анатомия рубежка. 2. Кп білікті буына жатады шартрізді буындар (articulatio spheriodea), жаатрізді буындар (articulatio cotylica), жалпа буындар (articulatio planae), тостаан
 Скачать 0.5 Mb.
|
|
Задача №4 Медициналық тексеріс кезінде жоғарғы кластар арасында бір балада кіндіктен 3 см жоғары ортанғы сізік бойынша іштің алдынғы қабырғасының жарығы аңықталды. Қандай әлсіз жерден жарық пайда болды және неге?// Жауабы:annulus umbilicalis кіндік сақина іркілдеген дәнекер ткандардан, кіндіктен тұрады және кіндіктік a.v. қан тамырларының тесіктері орналасқан. Сол себепті, кіндіктік сақинаның тұсында кіндіктік жарықтың жиі кездесуі соған байланысты.Немесе апоневроз арасындағы саңылаулар. Задача №5 Мойыннын ірінді қабынуы анықталған 56 жастағы науқаста тіл асты сүйегінен төмен оң жағында ашу кезінде ірінді сүйіктіқтің мойыннын тек алдыңғы аймағымен шектелгены байқалды. Қандай анатомиялық кұрылымдар ірінді мойынның артқы аймағынан таралауын шектейді? Жауабы:Екінші фасциялық табақша, немесе мойынның меншікті фасциялық қабықшасының беткей табақшасы,lamina superfieialis fasciae colli рrорrіае. Задача №6 Неврология бөліміне сол жақ бет невриты клиникасымен науқас түсті. Қарау кезінде беттің ассиметриясы байқалады, сол жақ қабағы жабылмайды, еріндерді түтік тәрізді жауып алдыға шығара алалмайды. Қандай көз және ауыз аймағындағы ымдау бұлшықеттер зақымдалған? Жауабы:Көздің дөңгелек бұлшықеті, m.orbicularis осulіі, pars palpebralis; ауыздың дөңгелек бұлшықеті, m. orbicularis oris Задача №7 Жарақат нәтижесінде науқаста аяқты әкелу және сырқа бірау қызметі бұзылған.Қандай бұлшықеттердің қызметі бұзылған? Жауабы:санның нәзік бұлшықеті,m,gracilis Задача №8 12 жастағы бала травматологиялық пунтке жеткізілді. Ананмнезінде баланын 30 минут бурын талдын оң жақ бүйіріне қулап оң жақ иығын жарақаттағаны аңықталды. Оң жақ қолдын сүйектерінің ренгенограммасында тоқпан жіліктің сынуы анықталды. Қарау кезінде колды әкету және горизонталь денгейыне дейын көтеру қызметі қызметі бұзылғаны анықталды. Сүйек сынуы қай жерде орналасады және қандай бұлшықеттерінің қызметі бұзылды Хирургиялық мойны M.supraspinatus m.infraspinatus m.teres major Задача №9 47 жастығыерадамспортзалындатренировкакезіндештанганыдұрысемеспозициядакөтеріпсолжақаяғындақаттыауырсынусезді. Спортдәрігеріқарауыкезіндеұршықбуыныденгейіндебұгужәнесупинацияқозғалысындаауырсынубайқалады. Қандайбұлшықеттертобызақымдалған? M.piriformis- алмұрттәріздібұлшықет M.gluteus minimus кішібөкселікбұлшықет Санныңшаршыбұлшықеті-m.guadratus femoris Задача №10 56 жастағыәйелбақшадажұмыскезіндеоңжақбүйірінеқұлапоіжаққолдақаттыауырсынусезді. Кезектіауруханағажеткізіліптравматологпенқаралды. Оңжақшынтақбуынындабұгужәнеқолбасынынішкеайналдырукезіндеқаттыауырсынубар. Қандайбұлшықеттердіңқызметібұзылды? m.brachialis иықбұлшықеті шынтақбуынынішкебұрғышбұлшықет-m.pronator teres шынтақбұлшықеті m.anconeus шаршыпронаторбұлшықеті m.pronator guadratus Задача №11 Инсульткешалдыққаннауқастасолжаққолбасынынанықбайқалатынбұгілуконтрактурасыжәнеқолбасынбұккыштертонусыжоғарлағаныбайқалады. Реабилитологкеқолбасынынқызметінқалпынакелтіруүшінқандайбұлшықеттерқызметінқалыптастыруқажет? Задача №12 Оңжақтоқпанжіліктіңхирургиялықмойыныденгейындесүектіңсыныунәтижесіндеотажасаубарысындақаттықанкеттуыменасқынды. Foramen quadrilaterum денгейындехирурга. circumflexa humeri posterior дыбайлауда. Төрт бұрышты тесік қалай қалыптасқан Задача №13 