АйнурМ жукт,гемодин, тынысБ. ГемодинамикаТыныс алу бузылыстарыжуктилик кезиндеги бас ауруы
Скачать 26.79 Kb.
|
Гемодинамика\Тыныс алу бузылыстары\жуктилик кезиндеги бас ауруы Қан тамырлар жүйесіндегі қан қозғалысын қарастыратын биомеханика саласын гемодинамика деп атайды. Қан айналымның гемодинамикалық көрсеткіштері барлық жүрек қан тамырлар жүйесінің биофизикалық параметрлерімен, яғни жүректің негізгі сипаттамаларымен (мысалы, қанның соққылық көлемі), тамырлардың құрылымдық ерекшеліктерімен (олардың радиусы және созылғыштығы), қанның физикалық қасиеттерімен (тұтқырлығы) анықталады. ГЕМОДИНАМИКА ӨЗГЕРІСТЕРІ • Қолқанық стенозда қанның сол жақ қарыншадан қолқаға қарай өтуінің қиындауына байланысты систолалық қысымның градиенті күшейеді. Жиі ол 20 мм. сн. бағ. Болады, ал кейде 100 мм. сн. бағ. дейін жетуі мүмкін. • Қысымның жоғарлауына байланысты сол жақ қарынша қызметі артады және аорталық өзектің тарылуының көлеміне байланысты қарынша гипертрофиясы туындайды. • Аорта кеңістігінің 0,5 см дейін тарылуында декомпенсация белгілері пайда болады. • Аорта кеңістігінің тарылуында сол жақ қарыншаға кедергілік күш түседі. Бұл кезде организмде компенсаторлық механизмдер іске қосылады. Нәтижесінде қан айдаудың ұзаруы және сол жақ қарынша ішілік қысымның артуы жүреді. • Компесаторлық механизмдер арқылы жүрек функциясы 20 – 30 жылға сақталып тұрады. • Сол қарыншаның тозып әлсіреуі оның дилятациясы, сонымен бірге диастола соңы қысымның жоғарлауы. • Сол жақ жүрекшеде қан іркілуі • Пассивті өкпе гипертензиясы, кіші шеңбердегі қан іркіліс • Оң жақ камералардың гиперфункциясы, гипертрофиясы, дилятациясы мен жеткіліксіздігі • Үлкен қан айналым шеңберіндегі іркіліс Гемодинамика өзгерісі Қабыну процесінің нәтижесінде қолқа қақпақшасының жармалары кеңейіп, қысқарып, деформацияланып кальцифирленеді және диастола кезінде толық жабылмайды. Бұл диастола кезінде қолқадан сол жақ қарыншаға қанның регургитациясына әкеледі. Қанның сол жақ қарыншада артық көлемі оның дилатациясына әкеледі. Сол жақ қарыншаның үнемі көлеммен зорығуы оның систолалық функциясының бұзылуына әкеледі. Сол жақ қарыншаның гипертрофиясы дамиды. Сол жақ қарыншаның үнемі көлеммен зорығуы оның жиырылу қызметінің төмендеуіне және кіші қан айналым шеңберінде қысымның үдемелі жоғарлауына, яғни өкпелік гипертензияның дамуына әкеледі. Гемодинамика Систола кезінде сол жақ қарынша толығымен босамайды, себебі тарылған тесіктен қан аортаға өтіп үлгермейді. Диастола кезінде осы қалдық қанға сол жақ жүрекшеден қалыпты қан ағып келеді, соның салдарынан қарыншаның толуы болып, ондағы қысым артады. Осы кезде сол жақ қарыншаның жұмысы күшейіп, гипертрофияға ұшырайды. Клиникалық көріністері Жүрек аймағындағы стенокардиялық ауру сезімі Бас ауру, бас айналу Талма Тыныс алу мүшелері организмді оттегімен қамтамасыз етіп және одан көмір қышқыл газды шығару қызметін атқарады. Дені сау адамның тыныс алу қимылы минутына 16дан – 20ға дейін өзгеріп отырады, бұл адамның жасына, жынысына, дене құрылысына байланысты. Дене қызуы көтерілуі, қобалжуы, дене еңбегімен айналысу тыныс алу жиілігін арттырады. Тыныс алу орталығының функциясы зардап шеккен кезде тыныс алу сирейді. 