курсовая. УММ Стандарттау (30л) ,2015. Пнні ОУдістемелік кешені 5В073200 Стандарттау, сертификаттау жне метрология (салалар бойынша) мамандыы бойынша Стандарттау пнінен ОУдістемелік материалдар

• Название: Пнні ОУдістемелік кешені 5В073200 Стандарттау, сертификаттау жне метрология (салалар бойынша) мамандыы бойынша Стандарттау пнінен ОУдістемелік материалдар
• Анкор: курсовая
• Дата: 02.06.2022
• Размер: 0.82 Mb.
• Имя файла: УММ Стандарттау (30л) ,2015.doc
• Тип: Документы; #565910
• страница: 10 из 13

Оңтүстік-Шығыс Азия елдері халықаралық ассоциациясы(АСЕАН)

Оңтүстік-Шығыс Азия елдері Халықаралық Ассоциациясы 1994 жылы Стандарттау мен сапажөніндегі кеңесу комитетін қүрды. Бүл аймақтық үйымның қүрамына АСЕАН мүше-ел-дер - Малайзия, Таиланд, Индонезия, Сингапур, Филиппин, Бруней Дарусалам, Вьетнам стандарттау және сертификаттау жөніндегі үлттық үйымдары кіреді. Осы елдердің сауда-енер-кәсіп палаталары комитетке мүше. Аталған елдердің копші-лігінің үлттық стандарттауы мен халықаралық стандарттарды пайдалануы өте жоғары деңгейде.

Малайзияда стандарттау жоніндегі үлттық үйым - Малай-зиялық стандарттар мен онеркәсіптік зерттеулер институты (СИРИМ) 1975 жылдан бар. СИРИМ озінің статусы бойынша-акционерлік қоғам қүқығындағы ассоциация, бірақ акцияның негізгі иесі малайзия үкіметі. СИРИМ басшылығымен Малай-зияда үлттық стандарттау мен сертификаттау жүйесі қүрылды.

СИРИМ-нің негізгі міндеттері:

- сауда мен енеркәсіпке ықпал ету үшін стандарттауды әрі қарай дамыту мен жетілдіру;

- адам өмірі мен денсаулығы үшін енім қауіпсіздігін қам-тамасыз ету;

- стандарттарды енгізу бойынша енеркәсіптік кәсіпорын-дарға кеңес беру;

- жаңа технология теңірегінде ғылыми- зерттеулер жүргізу;

- ИСО және МЭК халықаралық стандарттары туралы ақ-параттармен онеркәсіп аумағын қамтамасыз ету және оларды үлттық ретінде қабылдауға ықпал ету.

СИРИМ стандарттау жөніндегі халықаралық үйымға Малайзияның атынан қатысады, оның басшылығымен елде МЭК-тің электрондық және электртүрмыстық жабдықтар қауіпсіздігі бойынша негіз қалаушы стандарттары енгізілді. Барлық қолданыстағы осы сала енімдері үлттық стандарттары МЭК стандарттарымен үйлестірілген. Ол осы өнімдердің қарқынды жетілуіне ықпал етуде.

БСҮ бағалауынша Малайзия 90-шы жылдары әлемдік сауданың 25 кошбасшыларының бірі болды. Бүған көп дәрежеде сынау зертханаларын аккредиттеу жүйесін жасауы, экспорттық өнімдерді сертификаттау, 9000 сериялы ИСО стандарттарына сәйкестенуге сапаны қамтамасыз ету жүйесін сертификаттаулар ықпал етті.

Таиландтың стандарттау және сертификаттау жөніндегі үлттық органы - Тайланд өнеркәсіп стандарттары институты (ТИСИ) әз қызметтерін айрықша үйымдастырумен ерекше-ленеді. Ол стандарттау жүмыстарының барлығын (жоспар-лаудан қабылдауға дейін) атқарады. ТИСИ стандартты бе-кітетін өнеркәсіп министрлігінің қүрылымдық болігі. Стандарт жобасы мәтін бойынша, сондай-ақ техникалық талаптар бойынша да мүдделі жақтардың толық келісуінен кейін ғана қабылданады. Келісу бойынша барлық жүмыстарды ТИСИ жүргізеді. Тайланд үкіметі түрлі сала әнімдерін үлттық стандарттар талаптарына толық сәйкес болғанда ғана сатып алып, үлттық стандарттауға кемек жасайды. ТИСИ және де онім сәйкестігін сертификаттауға жетекшілік жасайды, сонымен қатар сынауды тікелей институт және онын тапсырысымен өнеркөсіп және университетзертханаларыжүргізеді. Елде 10 сертификаттау жүйесі қызмет етеді.

