Препараттар все 2. Триметропим Сульфаметаксазол (котремаксозол) Тобы Ке спектрлі микроба арсы синтетикалы агент. Сульфаниламидты препарат
 Скачать 92.16 Kb.
|
№ Препарат атауы Тобы ФАРМАКОДИНАМИКА ФАРМАКОКИНЕТИКА Қолданылуы Жанама әсері 1. Фурациллин Антисептиктер және дезинфекциялайтын препараттар. Нитрофуран туындылары. БАКТЕРИЯҒА ҚАРСЫ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫСЫ ӘРТҮРЛІ СИНТЕТИКАЛЫҚ ЗАТТАР Фурацилин микробқа қарсы дәрі. Грам оң және грам теріс бактерияларға (Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Shigella dysenteria spp., Shigella flexneri spp., Shigella boydii spp., Shigella sonnei spp., Escherichia coli, Clostridium perfrigens, Salmonella spp. және басқалар) белсенді. Микроорганизмдер микробқа қарсы басқа дәрілерге (нитрофуран тобына жатпайтын) төзімді болған кезде тиімді. Зеңдік флорасының тіршілігін төмендетеді. Басқа химиотерапиялық дәрілердің әсер ету механизмінен күшті: микробтық флавопротеиндер 5-нитротопты қалпына келтіреді, түзілген жоғары реактивті амин туындылары ақуыздардың конформациясын, оның ішінде рибосомальдісін, және басқа макромолекулаларды өзгертіп, жасушаның тіршілігін жояды. Төзімділік баяу дамиды және жоғары дәрежеге жетпейді. Ретикулоэндотелиалды жүйенің сіңіргіш қабілетін арттырады, фагоцитозды күшейтеді. Гистогематикалық бөгет арқылы оңай өтеді және сұйықтықтар мен тіндерге біркелкі таралады. Организмде негізгі айналу жолы нитротоптың қалыпқа келуі болып табылады. Бүйректер арқылы және ішінара өтпен бірге ішек саңылауына бөлініп шығады. Қолданғаннан кейін 6 сағаттан соң несепте ең жоғары қанығу деңгейіне жетеді. терінің ұсақ зақымдарында (оның ішінде терінің сыдырылуы, тырналуы, жарылуы, тілінуі), іріңді жараларда, ойылуларда, ойық жараларда ІІ және ІІІ дәрежелі күйіктерде сыртқы құлақ жолындағы сыздауықта, сыртқы және ортаңғы құлақтың жедел қабынуында мұрынның қосалқы қуыстарының іріңді-қабыну үдерісінде баспада, стоматитте, гингивитте аллергиялық реакциялар: терінің қышуы, дерматит жүректің айнуы, құсу, диарея 2. Диоксидин ХИНОКСАЛИН ТУЫНДЫЛАРЫ БАКТЕРИЯ5А 0АРСЫ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫСЫ ӘРТҮРЛІ СИНТЕТИКАЛЫҚ ЗАТТАР Бактерияға қарсы әсер ету ауқымы кең хиноксалин туындылары тобындағы препарат, Proteus vulgaris, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli, Shigella dysenteria, Shigella flexneri, Shigella boydii, Shigella sonnei, Salmonella spp., Staphylococcus spp., Streptococcus spp., патогенді анаэробтар (Clostridium perfringens) туғызған инфекцияларда химиялық емдік белсенділікке ие, антибиотиктерді қоса, басқа химиялық препараттарға төзімді бактериялар штаммдарына әсер етеді. Бактериялардың дәрілік төзімділігі дамуы мүмкін. Күйікке шалынған және іріңді-некроздық жараларды өңдеу жара бетінің едәуір жылдам тазаруына ықпал етеді, жараның репарациялық регенерациясын және шеттерінің эпителийленуін едәуір жылдамдатады және жаралану үдерісінің ағымына жағымды әсер етеді. Қуыстарға енгізгенде, сондай-ақ жергілікті қолданғанда жара бетінен жақсы сіңеді. Бүйрекпен шығарылады. Басқа химиялық ем дәрілері тиімсіз болғанда немесе олардың көтерімділігі нашар болғанда сезімтал микрофлора туындатқан іріңді бактериялы инфекцияларда: Қуыс ішіне енгізу - кеуде және құрсақ қуыстарының іріңді үдерістерінде, іріңді плевритте, плевра эмпиемасында, өкпе абцестерінде, перитониттерде, циститтерде, терең іріңді қуыстары бар жараларда (жұмсақ тіндер абсцестерінде, жамбас шел қабатының флегмоналарында, операциядан кейінгі несеп және өт шығару жолдарының жараларында, іріңді маститте және т.