3. Демікпе немесе ентікпе (одышка), тыныстың тарылуы (удушье), кеуде сарайының ауруы, жөтел, қақырық, қан қақыру, өкпеден қан кету, патологиялық ТЫНЫС АЛУ ҚЫЗМЕТІ БҰЗЫЛУЫНЫҢ КӨРІНІСТЕРІ Демікпе немесе ентікпе (одышка), тыныстың тарылуы (удушье), кеуде сарайының ауруы, жөтел, қақырық, қан қақыру, өкпеден қан кету, патологиялық тыныс бұзылыстары. Патологиялық тыныс алу бұзылыстары: чайн-стокс, биота және куссмауль. Ентікпе Ентікпе – дегеніміз тыныс алудың қиындауы, ол дем алу қимылдарының ырғағы мен күшінің бұзылуымен сипатталады. Бұл жағдайда сырқат дем жетпегендей ауыр сезініп, осыған байланысты терең, жиі дем алады. Ентікпе – қорғаныш физиологиялық икемделу, оның көмегімен организмге жетіспейтін оттегінің орнын толтырып, жиналған көмір қышқылының артығын шығарады. Ентікпе – кезінде тыныс ретілігі бұзылады, ол тыныс алудың жілігімен және тереңдігімен білінеді, жиі және сирек, сондай-ақ үстірт және терең дем алуларды ажыратуға болады. 7. Ентікпенің екі түрі бар: Инспираторлық ентікпе – демді сыртқа шығаруға қарағанда демді ішке алу қиындайды; Экспираторлық ентікпе – демді ішке алуға қарағанда демді сыртқа шығару қиындайды. 8. - Науқастың ентікпесі кезіндегі көмек: Медбике Тыныс ентікпе кезінде дереу дәрігерге хабарлау қажет. алуды жеңілдету үшін шұғыл шаралар қолданыңыз. Науқастың басын көтеріп, жаурынына бірнеше жастық қойып немесе арнайы керуеттің жоғары жағын көтеріп тіке отырғызыңыз,Фаулер жоғарғы қалпын беріңіз. - Науқастың Бөлменің үстіндегі көрпені алып, қысып тұрған киімдерін шешіп жеңілдетіңіз. терезесін ашып, көбірек таза ауа келуін қамтамасыз етіңіз. Ингалятор болған жағдайда қолданыңыз, ол үшін науқас терең дем алған уақытта инголятордың мунштугін аузына алып, дәрігердің тағайындалған дозасын жіберіңіз. Оттегі жастықшасынан оттегіні ылғалдап жіберіңіз. Жөтел – жоғары тыныс жолдарының, бронхтардың және өкпенің түрлі аурулары кезінде қақырықтар шығаратын қорғанышрефлекторлық акт болып табылады. Жөтел рефлексі қақырынуға көмектеседі. Сипатына қарай жөтел құрғақ қақырықсыз және қақырық түсетін ылғалды болады. Құрғақ жөтел жоғарғы тембірмен сипатталады, тамақты қышытады, қақырық түспейді. Ылғалды жөтелде қақырық түседі: ол іріңді, кілегейлі, иісті, сілемейлі болып келеді. Құрғақ жөтел кезінде көрсетілетін көмек: Қақырықты түсіретін тұнба ерітінділерін беріңіз. Кеуде тұсына қыша қағазын қойыңыз. Аяққа ыстық ванна қабылдатыңыз. Ингаляция т.