№
| Тест топшириги
| Тўғри жавоб
|
| Бир вақтнинг ўзида ҳам ягона яхлит деб қараладиган ҳар қандай объект, ҳам қўйилган мақсадларга эришиш манфаатларида бирлаштирилган турли элементлар мажмуи нима?
| *Тизим
|
| Тизимли тахлилнинг биринчи босқичи нима?
| *Масалани қўйилиши
|
| Ушбу ёндашув ўзига хос таҳлил усули бўлиб, у нафақат жараён негизини, балки уни бошқарувчи тизим ҳисобланади
| *Фикрлашнинг асосий типи
|
| Тизимли ёндошув нимага асосланади?
| *Тизим назариясига
|
| Тизимли таҳлилнинг объекти нима?
| *Муаммо ёки ҳодиса
|
| Тадқиқот тизимининг таҳлилий предмети нима?
| *Тизимнинг ўзи
|
| Тизим ва ҳодисаларнинг предмет соҳасини илмий нуқтаи назардан ўрганувчи илмий бўлим нима?
| *Предмет соҳа
|
| Иерархиклик белгисини яна қандай аташ мумкин?
| *Жойлашув
|
| Тизим бу элементлар йиғиндиси, уларни алоҳида ўзлари ҳам тизим сифатида қаралиши мумкин, бошланғич тизимлар умумий тизимнинг бир қисмидир, яъни тизим, тизим иерархияси қисми сифатида нима кўрилади?
| *Иерархиклик белгиси
|
| Интегратив хусусиятларнинг мавжудлиги тизим учун характерлидир, тизимда мавжуд бўлган, аммо унинг алоҳида элементларидан ҳеч бирига хос бўлмаган ёки уларнинг йигиндиси нима?
| *Яхлитлиликнинг функсионал белгиси
|
| Мавжуд элементлар орасидаги алоқалар тизим учун характерли (турли ҳар хил элементларни тўплаш тизим ҳисобланмайди) деб нимани аниқлаш мумкин?
| *Мавжудлилик белгиси
|
| Тизимларга мисоллар қайси жавобда тўғри кўрсатилган
| *Алоҳида қисм ва деталлардан тузилган техник қурилма, хужайралар мажмуасидан ташкил топган тирик организм, одамлар жамоаси, ишлаб чикариш корхонаси, давлат ва шу кабилар
|
| Тизим тушунчаси…
| *Тизимни ўзаро боғланган ва бир-бири билан таъсирлашувчи элементлар мажмуи
|
| Қисм тизимлари (тизим ости) нима деб аталади
| *Тизимнинг ўзаро боғланган бир қатор элементларидан тузилган қисмига
|
| Тизим элементлари деб нимага айтилади?
| *Тизимни ўзаро боғланган ва бир-бири билан таъсирлашувчи элементлар мажмуи
|
| Тизим элементларига мисоллар келтиринг?
| *Элементларининг табиати билан боғлиқ равишда физик, механиқ, химик, биологик, иқтисодий, кибернетик ва бошқалар
|
| Тизимларни қандай тизимларга ажратиш мумкин?
| *Детерминистик ва эҳтимолий тизимларга
|
| Детерминистик тизимлар...?
| *Аниқ топиладиган кўрсаткичларга эга бўлади
|
| Детерминистик тизимга мисоллар...
| *регуляторли музлатгич; тизим цехда дастгоҳларнинг жойлаштирилиш тизими, автобус маршрутлари тизими; факультет дарслари жадвали, компьютер, телевизор; йиғув автоконвейери
|
| Эҳтимолий тизимлар...
| *Корхона маҳсулотини статистик назорат этиш, материал-техник таъминоти тизими, аэропорт атрофида самолётлар ҳаракатини бошқарувчи тизим, энергетик тизим бошқаруви
|
| Тизимни ифодалашда қўлланиладиган математик моделнинг берилишига қараб уларни қандай синфларга ажратамиз?
| *Чизиқли ва чизиқсиз
|
| Тузилма деганда нимани тушунасиз?
| *Бу бутун объект элементларининг ўзаро муносабатларининг барқарор кўриниши
|
| Тизимни структураси бу...
| *тизимни алохида элементлардан тузилган, шу элемент орасида функцияларни таксимланиши билан ифодаланиладиган улар орасида узаро богликлиги бутунлигини таркибий кисмлардан ташкил топиш усуллари хакидаги конундир
|
| Неча хил синфдаги структуралар фаркланади?
| *Иерархик, ноерархик ва аралаш иерархия
|
| Аралаш структуралар бу...
| Иерархик ва мониерархик структураларни турли комбинацияларидир
|
| Декомпозиция бу...
| *Тизимнинг алоҳида бўлакларга тарқалиши
|
| Агрегирлаш бу...
| *Тизимнинг алоҳида бўлаклардан яратилиши
|
| Декомпозицияга мисол ...
