курсовой работы. Пояс Запис. Ихтисос 136070103 Мошино ва дастгоои истесолоти коркарди
 Скачать 1.44 Mb.
|
|
Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Точикистон Донишгоњи техникии Тоҷикистон ба номи акад. М.С. Осимї Факултети « Технологияи инноватсионӣ» Кафедраи «Масолеҳшиносӣ, мошинҳо ва таҷҳизотҳои металлургӣ» Ихтисос: 1-360701-03 «Мошинҳо ва дастгоҳҳои истеҳсолоти коркарди нафт ва истеҳсолоти нафту химия» «Тасдиқ мекунам» мудири кафедра ________________________Гулов С.С. «___» ______________ 2022 сол. Супориш барои иљрои кори хатмкунии тахасусии бакалаврї Гадозода Навруз (насаб, ном ва номи падар) Мавзуъ: «Таҷдиди блоки атмосфери бо як колонаи ректификатсионӣ» Бо фармони донишгоњ тасдиќ шудааст аз «02»ноябри соли 2020 № 287-3/6 2. Мўњлати охирони тайёр намудани кор __15.06.2022с. 3. Маълумоти аввала барои њисоби кор: Маълумотҳои ҷамовардашуда дар рафти таҷрибаомӯзи пеш аз хатми бакалаврӣ. Истеҳсолнокӣ 30.000 кг/соат, аппаратхои контактй — филтри пластинкаи , ККФ 0,65. Маълумотҳои адабиётӣ 4. Мундариљаи кори хатм 4.1 Баррасии адабиёт оид ба проблемахои коркарди аввалияи нефть ва роххои бехтар намудани сутуни атмосфера. 4.2 Хусусиятхои ашьёи хом ва махсулоти тайёри колонаи ректификатсионӣ ЭЛОУ-АВТ. 4.3 Тавсифи схемаи технологии агрегати атмосфера. 4.4 Тартиб додани баланси моддии сутуни атмосфера. 4.5 Ҳисобкунии технологии сутуни атмосфера. 4.6 Хисобкунии механикии колонна баъди модернизация. 5.Номгўи маводњои графикї (бо нишондоди наќшањои асосї): 1. Намуди асосии сепаратори вертикалии газунефти. 2. Схемаи принсипалии таҷҳизоти намуди УПС-300 3. Намуди сепаратори горизонталии гидросиклони газунефти Схемаи технологии агрегати атмосфера. Намудҳои асосии сутуни атмосфера. 6 . Бахши бехатарӣ ва экологии 7. Қисми иқтисодӣ Санаи додани супориш 13. 03. 2022 Роњбар ________________________ (имзо) Супоришро ќабул намуд ________________ (имзо) Реферат Кори ниҳоии хатми бакалаврии тахассусӣ аз 78 саҳифа, 5 расм, 11 ҷадвал, 30 манбаъ иборат аст. ТАҶДИДИ БЛОКИ АТМОСФЕРИ БО ЯК КОЛОНАИ РЕКТИФИКАТСИОНӢ, СУТУНИ АТМОСФЕРА, РЕКТИФИКАЦИЯ, НАФТ, ФРАКСИЯ, НАСБ, ДАСТГОҲИ ТАМОС Дар кор маводҳои адабиётхо барои дида баромадани усулхои асосии коркарди аввалияи нефть ба фракцияхо интихоб ва тахлил карда шуда, регламентхои технологии агрегати атмосфераи агрегати ЦДУ-АВТ тахлил карда, хусусиятхои ашьёи хом ва махсулоти истехсолшуда дида баромада шудаанд. Максади кор - омухтани кори колоннам ректификатсионии блоки атмосфери ЭЛОУ-АВТ ва таҷдиди он пешниҳод гардидааст. Дар натиљаи тањќиќ равандњои асосии массагузаронї, љойгиркунии љўйборњои колоннањои дистилятсия ва навъњои онњо, самтњои коркарди нафт дида баромада шуданд. Схемаи технологии блоки атмосферам таҷҳизоти ЭЛОУ-АВТ, омӯхташуда хуччатхои нормативию корй, адабиёти таълимй оварда шуданд. Хисобхои технологи ва механикии колоннаи ректификатсионӣ гузаронда шуданд. Барои такмил додани колоннаи ректификатсионӣ, ки аз иваз кардани дастгоххои контактй бо дастгоххои самараноктар ректификатсионӣ иборат буд, як сохаи модернизация пешниход карда шуд.  