Индонезияда стандарттау женіндегі үлттық үйым - Ин-донезия стандарттау жөніндегі Үлттық Кеңесі(ИСС) 1984 жылы Президент Декретімен қүрылды.

Кеңес міндеттеріне мыналар жатады:

- стандарттау мен сертификаттау жөніндегі түрлі үйымдар жүмыстарын, сондай-ақ стандарттау бағдарламаларын үй-лестіру;

- стандарттау және метрология төңірегінде үлттық саясат өзірлеу және Президентке сәйкес үсыныстар беру;

- әзірлеуге қатысқан барлық тараптар консенсусқа жеткен-нен соң үлттық стандартты қабылдау;

- әлемнің метрологиялық орталықтарында үлттық эталон-дарды дүрыстау және үлттық дүрыстау тәртіптерін жоспарлау.

ИСС халықаралық үйымдарға Индонезия атынан қатыса-ды, бірақ сынау зертханалары мен сертификаттауды аккре-диттеу оның қүзыретіне кірмейді.

Барлық үлттық үйымдар - Стандарттау және сапа жөніндегі кеңес беру комитетіне мүшелер мемлекеттік болып келеді және олардың жүмыстарын мемлекет (өздігінен қаржыландырылатын СИСИР- Сингапур үлттық стандарттау жөніндегі үйымнан басқа) қаржыландырады.

АСЕАН елдерінің іс жүзінде барлық үлттық стандарттары ерікті сипатта (Малайзияда 100%, Индонезия, Тайланд - 97, Филиппиндерде - 95, Сингапурда 91 %). Техникалық заңның тура әсері ету жағдайында ғана стандарттар міндетті статуста.

АСЕАН барлық елдері 9000 сериялы ИСО стандарттарын қабылдады. Сингапур көрсетілетін қызмет сапасын басқару жөніндегі 14000 сериялы ИСО стандартын енгізуде.

АСЕАН-ға мүше-елдер Стандарттау жөне сапа жөніндегі кеңес беру комитетінің басқаруымен аймақтық стандарттауға комақты үлес қосты. Комитет қызметтері стандарттау мен сапа жөнінде стандарттаудың жалпы мәселелерін, өнеркәсіптің мемлекеттік және жеке секторларында стандарттаудың көптеген нақты мәселелерін, осы сала жүмыстарын ақпараттық қамтамасыз етулерін қамтиды.

Панамерикандық стандарттар комитеті (КОПАНТ)

Панамерикандық стандарттау комитеті 1961 жылдан жү-мыс атқарып келеді. Комитет - Аргентина, Боливия, Бразилия, Чили, Колумбия, Коста-Рика, Эквадор, Доминикам респуб-ликасы, Мексика, Панама, Парагвай, Перу, Тринидад-Табого, Уругвай, Венесуэла үлттық үйымдарын, сондай-ақ басқа елдер

- Коста-Рика, Сальвадор, Гватемала, Гондурас жөне Никарагуаның аймақтық үйымдарын біріктіреді.

Үйымның басты мақсаты - аймақтық саудадағы техника-лық кедергілерді жою. КОПАНТ осы мақсатқа жетуді - аймақтық стандарттарды әзірлеу мен кеңінен қолдануда ынты-мақтастықты дамыту, ғылыми-техникалық прогресс жетістік-терін іске асыру қүралы ретінде стандарттауды насихаттаудан; үлттық стандарттау бағыттарындағы мәселелерді таңдауға ықпал етуден; ИСО мен МЭК жүмыстарына латынамерика-лық елдердің белсенді қатысуы мен халықаралық үйымдар талаптарымен аймақтық нормативтік қүжаттарды жоғары мүмкіндікке үйлестіруге ықпал етуден көреді. КОПАНТ бүл бағытта аймақтық стандарттауды халықаралық стандарттар қамтылмаған аймақтарға немесе ерекше аймақтық норма мен ережелер орнатуды керектігіне байланысты қолдануды қажет санайды.

КОПАНТ-тың үйымдастырылу қүрылымы дәстүрлі. Оның басында барлық мүше-елдер болатьш жоғары орган

- Бас ассамблея. Атқару кеңесі, Атқарушы хатшы және Техникалық үйлестіру хатшылығы үш жылға сайланады. Жүмыс органдарына - қызметтері арнайы комиссиямен (даму, заңдар мен регламенттер, сертификаттау мен сәйкестік белгілер, қаржы, метрологця бойынша) үйлестірілетін техникалық комитеттер жатады.