Оң жақ балтыр сүйектерінің сынуы нәтижесінде науқас ұзақ төсекте аяқтын созылуында жатты. Реабилитог қалыптастыру мерзімінде науқас вертикалды жағдайында аяқты әкеле алмайтынын байқады. Санды әкелетің қандай бұлшықеттердің қызметі бұзылған? Задача №14 48 жастағы әйелде асық жіліктің сынғаны кезінде салынған лагента шешілді. Реабилитация кезінде аяқ басынын төмен салбырауы және аяқ басын асық тілерсек буыны денгейынде бұгілуы бұзылғаны байқалды. Қандай бұлшықеттердің қызметі бұзылған? «Артросиндесмология» 1.Буынның қосымша элементтері:буын байламдары (ligamentum articulare), буын дискілері (disci articulares), буын менискілері (menisci articulares), буын еріндері (labium articulares), сесама сүйектері (ossa sesamoidea, май қатпарлары (plica adiposum), bursa(қапшық), labrum(ерін) 2.Көп білікті буынға жатады: шартәрізді буындар (articulatio spheriodea), жаңғақтәрізді буындар (articulatio cotylica), жалпақ буындар (articulatio planae) 3.Ортаңғы атлант-біліктік буын құрылған:Ортасында тұрған тіс,den axis,атланттың алдыңғы доғасымен және атланттың латеральдық массаларының ішкі беттері арасында тартылған көлдененең байламмен,lig.transversum atlantis қосылған 4.Сүйек байланыстарының қай түрі үзіліссіз байланысқа жатады:synartrosis-сүйекаралық қуыс болмайды,үздіксіз дәнекер тіні немесе сүйектік тіндер арқ байл.3 түрі:фиброздық,шеміршектік,сүйектік байланыс 5.Фронтальды білік арқылы қозғалыс:Фронталды біоікті айнала қозғалу,бугилу(flexio),арасындағы бұрыштар кішіреуі,жазылуы(extensio),яғни осы бұрыштың үлкеюі 6.Омыртқа денелері бір-бірімен байланысады:Омыртқа денелері(corpus vertebrae,бір-бірімен омыртқараралық дискілермен,discus intervertebralis,және симфиздер(symphisis intervertebralis) арқылы үздіксіз байл Омыртқа жотасының физиологиялық иілімдері: Артқа қарай дөңес иілімдер куphosis дөңес жағымен алға қарай бағытталған иілімдер lordosis Төс–қабырғаны бекітетін байламдарды көрсетіңіз. төс-қабырға байламы-lig.sternocostalis radii,буын аралық шеміршектен ьасталып меншікті төстік тілікке бекиді. Байламдары-ant-post sternocostalis,lig.costaxiphoidea-қабсемсерлік байлам 7. Төс-бұғана буыны пішіні:шар тәрізді Акромиалді-бұғанан бекітетін байламдарды көрсетіңіз.lig.acromioclaviculare арқылы lig.coracoacromiale lig.trapezoideum lig.conoideum lig.transversum scapulae superior 8.Сүйектердің фиброзды байланысуын атаңыз: artfibrosae тығыз талшықты дәнекер тіні.3 түрі:синдесмоз,бір сүйектен екіншісіне терең ену косылыстары,жіктер арқылы байланысқан 9.Сагитальды білік арқылы қозғалыс:Сагитал білікті айнала қозғалу-келтіру adductio,орта жазықтыққа жақындау және әкету abductio 10.Бас сүйектердің арасында ғана кездесетін синдесмоз түрлері: Жіктер suturae және жарғақтар membranae(еңбектері) 11.Жаңа туған баланы ң бас сүйегініің еңбектері тақ еңбектерге: алдыңғы (маңдай) (fonticulus anterior) және артқы (шүйделік) (fonticulus posterior) жатса; жұп еңбектерге: сына сүйектің (fonticulus sphenoidalis) және самай сүйектің емізіктәрізді өсіндісінің емізіктік еңбегі (fonticulus mastoideus) жатады 12.Төбе сүйек шүйде сүйекпен қандай жік арқылы байланысады:sutura lamdoidea 13.Самай-төменгі жақ буыны пішін бойынша қандай буынға жатады:Эллипстәрізді,айдаршықты 14.Тоқпан-шынтақ буыны қалыптасады: шығыршық тәрізді буын , иық жағынан буындық бетін шығыршық trochlea түзеді Ол Шынтақ жіліктің insisura trochlaris буындасады 15.Шынтақ буыны пішіні:шығыршық тәрізді 16.