методическое указание по информационной технологии. 2020МУ_к_выполн._лаб._работ_по_ИСвТЭиТТ. Правила техники безопасности при выполнении лабораторных работ
 Скачать 0.73 Mb.
|
|
АЛМАТИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ЭНЕРГЕТИКИ И СВЯЗИ ТЕПЛОЭНЕРГЕТИЧЕСКИЙ ФАКУЛЬТЕТ КАФЕДРА ПРОМЫШЛЕННОЙ ТЕПЛОЭНЕРГЕТИКИ МЕТОДИЧЕСКИЕ УКАЗАНИЯ к выполнению лабораторных работ по дисциплине «Информационные системы в теплоэнергетике и теплотехнологиях» АЛМАТЫ 2021 ПРАВИЛА ТЕХНИКИ БЕЗОПАСНОСТИ ПРИ ВЫПОЛНЕНИИ ЛАБОРАТОРНЫХ РАБОТ Общие положения выполнению работ на персональных компьютерах во время лабораторных занятий допускаются студенты, прошедшие инструктаж по технике безопасности. Студенты обязаны: Выполнять требования техники безопасности и пожарной безопасности, которые изложены далее. Беспрекословно выполнять требования руководителя занятия (преподавателя) и специалиста (оператора) компьютерного класса; В случае обнаружения неисправности компьютера заявить об этом преподавателю или специалисту (оператору) компьютерного класса. Придерживаться следующего порядка выполнения лабораторных работ: Ознакомиться с планом и методикой проведения лабораторного занятия. После получения разрешения от руководителя занятия, включить компьютер и приступить к работе. После выполнения задания и получения разрешения от руководителя занятия, закрыть активные приложения, корректно завершить работу компьютера, отключить питание. Привести в порядок рабочее место, и после получения разрешения руководителя, покинуть помещение. Меры противопожарной безопасности Компьютерные классы, компьютеры, средства оргтехники, приборы и инструменты должны содержаться в чистоте. Необходимо следить за исправностью и безопасным расположением электрических шнуров, кабелей, приборов, электротехнических изделий, компьютеров и средств оргтехники. О всех замеченных технических неисправностях необходимо сообщить руководителю занятия, оператору компьютерного класса. В компьютерных классах запрещается: курить и пользоваться огнем; загромождать проходы мебелью, другими предметами; приносить любые пожароопасные и взрывоопасные предметы, материалы; пользоваться электронагревательными приборами (электрочайники, электроплиты, обогреватели, и т. д.); использовать кабели и провода с поврежденной изоляцией, неисправное электрооборудование; пользоваться поврежденными розетками, рубильниками и другими электроустановочными изделиями; использовать электроаппараты и приборы в условиях, не соответствующих рекомендациям (инструкциям) предприятий - изготовителей, или имеющие неисправности. По окончании работ все электроустановки и электроприборы должны быть обесточены. Охрана труда и техника безопасности в компьютерном классе Требования безопасности перед началом работы: Включение компьютера и других электроприборов производится только разрешения руководителя занятия (преподавателя) и специалиста (оператора) компьютерного класса. Студенту перед включением компьютера необходимо: подготовить рабочее место, о всех замеченных технических неисправностях сообщить преподавателю, специалисту (оператору) компьютерного класса. Требования безопасности по окончанию работы: закрыть приложения, завершить сеанс работы, обесточить компьютер, средства оргтехники и иное оборудование; привести в порядок рабочее место, убрать вспомогательные материалы инструменты. Запрещается: работать на неисправных компьютерах и средствах оргтехники; работать без соответствующего освещения и вентиляции рабочего места; работать, если при прикосновении к корпусам оборудования ощущается действие электрического тока; вскрывать корпуса компьютера и средств оргтехники, разбирать периферийные и другие устройства; оставлять без присмотра включенные в электросеть компьютеры, средства оргтехники и другие электроприборы; При возникновении сбоев в работе, появлении дыма, искрения, посторонних шумов и запахов, теплового излучения, при ощущении действия электрического тока от прикосновения к корпусам компьютера, средствам оргтехники, необходимо отключить их от электрической сети и сообщить об этом преподавателю, специалисту (оператору). 