б.). жасаңыз (май, эвкалипт, бал және Қақырық – жөтел кезінде тыныс жолдарынан шығатын патологиялық бөліністер. - Қақырықтың түсуі әрдайым өкпеде немесе бронхтарда патология Қақырық - Қақырық – жөтел кезінде тыныс жолдарынан шығатын патологиялық бөліністер. - Қақырықтың түсуі әрдайым өкпеде немесе бронхтарда патологиялық процестің бар екенін дәлелдейді. - Қақырықты тыныс органдары ауруының белгісі ретінде санау үшін алдымен оның мөлшерін, сұйықтығын, түсін, иісін және қоспаларын ескеру қажет. - Қақырық кілегейлі, ұйымды, іріңді, тат басқан түрде аралас және қанды болады. Қан қақыру – тіпті өте аз болса да қауіпті. - себебі ол аурудың өміріне қауіп төндіретін өкпеден қан ағуына айналуы мүмкін. - ол шұғыл шарал Қан қақыру - ҚАН ҚАҚЫРУ – ТІПТІ ӨТЕ АЗ БОЛСА ДА ҚАУІПТІ. - СЕБЕБІ ОЛ АУРУДЫҢ ӨМІРІНЕ ҚАУІП ТӨНДІРЕТІН ӨКПЕДЕН ҚАН АҒУЫНА АЙНАЛУЫ МҮМКІН. - ОЛ ШҰҒЫЛ ШАРАЛАРДЫ ТАЛАП ЕТЕДІ. Өкпеден қан ағу – кейде жөтелгенде де қан шығуы мүмкін. - Өкпеден қан кету түсі алқызыл, көбікті тәрізді болады. - Ал жоғары тыныс алу жолын Өкпеден қан ағу - Өкпеден қан ағу – кейде жөтелгенде де қан шығуы мүмкін. - Өкпеден қан кету түсі алқызыл, көбікті тәрізді болады. - Ал жоғары тыныс алу жолынан және мұрыннан қан аққанда алқызыл түсті болады. - Қан ағудың сипатын анықтау қиын, ал науқасқа жедел жәрдем беру үшін бұл мәселені бірден шешу талап етіледі. науқастың басын жоғары көтеріп, тыныштандырып жатқызыңыз. - тез арада дәрігер шақыртыңыз. - өкпеден қан кету кезінде, кеудесіне мұзды мұйы Көмек: - науқастың басын жоғары көтеріп, тыныштандырып жатқызыңыз. - тез арада дәрігер шақыртыңыз. - өкпеден қан кету кезінде, кеудесіне мұзды мұйықты қойыңыз. - жағдайына байланысты қалпына қарай дренаж жасауды үйретіңіз. - мұздаған жеміс-жидек шырындары, минералды су, мұз түйіршіктерін беріңіз. - дәрігердің тағайындауы бойынша дәрілік препараттарды қабылдауды қамтасыз етіңіз. Оксигенотерапия Оттегімен емдеу (оксигенотерапия) – оттегіні оттегі жетіспеушілігінде жүрекқантамыр және тыныс алу мүшелерінің ауруларында қолданылады. Таза оттегімен дем алу адам ағзасына токсикалық әсер беруі мүмкін, сондықтан оттегі ылғалды түрде беріледі. Оттегі – маска, жастықша, мұрын катетірі, барокамера, оттегі бөлмесі арқылы ингаляциялық жолмен беріледі. Ингаляциялық әдіс ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС - Оксигенотерапияны мұрын катетері арқылы беру кезінде, мұрын канюлясы пациентке дискамфорт беретін ерекшілігі бар. - Бетке кигізілетін бетперде тыныс қоспасын едәуір ылғалдайды, оттегінің жоғары концентрациясын береді, бірақ айтарлықтай ыңғайсыз (кекіртеді) және шараны орындауда қақырық бөлу, ас-су ішу, сөйлесу үшін үзілісті қажет етеді. - Бетке кигізілетін бет перде арқылы оксигенотерапия кезінде құсуы мүмкін, ал ол емнің қатерлі асқынуы, себебі асфиксия болуы мүмкін Бетперде кигізілген