Сондай-ақ, КОПАНТ-тың қызметі мүше-елдердің үлттық үйымдары жүмыстарын жетілдіру, атап айтқанда, стандарттау жоніндегі үлттық органдар қызметкерлерін оқыту мен білік-тілігін көтеру.

Аймақ мемлекеттерінің өлшемнің метрлік жүйесін қабыл-дауын үйымдастыру мен оған көшуге ықпал етуі - КОПАНТ-тың ең қомақты еңбегі.

1975 жылға КОПАНТ-қа Американдық үлтгык стандарт институты катысты.

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

1Стандарттау жөніндегі Халықаралық ұйымдарды атаңыз?

2Стандарттау жөніндегі өңірлік ұйымдарды атаңыз?
Ұсынылатын әдебиет:
1«Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңы.2000ж.

2 Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г. - 450 с.

3 Е.М. Лифиц Основы стандартизации, метрологии и сертификации. М.: Юрайт, 2000 г. - 465 с.

4 Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов. Под ред. Проф. В.А.Швандера. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000 г.- 487 с.

5 Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қызылорда, «Тұмар», 2007 ж. – 224 б.

3 ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАР
Тәжірибелік сабақ № 1,2

Тақырыбы: Кіріспе. Стандартау негіздері. Сапа туралы түсінік

Сабақтың мақсаты: Стандарттау, сертификаттау және метрология жұмыстарының негізгі мақсатын анықтау және оның негізгі элементтерін меңгеру.

Жұмысты орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар:

1. «Сапа» терминіне анықтама беріңіз.

2. Сапа ұғымының негізгі элементтерін сипаттап беріңіз.

3. Сапаға қойылатын талаптарға сипаттама беріңіз.

4. Келесі ұғымдарына түсініктеме беріңіз: өнім, процесс, көрсетілетін қызмет, беруші, дайындаушы, қауіп-қатер, өнімнің және процестердің қауіпсіздігі, өнімнің өмірлік циклі.

Бақылау сұрақтары:

1. Стандарттау саласында негізгі объектілер қандай?

2. Сапаның элементі – қажеттілік, оның негізгі сатылары қандай?

3. Сапа элементі – көрсеткіштердің қандай түрлерін білесіздер? Оларға түсініктеме беріңіз.

4. Тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге қандай талаптар қойылады?

5. Міндетті талаптар құрамын анықтағанда қандай жағдайларды ескеру қажет?

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Негізгі:
   
   1. 
      Акишев К., Дарибаева Г. Стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау/ Астана: Фолиант, 2008 – 12-15, 19-26 б.
      
   2. 
      Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау / Қызылорда: Тұмар, 2007. – 5-13, 33-38б.
      
   3. 
      Каржаубаев К.Е. Стандарттау, сертификаттау және менеджмент жүйелері/ Алматы: Нур-Принт, 2011. – 8-25б.
      
   4. 
      Асқаров Е.С. Стандарттау, метрология, сертификаттау және сапаны басқару/ Алматы: Экономика, 2013 – 4-7б.
      
   5. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Никифоров, А.Д. - 2005 – 7-43с.
      
   6. 
      Метрология, стандартизация, сертификация /Сергеев, А.Г. - 2005 - 274-293, 340-355с.
      
   7. 
      Стандартизация, метрология и сертификация /Лифиц, И.М., 2009 – 26-35, 58-75c.
      
2. 
   Қосымша:
   
   1. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Гончаров,В.В. – 2006
      
   2. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Аристов А.И. / - 2006
      

Тәжірибелік сабақ № 3,4

Тақырыбы: Стандарттаудың даму тарихы

Сабақтың мақсаты: Әр елде стандарттаудың даму тарихын терең меңгеру.

Жұмысты орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар:

1. 
   Еуропа елдерінде стандарттаудың даму тарихы туралы хабарлама әзірлеу.
   
2. 
   Қазақстанда және Семейде стандарттаудың дамуын оқу.
   

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Бірінші рет қай елде кірпіштің стандарттық өлшемдерін пайдаланды?
   
2. 
   Қашан және қай елде стандартық қару –жарақ құлыптары қолданылды?
   
3. 
   Халықаралық стандарттаудың қандай негізгі іс-шаралары қызмет етілді?
   
4. 
   РФ-да стандарттау қай жылы бастау алды?
   
5. 
   Қай кезде бірінші рет Ресейде стандарттау жөніндегі байқау өткізілді және ол немен байланысты болды?
   
6. 
   КСРО-дағы стандарттаудың туған күнін ата.
   
