Артериалық гипертензия – артериялық қан қысымының (АҚ) тұрақты 140/90 мм с.б. жоғары көтерілуі
| Артериальная гипертензия– стойкое повышение артериального давления (АД) более 140/ 90 мм рт.ст..
| Arterial or systemic hypertension - is increase in arterial blood pressure (BP) more than 140/90 mm of Hg)
|
Біріншілік артериялық гипертензия – ағзалар мен жүйелердің органдық біріншілік зақымдануына байланыссыз артериялық қан қысымының көтерілуімен дамитын ауру.
| Первичная артериальная гипертензия - заболевание, при котором повышение артериального давления не связано с первичными органическими повреждениями органов и систем.
| Primary arterial hypertension (essential hypertension, hypertonic disease) – is disease at which increase in arterial blood pressure is not connected with primary organic damages of organs and systems
|
Екіншілік артериялық гипертензия – артериялық қан қысымының көтерілуі бүйрек, эндокриндік жүйе, жүйке жүйесі қызметінің бұзылыстарын көрсететін симптом.
| Вторичнаяартериальнаягипертензия – повышениеартериальногодавления – симптомнарушенияфункциипочек, эндокриннойсистемы, нервнойсистемы
| Secondary arterial hypertension – increase in blood pressure is a symptom of renal, endocrine or neural diseases
|
Бүрйректік артериялық гипертензиялар. Бүйректің туа және жүре пайда болған ауруларында (даму ақаулығында, гломерулонефрит, пиелонефрит және т.б.) жалпы қанайналым бұзылыстарымен (вазоренальді немесе реноваскулярлы артериалдық гипертензия) және бүйрек паренхимасының зақымдануымен (ренопаренхиматозды немесе ренопривті артериялық гипертензия) жүреді.
| Нефрогенные артериальные гипертензии. Возникают при врожденных или приобретенных заболеваниях почек (аномалии развития, гломерулонефрит, пиелонефрит и др.), сопровождающихся расстройствами регионарного кровообращения (вазоренальная или реноваскулярная артериальная гипертензия) и поражением почечной паренхимы (ренопаренхиматозная или ренопривная артериальная гипертензия).
| Renal arterial hypertension. There are congenital or acquired kidney disease (abnormal development of glomerulonephritis, pyelonephritis, etc..), Accompanied by regional circulation disorders (renovascular or renovascular hypertension) and lesions of the renal parenchyma (Renault parenchymal or renoprival hypertension).
|
Эндокриндік артериялық гипертензиялар мынадай аурулар кезінде көрінеді: феохромоцитома, біріншілік альдостеранизмде, Иценко-Кушинг ауруы мен синдромында және тиреотоксикозда.
| Артериальные гипертензии эндокринного происхождениявыявляются главным образом при следующих заболеваниях: феохромоцитоме, первичном альдостеронизме (синдром Конна), болезни и синдроме Иценко-Кушинга, тиреотоксикозе
| Arterial hypertension endocrine origin detected mainly in the following diseases: pheochromocytoma, primary aldosteronism (Conn's syndrome), disease and syndrome of Cushing, thyrotoxicosis
|
Гемодинамикалық гипертензия. Жүректің немесе ірі қантамырларының өзгерулері нәтижесінде пайда болады. Жиі пульстік қысымның ұлғаюымен жүретін систолалық гипертензия дамиды. Кейбір жағдайларда (аортаның коарктациясы, бейспецификалық аортоартериит) гипертензия жергілікті болып табылады, басқа жағдайларда (қан тамырлары эндотелийінің барорецепторлық аймақтарының дерттік үдеріске ұшырауы кезінде) жүйелік сипатта болады.
| Гемодинамические гипертензии. Возникают в результате изменений в сердце или крупных сосудах. Чаще развивается систолическая гипертензия с увеличением пульсового давления. В одних случаях (коарктация аорты, неспецифический аортоартериит) гипертензия является региональной, в других (при вовлечении в патологический процесс барорецепторных зон эндотелия сосудов) - носит системный характер.
| Hemodynamic hypertension. Resulting from a change in the heart or major blood vessels. Most developing systolic hypertension with increasing pulse pressure. In some cases (coarctation of the aorta, nonspecific aortoarteriit) Hypertension is a regional, in the other (with the involvement in the pathological process pressosensitive vascular endothelial zones) - is systemic.
|
Артериялық гипотензия. Артериялық қысымның бастапқыдан/әдеттегі мәнінен 20%-дан артыққа төмендеуі немесе абсолюттік санмен алғанда систолалық қысымның 90 мм сын. бағ. төмен болуы.
| Артерияльная гипотензия— снижение артериального давления более, чем на 20 % от исходного/обычных значений или в абсолютных цифрах — ниже 90 мм рт. ст. систолического давления.
| Artery hypotension - lowering blood pressure by more than 20% of the original / normal values, or in absolute terms - less than 90 mm Hg. Art. systolic blood pressure.
|
Альдостерон-негізгі
минералокортикостероидтық
гормон. Минералокортикоидтар бүйрек өзекшелерінде натрий катиондарының, хлор аниондарының кері сіңірілуін күшейтеді және бір мезетте калий катиондарының экскрециясын күшейтеді, сондай-ақ тіндердің гидрофильділігін (тіндердің су ұстау қабілетін) арттырады, судың және натрийдің қан тамырларынан тінге өтуіне ықпал етеді.
.
| Альдостерон-основной
минералокортикостероидный
гормон.