соң, оның пациентке ыңғайсыздық тудырмайтынына көз жеткізу керек. Оны бекітетін белбеуі бас айналасында құлақ қалқанынан төмен орналастыру қажет. Кең тараған оттегімен емдеудің түрі арнайы бетпердені пайдаланып емдеу, ол дәл өлшенген оттегінің мына концентрациясының бірімен емдеуге мүмкіндік береді – 24,28, 35 %. Осындай оттегінің төменгі концентрациясы созылмалы тыныс жетіспеушілігін ұзақ емдегенде, әсіресе үй жағдайында өте маңызды. Тыныс алу жүйесі – ағза мен сыртқы ортаның газ алмасу үрдісін қамтамасыз ететін тыныс алу жолдарының жиынтығы. Адам тіршілігіндегі маңызды жүйе. Жер бетіндегі тіршілік ететін тірі ағзалардың барлығы тыныс алу кезінде оттегін қабылдап, көмірқышқыл газын шығарады. Ағзаның әрбір жасушасының жұмысы (бұлшық еттердің жиырылуы, тердің, сілекейдің бөлінуі, қозудың берілуі) тыныс алу арқылы ғана жүзеге асады. Тыныс алу мүшелері ауруларының барлығы дерлік ауа арқылы таралатын, жұғатын аурулар. Ол аурулар пайда болған мүшеге қатысты 3 түрге топтастырылған: 1) Мұрын аурулары: сасық тұмау, гайморит, ринит, полип, кеңсірік аурулары, т.б. 2) Көмей, кеңірдек және бронх аурулары: бронхит, тонзилит, ларингит, т.б. 3) Өкпе аурулары – плеврит, өкпе рагы, туберкулез, т.б. Ауру себептері Атмосфералық және өндірістік шаң-тозаң, газ, түтін, шөп, тоғай өртенгенде пайда болған түтін, күл, құмды жерде желмен көтерілетін және қала көшелерінен, жерден көтерілген шаңдар, өндірісте болатын шаң-тозаң әр түрлі завод-фабрикалардан, шахталардың қалдықтарынан көтерілген шаң тыныс жолының түрлі ауруларына себеп болады. Яғни физикалық, химиялық құрамы зиян шаң тыныс алу жолдаын жыбырлатып, тітіркендіріп, жөтелтіп, түшкіртеді. Шаңда ауру тудыратын түрлі микробтар болуы мүмкін. Шаң-тозаңнан мұрын бітіп, дауысы қарлығады, кейде өкпе ауруымен ауруы да мүмкін. Мәселен, туберкулез, тұмау, т.б. Тыныс алу мүшелерінің аурулары инфекция түскеннен де пайда болады. Адамдар қолын жумастан мұрындарын шұқиды. Ондағы жабысқақ кілегейлерді қолдарымен алады. Ал мұрын қуысындағы жабысқақ кілегейдің өзіндік қызметі бар. Кірген ауа осы кілегейлер арқылы тазаланады. Мұрынды күнделікті арнайы сумен тазалап тұрған дұрыс. Егер мұрынды күнделікті тазаламаса, ірің пайда болады. Сонымен қатар мұрынға тиген соққылар кезінде де адамның тыныс алуы өзгереді. Қисайған мұрын, кеңсірікті хирургиялық жолмен түзеткенде тыныс алу жүйелері ашылады. Тыныс жетіспеушілігі Тыныс жетіспеушілігі медицинада арнайы қарастырылған. Оның алқыну, патологиялық тыныс және асфиксия деген түрлері бар. Тыныс жетіспеушілігінен адамда тұншығу ұстамасы жиі болады. Науқастың ауа жетіспегенде тырнақтары мен еріні көгереді, мойын тамырлары білеуленіп тұрады. Бала кезден басталып, өмір бойына жалғасуы мүмкін. Ол жұқпалы емес, алайда ата-анасы демікпемен ауыратын балаларда бұл ауру жиі