлар, кей жағдайда олар өтініш берушінің міндеттемелік мағынасын ұғындырса яки онымен еңбек я басқа да шарттық байланыстарда орныққаны негізді болса, онда нақты тауарлардың, ұсынылатын жұмыстарының сәйкестігін растау айналасындағы міндеттемелерді өткеруге құқығы жоқ. 2.Білімділік пен тәжірибелілік сипаттамаларына сәйкестікті растау және аккредиттеу, сарапшы-аудитор сертификатын табыстау, шегере тұру яки мүлде болдыртрау негізінде сарапшы-аудиторларды білікті ету және аттестаттауды өткізу тәртібін уәкілетті орган шешіп береді. 20.Тауардың шығарылған елін, кеден одағы тауарының немесе шетел тауарының мәртебесін айқындау жөніндегі сараптама ұйымы және сарапшы- аудиторлар тақырыбын айқындаңыз: 1. Сараптама тобы өнімнің жасалынылған мекенін(ел), Кеден одағы өнімінің я шетел өнімінің өзіне тән абыройын айшықтау даралығындағы сарапшы-аудиторлар құрған өнімнің бастауын алуы туралы, Кеден одағы өнімінің я шетел өнімінің абыройын айшықтау жайында сараптама актiлерiн сипаттандырады және ұсынады. Өнімнің жасалынылған мекенін, Кеден одағы өнімінің яки шетел өнімінің абыройын негіздеу сипатындағы сарапшы-аудиторлар өз ісін бiр сараптама тобының қатарында ғана атқара алады. Өнімнің жасалынылған мекенін, Кеден одағы өнімінің я шетел өнімінің абыройын айшықтау сипаттамасындағы сарапшы-аудиторларды аттестаттауды уәкiлеттi орган тауардың шығарылған елiн, Кеден одағы тауарының немесе шетел тауарының мәртебесін айқындау жөнiндегi сарапшы-аудиторларды аттестаттау жөнiндегi комиссия жүзеге асырады. Өнімнің жасалынылған мекенін, Кеден одағы өнімінің яки шетел өнімінің абыройын тұтастандыру жөнiндегi сарапшы-аудиторларды аттестаттау саласындағы комиссияның қатарына өнімнің жасаланылған мекенін, Кеден одағы өнімінің я шетел өнімінің абыройыннегіздеу жайында сарапшы-аудиторлар, ұсынылушы міндеткер органның, ҚР Ұлттық кәсіпкерлер палатасының сонымен қатар, басқа да топтардың адамдары жазылынылады. Өнімнің жасалынылған мекенін, Кеден одағы өнімінің я шетел өнімінің абыройын айшықтау мақсатындағы сарапшы-аудиторларды аттестаттау міндеттелуші орган ашып көрсететін әдеппен бес жылда бір рет іске асырылады. Өнімнің жасалынылған мекенін, Кеден одағы өнімінің я шетел өнімінің абыройын жіті қарау негіздемесіндегі сарапшы-аудиторлар өз жұмысын міндеттелуші орган анықтайтын әдеппен орындайды. Өнімнің жасалынылған мекенін, Кеден одағы өнімінің яки шетел өнімінің жағдайын бақылау саласындағы сарапшы-аудиторларға, егерде өнім жайында берілген мағлұматтар өзгертілілген яки айқын емес белгіленілген болса, өнімнің жасалынылуы жайында Кеден одағы өнімінің яки шетел өнімінің абыройын анықтау жайлы сараптама актiлерiн құрастыруға мүлде болмайды. 21.Техникалық реттеудің қолданылу саласы жайлы не білесіз Техникалық реттеудің қолданылу саласы 1. Техникалық реттеу тауарға күтілетін күтімнің атқарушылық істері тауардың тіршілік уақытының ілгері ылдилауына қойылатын тиісті, сонымен бірге ерiктi міндеттемелерді айшықтау, сызықтау(керек деп), қолдану және орындау, ол заттардың сәйкестігін растау, аккредиттеу сонымен қатар техникалық реттеу іліміндегі мемлекеттік бақылау жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейдi. 2. Тауар, ұсынылатын қызмет, ілгері ылдилау техникалық реттеудің негізгі заттары болып табылады. 3. Мемлекеттік органдар, сондай-ақ ҚР-ның аумағында өз жұмысын жасайтын және ҚР-ның азаматтық заңнамасына сәйкес техникалық реттеу объектiлерiне қатысты пайдалану құқығын иеленетiн жеке және заңды тұлғалар техникалық реттеу субъектiлерi деп танылады. 22.Тақырыпты ашып көрсетіңіз:Техникалық регламенттер. Жалпы ережелер 1. Техникалық регламенттер ҚР заңының 4-бабының 1-тармағында көзделген негізде дайындалып, қолданылады. Техникалық регламенттерде таңдалып алынылған міндеттемелер тиісті болып есептелінеді, ҚР-ның бүткiл аймағында тiкелей қолданылады және техникалық реттеу саласындағы тиiстi нормативтiк құқықтық актiлерге өзгерістер яки толықтырулар қосу арқылы өткізілуі мүмкін. Техникалық регламенттерде қараалған міндеттемелер, ҚР-ның аймағына жануарлар мен өсiмдiктер не олардың өңделген тауарлары арқылы тарайтын аурулардың кiруiн болғызбауға бағытталған санитарлық және фитосанитарлық істерді нақтылау мен қолдануды қоспағанда, тауардың шыққан елiне яки шыққан орнына қарамастан, бiрдей әрi тең дәрежеде нақтыланып, қолданылады. Керекті өлшемдерi, санитарлық және фитосанитарлық жұмыстардың міндеттемелері мен орындалулары осы секілді тауардың бүкіл процестерiнде өзінен пайда болатын зиянның нақты ғылыми көрсетілген қауiп-қатер деңгейiне қараланылады. Процестерге ұсынылатын техникалық регламенттерде айшықталғар міндеттемелер заңның 4-бабының 1-тармағында тілге алынылған мақсаттарға жылжуға септігін тигізе алатын жағдайда ғана нақтыланып, қолданылады. Техникалық регламенттерде негізделген міндеттемелер кәсiпкерлiк жұмыс үшiн заның 4-бабының 1-тармағында тілге алынған мақсаттарды жүзеге асыруға керек мөлшерден артық кедергі тудырмауы керек. Техникалық регламентте оның қолданысқа қосылуы уақытымен өтпелi кезең уақыты белгiленетiн тиістемелері қарастырылуы керек, ол кезең негізінде техникалық регламентті қолданысқа кіргізуге, нормативтiк яки техникалық құжаттаманы даярлауға яки жөнге келтіруге арналған проблемалар және де тауар шығаруға негізді проблемалар айтылуы керек. Тауарды өндіру кезінде топтастырылған стандарттар пайдаланылған болса, техникалық регламенттердің міндеттемелері жүзеге асырылған деп танылады. |