Қисми графикӣ дар шаш варақ сохта шудааст, ки нақшаи асоси агрегати мавҷудаи атмосфера ва намуди умумии сутуни ректификатсионӣ атмосфериро дар бар мегирад. МАЗМУН Муқаддима 5 1 Баррасии адабиёти 6 Моҳияти софкорӣ (ректификатсия ) ва равандҳои кори дастгоҳи сутунӣ 6 1.2 Ҷойгиркунии плитаҳои сутунҳои ректификатсия ... 9 1.3 Модернизатсияи колонкаи ректификатсионии атмосфери ЭЛОУ-AВT 13 1.3.1 Интихоб ва асосноккунии модернизатсияи сутуни ректификатсиони атмосфераи таҷҳизоти ЭЛОУ-AВT 16 2 Қисми технологӣ 19 2.1 Хусусиятҳои ашёи хом, мавод ва маҳсулоти нимтайёр 19 2.2 Маҳсулоти истеҳсолшуда ва доираи онҳо 21 2.3 Тавсифи диаграммаи ҷараёни ҷараёни агрегати дистилятсияи атмосфера 26 2.4 Ҳисоби технологӣ 30 2.4.1 Тавозуни моддии сутуни 30 2.4.2 Баҳисобгирии моддии истеҳсолот 47 2.4.3 Ҳисоб ва интихоби таҷҳизоти технологи 50 3. Хисоб ва интихоби таҷҳизои технологӣ 52 3.1 Ҳисоб кардани қисмҳои мошин 52 3.2 Ҳисоб кардани дастгоҳ барои таъсири қувваҳои шамол 55 4 Бехатарӣ ва бехатарии муҳити зисти истеҳсолот 70 4.1 Талаботи асосии бехатарӣ барои кори насб ... 70 4.2 Таъсири агрегати дистилятсияи атмосфераи агрегати ЭЛОУ-AВT дар бораи муҳити зист 72 Хулоса 74  Рӯйхати адабиётҳоМУҚАДДИМА Коркарди нафт ин раванди бисёрмарҳалаи коркарди физико- химиявии коркарди нафти хом мебошад, ки барои истеҳсоли миқдори зиёди маҳсулоти муфид ба монанди (полимерҳо, рангҳо ва ғайра) ашёи хом мебошад. Дар айни замон вазифаи асосии саноати нефткоркунй ин чукуртар аз омухтани ва аз нав кор кардани нефт мебошад. Амики чукуртар коркарди нафт (ЧКН) нишондиҳандаест, ки самаранокии истифодаи ашёи хомро тавсиф мекунад. Мувофики нишондихандаи (ЧКН) барои ба даст овардани махсулоти иловагй микдори талафоти нафт мукаррар кардан мумкин аст. Арзиши (ЧКН) метавонад тавассути такмил додани корхонаҳои коркарди нафт, ҷорӣ намудани агрегатҳои нави муосир ва истифодаи технологияҳои пешрафта зиёд карда шавад. Азбаски яке аз тачхизоти асосии заводхои коркарди нафт (КН) агрегати электрикии намак тозакунандаи атмосфера-вакуумй (ЭЛОУ-АВТ) мебошад, ки барои ба фракцияхо чудо кардани нефть пешбинй карда шудааст, ба такмил додани завод аз колоннаи ректификатсиони атмосфера шуруъ кардан ба максад мувофик аст. Максади кори хатмии тахассус омухтани кори колоннаи ректификатсиони атмосфераи установкаи ЭЛОУ-АВТ ва пешниҳод кардани модернизацияи он мебошад. Барои ноил шудан ба максад вазифахои зерин ба миён гузошта ва хал карда шуданд: раванди ректификатсионӣ ва равандҳои кори аппаратхои колоннахо дида баромада шавад; хуччатхои илмиро оид ба масъалахои нав кардани колоннаи ректификатсиони атмосфераи установкаи ЭЛОУ-АВТ омухташуда, хисобхои технологи ва механикии колоннаи ректификатсиони -ро гузаронанд, накшахои схемаи технологии блоки атмосфераи установкаи ЭЛОУ-АВТ ва генералиро тартиб диханд. намуди сутуни ректификатсиони атмосферавиро тасвир намоянд.  