Билети. ткм аз пгс. Кори лаборатории i муаян кардани сахтии металлсо
Скачать 0.92 Mb.
|
Кори лаборатории № I Муаян кардани сахтии металлсо Максади кор: шинос кардани донишчуён бо амалияи чен кардани сахтии металлхо бо усулхои Бринелл ва Роквелл Маълумоти умумй Сахтû гуфта қобилияти муқовимат нишондисии чисмхоро ба ҷисмсои aз худашон сахттар меноманд. усули озмоиши сахтии металлхо имконият медихад, ки онсо, нашикаста вайрон накарда ва аз онхо намунахои махсус насохта дар бораи хосиятхои онхо ва аз р.и ин хосиятсо дар бораи сифати металлхо маълумоти даркори хосил кунем. Дар амалия, бисёр вакт, сахтии металсо, бо усулсои Бринелл, Роквелл, Викере ва дигархо чен карда мешавад, I.I. Чей кардани сахтии металлхо бе усули Брииелл Сахтии металлсо бо усули Бринелл ба воситаи саккочасои пулодини обутобдодашудаи диаметрашон 2,5; 5г0; 10 мм чен карда мешавад. Бе ин усул асосан сахтии металлхои ранга ва обутоб дода нащударо чен мекунанд. Озмоиши металл бо ин усул бо рохи ба металли 2 таъсир кардани саққочаи п.лодини 3 /расми I.I/, дар зери фишори қувваи Р ичро карда мешавад. Диаметри саққоча ба ùафсии металли намуна вобаста аст. Миқдори бори /Р/ ба холи металл ва диаметри саққоча вобаста аст. Диаметри саққоча ва микдори борре аз таблицаи I.I. интихоб мекунанд. Эзос;: агар таблисаи I.I. набошад, миқдори борро бо ифодасои зерин меёбанд: Р = ЗД2,Н - барои пулоду чуян Р = 1,ОД2Н - барои мису биринҷû Р = 0,25Д 2Н – барои алюмини ва бабитсо Асбобсо, материалсо ва дастгохсо барои иҷрои кор I. Дастгохи Бриивлл /расми 1.2/ 2„ Намунахои пулодин, ч.яни, мисин ва алюмини Саққочахон пулодин Пурбик
Расми 1.1. нақшаи чен кардани сахтû Бринел Таблисаи 1.1.
эзос: 1 Н = 0, 1 кт аст. Тартиби иҷрои кор 1. Хели металли озмояндаро аз таблиса ё амали интихоб кунед. 2.Сақочаро интихоб карда дар н.ги дастгоси Бринел ҷойгир кунед. Борсоро ба паллак дастгоси Бринелл гузорад. Расми 1.2. Намуди умуми дастгоси Брииелл: I - барабан, 2 - намуна, 3-саққоча, 4-борсо дар паллаи дастгох, 5 -саракатдисандаи электрикû 4. Намунаро ба р.и мизчаи дастгос гузоред; бо сарду дастатон барабанро ба самти равиши акрабаки соат давр занада, намуна ва мизчаро то ба расидан ба сакқоча боло бардоред 5. Бо дасти рост тугмачаи /кнопка/ дастгоссоро зер карда, харакатдихандаи злектрикии онро ба кор дарорад 6. Баъди хомуш шудани чароùаки контролии дастгос, барабанро ба самти муқобили равиши ақрабаки соат давр зананда, мизчаро бо хамрохии намуна поен фуроред ва намунаро аз р.и мизча гиред. 7. Бо пурбин диаметри изи сакқочаро дар р.и намуна чен кунед. 2Р Бузургии сахтû бо усули Брииелл бо Формулаи зерин хисоб карда мешавад: НВ = Н/мм^ 4Гд (г 4W^J дар ин формула: Д - диаметра сакқоча ва d - диаметри изи он дар руи намуна баъди озмоиш, мм; Г= 3,14, Р - бор, Н; НВ -ашбе - ишораи сахти бо усули Брииелл 8. Натичахои ба даст дароварда шударо ба протокол нависед. Протокол барои навиштани иатичасои кор