б.) - несеп қуығын катетеризациялаудан кейінгі инфекциялық асқынулардың профилактикасында. Сыртқа қолдану - орналасуы әртүрлі беткейлік және терең жаралар, ұзақ уақыт жазылмайтын жаралар мен трофикалық ойық жараларда, жұмсақ тіндер флегмоналары, жұқпа жұқтырған күйікте, остеомиелит кезіндегі іріңді жараларда. Қуыс ішіне енгізгенде: - бас ауыруы, қалтырау, дене температурасының жоғарылауы - жүрек айнуы, құсу, іштің ауыруы, диарея - бұлшықеттердің құрысып жиырылуы - аллергиялық реакциялар, сирек - анафилаксиялық шок - фотосенсибилизациялаушы әсері (күн сәулесінің әсер етуінен денеде пигментті дақтардың пайда болуы). Сыртқа қолданғанда: - жара маңындағы дерматит, қышыну. 3. Линезолид Бактерияға қарсы жүйелі пайдалануға арналған препараттар. ОКСАЗОЛИДИНОНДАР Линезолид – аэробты грамоң бактерияларға, кейбір грамтеріс бактерияларға және анаэробты микроорганизмдерге қатысты in vitro белсенді оксазолидинондарға жататын бактерияға қарсы синтетикалық препарат. Линезолид бактериялардағы ақуыз синтезін селективті тежейді. Бактериялық рибосомалармен байланысу есебінен ол ақуыз синтезі кезіндегі трансляция үдерісінің маңызды компоненті болып табылатын 70S функционалдық бастамалы кешенінің түзілуін болдырмайды. Cезімталдығы Препарат in vitro және in vivo белсенді. Грамоң аэробтар: Enterococcus faecium (ванкомицинге резистентті штаммдарды қоса), Staphylococcus aureus (метициллинге резистентті штаммдарды қоса), Streptococcus agalactiae, Streptococcus pneumoniae (полирезистентті штаммдарды қоса), Streptococcus pyogenes. Препарат in vitro белсенді. Грамоң аэробтар: Enterococcus faecalis (ванкомицинге резистентті штаммдарды қоса), Enlerococcus faecium (ванкомицинге сезімтал штаммдар), Staphylococcus epidermidis (метициллинге резистентті штаммдар), Staphylococcus haemolyticus. Viridans тобының стрептококктары. Грамтеріс аэробтар: Pasteurella multocida. Линезолидке резистентті микроорганизмдер: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria spp., Enterobacteriaceae spp., Pseudomonas spp. Резистенттілігі Линезолидтің әсер ету механизмі басқа класты микробқа қарсы препараттардың (мысалы, аминогликозидтер, бета-лактамдар, фолий қышқылының антагонистері, гликопептидтер, линкозамидтер, хинолондар, рифамициндер, стрептограминдер, тетрациклиндер және хлорамфеникол) әсер ету механизмдерінен ерекшеленеді, сондықтан линезолид пен осы препараттар арасында айқаспалы резистенттілік болмайды. Линезолид осы препараттарға сезімтал да, резистентті де патогенді микроорганизмдерге қатысты белсенді. Линезолидке қатысты резистенттілігі рибосомалық РНҚ 23S көп сатылы мутациясы арқылы баяу дамиды және 1х10-9 - 1х10-11 аз жиілікте жүреді. Ішке қабылданғаннан кейін линезолид асқазан-ішек жолынан тез және қарқынды сіңеді. Қан плазмасындағы линезолид Cmax 21.2 мг/л, қандағы линезолид Cmax мәніне жеткенше өтетін орташа