Ааа. Ісіктер (обыр) Шынайы ісіктерді зерттеумен медицинаны ертеден блек ылым болып блініп шыан саласы онкология

• Название: Ісіктер (обыр) Шынайы ісіктерді зерттеумен медицинаны ертеден блек ылым болып блініп шыан саласы онкология
• Дата: 21.09.2022
• Размер: 307.21 Kb.
• Имя файла: ²ñ³êòåð (îáûð) Øûíàéû ³ñ³êòåðä³ çåðòòåóìåí ìåäèöèíàíû? åðòåäåí á.docx
• Тип: Документы; #689805
• страница: 3 из 5

Жатыр мойны қатерлі ісігінің клиникасы

• 
  Ақ етеккір әртүрлі сипатты болуы мүмкін: сулы, қанмен боялған, иіссіз және нашар иісті.
  
• 
  Жатыр мойыны рагына жыныстық қатынастан соң, ауыр зат көтергенде, гинекологиялық зерттеулерден кейін және тағы да басқалар барысында пайда болатын қатынастық қанды бөлінулер тән.
  
• 
  Етеккір үзілісінен кейінгі жастағы әйелдерді жыныстық жолдарынан қанның бөлінуі.
  
• 
  Қатерлі ісіктің тік ішекке таралуы бастапқыда үлкен дәретте қанның бөлінуіне, сонан кейін саңылаудың пайда болуына ықпал етеді.
  

Жатыр мойны қатерлі ісігінің диагностикасында қазіргі кезде қолданылатын әдістер

• 
  Шағымдар
  
• 
  Анамнез
  
• 
  Жалпы қарау
  
• 
  Гинекологиялық зерттеу: жатыр мойнын айнамен қарағанда, мөлшерлері және деңгейлері әртүрлі, некрозды жаралы бөліктері бар қатерлі өсінділерді байқауға болады. Сынғыш қатерлі ісікті жаралардың көтерілген шеттері жақсы көрінетін сары түрі болады (Хробак белгісі – түтікті аспап батып кетеді, қанталайды).
  
• 
  Тік ішекті-қынапты зерттеу жатыр мойынының бейнесін, тығыздығын, қозғалғыштығын, сіңірлі аппаратының және жамбас үлпершесінің күйін анықтауға мүмкіндік береді.
  

Диагноз қоюдың қосымша әдістері

• 
  Цитологиялық және гистологиялық әдістер.
  
• 
  Кольпоскопия. Әдістің негізін қалаушы – Hinselmann (1928). Жатыр мойынының кілегей қабатын 15-30 есе үлкейтіп тиянақты қарау, қатерсіз өзгерістерді қатерлі ісіктерден дұрыс ажыратуға мүмкіндік жасайды. Кольпоскопия анықталған цитологиялық өзгерістерде процестің топографиясын айқындауға мүмкіндік береді және көзделген биопсияны орындау үшін маңызды бағыттаушы болып есептеледі. Кольпоскоптың бақылау өрісі жатыр мойынының қынапты бөлігінің беткейімен ғана шектелетіндіктен әдістеменің әрі қарай жетілдірілген түрлері – жарықтық және люминисцентті кольпоцервикоскопия, кольпомикроскопия маңызды орын алады.
  
• 
  Жапсарлас басқа мүшелердің (цистоскопия, ректороманография), несеп шығару жолдарының (экскреторлы урография, радиоизотопты ренография) күйлері зерттеледі, алыс метастаздардың бар-жоқтығы анықталады (кеуде қуысының рентгенографиясы, іш қуысы мүшелерінің УДЗ, ауырсынған белгіде – жамбас сүйектерінің рентгенографиясы).
  
• 
  Зерттеу барысында аймақты лимфа коллекторларының күйі радиоизотопты әдіспен, ал қажет болған жағдайда лимфография әдісі қолдананылады.
  

Жатыр мойны қатерлі ісігінің емдеу қағидалары

• 
  Біріккен сәулелік терапия әдісі;
  
• 
  Аралас терапия әдісі;
  
• 
  Хирургиялық емдеу әдісі.
  