ШАРҲ ВА ХУЛОС АҲОИ АДАБИЁТӢ 1.1 Мохияти ректификатсиони ва равандҳо кори дастгохи сутуни (калони) Раванди интиқоли масса ин равандест, ки дар он аз як марҳила ба марҳилаи дигар интиқол додани масолеҳ нақши асосиро мебозад. Қувваи пешбаранда ин фарқияти потенсиалҳои кимиёвӣ мебошад, ки дараҷаи дуршавии системаро аз ҳолати мувозинати динамикӣ тавсиф мекунад [1]. Интиқоли масса ин раванди аз як фаза ба дигараш гузаштани модда бо иртиботи мустақими онҳо дар самти ноил шудан ба мувозинат мебошад [2]. Процессхое, ки дар сутуни асосии атмосфера ба амал меоянд, ба ректификатсия асос ёфтаанд. Ректификатсия мукаммалтарин ҷудокунии омехтаҳои моеъҳо дар соҳоаи коркарди нефт мебошад. Раванд аз таъсири мутақобилаи такрории буғҳо бо моеъ - сард иборат аст, ки дар натиҷаи конденсатсияи буғҳо ба даст меояд. Раванди ректификатсия дар сутунҳои ректификатсия дар дастгоҳҳои махсус - плитаҳои ректификатсия ё бастаҳо гузаронида мешавад. Қувваи ҳаракатдиҳандаи раванди ислоҳкунӣ фарқияти байни консентратсияи воқеӣ ва мувозинати ҷузъҳо дар фазаи буғ, ки ба таркиби додаи фазаи моеъ мувофиқ аст [3]. Хусусияти асосии амалисозии ректификатсия аз он иборат аст, ки дар ҳар сатҳ (плиткаи контактӣ)-и сутун як вақт интиқоли массаи дутарафа ба амал меояд: аз як тараф, раванди бухоршавии якмоҳаи моеъи сабуктар ва хунуктар аз боло ба поён ҷорӣ мешавад. ба поён ва аз тарафи дигар, як конденсати буѓи (газ) вазнинтар ва гармтар аз поён ба боло боло меравад. Гармии конденсати буғ барои бухоршавӣ моеъ истифода мешавад. Дар натиља ба буғ ќисмњои сабуктару идоранашаванда ва камтар сабук ва камхарљ, яъне љузъњои вазнинтар ба моеъ мегузаранд. Қисми сутуни ректификатсия, ки дар болои воридшавии маводи ғизоӣ ҷойгир аст, сутуни консентратсияи ва қисми дар поён ҷойгиршуда сутуни дистилятсия номида мешавад. Дар ҳарду қисмати сутун як раванди ректификатсия сурат мегирад.   Аз болои қисми консентратсияи дар марҳилаи буғ, маҳсулоти мақсадноки тозагии зарурӣ, маҳсулоти ректификацияшуда хориҷ карда мешавад ва маҳсулоти дуюм, пасмондаи дистилятсия аз поёни сутун хориҷ карда мешавад. Як қисми маҳсулоти тайёр (ректификацияшуда) пас аз конденсатсия ба табақи болоӣ дар шакли обёрӣ (рефлюкс) бармегардад. Бо рефлюкси сард (тез) ба болои сутун дода мешавад, ҳарорати болои сутун назорат карда мешавад. Ҳамин тариқ, сифати маҳсулоти ректификацияшуда аз рӯи ҳарорати охири ҷӯш, аз рӯи миқдори ҷузъҳои баландҷӯш дар он муайян карда мешавад. Дар колоннахои мураккаб аксар вакт обьёрии шадид барои назорат кардани режими гармй ва ба вучуд