Хисобкунии шабонарузи ва солонаи нишондодхои техникиистифодабари аз руии таркиби харакаткунанда
 Скачать 349.51 Kb.
|
|
2. ҲИСОКУНИИ АРЗИШИ АСЛИИ ВОҲИДИ МАҲСУЛОТИ НАҚЛИЁТИ АВТОМОБИЛӢ АЗ РӮИ НАМУДИ ТАРКИБИ ҲАРАКАТКУНАНДА Арзиши аслӣ ё хароҷоти ҷорӣ аз хароҷоти тағйирёбанда, хароҷоти доимӣ ва музди меҳнати ронандагон бо иловапулиҳо иборат мебошад. Хароҷоте тағирёбанда хароҷоте номида мешаванд, ки аз ҳаҷми истеҳсолот, дар нақлиёти автомобилӣ аз гашти умумии автомобилҳо вобастагӣ дошта бо зиёд шудани гашти автомобил зиёд ва бо кам шудани он кам мегарданд. Ҳамчун қоида ба онҳо дохил мешаванд:
Хароҷотҳои доимӣ – қариб тағйир намеёбанд дар вақти гашти умумӣ. Ба он дохил мешаванд:
Хароҷотҳо бо сомонӣ ҳисоб карда мешаванд. Ҳисобкунии хароҷоти меҳнатӣ ва истифодабарӣ Хароҷоти тағйирёбанда.
 дар ин ҷо: Мкм – меъёри муваққатии хатсайрии сарфи сӯзишворӣ барои 100 км гашти умумӣ, л/100, ки аз тавсифи техникии автомобил бо истифодаи китоби дарсии НИИАТ гирифта мешавад; Мткм – меъёри сарфи сӯзишворӣ барои 100 т.км кори нақлиёт: Барои автомобилҳои бортии боркаш ва автопоездҳо, ки корро ба ҳисоби тонна-километр иҷро менамоянд, меъёрҳо ба 100 т.км вобаста ба намуди сӯзишвории истифодашаванда дар меъёрҳои зерин муқаррар шудаанд: бензин – 2л; сӯзишвории дизелӣ – 1,3л, гази моеи нафти (ГМН) -2,5л, гази сахти табиӣ – (ГСТ) – 2м3, ҳангоми қуввагирии газодизелӣ – 1,2м3 гази табиӣ ва 0,25л сӯзишвории дизелӣ. 1,05 – зариби, ки зиёдшавии харҷи сӯзишвориро дар вақти зимистон барои заруратҳои дохили гаражӣ ба назар мегирад; Нл – нархи 1 литр сӯзишворӣ (бо сомонӣ дар рӯзи иҷрокунии кори курсӣ вобаста аз нархҳои мавҷудаи бозорӣ қабул карда мешавад); Ся/ня – дар ҳолати будани ядак ё нимядак вазни он ба ҳисоби тонна.  
Одатан аз 10 то 15% аз хароҷот барои сӯзишворӣ (Хс) гирифта мешавад.   
Андозаи чархҳо аз замимаи 7 ва миқдори чархҳо бошад аз тавсифи техникии таркиби ҳаракаткунанда гирифта мешавад. Хароҷотҳо барои барқароркунӣ аз рӯи формулаи зерин муайян карда мешавад:  ,дар инҷо  ва  - мутаносибан нархи як дона чархи автомобил ё ядак;  -миқдори чархҳо;  - меъёри хароҷоти чархи автомобилӣ ба ҳисоби сомонӣ аз замимаи 8 гирифта мешавад.  
 дар ин ҷо: З – зариби ислоҳдарорӣ барои дараҷаи истифодабарӣ (ΙI дараҷа=>З=1); 1,26 – зарибе, ки ҷудокуниҳо барои музди меҳнат ва пардохтҳо аз музди меҳнатро ба ҳисоб мегирад: (25% ба Фонди ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ + 1% ба Фонди нафақа = умумӣ 26%);  - меъёри хароҷот ба қисмҳои эҳтиётӣ;  - меъёри хароҷоти масолеҳҳои истифодашаванда;  - меъёри пардохти музди меҳнат. Меъёрҳо бо истифода аз Замимаи 9 бо назардошти тағйирёбии нархҳо қабул карда мешавад. 
Усули ҳисоб кардан: аз рӯи суммаи адади сол  дар инҷо  - нархи як автомобил ва дар ҳолати бо ядак ё нимядак кор кардан нархи автомобил бо нархи ядак; Мист – меъёри истеҳлок;   Барои ин пеш аз ҳама меъёри истеҳлокро муайян менамоем. Меъёри истеҳлок бо фоизҳо аз На барои 1000 км гашт гирифта мешавад. Барои муайян намудани меъёри истеҳлок пеш аз ҳама бо истифода аз формулаи зерин муҳлати то ба таъмири асосӣ расидани таркиби ҳаракаткунандаро ба ҳисоби сол муайян мекунем, баъдан ҳосили ин формуларо бо рақами 1 ҷамъ менамоем.  дар ин ҷо  - гашти таркиби ҳаракаткунанда то таъмири асосӣ, ки аз Замимаи 10 гирифта мешавад;  - гашти умумии 1 автомобил дар як сол.  Суммаи адади сол 1)= 1+Хи    Хароҷоти доимӣ.
Аз тахмини 20-25% аз суммаи хароҷоти тағирёбанда гирифта мешаванд:   
   дар инҷо pт – нархи корбаъй барои 1 тонна; pт.км – нархи корбаъй ба 1 т.км, ки бо истифода аз китоби Справочные и нормотивные материалы по автомобильному транспорту бо назардошти тағйироти нархӣ қабул карда мешавад.
   дар инҷо Ссоат – тарифи як соатаи маоши ронанда, ки бо назардошти тарифҳои амалкунанда қабул карда мешавад; Мт – меъёри вақт барои 1т бор (аз шакли кузов, аз намуди бор, аз тарзи борпечонӣ, аз тарзи боркунӣ ва борфурорӣ), ки аз китоби Справочные и нормотивные материалы по автомобильному транспорту гирифта мешавад; Зи – зариби ислоҳдарорӣ барои синфияти бор. Тартибдиҳии арзишмуайянкунии (калкулятсия) арзиши аслӣ Харҷнома (смета) ва арзишмуайянкунӣ (калкулятсия) – ин ду тарзи гуруҳбандии ҳамон як хароҷотҳои ҷорӣ барои истеҳсоли маҳсулот мебошад. Натиҷаи ҷамъбасти харҷнома ва арзишмуайянкунӣ бояд якхела бошад. Арзишмуайянкунӣ тарзи гурӯҳбандиҳӣ аз рӯи аломати истеҳсолӣ номида мешавад. Арзишмуайянкунӣ барои ҳисобкунии арзиши аслии воҳиди маҳсулот хизмат мекунад. Моддаҳои арзишмуайянкунӣ ё гурӯҳҳои хароҷот:
Варианти якуми арзишмуайянкуниро ба мисли намунаи дар ҷадвали 2 овардашуда бо истифода аз формулаҳои 25 ва 26 ҳисоб ва тартиб дода мешавад. Ҷадвали 2 Якум варианти арзишмуайянкунӣ (калкулятсия)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||