Дрістер тезистері
Скачать 2.07 Mb.
|
Бақылау сұрақтар: 1. Шағылумен жылу алмасу қалай жүреді? 2. Шағылу ағымы дегеніміз не? 3. Шағылу ағымы денеге түскенде не болады? 4. Негізгі шағылу заңдарын ата. 5. Шағылумен жылу алмасудың ерекшеліктері? Тақырып 12:Отын және жанудық негізгі теориялары Мақсаты:отынның физикалық мағынасы,отынның негізгі агрегаттық күйін және қандай жағдайларда жану процессі жүретінін анықтау. Жоспар: 1 Отын, отын классификациясы; 2 Жану процессі, жану процессін есептеу; 3 Жағу қондырғысы. 1 Отын. Жылу энергиясының негізгі көзі – отын болып табылады. Менделеевтың анықтамасы бойынша – жаңғыш заттар. Агрегаттық күйі боыйнша олар мынадай түрлерге бөлінеді: 1.Қатты; 2. Сұық; 3. Газ тәрізді. Отын органикалық болуы мүмкін. Сонымен қатар пайда болу түріне байланысты табиғи және жасанды болуы мүмкін. Отынныңжалпы классификациясы.
Органикалық отынды жағу кезінде жылу отынның жанғыш компонеттері мен ауа оттегісінің қосылысынан бөлінеді. Отынның құрамы және сипаттамасы Органикалық отын құрамына жанатын және жанбайтын элементтер кіреді. Қатты және сұйық отындардың құрамына мынадай жанғыш заттар кіреді: көміртегі ; сутегі ; күкірт және жанбайтын заттар: оттегі ; азот ; зола ; ылғалдық . Отынға кіретін минералды қоспалар золу түзеді, ол жану процессіне қатыспайды, сондықтан ол отынның жылулық қасиетін төмендетеді. Органикалық отындар сипатталады: 1) органикалық массасымен: 2) жану массасыменой: 3) құрғақ массамен: 4) жұмыстық масамен: Қатты отын
Газ тәрізді отындар Газ тәрізді отындар пеш қондырғыларында, жылугенераторларында, су жылытқыштарда, газ жылытқыш қондырғыларда, ІЖҚ қолданылады. Сығылған газды табиғи, мұнайлы, коксты газдардан алады.Құрамы: метан, көміртігі қышқылы, сутегі, азот қоспасы, көмір қышқыл газы, су буы және т.б. Табиғи газ көміртігі, сутегі және инертті газдардың қоспасы бар метаннан тұрады. Жану процессін есептеу. 1 кг отынды жағу үшін қажетті көміртегі мөлшері: (12.1) мұндағы: - отындардағы элементтер құрамы, массалық пайызда. Отынды жағар кезде таза көміртегі жіберілмейді, оған 23,2 % көміртегі бар ауа жіберіледі.Сонда 1 кг толық отынды жағу үшін қажетті ауа мөлшері: , кг (12.2) Егер ауа мөлшерін көлемдік бірлікте өрнектеу керек болса, онда теңдеуді қалыпты жағдайда ауаның тығыздығына бөлеміз (t= 0 С, Р=101,З кПа): (12.3) Газ тәрізді отынды жағу үшін қажетті ауа мөлшерін көлемдік бірлікте мына формула арқылы табамыз: (12.4) мұндағы - көміртегі атомдарының саны; - сутегі атомдарының саны; 21 – ауадағы оттегінің көлемдік құрамы. Ауаның нақты мөлшері теориялық жағдайларға қарағанда отынның нақты жану жағдайынан көп. Сондықтан мына қатынас орнайды: -ауаның шығындалу коэффициенті, осыдан , . 3 Жағу қондырғысы. Отынның жану процессі жүретін қондырғы жағу қондырғысы деп аталады. Жағу конструкциясы қамтамасыз ету керек: 1. Ауаны және отынды ыңғайлы жіберу; 2. Шлакты және күлдіжою; 3. Жану процессін реттеу; 4. Жоғары өнімділік; 5. Отынды үнемдеп жағу. Жағу процессінің классификациясы: 1. қызмет көрсетуі бойынша: а) қолмен; б) механикаландырылған; в) жартылай механикаландырылған; А - қабатты; Б – камералы, В - «қайнап жатқан қабатта»; Г – циклонды. 