анатомия рубежка. 2. Кп білікті буына жатады шартрізді буындар (articulatio spheriodea), жаатрізді буындар (articulatio cotylica), жалпа буындар (articulatio planae), тостаан
 Скачать 0.5 Mb.
|
|
Есеп 2. Ауруханаға жас әйел адам түтіктік жүктіліктің үзілуі белгілерімен келіп түсті. Ультрадыбыстық тексеру кезінде кіші жамбас астауында жатыр арты ұңғылда экссудат жиналғаны анықталды. Қынап арқылы қарау кезінде дуглас симптомы (+) анықталды. Диагностикалық мақсатта гинеколог пункция жасау керек. Сұрақ: Дәрігер қандай құрылымнан пункция жасау қажет және жауапты негіздеңіз: Pars posterior fornicis vaginae Есеп 3. Ауруханаға жас әйел адам түтіктік жүктіліктің үзілуі белгілерімен келіп түсті. Ультрадыбыстық тексеру кезінде кіші жамбас астауында жатыр арты ұңғылда экссудат жиналғаны анықталды. Қынап арқылы қарау кезінде дуглас симптомы (+) анықталды. Диагностикалық мақсатта гинеколог пункция жасады, бірақ тесіп өту белгісі және экссудат анықталған жоқ. Сұрақ: дуглас кеңістігін пункция жасау кезіндегі айқын кедергінің болу себебін немен түсіндіресіз? Pars inferior fornicis vaginae Екі дұрыс жауабымен: Жатырдың топографиясы: несеп қуық бос кезінде жатыр түбі алға қарай бағытталған, ал алдыңғы беті алға және төмен қараған, бұл қалып anteversio деп аталады. Жатыр денесі алға иіліп, жатыр мойны мен арасында бұрыш түзеді, бұл бұрыш алға ашылған anteflexion деп аталады Жатырдың сыртқы құрылысындағы құрылымдарды атаныз: fundus uteri, corpus uteri, cervix uteri, margo uteri (dexter et sinister) Қынап топографиясының ерекшеліктерің атаныз: қынаптың алдыңғы қабырғасының жоғарғы 3/1 бөлігі несепқуықтың түбімен байланысып кетеді, қалған төменгі бөлігі несеп шығаратын өзекпен байланысады. Ал қыныптың артқы бөлігінің жоғарғы бөлігі ішастармен жабылады ал төменгі бөлігігі тік ішекпен байланысады. Үш дұрыс жауабымен Сыртқы әйел жыныс мүшелерін атаныз: Қасаға,үлкен және кіші жыныс ернеулері,қынап кіреберісі,үлкен және кіші кіреберіс безі,деліткі clitoris, vestibulumvagina, glandulavestibularismajor (Bartolini), glandulavestibularis minors, monspubis, labiamajorapudendi, labia minora pudendi Аналық бездің сыртқы құрылысы: Медиалды және латеральды бет,артқы жиегі(margo liber.margo mesovaricus),түтікті шеті(extremitas tubaria), жатырлық шеті(ex.uterina) Несеп жыныс көкетінің бұлшықеттері m.bulbospongiosus, m.ishiocfvernosus, m.transversus perinea profundus 110 тобы ОСТЕОЛОГИЯ Сагиталды жазықтық адам денесін бөледі:// Оңға – dextrum , солға – sinistrum Фронталды жазықтық адам денесін бөледі:// Алдыңғы – anterior, артқы – posterior Горизонталды жазықтық адам денесін бөледі://Жоғарғы – superior , төменгі – inferior Латын термині «intermedius» білдіреді://Аралық Латын термині «superficialis» білдіреді://Беткей Сүйектердің құрылысы бойынша жіктелісі://Түтікті, ұзын, қысқа, жалпақ, борпылдақ немесе кемікті, аралас Әрбір омыртқаға тән өсінділерді атаңыз://СҮЙІР ӨСІНДІ - PROCESUS SPINOSUS, КӨЛДЕНЕҢ ӨСІНДІ - PROCESUS TRANSVERSUS, ЖОҒАРҒЫ ЖӘНЕ ТӨМЕНГІ ЖҰП БУЫНДЫҚ ӨСІНДІЛЕР - PR.ARTICULARIS SUPERIOR E INFERIOR Омыртқааралық тесіктер түзіледі://Омыртқа тілігінен – incisurae vertebrales Жартылай қабырғалық шұқыршақтары бар кеуде омыртқаларын көрсетіңіз://2 және 9 кеуде омыртқалары Сегізкөз омыртқаларының тесіктері құрайды://Сегізкөз өзегін - canalis sacralis Денесі жоқ мойын омыртқасы://Атлант,бірінші мойын омыртқасы Жоталық өсіндісі ұзын мойын омыртқасы://7-мойын омыртқасы (vertebrae prominens) Көлденең өсінділерінде