уақыт кезеңі 2 сағат, абсолютті биожетімділігі 100 жуық құрайды. Ас ішу линезолид сіңуіне әсер етпейді. Линезолид қандағы тепе-тең концентрациясына 2-ші күн қабылдағанда жетеді. Метаболизмі Р450 цитохромы изоферменттерінің линезолид метаболизміне қатыспайтыны in vitro анықталған. Линезолид Р450 цитохромының клиникалық маңызды изоферменттерін (1А2, 2С9, 2С19, 2D6, 2Е1, 3А4) тежемейді және белсенділігін әлеуеттендірмейді. Шығарылуы Бүйректен тыс клиренс линезолид клиренсінің 65% жуығын құрайды. Линезолид дозасының артуымен дозаға байланыссыз клиренстің аздаған дәрежесі білінеді. Мұны линезолидтің жоғары дозасы кезінде бүйректік және бүйректен тыс клиренс төмендеуімен түсіндіруге болады. Алайда клиренс айырмашылықтары онша емес және T1/2 ықпал етпейді. Линезолид өзгеріссіз күйде ішекпен мүлде шығарылмайды. Линезолид T1/2 жартылай шығарылу кезеңі, орта есеппен, 5 ± 1 сағат құрайды. - ауруханалық пневмонияда - ауруханадан тыс пневмонияда Лизолид-600 ересектерде грамоң бактериялар туғызған (егер қоздырғыш белгілі болса немесе күдік тудырса) ауруханадан тыс және ауруханаішілік пневмонияны емдеуге көрсетілген. Лизолид-600 тағайындалғанда микробиологиялық зерттеулер нәтижелері мен грамоң бактериялардың төзімділігі туралы ақпарат назарға алынуы тиіс. Линезолид грамтеріс микроорганизмдер туғызған жұқпаларға қатысты белсенді емес. Егер грамтеріс патоген белгілі болса немесе күдік тудырса, грамтеріс организмдерге қарсы спецификалық ем бір мезгілде басталуы тиіс. - терінің және жұмсақ тіндердің асқынған жұқпаларында Лизолид-600, егер микробиологиялық зерттеуде жұқпаны сезімтал грамоң бактериялардың тудырғаны анықталса, терінің және жұмсақ тіндердің асқынған жұқпаларын емдеуге көрсетілген. Линезолид грамтеріс микроорганизмдер туғызған жұқпаларға қатысты белсенді емес. Линезолидті жұқпаның қоздырғыштары белгілі болғанда немесе грамтеріс микроорганизмдер жұқпасымен қосылғанда терінің және жұмсақ тіндердің асқынған жұқпалары бар емделушілерге баламалы емдеу нұсқалары болмаған жағдайда тағайындау керек. Осы жағдайларда грамтеріс микроорганизмдерге қарсы ем бір мезгілде басталуы тиіс. Линезолидпен ем стационар жағдайларында және микробиологпен немесе дәрігер-инфекционистпен кеңесуден кейін жүргізілуі тиіс. 4. Метронидазол Гинекологиялық ауруларды емдеуге арналған антисептиктер және микробқа қарсы препараттар. Имидазол туындылары. Әсер ету механизмі метронидазол 5-нитротобының анаэробты микроорганизмдер мен қарапайымдардың жасуша ішілік тасымалдаушы протеиндерімен биохимиялық қалпына келуіне байланысты. Қалпына келген метронидазол 5-нитротобы микроорганизмдер жасушасы олардың нуклеин қышқылдарының синтезін тежей отырып ДНҚ-мен өзара әрекеттеседі, бұл бактериялардың жойылуына алып келеді. Метронидазол Gardnerella vaginalis; қарапайымдыларға: Trichomonas vaginalis, Giardia intestinalis, Entamoeba histolytica; анаэробты грамтеріс бактерияларға: Bacteroides spp. (Bacteroides fragilis, Bacteroides distasоnis, Bacteroides ovatus, Bacteroides thetaiotaomicron, Bacteroides vulgatus), Fusobacterium spp., Prevotella spp. (Prevotella bivia, Prevotella buccae, Prevotella disiens), анаэробты грамоң бактерияларға: Clostridium spp., Eubacterium spp.; анаэробты