Білек сүйек буындарының қозғалысы: Фронталды flexio,extensio.Сагиталды adductio, abductio.Айналма бағытта circumductio 17.Білек сүйек буындарының байланысы:Кәріжілікбілезік байламы lig.collaterale carpi radiale,Шынтақ жілікбілезік байламы lig.collaterale carpi ulnare, алаеғчқандық кәріжілік-білезік байламы lig.radiocarpeum palmare, сыртқы кәріжілік-білезік байламы lig.radiocarpeum пчп 18.Білек сүйек буындарының пішіні: 19.Алақан сүйек буындарының осьтер бойымен қозғалысы:Фронталды,сагиталды,айналма бағыттаcircumductio 20.Шынтақ буыны қозғалысының жалпы көлемі: Бүгіледі-flexio,жазылады-extensio,ішке қарай айналуыpronatio,сыртқа қарай айналуы-supinatio (фронталь айнадмалы) 21.Төс сүйегі мен бірінші қабырғамен қалай байланысады:Синхондроз 22.Дәнекер тін арқылы байланысатын қосылыс түрі:Синдесмоз 23.Шеміршек тін арқылы байланысатын қосылыс түрі:Синхондроз 24.II-VII қабырға төс сүйегімен қалай байланысады:Симфиздер немесе жалпақ буындар,articulationes sternocostales арқылы байланысады 25.Сегізкөз құйымшақ буынының байламын көрсетіңіз: Lig.sacrococcygea ventral, dorsale profondum,dorsal superficial et laterale 26.Омыртқа өсінділерінің аралық байламдарын көрсетіңіз: Lig flava-сары байлам Lig.interspinalia-қылқанды өсінділер арасындағы байлам Lig.intertransversaria-көлденең өсінділері 27.Синдесмоз түрлері:Membrana interossea-егер дәнекер тін сүйектердің үлкен аралықтарын толтырса Ligamenta-Егер аралық дәнекер тін талшықты шоғырлар құрылысына ие болса Suturea-Егер бассүйек сүйектері арасында аралық дәнекер тін жұқа қабатша сипатына ие болса 28.Сегізкөз мықын буын байламы:Art.sacroiliaca 29.Сегізкөз-мықын буыны пішіні бойынша:құлақша тәрізді 30.Сирақ сүйектерінің көп білікті буыны: алға қарай(lig.talofiburale),төмен қарай(lig.calcaneofiburale) артқа қарай(lig.talofiburale posterius) 31.Үлкен жамбас астауын кіші жамбас астауынан бөлетін шекара сызығы өтеді: шекаралық сызық (linea terminalis) 32.Ұршық буыны жатады: шектеулі типті шартәрізді буынға тосттаған тәрізді буын,фронталды,сагиталды,вертикалды,айнымалы қозғалыс жасайды 33.Ұршық буынының буынішілік байламдары: lig.transversum, lig.capitis femoris 34.Ұршық буыны түзілген: жамбас сүйек жағынанжартылай шартәрізді ұршық ойығы (acetabulum)яғни оның ортан жіліктің басы кіретін (facies lunata) түзілген 35.Тізе буыны құрылысы бойынша: 36.Тізе буыны түзілген: 37.Тізе буынындағы қозғалыс:бүгу,жазу,айналдыра бұру 38Тізе буыны буыннан тыс байламдары:асықты жілік шыбығының коллатералды байламы (lig. collaterale fibulare), асықты жіліктің коллатералды байламы (lig. collaterale tibiale), тізе буынының қиғаш байламы (lig. popliteum obliquum), тізе буынының доға тәрізді байламы (lig. popliteum arcuatum) 39.Тізе буыны буын беті пішіні бойынша: айдаршық тәрізді 40.Сирақ сүйектерінің өзара байланыс түрі: Диартроз және синдесмоз 41.Сирақ сүйек аралық буынның буын беті пішіні бойынша:Жазық 42.Сирақ- асық буын байламдары: 1)алдыңғы асықты жілік-асық байламы, lig. tibiotalaris anterior 2)асықты жілік-өкше байламы, lig. tibiocalcaneum 3)алдыңғы және артқы асық-асықты жілік шыбығыныңбайламы, lig. talofibularis anterior et posterior 4)өкше-асықты жілік шыбығының байламы, lig. Calcaneofibulare 43.Асық –өкше-қайықтәрізді буын байламдары: 1)асық-қайықла байламы, lig. talonavicularis 2)табандық өкше-қайықша байламы, lig. calcanonavicularis 44.Табан-сүйек-аралық буынның буын беті пішіні бойынша: 45.