0 сатысы (Ca in situ). Преинвазивті рак. Таңдау әдістері – электрхирургиялық (ДЭЭ – диатермоэлектрлі эксцизия), пышақты әдістермен орындалатын жатыр мойынының конус тәрізді эксцизиясы (конизация) немесе жатыр мойынының ампутациясы. Емдеу әдісінің радикалдылығы үш0ін конустын биіктігі 1,5-2 см болуы қажет. Алып тасталған препараттың құрамында эктоцервикстің барлық зақымдалған ұлпасы 1 см сау ұлпа болу керек және ол эндоцервикстің ¾ бөлігін қамтуы керек.

0 сатыда 50-ден асқан жаста, жатыр миомасы, аналық бездің ісігі қосарласқанда, ДЭЭ кейін 0 сатының рецидиві болған жағдайларда жатырдың қосалқылармен экстирпациясы орындалады.

Жатыр мойыны рагының I сатысы:

• 
  Жас әйелдерге (50 жасқа дейін) хирургиялық ем жатырдың қосалқылармен кеңейтілген экстирпациясы көлемінде – Вертгейм оперециясы жүргізіледі. Сол сияқты Вертгейм операциясы аралас емнің  компоненті ретінде жатыр мойынының рагы
  
• 
  жатырдың миомасымен,
  
• 
  жүктілікпен, қосалқылардың, сыртқы жыныстық мүшелердің қабынған дерттерімен,
  
• 
  қосалқылардың ісікті процестерімен,
  
• 
  сыртқы жыныстық мүшелердің даму ақауларымен (кемістіктерімен) жапсарлас болған жағдайда да қолданылады.
  

Жатыр мойыны рагының сәулелік терапиясының негізіне анатомиялық аймақтың концепциясы жатады, ол бойынша ісік әсерге аймақтық лимфа түйіндерімен және лимфа қайту жолдарымен бірге ұшырауы керек. Бірінші ретті ісікке жеткізілетін сәуле шығарудың терапиялық мөлшері қуысішілік гамма-терапиямен орындалады. Бірақ, жамбастын аймақтық лимфа түйіндер мен жатырдың дәнекерлеуші аппаратының латералды бөлімдері орналасатын қабырға маңайындағы бөлімдеріне терапиялық мөлшердің аздаған бөлігі ғана тиеді. Бірінші ретті ісіктегі және лимфогенді метастаздану аймағындағы терапиялық мөлшерлердің деңгейлерінің арасындағы диспропорцияны жою үшін қуысішілік сәулелендіру дистанциялық сәулелік терапиямен біріктіріледі.

Сәулелік терапиядағы асқынулар:
Жергілікті реакциялар – сәулеленген бөліктің эритемасы, жаралы өзгерістер де болатын цистит, ректит, жынысты-несеп жолдарының тыртықты жіңішкеруі, жынысты-несептік саңылаулар.
Жалпы реакциялар – орталық жүйке жүйесі қызметінің бұзылуы, лейкопения, лимфоцитопения, анемия (қан өндіру қызметінің бұзылуы).

Жатыр мойны рагының IV сатысы. Паллиативті сәулелік терапия, химиятерапиялық препараттар және симптоматикалық терапия тағайындалады. Химиятерапияның әсері төмен, жатыр мойны рагының рецидивтерінде және метастаздарында жүргізіледі.

Өңеш рагі (обыры)

Өңеш рагы – қатерлі, тіндер мен мүшелерді бұзып-жарып өсетін, өңешті тарылтатын, ыдырататын, метастаз беретін, ауыр интоксикация және прогресивті түрде арықтататын ісік.

Өңеш рагының этиологиясы:

• 
  Шылым шегу және алкогольді ішімдіктерді пайдалану кезінде;
  
• 
  Өте ыстық сусындар мен астарды қабылдау кезінде;
  
• 
  Баррет өңеш
  
• 
  Химилық фактор әсері;
  
• 
  Физикалық фактор әсері- иондалған сәуле.
  