грамоң кокктарға: Peptococcus spp., Peptostreptococcus spp қатысты белсенді. Аэробты микроорганизмдер мен факультативті анаэробтар метронидазолға төзімді. Қынап ішіне енгізгенде метронидазолдың биожетімділігі пероральді қабылдаумен салыстырғанда 20% құрайды. Метронидазол бауырда метаболизденеді. Гидроксильді метаболиттер белсенді. Метронидазолдың жартылай шығарылу кезеңі 6-11сағатты құрайды. Дозаның 20 % жуығы несеппен өзгермеген түрде шығарылады. - трихомонадты вагинитте және уретритте - метронидазолға сезімтал микроорганизмдерден туындаған қынаптың анаэробты жұқпасында - спецификалық емес вагиниттерде -қышу, ашыту сезімі -қынаптың шырышты қабығының тітіркенуі, әсіресе емнің бастапқы кезеңінде -жүрек айнуы, іштің ауырулары -бас ауыруы, бас айналуы -аллергиялық реакциялар -қынап кандидозы дамуы 5. Ацикловир Вирусқа қарсы жүйелі қолдануға арналған препараттар. Нуклеозидтердің синтетикалық туындысы Ацикловир 1 және 2 типтегі қарапайым герпес вирусын (HSV), желшешек және белдемелі герпес (VZV) вирусын, Эпштейн-Барр вирусын және цитомегаловирусты (CMV) қоса, адам герпесі вирусының репликациясын in vitro және in vivo тежейтін қабілетке иеленген пуриндік нуклеозидтің синтетикалық аналогы болып табылады. Жасушалар өсіріндісінде HSV-1 қатысты айқын вирусқа қарсы белсенділікке ие, бұдан әрі белсенділігі азаюы тәртібіне қарай: HSV-2, VZV, EBV және CMV. Ацикловир герпес вирустарына (HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, CMV) қатысты жоғары таңдамалы сипатқа ие. Ацикловир жұқпаланбаған жасушалардың тимидинкиназа ферментіне арналған субстрат болып табылмайды, сондықтан оның уыттылығы аз. HSV, VZV, EBV және CMV вирустарымен жұқпаланған жасушалар тимидинкиназасы ацикловирді нуклеозид аналогы ацикловир монофосфатқа айналдырады, сосын жасушалық ферменттердің әсерінен бірізділікпен дифосфатқа және трифосфатқа айналдырады. Ацикловир трифосфатты вирустық ДНҚ тізбегіне қосу және сосын тізбені үзу вирустық ДНҚ әрі қарайғы репликациясын бөгейді. Айқын иммунтапшылығы бар пациенттерде ұзақ немесе қайтадан ацикловирмен емдеу курсы резистентті штаммдардың пайда болуына әкелуі мүмкін, сондықтан Ацикловирмен әрі қарай емдеу тиімсіз болуы мүмкін. Ацикловирге сезімталдығы төмен бөлінген штаммдардың көбінде вирустық тимидинкиназаның төмен мөлшері, вирустық тимидинкиназа немесе ДНҚ-полимеразасының құрылымдық бұзылыстары байқалған. Ацикловирдің HSV штаммдарына in vitro әсер етуі оған онша сезімтал емес штаммдардың пайда болуына әкелуі мүмкін. Ацикловирге HSV штаммдарының in vitro сезімталдығы және препараттың клиникалық тиімділігі арасында байланыс анықталмады. Ацикловир асқазан-ішек жолынан ішінара резорбцияланады. Ацикловирдің 200 мг, 400 мг бір күн ішінде 4 сағат сайын 5 рет қайтадан ішке енгізгеннен кейін плазмадағы орташа шектік концентрациялары 3,02±0,5 мкмоль/л (200 мг), 5,21±1,32 мкмоль/л (400 мг) құрайды. Бұл мәндер шамамен 1.5±0,6 сағаттан кейін жетеді. Ацикловирді бір рет ішке қабылдағаннан кейінгі ацикловирдің қан плазмасындағы концентрациясы 1,62±0,3 мкмоль/л (200 мг), 2,59±0,53 мкмоль/л (400 мг) құрайды. Ацикловирді қабылдағанды тоқтатқаннан кейін 24 сағаттан кейін препарат организмнен толығымен шығарылады. 