Аrticulationes interphalangeae pedis де болатын қозғалыс: Фронталді бүгіледі, аздап жазылады 46.Шопарова буыны «Кілті»: екі жақты жалғама (ligamentum bifurcatum): өкше-қайықша сүйек жалғамы (ligamentum calcaneonaviculare), өкше-текше сүйекті жалғама (ligamentum calcaneocubaideum) 47.Лисфранкова буыны «Кілті»: медиалды және латералды сына табан байламдары lig cuneometatarsalia interossea medialis lateralis 48. Articulatio atlantooccipitalis пішіні бойынша буын түріне жатады: (2 дұрыс жауабымен):айдаршықтыларға bicondylarys жатадыжәне элипс planae 49.Омыртқа жотасында болатын физиологиялық кифоздар: (2 дұрыс жауабымен)://нормада ересек адамда байкалады кифоздың(кеуде и сегизкоз) екі түрі бар:физиологиялық және паталогиялық 50. Аrticulatio zygapophysialis пішіні бойынша буын түріне жатады: (2 дұрыс жауабымен)://жалпақ және құрамалы әрі аз қозғалады 51.Омыртқа жотасында болатын физиологиялық лордоздар: (2 дұрыс жауабымен)://1жамбас бел буының аймағының шығып кетуінен және 2іш аймағындағы майлардың тым артық жиналуынан 52. Қозғалыс білікті санына қарай буын қандай топтарғабөлінеді: (3 дұрыс жауабымен)://бір білікті;екі білікті;көп білікті 53. Буын бетттерінің пішініне қарай буындар бөлінеді: (2 дұрыс жауабымен)://шығыршық;цилиндр;элипс;айдаршық;ертоқым;шар;жалпақ(жазык) 54. Аrticulatio coxae буынының буын ішілікбайламдарды көрсетіңіз: (3 дұрыс жауабымен)://1 Ортадан жілік басының жұмыр байламы Lig capitisfemoris 2 Ұршық ойығының көлденең байламы Lig transversum acetabuli 3 zona orbicularis дөңгелек аймақ 55. Аяқтыңбойлық күмбездерін ұстап тұратын анатомиялық түзілістерді көрсетіңіз: (2 дұрыс жауабымен):// 56. Аяқтыңкөлденең күмбезінқандайбайламдарнығайтуға қатысады: (2 дұрыс жауабымен):// 57. Анатомия пәні бойынша практикалық сабақта студентке үзіліссіз байланыстардың түрлері туралы сұрақ қойылды. Студент түсіндіру барысында синхондроздардың үш түрі; негізгі, қосымша және аралас түрлері бар деп жауап берді. Сұрақ: студент синхондроздардың түрлерін дұрыс айтты ма? Синхондроздардың түрлерін атаңыз. Гиалинді және талшықты-шеміршек түрлеріне қарай Уақытша және тұрақты 58.Бассүйек жарақатынан кейін науқаста төбе сүйектері мен шүйде сүйегінің зақымдалуы анықталды. Рентгендік зерттеу кезінде аталған сүйектер арасындағы қосылыстар тұтастығының бұзылуымен қатар жүрген сынық анықталды. Сұрақ: бассүйек қорабын құрайтын сүйектер арасында қосылыстардың қандай түрлері кездеседі? Синдесмоздар болып табылады 59.Науқас шықшыт аймағына қатты соққы алғаннан кейін, дәрігерге көрінді. Дәрігер шықшыт буыны зақымдалуын нақтылау үшін рентген зерттеу жасады. Сұрақ: Рентгенде көрінетін шықшыт буынының элементтерін атаңыз? Буын қалтасы;буын шеміршегі;буын арасындағы дөңгелек шеміршегі;буын сіңірі 60.Науқас емханаға қол басының ауырсынуына, қол басын қозғағанда ауырсынудың күшеюіне шағымданып келді. Дәрігер білезік буынының қозғалыстарының шектелуін анықтады. Сұрақ: білезік буыны пішіні бойынша қандай буынға жатады және қандай білікте қозғалады? Жалпақ және екі біліктіге жатады 61.Футболшы ойын барысында оң жақ тізе буының қатты зақымдап алды. Жедел жәрдеммен травматология бөліміне түсті. Травматолог қарау барысында тізе буынының буын ішілік элементтерінің зақымдалуына күмәнданып, ота жасау қажет деп шешті. Сұрақ: тізе буынының буын ішілік элементтерін атаңыз. Менискілер meniscus mediatalis et lateralis Алдыңғы және артқы кресттәріздерді байлам lig cruciatum anterior et posterior Менискі аралық көлденең байлам lig transversum intercondularis 62.