7. 
   Қазақстанда қай жыл Қазақстандық стандарт болып есептеледі және қандай оқиғамен байланысты болды?
   

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Негізгі:
   
   1. 
      Акишев К., Дарибаева Г. Стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау/ Астана: Фолиант, 2008 – 12-15, 19-26 б.
      
   2. 
      Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау / Қызылорда: Тұмар, 2007. – 5-13, 33-38б.
      
   3. 
      Каржаубаев К.Е. Стандарттау, сертификаттау және менеджмент жүйелері/ Алматы: Нур-Принт, 2011. – 8-25б.
      
   4. 
      Асқаров Е.С. Стандарттау, метрология, сертификаттау және сапаны басқару/ Алматы: Экономика, 2013 – 4-7б.
      
   5. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Никифоров, А.Д. - 2005 – 7-43с.
      
   6. 
      Метрология, стандартизация, сертификация /Сергеев, А.Г. - 2005 - 274-293, 340-355с.
      
   7. 
      Стандартизация, метрология и сертификация /Лифиц, И.М., 2009 – 26-35, 58-75c.
      
2. 
   Қосымша:
   
   1. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Гончаров,В.В. – 2006
      
   2. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Аристов А.И. / - 2006
      

Тәжірибелік сабақ № 5, 6

Тақырыбы: Стандарттаудың заңнамалық негізі.

Сабақтың мақсаты: Стандарттау жұмыстарын жүргізуде негізге алынатын техникалық заңнамалар бойынша теориялық білімді тереңдету.

Жұмысты орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар:

1. 
   «Техникалық реттеу туралы» ҚР заңының 1 тарауын оқып меңгеру.
   
2. 
   Техникалық реттеу саласында қолданылатын терминдерге түсініктеме беріңіз: мүдделі тараптар, стандарттау, техникалық кедергі, техникалық реттеу.
   
3. 
   Техникалық реттеу объектілерін және субъектілерін атаңыз.
   
4. 
   Техникалық реттеудің басты элементтерін ашып көрестіңіз.
   
5. 
   Стандарттаудың негізгі мақсаттарын және принциптерін айқындаңыз.
   

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Техникалық заңнама дегеніміз не?
   
2. 
   «Техникалық реттеу» түсінігіне анықтама беріңіз. Техникалық реттеу жүйесін реформалаудың мақсаттары мен міндеттерін көрсетіңіз?
   
3. 
   Стандарттау жөніндегі Қазақстан Республикасының заңнамасы неге негізделген?
   
4. 
   Қазақстан Республикасында стандарттау жөнінде қанша заң қабылданды?
   
5. 
   Стандарттау саласындағы ең алғашқы заң қашан қабылданды және оның толық атауы қандай?
   
6. 
   ҚР стандарттау саласындағы келесі заңдары қашан қабылданды?
   
7. 
   Қазіргі уақытта стандарттау жөнінде қандай заңның күші бар?
   
8. 
   Заңда берілген негізгі ұғымдарды атаңыз.
   
9. 
   Стандарттаудың мақсаттары және принциптерін атаңыз.
   

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Негізгі:
   
   1. 
      ҚР-ның «Техникалық реттеу туралы» Заңы - 1 тарау (1-4 баптар)
      
   2. 
      Акишев К., Дарибаева Г. Стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау/ Астана: Фолиант, 2008 – 12-15, 19-26 б.
      
   3. 
      Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау / Қызылорда: Тұмар, 2007. – 5-13, 33-38б.
      
   4. 
      Каржаубаев К.Е. Стандарттау, сертификаттау және менеджмент жүйелері/ Алматы: Нур-Принт, 2011. – 8-25б.
      
   5. 
      Асқаров Е.С. Стандарттау, метрология, сертификаттау және сапаны басқару/ Алматы: Экономика, 2013 – 4-7б.
      
   6. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Никифоров, А.Д. - 2005 – 7-43с.
      
   7. 
      Метрология, стандартизация, сертификация /Сергеев, А.Г. - 2005 - 274-293, 340-355с.
      
   8. 
      Стандартизация, метрология и сертификация /Лифиц, И.М., 2009 – 26-35, 58-75c.
      
2. 
   Қосымша:
   
   1. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Гончаров,В.В. – 2006
      
   2. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Аристов А.И. / - 2006
      

Тәжірибелік сабақ № 7, 8

Тақырыбы: Техникалық реттеудің Мемлекеттік жүйесінің құрылымы

Сабақтың мақсаты: Техникалық реттеудің стандарттау саласындағы органдарының құрылымы мен функционалдық міндеттерін меңгеру.