тесіктері бар омыртқалар://Мойын омыртқалары - vertebrae cervicales Атланттың алдыңғы және артқы доғаларын байланыстырушы құрылымдар://алдыңғы доғасы(arcus anterior)мен артқы доғасы (arcus posterior) өзара бүйір массалармен - massae laterales қосылған. Сегізкөздің дорсалды бетінде орналасқан құрылымдар:// Дорсалды сегізкөз тесіктері - foramina sacralia dorsalia. Оның бойында омыртқалардың жеке бөліктерінің қосылуынан түзілген 5 қыр жатады. Тақ қыр-crista sacralis mediana, жұпаралық сегізкөз қырлары-cristae sacrales intermediae, жұп латеральды сегізкөз қырлары-cristae sacrales laterales Шынайы қабырғаларды көрсетіңіз://I-VII қабырғалар Бел омыртқаларының жоғарғы буындық өсінділерінде орналасқан құрылымдар://Буын өсінділері - processus articularis, емізік тәрізді өсінділер - processus mamilaris Жауырынның артқы бетінде орналасқан құрылымдар:// жауырын қылқаны - spina scapulae, жоғарғы қылқан үстілік шұңқыр - fossa supraspinata, төменгі қылқан астылық шұңқыр - fossa infraspinata, акромиалды өсінді - acromion Жауырынның латералды бұрышында орналасқан құрылымдарды атаңыз:// Буындық ойыс - cavitas glenoidalis, Жауырын мойыны - collum scapulae, Буын ойыстық жоғарғы және төменгі төмпешігі - tuberculum supraglenoidale et infraglenoidale, Құстұмсықтәрізді өсінді – processus coracoideus. Бұғананың төстік ұшының анатомиялық сипаттамасы://EXTERMITAS STERNALIS. Бұл сүйектің төстік ұшында ер тәрізді буын беті - facies articularis байқалады. ҚЫЗМЕТІ: ТӨС СҮЙЕГІНІҢ БҰҒАНАЛЫҚ ТІЛІГІ МЕН БЕТТЕСІП БУЫНДЫ ҚҰРАЙДЫ. Бұғананың акромионды ұшының анатомиялық сипаттамасы://Бұғананың акромиалді ұшы - extremitas acromialis, ол жауырынның акромиалды өсіндісімен буындасады,оның жазық буындық беті – facies articularis acromialis, ол жауырын акромионымен буындасатын жері ; төменгі бетінде төмпешік - tuberculum coronoideum жатады. Төстік бөліктерін атаңыз:// Төс тұтқасы - manubrium sterni, Денесі - corpus sterni, Семсертәрізді өсінді - processus xiphoideus Тоқпан жіліктің проксималды ұшының сипаттамасы://Проксималді ұшы extremitas superior seu epiphysis proximalis, қомақтылау, шартәрізді. Басы - caput humeri, анатомиялық мойыны - collum anatomicum, кіші төмпешігі - tuberculum minus, үлкен төмпешігі - tuberculum majus, хирургиялық мойыны – collum chirurgicum бар. Қырқалары - crista , аралық жүлге - sulcus intertubercularis. Тоқпан жілік төмпешіктері мен қырқаларының арасында орналасқан құрылымды атаңыз://Аралық жүлге - sulcus intertubercularis Тоқпан жіліктегі денесіне ауысатын жердегі тар, жиі сынғыш жері://Хирургиялық мойыны - collum chirurgicum Тоқпан жілік денесінің алдыңғы латералды бетінде орналасқан:// Дельтатәрізді бұдыры – tuberositas deltoidea Латералды жиегі – margo lateralis Алдыңғы латералды беті – facies anterior lateralis Тоқпан жіліктің дисталды эпифизінде орналасқан құрылым:// Айдаршық – Condyles humeri Басы – Capitulum humeri Шығыры – trochlea humeri Кәрі жіліктің шұқыршасы – Fossa radialis Тәждік шұңқырша –Fossa coronoidea Шынтақтық шұңқыр– Fossa olecrani Кәрі жілік шұңқыры – fossa radialis Шынтақ жіліктің дисталды эпифизінінің құрылымдары:// шынтақ жілік сүйегінің басы - caput ulnae, бізтәрізді өсінді - processus styloideus, буындық айналма – circumferential articularis Кәрі жіліктің дисталды эпифизінің құрылымдары:// Бізтәрізді өсінді – Processus steloideus Буын беті – facies articularies carpea Кішкене тілігі – Incisura ulnaris Дорзалді төмпешігі – Tuberculum dorzales Білезіктің проксималды