Әйел адамдарда босану үдерісіне болжам жасау үшін, үлкен және кіші жамбас өлшемдерін білудің маңызы зор. Сонымен қатар, жамбас астауындағы мүшелердің топографиясын білуде де үлкен және кіші жамбасты ажыратып алу қажет. Сұрақ: Үлкен және кіші жамбастың шекарасын анықтаңыз? iШекаралық сызық linea terminalis Жамбас қуысының жоғарғы және төменгі апертурасы apertura pelvis superior et inferior 63.Жүкті әйелді акушер-гинеколог тексеру барысында, жамбас өлшемдерін анықтауды бастады. Тексеру барысында conjugate vera 11 см құрады. Сұрақ: Бұл көрсетілген шама қалыпты көрсеткішке сәйкес пе? Сonjugate vera қалай өлшенеді? . Қалыпты. Яғни өлшемі 10.5-11см болуы керек. Жамбастың мүйісі мен шат сүйегінің шығыңқысының аралық қашықтығы арқылы өлшенеді. 64.Аяқ үсігіне байланысты науқасқа тілерсек сүйектерінің көлденең буыны деңгейінде экзоартикуляция отасын жасау жоспарланды. Ота барысында травматолог отаға қатысып тұрған резиденттен осы буынды ажырату үшін «буынның кілті» болып табылатын байламды сұрады. Сұрақ: Резидент қойылған сұраққа қалай жауап беру керек? Бұл буын қалай аталады және «буынның кілті» болатын байламды атаңыз. Асық-өкше-қайықша буыны, articulatio talocalcanonavicularis, өкше-текше буыны, articulatio calcanocuboidea. Шопаров буын кілті, lig. bifurcatum екі жақтылық байлам кесілуі қажет. 65. Жүкті әйелді акушер-гинеколог тексеру барысында, жамбас өлшемдерін анықтауды бастады. Тексеру барысында diameter obliqua 12 см құрады. Сұрақ: Бұл көрсетілген шама қалыпты көрсеткішке сәйкес пе? Diameter obliqua қалай өлшенеді? .Қалыпты, 12-12,6 см болуы керек. Бір жағындағы мықын-шат көтеріңкісіне дейінгі қашықтықпен есептеледі. 66. Футболшы ойын барысында сол жақ сирақ-асық буынын қатты зақымдап алды. Жедел жәрдеммен травматология бөліміне түсті. Травматолог қарау барысында сирақ-асық буынының дельта тәрізді байламының зақымдалуына күмәнданып, ота жасау қажет деп шешті. Сұрақ: Дельта тәрізді байламның құрамын атаңыз. Дельта тәрізді байлам, lig. tibiotalaris anterior: 1)алдыңғы асықты жілік-асық байламы, lig.tibiotalaris anterior 2)асықты жілік-асықты жілік шыбығы байламы, lig.pars tibiofibularis 3)асықты жілік-өкше байламы, lig.tibiocalcaneum 4)асықты жілік-асық бөлігі байламы, lig. pars tibiotalaris posterior Ситуациялық сұрақтар Үйлесімді буын сипатталады://құрылысы ұқсас әр түрлі анатомиялық аймақта орн. бір қызмет атқарады *** Кешенді буын сипатталады:// буынды 2 камераға бөлетін буынішілік шеміршегі бар (диск не мениск) *** Қарапайым буын сипатталады://2 буын беті бар *** Күрделі буын сипатталады://буын капсуласында 2 –ден көп буын беті бар *** Сүйектердің буын беттері жабылған:// гиалин, талшықты шеміршек *** Жартылай буындарға жатады://шат(қасаға)симфиз *** Қасаға симфизі не арқылы шоғырланған:// ірі талшықты шеміршектік диск, discus interpubicus? *** Қасаға симфизі байламдарды көрсетіңіз:// жоғ.шат байлам-lig. Pubicum sup; шат доғалық байлам-lig. Arcuatum pubis *** Аяқ басы күмбездерін ажыратады: //5 бойлық 1көлденең *** Шынтақ буыны қозғалысының жалпы көлемі:// 140 *** Аяқтың еркін бөлік сүйектерінің көп білікті буыны: // ұршық буын-art.coxae *** Ұршық буынының қосымша элементі: //буын ерні-labrum acetabulare,буын шұңқырының майлы тіні-corpus adiposum acetabuli, көлд. Байлам- lig.transversum acetabuli тоқпан жілік басының байламы-lig.capitis femoris |