2. отын жіберу режимі бойынша: а) отынды ретпен жіберу с периодической подачей топлива; б) үздіксіз жіберу; 3. отынды жіберу әдісі бойынша: 4. пешпен өзара байланысы бойынша: а) ішкі (пеш ішінде); б) сыртқы (қыздырудың жоғарғы бетінде); в) сыртқы (пештің қыздырылмайтын бетінде). Жағудың негізгі көрсеткіштері: 1. қуаттылығы; 2. тордың жылулық жүктемесі; 3. жағу кеңістігінің жылулық жүктемесі; 4. пәк. Әдебиет: 5, бет.118-145 Бақылау сұрақтары: 1. Менделеев анықтамасы бойынша отын дегеніміз не? 2. Отынның құрамын ата? 3. Отын немен сипатталуымүмкін? 4. Газ тәрізді отындардың түрлері. 5. Қатты отынның қандай түрлерін білесіз? 6. Сұйық отын қандай параметрлермен классификацияланады? 7. Ауаның шығындалу коэффициенті дегеніміз не? 8. Жану процессі дегеніміз не? 9. Жағу қондырғысы дегеніміз не? 10. Жағу қондырғысының негізгі көрсеткіштерін ата. Тақырып 13: Пеш қондырғылары. Мақсаты:пеш қондырғылары, бу пештерінің сүлбесі, пеш агрегаттарының негізгі сипаттамасы. Жоспар: 1 Пеш қондырғылары, пеш қондырғыларының сүлбесі. 2 Пеш қондырғыларының классификациясы. 1 Пеш қондырғылары. Ыстық су және бу түрінде жылу энергиясын өндіруге арналған қондырғылар жиынтығын пеш қондырғысы деп атайды.Бу пештерінің сүлбесі. Жұмыс істеу принципі. Пеш қондырғылары пеш агрегаттарынан жәнек көмекші қондырғылардан тұрады. Отын 1 қабылдағыш бункердан 2 көмір ұнтақтағыш мельницаға жіберіледі. Ұнтақталғаннан кейін желдеткіш арқылы 4 жағу құрылғысына жіберіледі. Жағу құрылғысына сонымен қатар жануға қажетті ауа жібеліледі. Деаэрационды қондырғыдан 11 кейін су 10 сіңіру сорғышы арқылы 8 су үнемдегішке жіберіледі, онда ол ұшқын газдармен алдын ала қыздырылып, пештің 6 барабанына өтеді. Сурет 13.1 – Бу пештерінің сүлбесі Пеш 18 жіберу құбырларымен жабдықталған. Су 6 барабаннан 17 коллекторға жіберіледі және булану құбыры 19 немесе 7 бу қыздырғыш жүйесі арқылы қайтадан барабанға келеді. 2 Жылу энергиясының қолдану мақсатына байланысты мынадай түрлерге бөлінеді: энергетикалық, өндірістік жылыту және жылыту. Энергетикалық пештер электрэнергиясын өңдеуші бу күштік қондырғыларды бумен қамтамасыз етеді және көбінесе электрлік станциялар құрамына кіреді. Өндірістік жылыту пештер өндірістің технологиялық процесстерін және ғимараттың ыстық сумен қамтамасыз етуін, жылыту және желдеткіш жүйелерді энергиямен қамтамасыз етілуін қадағалайды. Жылыту сондай мақсатта қолданылады, бірақ тұрғын үйлерді жылытуға арналған. Қуаттылығына қарай пештер мынадай түрлерге бөлінеді: қуаттылығы аз қондырғылар, қуаттылығы орташа қондырғылар және қуаттылығы үлкен қондырғылар <3,5 МВт; 3,5 МВт; >3,5 МВт. Пештің техникалық сипаттамасы қыздыру бетіне тәуелді. Пештің жылу тасымалдауына