ИНКЛЮЗИВжауаптар. 1 Ммкіндігі шектеулі балалара оамны кзарасы
 Скачать 145.14 Kb.
|
|
Есту қабілеті зақымдалған балаларға арналған арнайы білім беру Кереңдік – туа пайда болған және жүре пайда болған болып бөлінеді. Туғаннан керең болу – ұрпақтың дұрыс дамымау салдарынан немесе әр түрлі улы заттармен уланғаннан, әр түрлі аурулардың себебінен пайда болады. Туа пайда болған кереңдікті баланың дамуына мұқият бақылағанда ғана байқауға болады. Балалардың тілі даму кезіндегі «гуілдеуі» еститін баладан еш айырмашылығы болмайды. Бірақ бес айдан бастап, дыбыстарды ажырату, оған еліктеуі жоғалады. Естімейтін бала сезімін білдіргенде ғана, дыбыс шығарады (мысалы, анасының түрін көргенде, қарны ашқанда, ауырғанда, қорыққанда және т.б.). Қалыпты жағдайда естімейтін бала тыныш жатады. Осы кезде шығарған дыбыстар түсініксіз, бірқалыпты болады. Жүре пайда болған кереңдікке-туғаннан кейінгі сырқаттар немесе ауырған аурулары жатады (менингит, қызылша және т.б.). Сонымен қатар әр түрлі құлақ аурулары да жатады. Кереңдік – мылқаулыққа әкеп соғады. Естімейтіндерде сөйлеу тілінің қандайда бір органикалық бұзылыстар байқалмайды. Қоршаған ортаның сөйлеу тілін естімегендіктен, оған еліктей алмағандықтан мылқау болып қалады. Есту қабілетінен айырылмағанға дейінгі баланың сөз қорындағы болған сөздерді есту қабілетінен айырылғанан кейін сөйлеу тілін дамытуға арналған арнайы жаттығулар керек. Туылғаннан және жүре пайда болған кереңдіктен балаларды есту қабілетінің қалдығы болады. Мысалы, жуан дыбыстарды, қатты шуларды, дауысты дыбыстарды, қабылдайды. Алайда, бұл есту қабілетінің жағдайы, балалардың өзбетімен сөйлеуге, ауызша сөйлеу тіліне үйренуіне жеткіліксіз болып келеді. 1.Есту қабілеті зақымдалған балаларды тәрбиелеудің маңызды және даму ерекшеліктері Ортаңғы ми қабығына түсетін барлық мәліметтерді есту қабілетінің зақымдылықтарын қабылдайтын болғандықтан, даму процесінің бірінші зақымдануы болып табылады. Сол себептен есту зақымдылықтары мен байланысты бірқатар психикалық даму ерекшеліктері туады. Есту қабілеті зақымдалған балалардың дамуына әсер ететін жолдарды іздеу барысында көптеген әр түрлі естімейтін және нашар еститін оқушылардың жеке ерекшеліктерімен әлеуметтік қолдауларын, кемістікті компенсациялаудың оңай, әсерлі жолдардың оқушылардың физиологиялық деңгейін ескеру керек. Ресей дефектологтары оқушылардың оқу бағдарламасындағы қажеттіліктерін анықтай отырып, осы қажеттіліктерді іс-әрекет талаптарын өзгерте отырып қалыптастыруға болатыны дәлелді. С.А.Зыкова зерттеулері осы қажеттіліктерді заттық тәжірибиелік іс-әрекет кезінде мақсатты түзетуге үлес қосты Эмоционалды ерік-жігер сферасы бұзылған балаларға арналған арнайы білім беру Дамудағы кемшіліктердің әсерінен аномальды балалардың әлеуметтік ортамен қарым қатынасқа түсуі қиын, өзгерістермен күрделі талаптарға тиімді түрде реакция беру қабілеттілігі төмен. Олар алға қойған мақсаттарына жетуде көптеген қиыншылықтарға ұшырайды. Аномальды балаларды оқыту мен тәрбиелеудің міндеттеріне қоғаммен, ұжыммен тиімді түрде араласа білуге, әлеуметтік ережелер мен нормаларды орындауға қалыптастыру жатады. Әлеуметтік бейімдеу аномальды балаларға қоғамдық өмірмен араласуға жағдай жасайды. Арнаулы білім беру мекемелерінің оқушылары қоғамда қабылданған тәртіп нормаларын игере алатындығын көрсетті. Сонымен реабилитация бұзылған функцияларды, медициналық, әлеуметтік, білім беру тұрғысынан қалыпқа келтіру процесі. Бұзылған кемшіліктерді ерте кезден бастап түзету арқылы интеграциялау контексінде аномальды бала дамуы қалыптасқан қоғамдағы перспективті және жетекші тенденциялардың бірі ретінде құрастырылады.