| *Тизимнинг тепадан пастга йўналиши бўйича таҳлил қилади, қийндан осонга, бутундан бўлакга
|
| Агрегирлашга мисол...
| *Тизимнинг пасдан тепага бўлган йўналиши бўйича таҳлил қилади, осондан қийнга, бўлакдан бутунга
|
| Функционал ва таркибий таҳлил нимани англатади ?
| *Элементларнинг алгоритмларни тузилиши ва яратилган тизим учун талаблар шакллантириш имконини беради
|
| Генетик таҳлилда нима ўрганилади?
| *Тарихни таҳлил қилиш, вазият сабабларини, ҳозирги тендентсияларни, башорат қилишни имконини беради
|
| Тизим моделининг асосий хусусиятлари нималардан иборат?
| *Мақсадга йўналтириганлик, якунийлиги, соддалаштирилганлик, тахминийлиги, адекватлиги, кўргазмалилиги, рухсат берилганлилиги ва технологияга оидлиги каби хусусиятлар
|
| Тизимли ёндошиш мураккаб объектларни ўрганишнинг самарали тадқиқот йўналиши –.............га асосдир?
| *тизимли тахлилга
|
| Тизимнинг тахлили – бу ?
| *тизим элементлари ва унинг ташкилий тузилиши маълум бўлган ҳолда тизим амалга ошираётган функцияларни аниқлашдир
|
| Тизимли тахлилнинг усуллари тугри келтирилган жавобни топинг?
| *Мақсадлар дарахти, Ақлий ҳужум, Дельфи усули (Эксперт баҳолари усули), Морфологик усул, эксперимент усули
|
| Мосликни баҳолашга (conformity assessment) тугри таьриф берилган каторни топинг ?
| *Талабни бажарилишини бевосита ва билвосита аниқлаш
|
| Мосликни баҳоланиши уч функция кетма-кетлиги сифатида келади. Функциялар берилган каторни топинг?
| *«танлов», «аниқлаш» ва «текшириш ва мосликни тасдиқлаш»
|
| Шарҳлаш (интерпретация)-бу ?
| Маълум бир ҳолатнинг ёки ғоявий вазиятнинг талқини, шархи
|
| Интерпретация изланиш тилининг канака тахлилига асосланади ?
| *Семиотик
|
| Оптимал натижага эришиш учун нима килиш зарур?
| *Альтернативаларни бахолаш
|
| Тизимли таҳлил мураккаб муаммоларнинг тизимли методологиясини нималарга асосланиб ишлаб чикади?
| *Тизимли таҳлил мураккаб муаммоларнинг тизимли методологиясини тизимли ёндашув ва умумий айниятларга таянган ҳолда ишлаб чиқади
|
| Тизимли тахлил ........ турдаги янги илмий йўналиш хисобланади?
| *Интеграцион
|
| Шарҳлаш – бу?
| *Интерпретация
|
| Тизимли тахлил интеграцион турдаги янги илмий йўналиш бўлиб, канака методологияни ишлаб чиқади ?
| *Қарор қабул қилиш
|
| Структуравий ривожланмаган муаммоларини ечиш учун кайси баҳолаш усулларидан фойдаланиш иақсадга мувоффиқ?
| *Эксперт баҳолаш
|
| Тизимли таҳлил бу биринчи навбатда атрофдаги дунёни ва унинг муаммоларини бир сонияли манфаатлар ва интилишларнинг танлаб олинадиган фильтри орқали эмас, ...............................?
| *уларга алоқаси бўлган барча одамлар учун ечимларнинг оқибатларидан иборат бўлган ва муаммони тўлиқлигича ва бутун мураккаблигича кўришга имкон берадиган призма орқали тўғри қабул қилиш қобилиятидан ташкил топган фикрлашни тўғри ташкил этишдир
|
| «танлов», «аниқлаш» ва «текшириш ва мосликни тасдиқлаш» бу 3 та функция кайси бахоланишга тегишли?
| *Мосликни баҳоланиши
|
| Дельфи усули бу канака баҳолари усули хисобланади?
| *Эксперт баҳолари
|
| Ахборот хавфсизлиги соҳасида тизимли ёндошув ёрдамида ўрганиладиган муаммолар нималардан иборат?
| *Максимал даражада миллий ҳавфсизлик тузилмасининг таҳлили, ҳавф-хатар таҳлили ва уларни бартараф этиш чораларини ишлаб чиқиш
|
| Давлат бошқаруви соҳасида тизимли ёндошув ёрдамида ўрганиладиган муаммолар нималардан иборат?
| *Бюджет тайёрлаш, унинг бажарилиши ва сарфланишини назорат қилиш
|
| Иқтисодиёт соҳасида тизимли ёндошув ёрдамида ўрганиладиган муаммолар нималардан иборат?