3-тен 11 жас аралығындағы иммуносупрессиясы бар балаларда бір күн ішінде 5 рет 400 мг ацикловирді, яғни дене беткейінің м2 300-650 мг ацикловирді ішке қабылдағаннан кейін қан плазмасындағы орташа шектік концентрациялар 5,7-15,1 мкмоль/л құрайды. 1-ден 6 апталық емшек еметін сәбилерде әр 6 сағат сайын дене беткейінің м2 600 мг ацикловирді ішке қабылдағаннан кейін қан плазмасындағы шектік концентрациялар 17,3 немесе 8.6 мкмоль/л құрады. Жоғарғы концентрациядағы ацикловир тіндер мен ағзаларға енеді де, олардан баяу шығарылады. Таратылу көлемі ересектерде 50±8,7 л/1,73м2 және жаңа туған сәбилер мен 3-айға дейінгі емшек еметін балаларда 28,8±9,3 л/1,73 м2 құрайды. Қан плазмасы ақуыздарымен байланысуы 9 және 33% аралығындағы диапазонда болды. Таратылуы Ацикловирдің ең жоғарғы концентрациялары ішекте, бүйректе,бауырда және өкпеде, ал ең төменгісі – бұлшықеттерде, жүректе, мида, жануарлардың аналық безінде және тұқымдығында жетеді. Ацикловир сілекейде, қынаптық сөлде, герпестік бөртпенің везикулярлы сұйықтығында, сондай-ақ кейбір ағзаларда жиналады. Препараттың ми жұлын сұйығындағы концентрациясы сарысудағы концентрацияның 50% тең болады. Метаболизмі және элиминациясы Бүйрек функциясы қалыпты пациенттерде 62-91% ацикловир өзгермеген күйінде бүйрек арқылы, ал 10-15% 9-карбоксиметоксиметилгуанин күйінде шығарылады. Ацикловирдің шығарылуы гломерулалық сүзілу, сондай-ақ өзекшелік секреция арқылы жүзеге асады. - алғашқы және қайталанатын генитальді герпесті қоса, қарапайым герпес вирусы туындатқан терінің және шырышты қабықтардың герпестік инфекциясын емдеу; - иммундық статусы қалыпты пациенттерде қарапайым герпес вирусы туындатқан инфекция қайталануының профилактикасы; - иммунтапшылығы бар пациенттерде қарапайым герпес вирусы туындатқан инфекция қайталануының профилактикасы; - желшешекті және белдемелі герпесті емдеу; - ауыр иммунтапшылығы бар пациенттерді емдеу: АИТВ-инфекциясы бар (жасушалар саны CD4+ <200/мм3, АИТВ-инфекциясының ерте клиникалық белгілері және ЖИТС сатысы) және сүйек кемігі трансплантациясын өткергендер. Өте жиі (>1/10), жиі (>1/100, <1/10), жиі емес (>1/1000, <1/100), сирек (>1/10000, <1/1000), өте сирек (<1/10000). Аталған жағымсыз әсерлер, негізінен, бүйрек жеткіліксіздігі бар пациенттерде көрініс берген. Жиі - бас ауыруы, бас айналуы - жүрек айну, құсу, диарея, іштің ауыруы - қышыну, бөртпе, соның ішінде фотосенсибилизация - жылдам қажу, температураның көтерілуі Жиі емес - есекжем, шаштың диффузиялы тез түсуі (Ацикловир препаратын қабылдаумен байланысы дәлелденбеген, ауру ағымының көптеген құбылуларымен және қолданылатын препараттардың көп санымен жиірек астасады) Сирек - ентігу - ангионевроздық ісіну - билирубин деңгейінің және бауыр ферменттері белсенділігінің қайтымды жоғарылауы - қандағы мочевина және креатинин концентрацияларының жоғарылауы - анафилаксия Өте сирек - анемия, лейкопения және тромбоцитопения. - гепатит, сарғаю - жедел бүйрек жеткіліксіздігі, бүйрек ауырулары - мазасыздық, абыржу, тремор, атаксия, дизартрия, елестеулер, психоз симптомдары, конвульсиялар, ұйқышылдық, энцефалопатия, кома (аталған симптомдар қайтымды болады және, әдетте, бүйрек жеткіліксіздігі немесе басқа бейімдеу факторлары бар пациенттерде байқалады). 6. |