овардани рефлюкс дар тамоми баландии колонка кифоя нест, бинобар ин обёрии гардишкунанда истифода мешавад. Балгамро аз пластинкаи нимкур ба воситаи насос гирифта, ба воситаи гармидиханда чорй карда, хунук карда, ба сутуни болои пластинкае, ки дар боло хобидааст, бармегардонад. Қисмҳои кандакории сутунҳои мураккаб ба дастгоҳҳои мустақил ҷудо карда мешаванд, ки сутунҳои рахнакуниро меноманд. Барои зиёд кардани консентратсияи ҷузъҳои баланд ҷӯшанда дар пасмондаҳои дистилятсияи нафт ба қисми поёнии сутуни дистилятсия агенти бухоркунанда (аксаран буғи об) ворид карда мешавад [4]. Таъсири инъекцияи буғи об чунин аст: • моеъи ҷӯшанда ба таври интенсивӣ омехта шуда, ба бухоршавии карбогидридҳои камҷӯшанда мусоидат мекунад; • сатњи бузурги бухоршавї ба вуљуд меояд, зеро ин раванд дар дохили футурњои зиёди буѓи об сурат мегирад; • фишори парсиалии карбогидридҳо ва мутаносибан нуқтаи ҷӯшиши карбогидридҳо паст мешавад [5]. Буғи об аз тамоми сутуни дистилятсия мегузарад ва бо маҳсулоти боло мебарояд ва ҳарорати интихоби фраксияро дар доираи то 20 ℃ паст мекунад. Буги обе, ки дар печьхо хеле гарм карда шудааст, ба сутун дар харорате, ки ба харорати ашьёи хоми додашуда баробар ё каме баландтар аст, истифода бурда мешавад. Суръати ҷараёни буғи об аз миқдори ҷузъҳои кандашуда, табиат ва шароити онҳо дар поёни сутун вобаста аст [6].
 Баланд шудани ҳарорати поёни сутун ё қисмати мувофиқи сутуни мураккаб боиси кам шудани таркиби ҷузъҳои камҷӯш дар боқимонда ва зиёд шудани интихоби фраксияҳо аз ашёи хом ё дар ин бахш мегардад. Гайр аз ин, зиёд шудани рефлюксхои гардишкунанда имкон медихад, ки кисми болоии колонна аз чихати бухор холй карда, таъминоти рефлюкси шадид кам карда, харорати пеш аз гармкунии ашёи хом зиёд карда шавад [10]. Баландшавии фишор дар колонна инчунин боиси баланд шудани нуқтаи ҷӯшиши карбогидридҳо ва аз ин рӯ, баланд шудани ҳарорати раванди ректификация мегардад, ки боиси зиёд шудани талафоти гармӣ мегардад; низ кам мешавад инчунин аниқии ҷудошави ба фраксияҳо кам мешавад. Зиёд кардани микдори буғи обе, ки ба поёни колонна дода мешавад, ба хадди муайян имкон медихад, ки амики интихоби дистилятхо аз ашёи хом зиёд карда шавад, дар сурате ки хамаи чизхои дигар баробаранд [11]. 1.2 Ҷойгиркунии ҷўйборҳои сутуни ректификатсионӣ Барои таъмини тамоси самарабахши марҳила, сутунҳои дистилятсия бо дастгоҳҳои дохилӣ муҷаҳҳаз карда мешаванд. Вобаста ба тарҳи ин дастгоҳҳо пайвастагии пайваста (дар сутунҳои печонидашуда) ва марҳила ба марҳила (дар сутунҳои ҷӯйбор) алоқаи фазаҳо сурат мегирад [12]. Дар сутунҳои табақаҳо дастгоҳҳои тамос ба таври уфуқӣ дар дохили сутун насб карда мешаванд. Сатҳи кории ҳама ҷўйборҳои дистилятсия аз моеъе, ки аз сутун равон аст, пур карда мешавад. Ин раванд ба ташкили ҷўйборҳо вобаста аст, ки дар он миқдори тавозуни моеъ ба табақи зеризаминӣ равон мешавад.