Ал, қазіргі таңда ҚР-да әлеуметтік бейімдеудің бағдарламада келесідей бағыттары қарастырылады: баланың оңалту орталығына бейімделуі; өзіне-өзі қызмет ету дағдыларын қалыптастыру; а/балаларды өз бетімен киінуге және шешінуге үйрету; ә/жуынуға, сабынды және сүлгіні пайдалануға үйрету; б/ұқыпты болуға үйрету; Қарым-қатынастың қарапайым түрлерін қолдануға үйрету; Қарапайым ойын түрлерін үйрету; Моторикасы мен көру-қимыл координациясын дамыту көрнекі құралдарға сүйене отырып, үлгі бойынша іс-әрекеттерге үйрету; Қабылдау түсініктерін қалыптастыру,қарапайым геометриялық фигураларды тани білуге және ажырата білуге үйрету. Кез-келген қоғамда, даму дәрежесі қаншалықты жоғары болғанына қарамастан әлеуметтік қиындықтар болып тұрады. Мүмкіндігі шектеулі баланы әлеуметтік бейімдеу үшін психолог, емдік физкультура, логопед, олигофренопедагог мамандарының зерттеуінің арнайы тапсырмалары қажет. Әлеуметтік бейімдеу, тәрбиелеу үшін әртүрлі режимдік сәттерді пайдалану қажет. әлеуметтік бейімдеудегі, тәрбиелеудегі кемшіліктерді жеңу үшін ертерек және ата-аналар тарапынан арнайы түзету жұмысын ұйымдастыру қажет. «Инклюзивті білім беру» мен «интеграциялық оқытудың» айырмашылықтары Интеграциялық білім беру –ерекше білімді қажет ететін баланы құрдастарының ұжымында оқыту: инклюзивті – inclusive – қосылған, біріктірілген, inclusion – қосу, біріктіру; инклюзивті білім беру – барлық балаларды жалпыға білім беру процесіне толық қосуға, балалардың жасына, жынысына, діні мен этникалық ұстанымдарына, даму тежелуіне қарамастан, отбасының белсенді қатысуы мен баланың жеке қажеттіліктерін әлеуметтік және түзету–педагогикалық қолдау көрсетуге бағытталған мемлекеттік саясат. Ерекше білімді қажет ететінбалаларды жалпыға білім беру кеңістігіне жай ғана физикалық қосу инклюзивті білім беру болып табылмайды. ҚР-ң инклюзивті білім беру концепциясы білім беру мекемесінің түрі мен мүмкіндіктеріне байланысты интеграциялаудың әр түрлі модельдері мен түрлерін қолдануды қарастырады. Бұл жағдай түрлі топтардағы балаларды біріктіріп оқытудың жағымды жақтарын іске асыруға жол ашады. Инклюзивті бағыттың интегративтіден айырмашылығы - инклюзивті білім беруде жалпыға білім беру мектептерінде ерекше білімді қажет ететін балалар мен олардың ата-аналарына қарым-қатынас өзгереді. Білім беру идеологиясы оқу процесі мен білім берудің тәрбиелік мәнін күшейтіп, ізгілендіру бағытында өзгереді. Интеграциялық оқытудың бірнеше түрлері мен қалыптары бар. Толық интеграция – қандай да бұзылыс түрі бар балыны қалыпты деңгейде дамып келе жатқан балалармен бірге мектепке дейінгі топтарда, сыныптарда оқыту. Толық интеграция психофизикалық және тілдік дамуы жасерекшелік деңгейіне сәйкес немесе жақын, және де балалардың қалыпты құрбыларымен бірге оқуға психологиялық тұрғыдан дайын жағдайында іске асырылуы мүмкін. Тұрақты, бірақ толық емес интеграция – ерекше білімді қажет ететін мектеп жасына дейінгі балалар мен оқушыларға да пайдалы бола алады. Ол, психофизикалық дамуы жасерекшелік деңгейі қалыптыдан сәл төмен, жүйелі және түзету көмегін қажет ететін, бірақ бірқатар пәндер аймағында қалыпты дамыған құрбыларымен бірге оқи алатын, олармен сыныптан тыс уақыттың көп мөлшерін өткізетін балалар үшін нәтижелі болады. «Жартылай» интеграция – қалыпты