2. МЕТОДИЧЕСКИЕ УКАЗАНИЯ К ВЫПОЛНЕНИЮ ЛАБОРАТОРНЫХ ЗАНЯТИЙ 3.1. № 1 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС. Windows операциялық жүйесінде жұмыс істеу негіздері Сабақтың мақсаты: l) Windows операциялық жүйесінің интерфейсін қолдануды үйрену; 2) жұмыс үстелімен, бағдарлама терезелерімен жұмысты игеру; 3) бағдарламалар көмегімен файлдық құрылыммен жұмыс істеуді үйрену менің компьютерім және Explorer; 4) анықтамалық жүйені қолдануды үйрену. Негізгі мәліметтер мен анықтамалар Пайдаланушы интерфейсі Windows операциялық жүйесі (ОЖ) көптеген қосымшалар үшін стандартты платформа болып табылады. Оның басты артықшылығы пайдаланушының графикалық интерфейсін меңгеру мен біркелкіліктің қарапайымдылығында. Пайдаланушы интерфейсі (ағылш. Interface) - бұл әдіс пайдаланушының бағдарламамен өзара әрекеттесуі. Адам ең алдымен ОЖ интерфейсімен айналысуы керек. Windows ОЖ интерфейсінің негізгі элементтері Windows ОЖ интерфейсі келесі элементтерден тұрады: 1) жұмыс үстелі; 2) Тапсырмалар тақтасы; 3) көрсету панелі; 4)Бастау мәзірі (Windows негізгі мәзірі); 5) бағдарлама терезесі және құжат терезесі; 7) бағдарламаның ашылмалы мәзірі; 8) нысанның контекстік мәзірі; 9) түймелер мен құралдар тақтасы; 10) пәрмен диалогтық терезесі; 11) ақпараттық терезе. Жұмыс үстелі Жұмыс үстелі – Windows ОЖ жүктелгеннен кейін экранның негізгі түрі (ОЖ негізгі нысаны). Жұмыс үстелінде Windows ОЖ нысандары мен басқару элементтері (бастау түймесі, Тапсырмалар тақтасы, көрсету тақтасы) орналасқан. Нысан дегеніміз-ОС жұмыс істейтін барлық нәрсе. Кез-келген объектінің ОЖ-мен ерекшеленетін өзіндік ерекше қасиеттері болуы керек. Объектілерге бағдарламалар( қосымшалар), қалталар, файлдар (құжаттар) жатады. Ашық Нысандар терезелерде орналасқан. Жабық нысандар жазулары бар белгішелер түрінде ұсынылады (белгішелермен жұмыс жасай отырып, біз олар ұсынатын нысандармен жұмыс жасаймыз). Әр түрлі белгіше-төте жол. Төте жол-бұл объект емес, объект сілтемесі. Кез-келген нысанда көптеген сілтемелер болуы мүмкін (жапсырмалар нысандарға оңай қол жеткізу үшін қолданылады). Сыртқы көріністе жапсырмалар белгішелерден ерекшеленеді, өйткені олардың төменгі солжақ бұрышында көрсеткі бар. Әдетте жұмыс үстелінде келесі белгішелер бар: менің құжаттарым, компьютерім, желілік орта, Internet Explorer, себет. Менің құжаттарым-пайдаланушының құжаттарын сақтауға арналған қалта. Пайдаланушы өз құжаттарын басқа қалталарда сақтай алады. Менің компьютерім-бұл компьютерде сақталған барлық дискілердің, қалталардың және файлдардың мазмұнын көрсететін бағдарлама. Менің компьютерім арқылы сыртқы жад құрылғыларына (CD және DVD дискілері, алынбалы флэш-диск және басқа құрылғылар) қол жеткізуге болады. Желілік орта-бұл басқа компьютерлерге қол жеткізуге мүмкіндік беретін бағдарлама. Егер компьютер жергілікті компьютерлік желіге қосылған болса, сіз осы бағдарламамен жұмыс істей аласыз. Internet Explorer-бұл Wеb беттерін көруге және Интернетте жұмыс істеуге арналған бағдарлама. Себет-бұл компьютерден жойылған қалталар мен файлдарды уақытша сақтайтын арнайы қалта. Қажет болса, Себеттегі нысандарды бұрынғы орнына қалпына келтіруге болады. Нысандарды басқару пернетақтаның көмегімен жүзеге асырылуы мүмкін, бірақ тінтуірді (арнайы манипуляторды) пайдалану ыңғайлы. Тапсырмалар тақтасы, көрсету тақтасы Тапсырмалар тақтасы жұмыс үстелінің төменгі жағында орналасқан. Тапсырмалар тақтасында жұмыс істеп тұрған қосымшалардың атаулары бар түймелер бар. Тапсырмалар тақтасының сол жақ шетінде Windows негізгі мәзірін ашатын бастау түймесі бар. Көрсеткіш тақтасы тапсырмалар тақтасының оң жағында орналасқан, онда ең көп қолданылатын қосымшалардың белгішелері – жүйелік сағат, Тіл тақтасы, дыбыс деңгейі және резиденттік қолданба белгішелері орналасқан. Резиденттік қосымшалар ОЖ жүктелген кезде автоматты түрде іске қосылады (әдетте бұл антивирустық бағдарлама, бірақ компьютердің параметрлеріне байланысты басқа бағдарламалар да іске қосылуы мүмкін). Тапсырма 1. Жұмыс үстелімен, негізгі мәзірмен танысу. l. жұмыс үстелінде орналасқан нысандарды тексеріңіз. 