кездеседі. Жылдың белгілі бір айында немесе түнінде өршиді. Алқыну – адамда ауа жетпеу сезімімен қабаттасатын, тыныс алу қозғалыстарының тереңдігі мен жиілігінің, дем алу мен дем шығару уақытының, тыныс алу ырғағының өзгеруімен сипатталады. Ол үрейлену, қорқыныш, абыржу сезімдерімен қабаттасады. Алқыну түрлеріне терең және жиі тыныс (гипрепноз), терең және сирек тыныс (брадипноз), үстіртін жиі тыныс полипноз немесе тахипноз, инспирациялық және экспирациялық алқынулар жатады. Тұншығуда (асфиксия) қанға оттегінің түсуі тоқтатылады, қаннан көмірқышқыл газы шығарылмайды. Ол тыныс алу жолдары қысылғанда, олардың саңылаулары бөгде затпен бітелгенде, өкпеге сұйық жиналғанда (суға тұншыққанда), кеуденің екі жағында ауаның немесе газдың жиналуы дамығанда болады. Жасанды тыныс алу адам суға кеткенде, тоқ соққанда немесе газбен уланғанда есінен танған жағдайда жасалады. Яғни 5-7 минут ішінде жүрек пен өкпенің жұмысын қалпына келтіру қажет. Мұндай жағдайда жүрекке массаж да жасалады. Жасанды тыныс алдыру әрекеттерін неғұрлым ерте бастаса, соғұрлым ол оң нәтиже береді. Сонымен қатар аталмыш әрекеттер дұрыс және қалыпты жағдайдағы тыныс алу ырғағына сәйкес жүргізілуі қажет. Тыныс жолы ауруларының басты белгілері: — Тыныс алу қиындайды, мұрын бітеледі; — Дене қызуы көтеріліп, әлсіздік пайда болып, дел-сал күйде болады; — Кейбір ауруларда жөтел, құрғақ жөтел пайда болады; — Тамағы құрғап, сөйлегенде қиналады; — Қатты тер басады; — Ұйқысынан шошып оянады; — Ұрт жәе бет сүйек тұсы қысылып, кернеп, сыздап ауырады. Емдеу шаралары Ауру асқынған кезде жатып ем қабылдаған жөн. Науқас жатқан бөлменің ауасы құрғақ, таза әрі жылы болғаны жөн. Науқас С дәруменіне және белокқа бай күшті тағамдармен тамақтанып, тітіркендіретін ащы, аса ыстық немесе тым салқын тағамдарды, түрлі соустарды пайдаланбағаны дұрыс. Сонымен қатар ішімдік ішу, темекі тарту, ұзақ уақыт қатты дауыстап сөйлеу, айқайлаудан, т.б. аулақ бол,ан жөн. Тыныс жолы басталатын ауыз бен мұрын қуысын таза ұстау – емнің бастауы болып табылады. Тыныс алу мүшелерінің қызмет ету деңгейіне дене еңбегі мен спорт әсер етеді. Терең дем шығарғанда олардың сыртқа айдалған ауасының құрамындағы көмірқышқыл газы 2 есе көп болады. Мұндай терең дем алу жүрекке «массаж» жасайды да, оның қоректенуін және физиологиялық қалпын жақсартады. Тыныс алу мүшелерін жаттықтыру, шынықтыру балалар мен жастардың тыныс мүшелері арқылы пайда болатын ауруларға қарсы тұру қабілетін арттырады. Жүктілік кезінде бас ауыруы жиі кездеседі және әдетте алаңдаушылық тудырмайды. Үйдегі дәрі-дәрмектер көбінесе ауруды басуға көмектеседі. Жүктілік денеде бірнеше маңызды өзгерістер тудырады, олардың көпшілігі жеке белгілерді тудыруы мүмкін. Гормондар мен қан көлемінің өзгеруі, сондай-ақ дене салмағының жоғарылауына байланысты қалыптың нашарлауы - жалпы факторлар. Осы өзгерістердің кейбіреулері бас ауруларына әкелуі мүмкін, олар үшін үйдегі дәрі-дәрмектердің түрлері бар. Алайда, кез-келген адам мазасыз немесе ауыр симптомдарды сезінсе, емделуге жүгінуі керек. Әдетте дәрігер нақты себебін анықтай алады. Бұл мақалада біз жүктілік кезіндегі бас ауруларының себептерін, белгілерін және емделуін талқылаймыз. Әйел денесі жүктілік кезінде бірнеше тез және күрт өзгерістерге ұшырайды, бұл бірнеше түрлі белгілерге әкелуі мүмкін. Жүктілік кезінде бас ауруы жиі кездеседі. Зерттеулер көрсеткендей, әйелдердің 39% -ы жүктілік кезінде немесе одан кейін бас ауруы болады. Жүктілік кезіндегі бас ауруының нақты себебі триместрге байланысты әр түрлі болуы мүмкін. Келесі бөлімдерде жүктілік кезіндегі бас ауруларының ықтимал себептері талқыланады, олардың кейбіреулері кейбір триместрлерде жиі кездеседі. Бірінші триместр Жүктіліктің бірінші триместрінде әйел денесі қысқа уақыт ішінде бірнеше күрт өзгеріске ұшырайды. Дене қанның көбеюімен бірге гормондардың үлкен ағынын бастан кешіреді. Салмақ тез өсуі де мүмкін. Бірге, бұл өзгерістер бас ауыруының кейбір түрлерін, мысалы, шиеленіскен бас ауруы мүмкін. Жүктіліктің кейбір басқа белгілері бұл бас ауруларына әсер етуі немесе оларды күшейтуі мүмкін. Бас ауруын тудыруы немесе нашарлатуы мүмкін жалпы мәселелерге мыналар жатады: жүрек айну және құсу стресстің жоғары деңгейі нашар тамақтану төмен қант дегидратация ұйқының болмауы көру қабілетінің өзгеруі мигренді тудыруы мүмкін жарық сезімталдығы отырықшы өмір салты Сонымен қатар, жүкті әйелде тітіркенуді немесе бас ауруы сияқты белгілерді тудыратын кейбір қоздырғыш тағамдар болуы мүмкін. Бұл триггерлік тағамдар адамдар арасында әр түрлі болуы мүмкін, бірақ кейбір кінәлілерге сүт өнімдері мен шоколад жатады. Екінші және үшінші триместрлер Екінші және үшінші триместрлерде әйелде гормоналды өзгерістерге байланысты бас ауруы аз болуы мүмкін, өйткені ағза жүктіліктің осы кезеңіне дейін бұл өзгерістерге бейімделді. Алайда, кейбір әйелдер жүктілік кезінде гормоналды өзгерістерден бастың шиеленісуін бастан өткереді. Жүктіліктің кейінгі кезеңдерінде бас ауруы сияқты белгілер келесі себептерге байланысты болуы мүмкін: артық салмақ Жоғарғы қан қысымы бұлшықет күші нашар қалып жеткіліксіз ұйқы дұрыс емес диета Жүктілік кезіндегі гипертония Гипертония немесе жоғары қан қысымы көптеген жүкті әйелдер үшін жиі кездеседі. Кейбіреулерде преэклампсия деп аталатын ауру пайда болады, бұл әдетте қан қысымы қалыпты деңгейде болатын адам жүктіліктің 20 аптасынан кейін кенеттен жоғары қан қысымын көтергенде пайда болады. Ауруларды бақылау және алдын алу орталығы (CDC) АҚШ-тағы 25 жүкті әйелдің 1-інде преэклампсия дамиды деп есептейді. Преэклампсия көптеген медициналық төтенше жағдайлардың, соның ішінде ұстамалар мен