| *Ишлаб чиқаришни, товар ишлаб чиқариш, бозордаги ҳолатни узоқ муддатли режалаштириш
|
| Таҳлил вақтида ташкилотнин ҳам ички, ҳам ташқи муҳити ҳисобга олган ҳолда фойдаланиладиган ёндошув қандай номланади?
| *Комплексли ёндошув
|
| Тизимнинг ахборот таъминоти бошқарувининг функсионал алоқаларини текширишда қайси ёндошувдан фойдаланилади?
| Инеграцион ёндошув
|
| Қайси турдаги ёндошувда, таҳлилни амалга оширишда кенглик диапазони, бошқарув эффективлигига таъсир қилувчи вазият туртки вазифасини бажаради?
| *Вазиятга асосан ёндошув
|
| Ташқи муҳит томонида юз берадиган ўзгаришларга тезкор жавоб қайтариш имкониятига асосланувчи ёндошув қандай номланади?
| *Инновацион ёндошув
|
| Ходим ўз иш фаолиятини ошириши , корхона бошқарувидаги рўлини англаши учун шароит яратиб бериш, қайси ёндошув мазмунига мос келади?
| *Хулққа оид ёндашув
|
| Тизимли – интеграллашган ёндошувнинг вазифаси нималардан иборат?
| *Унинг вазифаси тизим остинигина эмас, бутун бир тизимни яхшилашдан иборат
|
| Тизимли – бошқарув ёндошуви дейилганда нима тушунилади?
| *Тизим доимий равишда ўзига нисбатан ҳаракатга келтириш ҳаракатларини ҳис этади
|
| Тизимли – тузилмавий ёндошув дейилганда нима тушунилади?
| *Тизимнинг тўлиқлигини таъминлаш учун унинг таркибий тузилмаси элементлари, қисмлари ажралмас қисми ҳисобланади
|
| Ҳар бир тизим бошқа мукаммалроқ тизим элементини ўз ичига олади, шу вақтни ўзида паст даражадаги тизим ости элементларини ўзида акс эттирвчи ёндошув қандай номланади?
| *Тизимли – коммунитатив ёндошув
|
| Қуйидаги таърифлардан қайси бири тизимли – ахорот ёндошувига тегишли?
| *Ахборот – тизим элементларининг ўзаро алоқасини таъминлайди, ҳар бир элемент ахборот билан тўлиқ бўлади, тизим эса ташқи муҳит билан яхлит бўлади
|
| У ўзининг бошланиши, ўзининг яшаш ва вақти, тараққиёти ва юксалиши, қулаш ва якунига эгадир. Берилган таъриф қайси ёндошувга тегишли?
| *Тизимли – генетик ёндошув
|
| Ишлаб чиқаришни, товар ишлаб чиқариш, бозордаги ҳолатни узоқ муддатли режалаштириш, инвестицион лойиҳалаш, макроекономик бошқарув каби ўрганилувчи муаммолар қайси соҳага тегишли?
| * Иқтисодиёт соҳаси
|
| Маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш ва тўплаш, бошқарув тизимининг комплексли чораларини тузиш, бюджет тайёрлаш, унинг бажарилиши ва сарфланишини назорат қилиш. Берилган кетма – кетликдаги ўрганилувчи муаммолар қайси соҳага тегишли?
| *Давлат бошқаруви соҳаси
|
| Ҳавф - хатар таҳлили ва уларни бартараф этиш чораларини ишлаб чиқиш, максимал даражада миллий ҳавфсизлик тузилмасининг таҳлили, оптимал ташкил этилган бошқарув тузилмасида маблағ сарфини ўрганиш. Берилган кетма – кетликдаги ўрганилувчи муаммолар қайси соҳага тегишли?
| *Ахборот хавфсизлиги соҳаси
|
| Тизимли таҳлил тушунчаларидан интегратсион ёндошувга тўғри таъриф берилган жавобни кўрсатинг?
| *Тадқиқот ҳам вертикал (тизим бошқарувининг алоҳида элементлари ўртасида), ҳам горизонтал (маҳсулотнинг ҳар бир ҳаётий циклида) амалга оширилади
|
| Тизимли таҳлил тушунчаларидан норматив ёндошув моҳияти қайси жавобда тўғри келтирилган?
| *Функционал нормативларга режаларни қайта ишлашнинг тезкорлиги ва сифати, қуйи бўлимларнинг аниқ ташкил қилингани, оператив ҳисоб китоб ва назорат, ҳар бир тузилма қуйи бўлимида функсионал мажбуриятларининг қатъий тақсимланиши киради
|
| Тизимли ёндошув турлари тўғри келтирилган жавобни аниқланг
| *Тизимли – генетик, тизимли – ахборот; тизимли – коммуникатив, тизимли – бошқарув, тизимли – тузилмавий
|
| Тизим билан боғлиқ муаммоларни ечиш қайси ёндошувга асосланади?
| *Функционал ва тузилмавий
|
| Элементлар орасидаги ички богланишлар қандай булиши мумкин?
| *Горизонтал, вертикал
|