дамудағы құрбыларымен қажетті іскерліктер мен дағдылардың аз ғана мөлшерін меңгере алатын, сыныптан тыс уақыттың аз ғана мөлшерін балалармен өткізе алатын балалармен нәтижелі жүргізіледі. Тұрақты, толық емес интеграцияның маңыздылығы мүмкіндігі шектеулі балалардың қалыпты деңгейдегі құрбыларымен қарым-қатынасын кеңейтумен анықталады. Жартылай интеграция қалыпты және арнайы топтары бар аралас типті мектепке дейінгі мекемелерде, сонымен қатар даму ауытқушылықтары бар балаларға ашылған арнайы сыныптары бар жалпыға білім беру мектептерінде жүргізіле алады. Уақытша интеграцияда арнайы топтың немесе сыныптың тәрбиеленушілері жеткен жетістік деңгейлеріне қарамастан қалыпты деңгейде дамитын құрбыларымен айына 2 реттен кем емес тәрбиелік мәнді іс-шараларды бірге өткізуге кездеседі. Уақытша интеграцияның мағыналылығы мүмкіндігі шектеулі балаларға қалыпты деңгейлі құрбыларымен қарым-қатынасқа түсудің алғашқы тәжірибесін меңгеруге жағдай жасаумен анықталады. Эпизодтық интеграция моделі -ерекше білімді қажет ететін балалармен қалыпты деңгейлі балаларды біріктіріп оқыту мен тәрбиелеу жұмысын жүйелі жүргізуге жағдайы жасалмаған арнайы мектепке дейінгі және мектеп ұйымдарына арналған. Эпизодтық интеграцияның мағынасы болып анық күрделі даму бұзылыстары бар балалардың құрдастарымен аз ғана мөлшерде болса да өзара байланысқа түсуін ұйымдастыру, мүмкіндігі шектеулі балалар оқытылатын арнайы (түзету) мекеме жағдайында қалыптасатын әлеуметтік қарым-қатынастағы объективті шектеулерден асу табылады. Сонымен бірге, бұл жағдайды инклюзивті білім беру деп атауға болмайды. Сонымен, интеграция модельдерін қарастыру арқылы ерекше білімді қажет ететінбалаларды интеграциялық оқытудың түрлері анықталады: 1) аралас түрлі интеграциялық оқыту – даму бұзылысы бар оқушы қалыпты деңгейлі құрбыларымен бір сыныпта оқиды, және де дефектолог–мұғалімнің, логопедтің, психологтың жүйелендірілген көмегін алады. 2) Жартылай – даму бұзылыстары бар оқушылар қалыпты деңгейлі құрбыларымен қатар білім беру бағдарламасын меңгере алмайды; бұл жағдайда олар жарты күнді арнайы сыныпта, басқа жыртысын қалыпты сыныпта өткізеді. 3) Уақытша – арнайы сыныптарда оқитын балалар қалыпты сыныптардағы оқушылармен айына 2 реттен кем емес бірге серуендеуде, мерекелерде, жарыстарда, тәрбиелік мәнді іс-шаралар өткізуде кездеседі. 4) Толық түрдегі интеграциялық оқыту – даму бұзылыстары бар 1-2 бала балабақшаның қалыпты топтарына немесе сыныптарға қосылады (тілдік бұзылыстары бар балалар, нашар көретіндер немесе кохлеарлы имплантанттары бар балалар); бұл балалар психофизикалық, тілдік даму деңгейлері бойынша жасерекшелік көрсеткіштеріне сай және де қалыпты деңгейлі құрдастарымен бірге оқуға психологиялық тұрғыдан дайын; түзету көмегімен олар оқытылатын орындарында қамтылады. 76.Н.Н.Малофеевтің интеграциялық процесті жүзеге асырудағы революциялық және эволюциялық бағыты Зерттеу нәтижелерінің қысқаша сипаттамасы "Ресейдегі арнайы білімнің дамуын әлеуметтанулық талдау және болжау" бөлімі (жетекшісі: п.Ғ. Д.Н. Н. Малофеев) арнайы білім беру жүйесі және оның ХХІ ғасырдағы даму перспективалары болып табылатын зерттеулерді біріктіреді. Арнайы білім беру жүйесінің дамуына тарихи ретроспективада және оны анықтайтын әлеуметтік-мәдени жағдайларда жан-жақты ғылыми талдау ұсынылған. Арнайы білім беру жүйесінің эволюциясын мемлекет институттарының бірі ретінде талдау аясында жүйенің дамуындағы маңызды нүктелер зерттелді, олардың арнайы білім беру жүйелері эволюциясының маңызды кезеңделу шкаласындағы орны анықталды, Ұлттық арнайы білім беру жүйесінің дамуындағы қазіргі дағдарыстың эволюциялық сипаты туралы қорытынды жасалды, әлеуметтік-мәдени шығу тегі, генетикалық тамырлары және "тарихи жасы" сипатталған.