инсульттердің қаупін арттырады. Бұл жағдай ұрыққа келетін оттегінің ағынын азайтуы мүмкін. Преэклампсияның кең таралған симптомы - бас ауыруы, ол басылмайды. Кейбір басқа белгілерге мыналар жатады: бұлыңғыр көру немесе дақтарды көру сияқты көрудегі өзгерістер жүрек айну немесе құсу салмақтың кенеттен өсуі асқазанның немесе іштің жоғарғы бөлігіндегі ауырсыну тыныс алудың қиындауы беттің немесе қолдың ісінуі Бұл симптомдар преэклампсияның кез-келген жағдайында болмайды, бұл жүктілік кезінде дәрігерге үнемі тексеріліп тұрудың маңызды себептерінің бірі. Белгілері Жүктілік кезіндегі бас ауруы әр түрлі жолмен көрінуі мүмкін. Мысалы, олар ауырсынудың әртүрлі типтері мен деңгейлерін тудыруы мүмкін. Медициналық тілмен айтқанда, бас ауруы негізгі немесе екінші дәрежелі болып табылады. Бастапқы бас аурулары денсаулық жағдайының симптомы емес, ал екінші дәрежелі бас ауруы аурудың себебі болған кезде пайда болады. Екінші дәрежелі бас ауруы әдетте бірқатар басқа белгілерге әкеледі. Төмендегі бөлімдерде жүктілік кезінде жиі кездесетін бас ауруының бірнеше түрі қарастырылады. Кернеудің бас ауруы Жүктілік кезіндегі бас ауруы кернеудің бас ауруы болып табылады. Шындығында, 2017 жылғы шолу Бас ауруы және ауырсыну журналы жүктілік кезінде пайда болатын барлық бас ауруларының 26% -ы шиеленісті бас аурулары екенін ескертеді. Кернеудің бас ауруы бастың жеңіл-орташа ауырсынуын тудырады. Көптеген адамдар ауырсынуды сезімталдықпен сипаттайды, олар басында тығыз жолақ бар сияқты. Мигреннің бас ауруы Мигреннің бас ауруы жүктілік кезінде де болуы мүмкін. Есептеулерге сәйкес, ауруы жоқ мигреннің бас ауруы жүкті әйелдердің 10% -ында кездеседі. Мигреннің бас ауруы көбінесе сәулеленуі мүмкін немесе пайда болмауы мүмкін пирсинг, пульсирленген ауырсынуға ұласатын күңгірт ауырсынудан басталады. Адам жарыққа, шуылға және кейбір иістерге өте сезімтал болуы мүмкін. Мигрень эпизодтары бас айналу немесе жүрек айну сияқты басқа белгілерді тудыруы мүмкін. Кластердің бас ауруы Кластердің бас ауруы басқа түрлерге қарағанда сирек кездеседі, олар жүктіліктің шамамен 0,3% -ында кездеседі. Кластердің бас ауруы, әдетте, бастың бір жағында және көздің айналасында қатты «шаншу» ауруын тудырады. Сондай-ақ, адам мұрынның бітелуі, көздің сулануы немесе аймақтың ісінуі сияқты кейбір басқа белгілерді байқауы мүмкін. Емдеу Көптеген жағдайларда үйдегі дәрі-дәрмектер жүктілік кезінде бас ауруын басуға көмектеседі. Тиімді болуы мүмкін кейбір үйдегі емдеу әдістеріне мыналар жатады: салқын немесе жылы компрессті сол жерге 10 минут бойы жағу бұлшықет кернеуін босату үшін жылы ванна қабылдау созылу йога, жүзу немесе тай чи сияқты жеңіл жаттығулар жасау жақсы қалыпта отыру немесе тұру экрандардан жиі үзілістер жасау күні бойы көп су ішу көп демалу басына жұмсақ массаж жасау қараңғы жерде демалу |