• 
  Созылмалы өңеш аурулары химиялық күйіктен кейінгі тыртықтану, кардии ахалазиясында, рефлюксті-эзофагит;
  
• 
  Теміржетіспеушілік анемия;
  
• 
  Пламмер –Винсон ауруында
  

Өңеш рагының классификациясы (жіктелуі):

І.Ісіктік процестің таралуына байланысты:

1. 
   Өңеш-жұтқыншақтық.
   
2. 
   Мойындық.
   
3. 
   Жоғары кеуделік бөлім.
   
4. 
   Ретро-бифуркациялық.
   
5. 
   Субаортальды.
   
6. 
   Ортаңғы кеуделік бөлім
   
7. 
   Диафрагамаүсті бөлім
   
8. 
   Диафрагмальды бөлім.
   
9. 
   Абдоминальды бөлім.
   

II.  Макроскопиялық белгісі бойынша:

• 
  Инфильтративті  рак
  
• 
  Жаралы рак
  
• 
  Түйінді рак
  

III.Гистологиялық  көрінісі бойынша:

• 
  Жалпақжасушалы (түлейтін,түлемейтін)
  
• 
  Аденокарцинома
  

ІV.Таралуы бойынша:

• 
  Лимфогенді
  
• 
  Гемотогенді
  

Өңеш рагының даму сатысы:

1. 
   Өсу кезінде түйіннің көлемі 3см-ден аспайды,сырқат кілегейлі қабықшада дамиды,лимфа түйіндерінде метастаз жоқ.
   
2. 
   Өсу сатысы. Ісік бұлшық етке жетеді де метасдар бермейді(ІІ А),көлемі 5 см-ге дейін барады.Лимфа бездерінің бір-екеуінде метастаздар бар(ІІ В)
   
3. 
   Өсу сатысы. Ісіктің көлемі 5 см-ден асып, мүше қабырғасының түгел жарақаттануы,лимфа бездерінің метастазы көп болуы.
   
4. 
   Өсу сатысы. Ісік сау мүшелерге тараса(4А) лимфа бздерінің метастаздан қозғалмай қалуы, алыс мүшелердің жарақаттануы.
   

Клиникалық белгілері:

Жалпы клиникалық белгілері:

• 
  Салмақ жоғалту, кахексия.
  
• 
  Жалпыәлсіздік
  
• 
  Анемия.
  

Негізгі клиникалық белгілері:

Дисфагия – тағамның өңештен қиналып жүруі. Дисфагияның бес сатысын ажыратамыз:

• 
  I кезең – барлық тағам өтеді, бірақ қатты тағамды жұту жағымсыз сезімдер байқалады(қыжылдау, жырылулар, кейде ауырсыну).
  
• 
  II кезең – қатты тағамдар өңештен өтпей тұрып қалатындықтан сумен бірге ішеді.
  
• 
  III кезең –қатты тағам өтпейді.Науқас суйық және жартылай суйық тағаммен қоректенеді.
  
• 
  IV кезең – өңештен тек сұйықтық ғана өтеді.
  
• 
  V кезең –толық өңеш өтімсіздігі. Науқас жұтыну барысында сілекей өтпейді.
  

Тағамды  қабылдау кезінде регургитация байқалады, ауыздан жағымсыз иістің шығуы.

Гиперсаливация, сілекейдің көп бөлінуі.

Екіншілік  клиникалық белгілер:

• 
  Дауыстың өзгеріп,қарлығуы.
  
• 
  Горнер триадасы (миоз, пседоптоз, эндофтальм).
  
• 
  Жергілікті лимфа түйіндерінің ұлғаюы.
  
• 
  Брадикардия.
  
• 
  Жөтел ұстамалары, ентігу.
  
• 
  Құсу.
  

Диагностикалау:

1. 
   ЖҚА
   
2. 
   БХА.
   
3. 
   ЖЗА
   

Инструментальды зертеу әдісі

1. 
   Рентгенологиялық тексеру
   
2. 
   Эзофагоскопия  биопсиямен бірге.
   