арнайы білім беру теориясы мен практикасының дамуындағы қазіргі инновациялық процестер, тенденциялар мен қарама-қайшылықтар. 90-шы жылдардың аяғында қалыптасқан отандық және батыстық арнайы білім беру жүйелерінің ұйымдастырушылық негіздері мен құрылымына салыстырмалы талдау жүргізілді. Түзету оқытумен қамтылмаған балалар санаттары анықталды және дамудың ең жеңіл және күрделі бұзылулары бар балаларға арналған отандық арнайы оқыту жүйесінен "түсу" себептері талданды. Мүгедек балалар мен дамуында ауытқулары бар балалардың білім алуына мемлекеттік құқықтық кепілдіктер; арнайы білім беру саласындағы жаңа әлеуметтік тапсырыстың және практика мен Дефектология ғылымының оны іске асыруға дайындығы арақатынасы талданды. Отандық арнайы білім беру жүйесін қайта құрылымдау, жаңа негіз - балалар өмірінің алғашқы айларынан бастап дамуындағы бұзушылықтарды ерте анықтаудың және ерте кешенді түзетудің мемлекеттік жүйесін қалыптастыру қажеттілігі дәлелденді. Қазіргі кезеңнің жетекші тенденциясын - дамуында ауытқулары бар балаларды жаппай білім беру жүйесіне біріктіруге ерекше назар аударылады. Азшылықтардың әлеуметтік интеграциясы контекстінде білім беру интеграциясының дамуының әлеуметтік-мәдени шарттары мен заңдылықтары сипатталған, Ресейде дамуында ауытқулары бар балаларды тәрбиелеуге интегративті көзқарастардың даму ерекшеліктері талданған. Бұл 90-шы жылдары көрсетілген. интеграциялық көзқарастардың даму тенденциясы ресейлік негізде мүгедек балалардың құқықтарын жаңа түсінуге көшу жағдайында, батыстық үлгілердің айқын әсерімен, бірақ қажетті заңнамалық және экономикалық база болмаған кезде және басқа да әлеуметтік-мәдени жағдайларда туындайды. Қазіргі ресейлік шындықта білімге интеграция идеяларын асығыс кеңінен енгізу, Арнайы білім беру жүйесін толық интеграциямен алмастыру әрекеттері қажетті құқықтар теңдігіне емес, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың білім алу мүмкіндігін жоғалтуға әкелуі мүмкін екендігі дәлелденді.олардың дамуына ықпал ету. Интеграцияны қазіргі кезеңдегі арнайы білім беру жүйесін дамытудың стратегиялық міндеттерінің бірі ретінде мойындай отырып, интеграцияны осы балалардың білім алуына басқа тәсілдермен бірге өмір сүретін және болашақта бірге өмір сүретін мүмкіндігі шектеулі балаларға білім берудің мүмкін және қажетті тәсілдерінің бірі ретінде қарастырған жөн. Отандық арнайы білім беру жүйесін дамытудың алдыңғы кезеңінің аяқталмауын ескере отырып, білім беру интеграциясы саласында ілгерілеуге, жаппай және арнайы білім беру құрылымдарының өзара әрекеттесуін дамытуға "жұмыс істейтін" интегративті тәсілдерді дамытудың ерекше жолын іздеу керек, бірақ бұл арнайы білім беру мекемелерінің шоғырлануына әкелмейді, арнайы білім берудің сараланған жүйесінің дамуына кедергі келтірмейді. 77.