Заох,: одатан бузургии сахтû бе ченакаш навишта мешавад. Масалан, НВ200, НВ235, НВ300, НВ 344, НВ 27... 1.2., Чен кардаки сахтии металлсо бо усули Роквелл Бо ин усул сам сахтии металлхои обутобдода нащуда ва хам сахтии металлхои обутоб дода шударо чен мекунанд, Асбоби асоси барои чеп кардаии сахти бо ии усул сараки саққочаи пулодии обутоб дода шудаи диаметраш баробари 1,58 мм /барои чен кардани сахтии металлхои обутоб дода нашуда/ ва сараки конуси /барои чен кардани сахтии металлсои обутоб дода шуда/ мебошанд, Дар индикатори дастгох, ду шкала хастанд: сиёх. - барои муайян кардани натиҷаи сахтû дар вақти бо конус чен кардан ва сурх - барои муайян кардани натиҷаи сахтû дар вақти бо саққоча чен кардан. Шкалаи сурх бо В ва шкалаи сиёс бо С ва А ишора карда мешаванд. Агар металл обутоб дода нашуда бошаду бо саққоча чен карда шавад онгох. сахтиро бо НRB /ашербе/, агар металл обутоб дода шуда бошаду онро бо конуе чен кунанд онгох. сахтиро бо НRС ишора мекунанд. Агap металл нисоят сахт бошад онро хам бо конус чен карда, натиҷаи сахтиро aз руи шкалаи сиёх меёбанд ва сахтиро бо HRA ишора мекунанд. Барои ичрои кор саракро аз таблицаи 1,2. интихоб мекунанд. Таблицаи 1.2. Эзох: азбаски бо усули Роквелл хам сахтии металлхои обутоб дода ва хам сахтии металлхои обутоб надода ва хам сахтии металлхои нисоят вахтро чен мекунанд ва дар ин вакт сараксо ва ишораи сахтû гуногунанд бинобар ин натиҷасои сахтиро бо якдигар муқоиса кардан мумкин нест, Барои осон Шудани кори мукоисакунии сахтû натиҷасои ёфта шударо aз руи таблицаи 1.3. ба намуди стандарти, яънебa усули Бринелл мегузаранд. Масалан, ёфтем, ки сахтû бо усули Роквелл чунин будааст: HRB 67, НRС 45, НRА 73. Aз р.и таблицаи 1.3. меёбем, ки HBI III, НВ = 429 ва НВ3 = 461 будааст. Асбобсо, материалсо ва дастгох. барои ичрои кор Дастгохи Роквели /расми 1.3/ Намунахои п.лодини обутоб дода ва надода ва нисоят сахт. 3. Сараксои саққогин ва конуси расми 1.3. Намуди умумии дастгоси Роквелл: I – сакқоча 2 – намуна, 3- барабан Тартиби ичрои кор ' I. Aз таблицаи 1.2. сарак ва борро интихоб кукед 2.Дар нуги дастгохи Роквелл саракро чойгир кунед 3. Борсоро дар паллаи дастгох гузоред Намунаро ба руи мизчаи дастгох. гузоред Барабанро ба равиши ақрабаки соат давр занонда намунаро то ба сарак расонед; дар як вакт ба ақрабакихурди дастгос, нигох куиед, то ки вай дар ру ба руи нукгаи сурх омада истад; аз нав барабанро тоб дода акрабаки калонро дар ру ба руи адади "0"-и шкалаи сиёх, карор дихед. 6. Бо дасти рост тугмачаи дастгосро зер карда онро ба кор сар дахед 7. Ба педаль бо н.ги ангуштони дасти рост охиста зер карда онро сар дихед 8. Баъди давр зада карор гирифтани ақрабаки калони индикатор бузургии сахтиро хонда ба протокол нависед. 9. Барабанро ба муқобили равиши акрабаки соат давр зананда мизчаро бо намуна ба поён Фуроред ва намунаро aз р.и он гиред ва тугмачаи сурхи дастгохро зер карда онро aз кор боз мононед, 10. Агар лозим бошад варакро иваз карда, бори навро интихоб карда сахтии металли дигарро чен кунед. II. Агар лозим бошад бузургихои сахтихои ёфтащударо аз руи таблицаи 1.3. ба иамуди стандарти гардонед. Протокол барои навиштани натичахои кор ¨исобот 1. Маълумот дар бораи кор 2. Протоколи пуркардшуда Муносибати ададясое, ки бо усулигуногун муайян карда шудаанд Таблицаи 1.3
Эзох: Рақамхои таблицаи д.з бе кг дода щудаанд. Адабиёт: _ . ■ I. О.Г. Сёмушкин I. О.Г. Сёмушкин Механические испытания металлов, М., "Высшая шкода", 1972. 2. В.С. ЗолотаревскийМеханические испытания и свойства металлов, М., "Металлургия", 1974 И.И. Жуковец Механические испытания металлов, М, "Высшая школа", Т980. |