Жұмысты орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар:

1. 
   Техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің стандарттау саласындағы органдарын оқып меңгеру.
   
2. 
   Келесі терминдерге түсініктеме беріңіз: мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі, стандарттау жөніндегі техникалық ұйым, стандарттау жөніндегі өңірлік ұйым, сынақ зертханасы, уәкілетті орган.
   
3. 
   Осы органдардың құзіреттіліктерін оқып меңгеру.
   

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Сіздерге техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесінің қандай органдары белгілі?
   
2. 
   Үкіметтің қандай құзіреті бар?
   
3. 
   Уәкілетті органның техникалық реттеу саласындағы құзіреттіліктері қандай?
   
4. 
   Уәкілетті органның стандарттау саласындағы құзіреттілігі қандай?
   
5. 
   Қандай органның техникалық комиттеті құруға құзіреттілігі бар?
   
6. 
   Мемлекеттік органдардың техникалық реттеу саласындағы құзіреттіліктерін атаңыз.
   
7. 
   Техникалық реттеу саласындағы сарапшылық кеңестердің қызметі қандай?
   

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Негізгі:
   
   1. 
      ҚР-ның «Техникалық реттеу туралы» Заңы - 1 тарау (5-16 баптар)
      
   2. 
      СТ 1.1 – 2005 «Қазақстан Республикасы Техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесі. Стандарттау. Терминдер мен анықтамалар»
      
   3. 
      Акишев К., Дарибаева Г. Стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау/ Астана: Фолиант, 2008 – 12-15, 19-26 б.
      
   4. 
      Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау / Қызылорда: Тұмар, 2007. – 5-13, 33-38б.
      
   5. 
      Каржаубаев К.Е. Стандарттау, сертификаттау және менеджмент жүйелері/ Алматы: Нур-Принт, 2011. – 8-25б.
      
   6. 
      Асқаров Е.С. Стандарттау, метрология, сертификаттау және сапаны басқару/ Алматы: Экономика, 2013 – 4-7б.
      
   7. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Никифоров, А.Д. - 2005 – 7-43с.
      
   8. 
      Метрология, стандартизация, сертификация /Сергеев, А.Г. - 2005 - 274-293, 340-355с.
      
   9. 
      Стандартизация, метрология и сертификация /Лифиц, И.М., 2009 – 26-35, 58-75c.
      
2. 
   Қосымша:
   
   1. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Гончаров,В.В. – 2006
      
   2. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Аристов А.И. / - 2006
      

Тәжірибелік сабақ № 9

Тақырыбы: Техникалық комитеттер

Сабақтың мақсаты: Уәкілетті орган құрамының тәжірибелік деңгейін тереңдету.

Жұмысты орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар:

1. 
   Техникалық комитеттің жұмысын оқып меңгеру.
   
2. 
   Техникалық комитетті құру және жою тәртібі.
   

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Техникалық комитетті құру жөніндегі мәселені қарастыру үшін қандай құжаттар қажет?
   
2. 
   Комитеттің мүшесі кім бола алады?
   
3. 
   Функционалдық техникалық комитеттерді атап шығыңыз? Оларға қойылатын міндеттер қандай?
   

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Негізгі:
   
   1. 
      СТ 1.1 – 2005 «Қазақстан Республикасы Техникалық реттеудің мемлекеттік жүйесі. Стандарттау. Терминдер мен анықтамалар»
      
   2. 
      Акишев К., Дарибаева Г. Стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау/ Астана: Фолиант, 2008 – 12-15, 19-26 б.
      
   3. 
      ҚР СТ 1.15 «Стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер. Құру, жұмыс істеу тәртібі. Жалпы талаптар»
      
   4. 
      Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау / Қызылорда: Тұмар, 2007. – 5-13, 33-38б.
      
   5. 
      Каржаубаев К.Е. Стандарттау, сертификаттау және менеджмент жүйелері/ Алматы: Нур-Принт, 2011. – 8-25б.
      
   6. 
      Асқаров Е.С. Стандарттау, метрология, сертификаттау және сапаны басқару/ Алматы: Экономика, 2013 – 4-7б.
      
   7. 
      Метрология, стандартизация и сертификация /Никифоров, А.Д. - 2005 – 7-43с.
      
   8. 
      Метрология, стандартизация, сертификация /Сергеев, А.Г. - 2005 - 274-293, 340-355с.
      
   9. 
      Стандартизация, метрология и сертификация /Лифиц, И.М., 2009 – 26-35, 58-75c.