К_сіпорын экономикасы. Атырау мнай жне газ университеті

• Название: Атырау мнай жне газ университеті
• Дата: 17.10.2022
• Размер: 2.6 Mb.
• Имя файла: К_сіпорын экономикасы.docx
• Тип: Документы; #737883
• страница: 50 из 57

Есеп 5.

Инвестициялық салымдардың экономикалық құрылымын, қаржыландыру көздерін, технологияларды, көбеюді, өндірісті есептеу.

Негіздеме:

1. Енгізілген құс фабрикасы құрылысына салынған инвестициялар 1,5 + 0,5 млн. тоннаны құрады

Жабдық құны - 65%;

Құрылыс-монтаждау жұмыстары - 10%; Басқалары - 25%;

Қаржыландыру көздері - қарызға алынған.

Тақырып 7. Өнімді өндіру және өткізу шығындары

Есеп 1.

Зауыт 500 дана А өнімін және 1000 дана Б өнімін өндірді. Өндірістік шығындарды бағалау қажет, сонымен қатар әр өнімге арналған өндірістік шығын сметасын, өнім калькуляциясын құру қажет.

Берілген көрсеткіштер	Барлығы	Өнім түріне
		А	Б
1. Негізгі өндіріс қызметкерлерінің жалақысы	400	320	80
2. Негізгі материалдардың бағасы	200	120	80
3. Әкімшілік-басқару қызметкерлердің жалақысы	70	-	-
4. Көмекші қызметкерлер жалақысы	90	-	-
5. Ғимараттың амортизациясы	50	-	-
6. Технологиялық мақсаттарға электр энергиясы	200	140	60
7. Цехты жарықтандыру үшін электр энергиясы	30	-	-
8. Қондырғының амортизациясы	150	-	-
9. Басқалай шығындар	510	-	-

Мәселені шешуге арналған деректер ( млн. тенге) кестеде келтірілген: Кесте1.Кәсіпорын бойынша өнім өндіру шығындары

Есепті шешудің әдістемелік нұсқауы:

1. 
   Өндіріс шығындары сметасын дайындау үшін қол жетімді шығындарға сәйкес бірдей экономикалық мазмұндағы шығындарды анықтау керек.
   
2. 
   «Материалдық шығындар» бабында негізгі материалдардың құны және электр қуатының құны көрсетілуі тиіс. MШ = 200 + 200 + 30 = 430 млн. тенге.
   

2. 
   «Еңбекке ақы төлеу бойынша шығындар» бабында жалақы көрсетілуі тиіс, өндіріс қызметкерлері және т.б. басшылық құрамы:
   

ЖШ = 400 + 70 + 90 = 560 млн. тенге.

2. 
   « Амортизация» деген бапта жабдық пен ғимараттың құнының жалпы тозуы көрсетілуі тиіс:
   

A = 50 + 150 = 200 млн. тенге.

2. 
   Басқа да шығыстар:
   

БШ = 510 млн.тенге.

Бағалаудың жалпы құны мыналарға тең болады: 430 + 560 + 200 + 510 = 1

700 млн. тенге.

Алайда, шығындардың бағалары өндірістің жалпы шығындарын анықтауға мүмкіндік берді. Кәсіпорынның әр өнім түрі, өнім A және өнім B үшін шығындарын анықтау және әрбір өнімнің толық өзіндік құнын анықтау үшін өнім калькуляциясы құылады . Бастапқы кестеде жанама шығындар 3,4,5,7,9-жолдарда көрсетілген, тікелей шығындар 1,2,6-жолдарда көрсетілген. Біз тікелей шығындарға пропорционалды өнімдердің жанама шығындарын бөлеміз.

Біріншіден, әрбір өнімге жанама шығындарды аударуға мүмкіндік беретін коэффициенттерді табамыз.

а) өнім A

KA = (320 + 120 + 140) / (400 + 200 + 200) = 0.725;

б) өнім B

KB = 1- 0.725 = 0.275.

Осы факторларды пайдалана отырып, кестені әр элементке арналған шығын элементтерімен толтырамыз.
Кесте2. Өнімнің өзіндік құны калькуляциясы

Калькуляция баптары	Шығындар, млн. тенге
	Барлығы	ӨнімА	Өнім Б
1.Өндіріс қызметкерлері жалақысы	400	320	80
2. Негізгі материалдардың құны	200	120	80
3. Технологиялық мақсаттарға электр энергиясы	200	140	60
4.Жалпыөндірістік шығындар құны (кестедегі 3,4,5,7,8,9 жолдары )	900	652,5	247,5
Барлық шығындар	1700	1232,5	467,5
Бір өнімге кеткен шығындар	-	2,465	0,468