қатар құрамына кіреді://қайық тәрізді - os scaphoideum, жартыай тәрізді - os lunatum, үш қырлы - os triguetrum және бұршақ тәрізді - os pisiforme. Мықын сүйек қанатының сыртқы беті құрылымдары:// Сыртқы ерні – labium externa Бұдырлы сызықтар – linea glutea anterior , posterior , inferior. Ортан жіліктің үлкен және кіші ұршығын артқы бетінде өзара қосатын құрылым://Ұршық аралық қырқа - crista intertrochanterica Ортан жілікте үлкен бөксе бұлшықеттің бекитін орны://Tuberositas glutea Асықты жілікт буынбүртіктерінің буын беттері арасында орналасқан құрылымдар://Eminentia intercondylaris Асықты жіліктің дисталды эпифиз құрамына кіреді:// Медиалды толарсақ – malleolis medialis Жайпақ сүйекті жүлге – sulcus malleolaris Буын беттері – facies articularis inferior Толарсақтың буын беті - facies articularis malleoli Тілігі – incisura febularis Аяқ басында ладья тәрізді сүйек орналасады://Асық сүйек басы – caput talus мен үш сынатәрізді сүйектер – ossa cuneiformia арасында Бірінші қабырғаның айырмашылық белгілері://Жалпақтау, қысқалау және горизонталді жазықтықтың бойында орналасқан. Басы, мойыны және төмпешігі жақсы дамыған. Қабырға басының буын беті толық, қырқалары жоқ. Кеуде омыртқасының айырмашылық белгілері://Қабырға шұңқыршақтары- Fovea costalis болуымен ерекшеленеді. Маңдай сүйегінің бөлімдерін атаңыз:// Маңдай қабыршағы – squama frontalis Көз бөліктері – partes orbitales Мұрын бөлігі – Pars nazalis Маңдай сүйегінің көз үсті жиегінің латералды жалғасы://Бетсүйектің өсіндісі – processus zygamanticus Маңдай сүйегінің көз шарасы бөлімінің латералды бұрышы аймағында орналасқан:// Бетсүйектің өсіндісі – processus zygamanticus Самай сүйегінің өзектерін атаңыз://ішкі ұйқы артериясының өтетін өзегі (canalis caroticus), ұйқы-дабыл (canaliculi caroticotympanici), бет ми нервінің өзегі (canalis facialis), дабыл шегі нервінің өзекшесі (canalicus chordae tympanini), дабыл өзекшесі (canalis tympanicus), бұлшықет-түтік өзегі (canalis musculotubarius), емізіктәрізді өсіндінің өзекшесі (canaliculis mastoideus) Сына тәрізді сүйектің үлкен қанаттарының беттерін атаңыз://ми сауытына қараған жоғарғы беті (facies cerebralis), көзұясына қараған беті (facies orbitalis), алдыңғы немесе жоғарғы жақсүйегіне қараған беті (facies maxillaris), жоғарғы бүйір шұңқырына қараған беті (facies temporalis) Самай сүйегі пирамидасының артқы бетінде орналасқан құрылым://Ішкі дыбыс тесігі – porus acusticus internus Ол ішкі дыбыс жолына meatus acusticus internus апарады. Пирамиданың жоғарғы жиегі бойында орналасады://тастақ қойнауының жүлгесі – sulcus sinus petrosus superior Біз-емізік тәрізді тесік артында орналасқан құрылымды атаңыз://Ұйқы өзегіңің сыртқы тесігі немесе біз – емізіктәрізді тесік – foramen caroticum externum. 47 . Пирамиданың артқы жиегі бойымен өтетін құрылымды атаңыз://Артқы жиектің бойында,ми сауытының қараған бетінде төменгі тастық қойнаудың жүлгесі sulkus sinus petrosus inferior орналасқан 48. Самай сүйегінің дабыл бөлімі құрылымын атаңыз://Сыртқы дыбыс жолы – meatus acusticus externus 49. Шүйде сүйегі айдаршығының негізінде орналасқан құрылым://Латералды бөлік – partes lateralis Тіл асты өзегі – canalis hypoglossalis Сигма тәрізді қойнау жүлгесі – sulcus sinus sigmoidei 50. Торлы сүйектің ілмек тәрізді өсіндісі мен торлы көпіршігі арасында орналасқан құрылым://Құйғыш тәрізді саңылау – infindebulum ethmoidale 51. Ішкі есту жолы ашылатын бас сүйек шұңқыры://Canalis pterygoideus,қанатты өсіндісінің өзегі 52. Мұрынның сүйекті қалқасын құруға қатысатын сүйекті көрсетіңіз://Алдыңғы қыры,жоғарғы жақсүйектің мұрын қалқанының қырқасы crista conchalis пен байланысса,артқы қыры таңдай сүйегінің перпендикулярлы табақшасының мұрын қуысына қараған бетіндегі мұрын қалқанының қырқасы мен өзара бітіскен. 