Дар айни замон, дар саноат, лавҳаҳои алоқаро метавон тасниф кард: • аз рӯи усули аз табақ ба табақ интиқол додани моеъ; • усули таъсири мутақобилаи фазаҳои моеъ ва буғ (газ);  • характери парокандагии фазахои ба хам таъсиркунанда; • тарҳи дастгоҳ барои ворид кардани буғ (газ) ба моеъ. Аз рӯи усули интиқоли моеъ ҷўйборҳои дорои дастгоҳҳои махсуси интиқолдиҳанда ва ҷўйборҳои ноком фарқ мекунанд [13]. Ба чуйборхои колоннахои ретификатсионӣ чунин талабхо гузошта мешаванд: онхо бояд алокаи хуби байни моеъ ва бухоро таъмин кунанд, муқовимати пасти гидравликӣ дошта бошанд ва бо тағирёбии назарраси суръати ҷараёни буғ ва моеъ устувор кор кунанд. Тарелкаҳо бояд вазни сабук, тарҳрезии оддӣ ва истифодаашон осон бошанд. Дар сутунҳои ректификатсионӣ сарпӯш, ҷумбонидан, ҷўйборҳоисеткавӣ ва клапан васеътар истифода мешаванд [14]. • Тарелкаҳои сарпӯш дар муқоиса бо дигар навъҳои тарелкаҳо металлталаб ва мураккаб мебошанд; аз баъзе чихатхо нисбат ба конструкцияхои хозиразамон пасттаранд, вале ин гуна тарелкаҳои чуйборхо дар саноат васеъ истифода мешаванд. Кисми асосй capпуш бо кубур дар марказ мебошад. Ҳангоме ки буғ аз ҷойҳои сарпӯшҳо ҳубоб мешавад, дар табақ кафк ба вуҷуд меояд, ки дар болои он мубодилаи шадиди масса байни буғ ва моеъ ба амал меояд (расми 1) [15].  Расмӣ 1 Нақшаи ҷараёнҳои ҳосилшавии ҳубобдар тарелкаҳо Сарпӯшҳо мудаввар ва дарозрӯя (туннель) сохта мешаванд. Сарпӯшҳои мудаввар бештар маъмуланд. Онҳо дар навъҳои гуногун меоянд ва аз рӯи андоза, тарзҳои дар табақ ҷойгир кардан аз ҳамдигар фарқ мекунанд. Онҳо аз пӯлод, оҳан, мис ва алюминий. Сарпушхои пулодй, мисй ва алюминй штамп карда мешаванд, сарпушхои чуян рехта мешаванд. Сарпӯшҳои аз маводи ғайриметаллӣ, аз қабили сафол, пластмасса ва графит сохташуда низ истифода мешаванд [16].  • Табақҳо аз элементҳои S-шакл. Дар саноати коркарди нафт плитаҳое маъмуланд, ки аз элементҳои штампшакли S-шакл бо пластинаҳои охири пайвастшуда ва бо сӯрохиҳои трапецияӣ муҷаҳҳазшуда барои баланд бардоштани сатҳи тамос ҷойгиранд (расми 2).  Расмӣ 2 тарелкаҳои шакли - S -дошта Бартарии асосии онҳо соддагии тарҳрезӣ ва сахтии баланди элементҳои штампшуда мебошад [16]. • Табақи ҷумбонидан варақест, ки дар он сӯрохиҳои мудаввар ё рахнашакл бо диаметраш (паҳно) аз 3 то 10 мм кӯфта шудаанд. Буғ, ки ба сӯрохиҳо мегузарад, аз қабати моеъ футур мекунад. Моеъ ба воситаи қубурҳои пуроб ҷорӣ мешавад. Суръати буғ дар сӯрохиҳои ҷўйборҳои ҷумбонидан аз 10 то 12 м/с гирифта мешавад. Ҷўйборҳои гуногуни ҷумбонидан ҷўйборҳои тордор мебошанд, ки дар онҳо қубурҳои пуроб нест ва моеъ ба сӯрохиҳои тор ба сӯи буғ ҷорӣ мешавад [16]. Сӯрохиҳои плитаҳои ноком нисбат ба ҷумбониданҳо каме калонтаранд (расми 3).  