2. Бастау түймесін басу арқылы Негізгі мәзірді ашыңыз (тапсырмалар тақтасының сол жағында). Негізгі мәзірдің тармақтарымен танысыңыз. Жұмысты аяқтау тармағына назар аударыңыз; ерікті (бөлу сызығынан жоғары) және міндетті бөлімдерге. 3. Жұмыс үстелінің бос орнын тінтуірдің сол жақ батырмасымен басу арқылы Негізгі мәзірді жабыңыз. Тапсырма 2. Тінтуірдің көмегімен басқару әдістері l. ілу: * жүйелік сағат индикаторын табыңыз (тапсырмалар тақтасының оң жағында); * оған тінтуір меңзерін апарыңыз және кідіртіңіз (жүйелік күнтізбенің күйін көрсететін қалқымалы кеңес пайда болады). 2. Екі рет нұқыңыз: * белгішені екі рет нұқыңыз Менің компьютерім (терезе ашылады Менің компьютерім). 3. Басу: * жабу түймесін 1 рет басыңыз (терезенің жоғарғы оң жақ бұрышы); * себет белгішесін нұқыңыз (белгіше мен қолтаңбаның түсін өзгертуге назар аударыңыз-себет белгішесі ерекше болды). 4. Тінтуірдің оң жақ батырмасымен нұқыңыз: * тапсырмалар тақтасының бос орнын тінтуірдің оң жақ түймесімен нұқыңыз (контекстік мәзір ашылады). 5. Сүйреп апару: * тінтуір меңзерін белгішеге апарыңыз себет тінтуірдің сол жақ батырмасын басыңыз. Түймені босатпай, меңзерді жұмыс үстеліне жылжытыңыз (белгішесі) себет жылжытылды). 6. Созу: * менің компьютерімнің терезесін ашыңыз; * тінтуір меңзерін терезенің кез келген жиегіне шығарып, екі бағытты көрсеткі пайда болғанша күтіңіз; * тінтуірдің сол жақ батырмасын басып, меңзерді жылжытыңыз (терезе өлшемі өзгерді); * тінтуір меңзерін терезе жақтауының кез келген бұрышына апарып, екі бағытты көрсеткі пайда болғанша күтіңіз; * тінтуірдің сол жақ батырмасын басып, меңзерді жылжытыңыз (терезе өлшемі өзгерді); * менің компьютерімнің терезесін жабыңыз. Тапсырма 3. Терезені басқару тәсілдері 1. Терезенің өлшемін өзгерту: * меңзерді терезенің кез келген шекарасына жақындатыңыз (тінтуір көрсеткіші екі бағытты көрсеткі түрінде болады); * тінтуірдің сол жақ батырмасымен тарту арқылы терезенің өлшемін жылжытыңыз; * меңзерді терезе жақтауының кез-келген бұрышына апарыңыз (тінтуір көрсеткіші екі бағытты көрсеткі түрінде болады); * тінтуірдің сол жақ батырмасымен тарту арқылы терезе өлшемінің жиектерін жылжытыңыз (терезенің ені мен биіктігі өзгергенін ескеріңіз). 2. Терезені жылжыту: * тінтуір меңзерін терезенің тақырып жолына апарыңыз (меңзер көрсеткі түрінде болады); * тінтуірдің сол жақ батырмасымен сүйреп апару арқылы терезені тақырыптың артына қарай жылжытыңыз. 3. Терезені белгішеге бүктеу және бұрынғы күйіне оралу: * 1 рет басу түймешігін тінтуірдің сол жақ батырмасымен басыңыз (терезенің жоғарғы оң жақ бұрышындағы сол жақ батырма); * тапсырмалар тақтасындағы нысан батырмасын өзгертуге назар аударыңыз; * терезені бұрынғы күйіне қайтарыңыз (тапсырмалар тақтасындағы батырманы тінтуірдің сол жақ батырмасымен 1 рет басыңыз); * жүйелік Мәзір түймесін пайдаланып терезені белгішеге ораңыз (терезенің жоғарғы сол жақ бұрышында; пәрмен кішірейту); * терезені бұрынғы күйіне қайтарыңыз. 4. Терезені толық экранға шығару және бұрынғы күйіне оралу: * тінтуірдің сол жақ батырмасымен тарту арқылы терезенің өлшемдерін айналдыру жолақтары пайда болатындай етіп өзгертіңіз; * Қалпына келтіру/кеңейту түймесін тінтуірдің сол жақ батырмасымен 1 рет нұқыңыз (терезенің жоғарғы оң жақ бұрышындағы ортаңғы батырма); терезенің өлшемдері қалай өзгергеніне назар аударыңыз. * қалпына келтіру/кеңейту түймесін тінтуірдің сол жақ батырмасымен тағы бір рет басыңыз; * терезені бүкіл экранға кеңейтіп, жүйелік мәзірді пайдаланып оны бұрынғы күйіне қайтарыңыз (кеңейту/қалпына келтіру пәрмендері). 