байланыстысу жылытқыш және булы болып бөлінеді. Су жылытқыш пештердің негізгі көрсеткіштері – 1). Жылу қуаттылығы (жылу өндіргіштігі); 2). Ыстық су температурасы. Бу пештерінің негізгі көрсеткіштері – 1). Бу қуаттылығы (бу өндіргіштігі); 2). Бу температурасы; 3). Бу қысымы. Пештердің үнемділігі оның пәк бағаланады, қатты және сұйық отындармен жұмыс істейтін барлық шойын секциялы пештер үшін 0,6-0,7, ал газ тәрізді отындарда 0,8-0,85. Әдебиет: 5, бет. 146153 Бақылау сұрақтары: 1. Пеш қондырғысы дегеніміз не? 2. Бу пештерінің жұмыс істеу принципі? 3. Энергетикалық пештер не үшін қажет (жылыту, өндірістік- жылыту)? 4. Бу пештерінің негізгі көрсеткіштері? 5. Су қыздыру пештерінің негізгі көрсеткіштері? 6. Пеш қондырғыларының тиімділігі қалай бағаланады? Тақырып 14:Пеш қондырғысының жылу балансы Мақсаты:жылу балансының түсінігі, баланстың кіріс және шығындалу бөлігі қандай бөлімдерден тұрады,жылу шығынын төмендету әдісі. Жоспар: 1. Бу пештерінің кіріс бөлігі, стационарлықшарттар. 2. Пештің шығындалу бөлігі. 3. Пештің пәк 4. Жылу шығыны. 1 Бу пештерінің жылу балансы. Пеш агрегаттарының жылу балансы 1 кг қатты немесе сұйық отынға немесе 1 м газ тәрізді отындарға қатысты стационарлық шарттар үшін жазылады: кіріс бөлігі = шығындалу бөлігі. (14.1) мұндағы: - жылудың жұмыстық массасына қатысты отынның төменгі жылуы, кДж/кг (кДж/м3); - отынның физикалық жылуы, ; - отынның жылу сыйымдылығы, - отынның температурасы; - ауаның физикалық жылуы, ; - ұшқан ғаздардағы ауаның шығындалу коэффициенті; - жануға қажетті ауа мөлшері; - ауаның меншікті көлемдік жылу сыйымдылығы; - ауа қыздырғыш алдындағы салқын ауа температурасы; - будың физикалық жылуы; ; - үрленген будың шығыны; - үрленген будың энтальпиясы; - ұшқан газдардағы су буының энтальпиясы. болғандықтан, жобамен аламыз. 2 жылу балансының шығындалу бөлігін мына формуламен анықтаймыз: (14.2) мұндағы: - пайдалы қолданылатын жылу (пеште, бу қыздырғышында, су үнемдегіште, ауа қыздырғышында қолданылатын); - ұшқан газдардағы жылу шығыны; - жағар отындарының химиялық толықсыздығынан пайдаболған жылу шығындары; - жағар отындарының механикалық толықсыздығынан пайдаболған жылу шығындары; - қоршаған ортадағы жылу шығыны; - шлактың физикалық жылуының шығыны. бөліп, 100% көбейтсек, онда: (14.3) 3 Пештің пәк пайдалы қолданылатын жылудың барлық жылудың қатынасымен анықталады : (14.4)
4 Пеш қондырғыларының жылу шығынын мына формуламен анықтаймыз: (14.5) мұндағы : - отынның шығыны, кг/ч немесе м3/ч; - қаныққан будың , үрленген судың қыздырылған будың шығыны, кг/ч; - қаныққан будың, , сіңірілген судың, үрленген судың қыздырылған бу энтальпиясы, кДж/кг. Қажетті қыздыру бетін анықтау. Қыздыру бетінің қосындысын мына формуламен анықталады: (14.6) мұндағы: 1,1... 1,2 – пеш қондырғыларының өндірістік емес шығынын ескеретін, қор коэффициенті; - жылу энергиясының максималды шығыны, Вт; - қыздыру бетінің жіберілетін жылу кернеуі, Вт/м2. |