Расмӣ 3 – элементи тарелкаҳои ғалбершакл Тарелкаҳои клапанӣ яклухт ё аз якчанд қисмҳо ҷамъ оварда шудаанд, ки дар онҳо сӯрохиҳои дароз ё сӯрохиҳои мудаввар мавҷуданд. Клапанҳо бо клапанҳои табақӣ пӯшидаанд ва сӯрохҳо мудавваранд. Клапанҳо фуҷур васл карда мешаванд ва аз ҷониби кронштейнҳо ба рӯи диск кафшер карда мешаванд. Вобаста ба фишори буғ, клапанҳо дар ҳудуди ҳудуди бо баландии кронштейнҳои нигоҳдорӣ муайяншуда ба баландиҳои гуногун мебароянд. Дискҳои клапан дар реҷаи динамикӣ кор мекунанд. Вобаста аз фишори буғ, ки тавассути сутун боло меравад, клапанҳо ба андозаи мувофиқ (одатан на бештар аз 10 мм) баланд мешаванд ва ба ин васила майдони қисмати озоди плитаро танзим мекунанд. Ин имкон медињад, ки суръати буѓ бо таѓйирёбии сарбории умумии сутун таќрибан доимї нигоњ дошта шавад, яъне рељаи бењтарини ректификация амалї карда шавад [17]. Конструксияи нигоҳдорӣ кронштейнҳо ва клапанҳои чунин аст, ки онҳо бо майл ба сатҳи ҷўйборҳо баланд карда мешаванд ва аз ин рӯ, буғҳо тавассути вазнини дар ҷӯйбор буда беҳтар ҷаббида мешаванд (расми 4). Барои баланд бардоштани самаранокии интиқоли масса, клапанҳоро бо слотҳои тангенсиалӣ таъмин кардан мумкин аст; бугхое, ки ба воситаи онхо мебароянд, клапанро давр мезананд.  Расми 4 - Сарпӯшҳои клапан: а - росткунҷа; б - мудаввар; 1 - клапан; 2 - кронштейн нигоҳдорӣ Нишондиҳандаи муҳими кори дискҳои клапан вазни ҳар як клапан мебошад, ки тавре интихоб карда мешавад, ки бо тағирёбии эҳтимолии борҳо, клапан дар доираи муайяни бардоштан кор кунад. Дар онхое чойхо, вакте ки тагйироти хеле калони борхо имконпазир аст, плитахо дар як вакт бо клапанхои вазнашон гуногун таъмин карда мешаванд. Дар чунин ҷўйборҳо ҳангоми бори кам клапанҳои сабук кушода мешаванд ва баъд бо зиёд шудани бор клапанҳои вазнинтар кушода мешаванд [18].   1 - кӯраи қубурӣ; 2 - сутуни боло; 3 - сутуни асосии атмосфера; 4 - сутуни устуворкунӣ; 5 - сепаратори газ (бак обёрї); 6 - конденсатор-яхдон; 7 - гармидиҳӣ; 8 - сутуни кандакорӣ; 9 - гармкунаки буѓї. Хатҳои: I - нафти хом; II - равғани тозашуда; III - гази хушк; IV - гази моеъ; V - бензини вазнин; VI - бензини устувор; VII - маҳсулоти тарафӣ; VIII - мазут; IX - об; X - буғи об; XI — обьёрй. Расми 5- Схемаи установкахои бухоркунии дукарата бо сутуни боло Табақҳои сарпушӣ дар муқоиса бо ҷўйборҳои сарпӯш, вазни камтар доранд ва майли камтар ба олудашавӣ, афзоиши интиқол, самаранокии интиқоли масса дар доираи васеи бори газ (буғ) ва моеъ доранд. Сутунҳои табақшакл бояд ба таври қатъӣ ба таври уфуқӣ насб карда шаванд, зеро сатҳи моеъ ҳангоми каҷ кардан аз як қисми муайяни сарпӯшҳо паст мешавад. Дар ин чо тобоварй ба гузаш-тани буг кам мешавад, ки дар натича чараёни асосии буг аз ин cap-хо мегузарад. Ин падида самаранокии пластинкаро хеле паст мекунад. Аз ин сабаб, каҷ шудани плитаҳо ва каҷшавии онҳо дар зери таъсири вазнинии худ ва вазнинии моеъ иҷозат дода намешавад [19].  | |||||||||||||||||||||||||