Жалпы мектептердегі білім алуында ерекше қажеттілігі бар балалармен, олардың ата-аналарын психологиялық қолдау Психологиялық-педагогикалық қолдаудың мақсаты - баланың әлеммен, айналасындағылармен (ересектер, құрбылар), өз-өзімен қарым-қатынасының жүйесі ретінде оның даму жағдайы Жалпы білім беретін мекемелерде ерекше білім беруге қажеттілігі бар балаға мұндай сыныптарда жұмыс жасайтын педагогтар оқытудың педагогикалық шарттары кешенін іске асыруы қажет: - қажетті нормативтік құқықтық базаны таңдау; - баланың даму деңгейіне әсер еткен әдіс-тәсілдер мен таңдалған бағдарламаның тиімділігін анықтау; - оқушының жеке ерекшіліктерін, танымдық қызметін, ерік-жігер саласын, отбасындағы тәрбиелік жағдайдың даму ерекшеліктерін зерттеу; - жалпы білім беретін мектептің бағдарламасын меңгерудің деңгейін анықтау; - баламен жұмыстың бағыттарын айқындау мен бала дамуындағы ауытқулардың алдын алуға бағытталған диагностика жүргізу. Олай болса, мектептер мен мектепке дейінгі ұйымдардың жетекшілері мен мұғалімдері үшін кіріктіре оқытудың түрлі үлгілерін білу, түсіну және саралау, сонымен қатар оларды тәжірибе барысында жүзеге асыра білу өте маңызды болып табылады. Нәтижесінде жалпы және арнайы білім беру арасындағы тосқауылдарды жеңе отырып, олардың арасындағы шекараны ашып, сапалы жаңа қарым-қатынас жасау үшін кедергісіз орта құру. Кедергісіз орта - білім алу талаптарына сай, оларды оқыту үдерісі барысында балалардың мүмкіндіктері жалпы әлеуметтік талаптарға, білім берудегі табыстылық ережелеріне және қоғамда қалыптасқан тәртіп пен қарым-қатынас ережелеріне сәйкес келмеу қиындықтарын болдырмау. Өйткені, психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің айрықша ерекшелігі оның кешенділігі және арнайы педагогикалық көмекті қажет ететін балаларды уақытында анықтауға бағдарлану болып табылады. ППҚ сатыларының нәтижесі: - бала мен ата-ана арасындағы байланыстарды сақтау және балаға өз отбасының күнделікті тыныс-тіршілігіне толық араласуына мүмкіндік беру; - келешекте еңбек нарығында бәсекеге жарамды және әлеуметтік жинақы болуға мүмкіндік беретін сапалы білім алуды; - қатарларымен және ересектермен әлеуметтік әрекет етудің оң тәжірибесін игеру; - қоғамдастықта әлеуметтік осал топқа жататын балалар мен ересектерге қолдау көрсету бойынша әлеуметтік дағдылар қалыптастыруды, бұл барлық қоғамды мейлінше орнықты және біртұтас ету. Инклюзивті білім беруде мұғалімдерге көмек және қолдау көрсету, қайта даярлау мәселелері Бүгінгі таңда инклюзивті білім беруді қолдау бағытында жалпы білім беретін мектептерде ақыл-ой дамуында ауытқуы бар немесе психикалық дамуы тежелген оқушылар білім алуда. Әр оқуышының білім алуда өз ерекшеліктері бар. Мәселен, әр оқушының эмоционалдық және психикалық таным процестерінің даму деңгейі әртүрлі. Мұны кез-келген педагог дәл ажырата аларлықтай біліммен қаруланған ба? Дәл қазіргі жағдайда педагогикалық жоғары оқу орнын бітірген студент мектеп қабырғасында түрлі ауытқуы бар балалармен жұмыс жасауға қабілетті ме? деген сауалдар көкейде қордаланып тұр. Мемлекеттік жалпы білім беру стандарты негізінде білім алған болашақ кәсіби маман сол саланың бакалавры біліктілігін алады. Мектепке дейінгі ұйымдар мен орта мектепте қалыпты білім алушылармен жұмыс жасауға бейімделеді. Бірақ бұл ұстаздар түрлі ауытқуы бар балармен жұмыс жасауға машықтанбаған, қарым-қатынас типтерін меңгермеген. Сондықтан болашақ кәсіби маманның мүмкіншілігі шектеулі балалармен жұмыс жасай алуына мүмкіндік беретіндей инклюзивті білім берудің қарапайым түсініктерін қалыптастыру мақсатында барлық мамандық даярлау бағыттарындағы оқу жоспарларына «Инклюзивті білім» курсы енгізілуде. Бұл қуана құптарлық жай. Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытып-үйретудің бір формасы ретінде арнаулы білім беу жүйесінде дәстүрлі түрде қалыптасқан және даму үстіндегі формалармен сабақтасады. Жалпы және арнаулы жүйелерді бір-біріне жақындастырады. Білім беретін мекемелердегі мүмкіндігі шектеулі балаларды бірлесіп оқуын ұйымдастырады. Әрбір педагог адам жанының инженері десек, бұл қадам кез-келген жағдаяттан, тығырықтан жол тауып шыға алатындай, инклюзивті білім негіздерімен қаруланған кәсіби маман даярлауға жол ашар еді. Әйтсе де қобалжу тудыратындығы да жасырын емес. Жоғары оқу орындары профессор-оқытушылар құрамының инклюзивті білім берудегі дайындық деңгейі қаншалықты? Мұндай қадамға біз дайынбыз ба? Инклюзивті білім беру мәселесі бастау алып кетті, енді тығырықтан шығар жол қайсы? Педагогтар мен дефектологтардың пікірінше, біздің елімізде мұндай балалармен жұмыс жүргізетін жаңа, нәтижелі бағдарламалар мен әдістемелер жоқтың қасы. Мүмкіндігі шектеулі балалардың педагогикалық проблемаларын зерттеп, оларды шешуде әлемдік тәжірибеге сүйене отырып, отандық төл мамандарды тарту, бірлесе жұмыс жасау – бүгінгі күн тәртібіндегі ең өзекті мәселе. Оқу орындарында педагогикалық-психологиялық кеңес беретін орталықтар ашып, дефектолог, сурдопедагог, тифлопедагог және т.б. мамандарды тартып, бірлесе жұмыс жасау қажет. Профессор-оқытушылар құрамының біліктілігін жоғарылату мақсатында қайта даярлық курстарынан өткізген жөн. Инклюзивті білім саласына қатысты мәліметтерде жоғары оқу орындарында инклюзивті білім мазмұны үш түрлі бағдарлама бойынша жалпы жоғары оқу орындарына арналған типік оқу бағдарламалары, мүмкіндігі шектеулі балалардың ақаулық типтеріне сәйкес арнаулы білім беру бағытындағы оқу бағдарламалары, мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиялық-физикалық ерекшіліктерін есепке ала отырып әзірленетін оқытудың жеке бағдарламасы бойынша реттелетіндігі сөз болады. Демек, оқу бағдарламаларын да қайта қарау қажеттілігі туындайды. Инклюзивті білім беруге дайындық жасау барысында туындайтын екінші бір мәселе оқу орнының талапқа сай жабдықталуы. Ерекше білім беру қажеттілігі бар балалардың жалпы дамуы және бұзылысын түзету мақсатында жаңа компьютерлік технологияны, бала бойындағы кемістіктерді түзетуге бағытталған құрылғыларды қолдану қажеттілігін де ретін тауып шешкен жөн. Инклюзивті оқыту – барлық балалардың мұқтаждығын ескеретін ерекше қажеттілігі бар балалардың білім алуын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдісінің дамуы. Балалардың оқу үдерісіндегі қажеттіліктерін қанағаттандырып, оқыту мен сабақ берудің жаңа бағытын өңдеуге талпынады. Егер инклюзивті оқытудың оқыту мен сабақ беруге енгізілген өзгерістері тиімді болса, онда ерекше қажеттіліктері бар балалардың жағдайы да өзгереді деп нық сеніммен айта аламыз. Сонымен қорыта айтқанда, инклюзивті оқыту- оқушылардың тең құқығын анықтайды және ұжым іс-әрекетіне қатысуға, адамдармен қарым-қатынасына қажетті қабілеттілікті дамытуға мүмкіндік береді. Инклюзивті оқыту арқылы барлық балалардың мұқтаждықтарын ескеріп, ерекше қажеттіліктері бар балалардың білім алуын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдісін дамытуға болады. Мұндай оқыту түрі арнаулы білім беру жүйесінде дәстүрлі түрде қалыптасқан және даму үстіндегі формаларды ығыстырмайды, қайта жақындатады. Инклюзивті бағыт арқылы мүмкіндігі шектеулі балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады. Осы бағытты білім беру жүйесіне енгізу арқылы оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке, қайырымдылыққа тәрбиелей алады. |