Қосымша зерттеу әдісі

• 
  Копьютерлік томография
  
• 
  Бронхоскопия
  
• 
  Іш қуысының УДЗ
  
• 
  Лапароскопия
  

Өңеш обырының (рагінің) асқынуы

1. 
   Өңештік-трахеальді (бронхиальды) жыланкөз
   
2. 
   Өңеш ісігінің кеуде қуысындағы перфорациясы, медиастинит
   
3. 
   Плевральды қуыстағы ісік перфорациясы , плевра эмпиемасы
   
4. 
   Қан кету
   

Емі:

1. 
   Хирургиялық ем –эзофагэктомия (Льюис әдісі)
   
2. 
   Сәулелі терапия
   

Оперативті ем жолдары:

• 
  Льюис әдісі: Ішті жарады,іш қуысындағы мүшелердің жағдайын тексереді.Асқазанды жоғары кеуде қуысына көтереді,олүшін диафрагмадағы өңеш тесігін кеңейтіп,сол жерден өткіузге даярлайды.
  
• 
  Гарлок әдісі: солжақтың VІІ қабырға аралығынан кеуде қуысы жарылады,өңештің ортаңғы бөлігіжарақаттанған жержен сылынады да , қалған өңеш қалдығы және диафрагма тесігі арқылы жоғары көтерілген асқазан бір-бірімен тігіледі.
  
• 
  Савиных әдісі: іш қуысы жарылады,диафрагма кесіледі.Өңештің ортаңғы бөлігі іш қуысыарқылы жолмен сылынады да жоғарғы бөлігі мойын арқылы ортаңғы кеуде қуысында жіңішке ішекпен жалғасады.
  

Ісік лизис синдромы

Ісік лизисі синдромы (ІЛС) – ісік клеткаларының химиятерапиялық ем барысында жаппай жойылуы кезінде туындайды. Негізінен жедел лейкоз, жоғары дифференциялданған лимфомалардың емі кезінде дамиды.

Басқаша анықтама берсек, Ісіктер лизис синдромы онкологиялық ауруларды емдеу кезіндегі қауіпті асқыну. Бұл синдром Т- және В-лимфома, лейкоз және көбінесе солидті ісіктер кезінде клеткалардың тез пролиферациясынан пайда болады

Ісік клеткаларының бұзылуы нәтижесінде қан тамыр жүйесіне жасуша ішілік электролиттер (фосфор, кальций, калий), пурин дегидрадация туындылары (ксантиндер, гипоксантиндер, зәр қышқылы, т.б.), протеазалар. Зәрге ксантин, гипоксантиндер және зәр қышқылының көп мөлшерде түсуі нәтижесінде кристализация жүріп, олардың бүйрек каналшаларында шөгуі болады. Фосфор, кальций ерімейтін қосылыстар түзіп, бүйрек каналшалары мен капилляр тіндерінде шөгеді. Осының нәтижесінде гипокальцемия, олиго- және анурия, тіндік некроз туындайды.

Бұл бұзылыс қатерлі рак клеткаларын жоя және лизиске ұшырата отырып организмдегі басқа да витаминдер мен минералдар (калий, фосфор, зәр қышқылы, кальций) қанға көп мөлшерде өтіп оның организмнен шығуы бүйректегі осы процесті реттеу бұзылысына байланысты қиындайды. Осыдан бүйрек жетіспеушілігі, электролиттік дисбаланс, жүрек аритмиясы,тырыспа және өлімге алып келуі мүмкін.

Гипокальциемия гипомагнезияға әкеледі. Яғни ол жүйке-бұлшық ет өтімділігін және тегіс қаңқа бұлшықеттерін жиырылуының бұзылысына әкеледі (спазмофилия, қалтырау, жүрек соғу жиілігінің бұзылуы). Гипокалиемия – ісік лизисі синдромының ең қауіпті асқынуы. Оның 7,0 ммоль/л-дан асуы жүрек тоқтауына әкеледі.
Протеазалар мен прокоагулянттардың қан тамыр жүйесіне көп мөлшерде түсуі ауыр коагулопатияға әкеледі.