5. Бағдарлама терезесін жабу: * Терезені жабу батырмасын тінтуірдің сол жақ батырмасымен 1 рет нұқыңыз (терезенің жоғарғы оң жақ бұрышындағы оң жақ батырма); * терезені ашып, жүйелік мәзірмен жабыңыз (жабу пәрмені). Тапсырма 4. Анықтамалық көмек алу Бағдарламаларды іске қосу туралы кеңесті табыңыз (бастау → Анықтама және қолдау): <Іздеу өрісінде келесі сұрауды басып шығарыңыз: бағдарламаларды іске қосу> → < іздеуді бастау көрсеткісі бар батырманы басыңыз > → <төменгі бөлімде тапсырманы таңдаңыз қажетті элементті нұқыңыз (мысалы, Бағдарламаны Іске қосу)>. 3.2. ЛАБОРАТОРНАЯ РАБОТА №2. Создание, редактирование и форматирование документа Цель занятия: 1) научиться набирать и редактировать текст (выделять, удалять, перемещать и копировать); 2) научиться форматировать символы и абзацы; 3) разбивать текст на колонки; 4) вставлять буквицы; 5) добавлять границы для абзацев и страниц. Основные сведения и определения Интерфейс текстового редактора OpenWriter Заголовок программы. Строка заголовка,помимо названия приложенияи открытого текущего документа, содержит пиктограмму системного меню и кнопки управления окном: Свернуть, Развернуть (Восстановить), Закрыть. Команды системного меню в основном дублируют кнопки управления. Строка меню.Строка меню содержит команды основного меню поредактированию и форматированию документа. Ряд команд меню после наименования содержат многоточие. Это означает, что в результате выбора такой команды для продолжения операции OpenWriter откроет окно диалога, в котором вы должны указать значения конкретных параметров. Команды, не содержащие после имени специального символа, будут выполнены сразу после их выбора. Некоторые из команд меню имеют серую окраску. Это означает, что данный момент действия, соответствующие этим командам, не могут быть выполнены. Панель инструментов.Панели инструментов являются средствомбыстрого выполнения команд и процедур. На панелях инструментов в виде кнопок размещены часто используемые команды. Обычно включены следующие панели инструментов: Стандартная, Форматирование и Рисование. Рабочая область.Рабочая область содержит окно документа,а такжеполосы прокрутки документа и измерительные линейки. Линейки. Линейки(горизонтальная и вертикальная)позволяют вамвизуально оценить текущее положение курсора в тексте. Горизонтальная линейка отображается вдоль верхнего поля страницы и позволяет визуально изменять: отступы абзацев, поля на странице, ширину колонок и столбцов таблиц, устанавливать с помощью мыши позиции табуляции. Для изменения любой из этих установок необходимо перетащить соответствующий маркер на нужную позицию. Вертикальная линейка отображается вдоль· левого поля страницы. С помощью можно быстро регулировать верхние и нижние поля страницы, а также высоту строк в таблице. Полосы прокрутки.Полосы прокрутки расположены вдоль правой инижней части рабочего окна, с их помощью можно просматривать текст, не помещающийся на экране. Строка состояния.В строке состояния сообщается о количествестраниц в документе и о режимах работы программы. Кроме Рабочей области, все элементы интерфейса Word необязательны. Они могут быть убраны с экрана, если выполнить команду Вид → Во весь экран. Задание 1. Настройка окна документа и набор текста Запустите текстовый процессор Word: Пуск → Программы → OpenOffice → OpenWriter. Установите масштаб просмотра документа: на стандартной панели инструментов в списке Масштаб выберите 100%. Установите режим отображения границ области текста: Сервис → Параметры → <на вкладке Вид в разделе Параметры режима разметки и веб-документа поставьте флажок Границы текста>. Установите режим показа всех непечатаемых символов: на стандартной панели нажмите кнопку Непечатаемые знаки. Установите поля документа: Файл → Параметры страницы → <на вкладке Поля установите Верхнее – 2,5 см, Нижнее – 2 см, Левое – 3 см, |