Минералокортикоиды вызывают усиление канальцевой реабсорбции катионов натрия, анионов хлора и одновременно усиливают канальцевую
экскрецию катионов калия и повышают гидрофильность тканей (способность тканей удерживать воду), способствуют переходу жидкости и натрия из сосудистого русла в ткани
| Aldosterone, the main corticosteroid mineral hormone. Mineralocorticoid cause amplification of tubular reabsorption of sodium cations, anions of chlorine, and at the same time strengthen the tubular cations and potassium excretion increased hydrophilicity of tissue (water-holding ability of tissues) and promote the transition of the liquid sodium from the vascular tissue.
|
Кортизол – бүйрек үсті безінің қыртысты затының гормоны. Кортизолдың артық өндірілуі кезінде, организмде натрийдің ұсталынуы, ісінулер және гипокалиемия байқалады; кальцийдің теріс балансы қалыптасады. Кортизол басқа гормондардың қантамырларын тарылтатын әсерін күшейтеді, диурезді арттырады.
| Кортизол - гормон коры надпочечников. Кортизол при избыточном его образовании наблюдается задержка натрия в организме, отёки и гипокалиемия; формируется отрицательный баланс кальция. Кортизол потенцирует сосудосуживающее действие других гормонов, увеличивает диурез.
| Cortisol - the hormone of the adrenal cortex. Cortisol at excess of its formation is observed sodium retention, edema, and hypokalemia; formed a negative calcium balance. Cortisol potentiates the vasoconstrictor effect of other hormones, increases diuresis.
|
Коллапс – қан қысымының күрт төмендеуімен және өмірлік маңызды органдардың қанмен қамтамасыз етілуінің нашарлауымен сипатталатын өмір үшін қауіпті жағдай.
| Колапс (от лат. collapsus — упавший) — угрожающее жизни состояние, характеризующееся падением кровяного давления и ухудшением кровоснабжения жизненно важных органов
| Collapse (from the Latin collapsus -. Fallen) - a life-threatening condition characterized by a fall in blood pressure and deterioration of the blood supply to vital organs
|
Сілейме – өте күшті тітіркендіргіштердің әсеріне жауап ретінде дамитын және жүйке жүйесінің өмірлік маңызды қызметінің, қанайналымының, тыныстың, зат алмасуының және басқа да кейбір қызметтердің үдемелі бұзылыстарымен жүретін патологиялық үдеріс.
| Шок (от англ. shock — удар, потрясение) — патологический процесс, развивающийся в ответ на воздействие чрезвычайных раздражителей и сопровождающийся прогрессивным нарушением жизненно важных функций нервной системы, кровообращения, дыхания, обмена веществ и некоторых других функций
| Shock (from the English shock -. Impact, shock) - a pathological process that develops in response to stimuli, and is accompanied by extraordinary progressive violation of the vital functions of the nervous system, blood circulation, respiration, metabolism, and other functions
|
Эндотелин –
21 аминқышқылдарынан тұратын, қан тамырлық гемостазда өте маңызды рол атқаратын қан тамырларын тарылтатын пептид. Ол ангиотензин II-ге қарағанда 10 есе белсендірек.
| Эндотелин — сосудосуживающий пептид из 21 аминокислоты, играющий ключевую роль в гомеостазе кровеносных сосудов. Он в 10 раз более активен, чем ангиотензин II.
| Endothelin - vasoconstrictor peptide of 21 amino acids, plays a key role in the homeostasis of the blood vessels. It is 10 times more potent than angiotensin II.
|
Ангиотензин-II – қантамырларын тарылтатын, қан қысымын жоғарылататын және бүйрек үсті безінің қыртысты затынан альдостеронның қанға шығуына әкелетін гормон.
| Ангиотензин-II — гормон, который вызывает вазоконстрикцию (сужение сосудов), повышение кровяного давления и высвобождение другого гормона альдостерона из коры надпочечников в кровоток
| Angiotensin-II - a hormone which causes vasoconstriction (narrowing of blood vessels), increased blood pressure and release of another hormone aldosterone from the adrenal cortex in the bloodstream
|
Азот оксиді немесе эндотелийлік қан тамырларын кеңейтетін фактор, организмде оттегінің және НАДФ, азот оксидінің синтаза ферментінің қатысуымен аргининнен синтезделеді. Қан тамырларының эндотелийі азот тотығын өзін қоршаған тегіс салалы ет жасушаларының босаңсуына дабыл ретінде пайдаланады, ол қан тамырларының кеңеюіне және қан ағысының ұлғаюына әкеледі.
| .Окись азота или эндотелиальный сосудорасширяющий фактор, синтезируется в организме из аргинина при участии кислорода и НАДФ
ферментом синтазой оксида азота. Эндотелийкровеносных сосудов использует окись азота в качестве сигнала окружающим гладкомышечным клеткам расслабиться, что приводит к вазодилатации и увеличению кровотока.
| Nitric oxide or endothelial vasodilator, synthesized in the body from arginine with the participation of oxygen and NADPH enzyme nitric oxide synthase. Vascular endothelium uses nitrous oxide as a signal surrounding smooth muscle to relax, resulting in vasodilation and increased blood flow.
|
Простагландин Е2майда қан тамырларынан бөлінген эндотелий жасушаларынан, бүйректің милы қабатының аралық жасушаларынан ( Zusman, 1977 ) және бүйректің тік өзекшесінің эпителий жасушаларынан босап шығады, көптеген қан тамырларына кеңейткіш әсер береді.
| Простагландин Е2высвобождается
эндотелиальными клетками, выделенными измикрососудов,
интерстициальными клетками мозгового слоя почки ( Zusman, 1977 ) и эпителиальными клетками прямого почечного канальца, оказывает
сосудорасширяющее действие на большинство сосудов.
| Prostaglandin E2 is released endothelial cells, isolated from microvessels cerebral interstitial layer kidney cells (Zusman, 1977) and epithelial cells of renal tubule forward, exerts vasodilator effect on most vessels.
|