53. Қанатты-таңдай шұңқырын бас сүйектің сыртқы негізімен байланыстыратын құрылым://Fossa cerebri posterior,артқы доға шұқыры 54.Көз шарасының жоғарғы қабырғасын құруға қатысады:// Көз шарасының жоғарғы қабырғасын құруға қатысады: маңдай сүйектің көз бөлігінің көз шарасына қараған беті-facies orbitalis пен сына сүйектің кіші қанаты-alae minores 55.Төменгі жақ сүйек өсінділері://төменгі жақ сүйектің өсінділері: тәждік өсінді(processus coronoideus),айдаршықты өсінді(processus condylaris) 56. Қанатты – таңдай шұңқыры ауыз қуысымен байланысады:// :таңдай сүйегінің горизонтальды табақшасының үлкен өзегі(canalis palatinus major) 57.Көз шарасы байланысын көрсетіңіз:// 58.Қанатты –таңдай шұңқырының алдыңғы қабырғасын құрайды:// 59.Қанатты-таңдай шұңқырын мұрын қуысымен байланыстырады://Сына таңдай тесігі арқылы – foramen sphenopalatinum. 60.Самай шұңқыры жоғарғы жағында шектелген:// 61.Мұрын қуысының медиалды қабырғасын құрайды://Мұрын қуысының ішкі (медиалді) қабырғасы,алдыңғы шеміршекті және артқы сүйекті бөліктен тұрады 62Ортаңғы бас сүйек шұңқырының орталық бөлімінде орналасады://Түрік ертоқымы – sella turcica 63.Самай асты шұңқырының алдыңғы қабырғасы шектелген://Жоғарғы жақсүйегінің самай астылық шұңқырына қараған бетіндегі жоғарғы жақтық бұдырынан – tuber maxillae 64.Көз шарасының төменгі қабырғасын құрайды://Жоғарғы жақсүйектің мұрын маңы қойнауынан. 65.Көз шарасының латералды қабырғасын құрайды://Самай шұңқырынан. 66.Көз шарасының медиалды қабырғасын құрайды://мұрын қуысы. 67.Оң немесе сол жақ самай сүйегін анықтайтын негізгі белгілер:// 68.Самай сүйегінің өзектерін атаңыз (екі жауабы бар сұрақ):// :ішкі ұйқы артериясының (canalis caroticus), ұйқы-дабыл (canaliculi caroticotympanici), бет ми нервінің өзегі (canalis facialis), дабыл шегі нервінің өзекшесі (canalicus chordae tympanini), дабыл өзекшесі (canalis tympanicus), бұлшықет-түтік өзегі (canalis musculotubarius), емізіктәрізді өсіндінің өзекшесі (canaliculis mastoideus), дабыл қуысы (cavum tympani) 69.Қанатты-таңдай шұңқырының байланыстарын атаңыз (екі жауабы бар сұрақ): // 70.Сына сүйегінің негізгі бөлімдері (екі жауабы бар сұрақ):// 71.Әр-бір омыртқаға тән өсінділерді атаңыз (екі жауабы бар сұрақ)://СҮЙІР ӨСІНДІ≈PROCESUS SPINOSUSКӨЛДЕНЕҢӨСІНДІ≈PROCESUS TRANSVERSUSPR.ARTICULARIS SUPERIOR E INFERIOR 72.Жамбас сүйегі келесі сүйектерден тұрады (екі жауабы бар сұрақ):// 73.Тілерсек сүйектерін құрайды (екі жауабы бар сұрақ):// 74.Жауырынның латералды бұрышының құрылымдары (екі жауабы бар сұрақ):// ОЙЫС (cavitas glenoidalis) ЖАУЫРЫН МОЙЫНЫ ( collum scapulae) БУЫН ОЙЫСТЫҚ ЖОҒАРҒЫ ЖӘНЕ ТӨМЕНГІ ТӨМПЕШІГІ ( Tuberculum supraglenoidalis et infraglenoidalis ) 75.Тоқпан жіліктің проксималды ұшының құрылымдары (екі жауабы бар сұрақ)://Проксималді ұшы extremitas superior seu epiphysis proximalis, қомақтылау, шартәрізді. Басы caput humeri, анатомиялық мойыны collum anatomicum, кіші төмпешігі tuberculum minus, үлкен төмпешігі tuberculum majus, хирургиялық мойыны collium chirurgicum бар. Қырқалары crista , аралық жүлге sulcus intertubercularis. 76.Тоқпан жіліктің дисталды ұшының құрылымдары (екі жауабы бар сұрақ)://Айдаршық – Condyles humeri |